Jaskinia Prometeusza w Gruzji – podziemna atrakcja w okolicach Kutaisi

Jaskinia Prometeusza to jedna z najważniejszych atrakcji w okolicach Kutaisi. Tylko 20 kilometrów dzieli to miasto od podziemnego świata stalaktytów i stalagmitów, który przez tysiące lat formował się niezauważony przez ludzkie oko. Od 2011 r. część korytarzy Jaskini Prometeusza jest otwartych dla turystów. Pokażę Ci, jak dojechać do Jaskini Prometeusza i jak zaplanować jej zwiedzanie.

Jaskinia Prometeusza to częsty kierunek wycieczek z Kutaisi łączonych ze zwiedzaniem kanionu Okatse, spacerem po dawnym uzdrowisku Ckaltubo albo spływem po kanionie Martvili. Zwiedzanie jaskini to ciekawy punkt wśród atrakcji Gruzji, na który moim zdaniem warto znaleźć kilka godzin.

Zwiedzanie Jaskini Prometeusza – dlaczego warto ją odwiedzić?

Na Jaskinię Prometeusza, znaną również jako Jaskinia Kumistavi, składa się kilkanaście kilometrów podziemnych korytarzy. Jaskinia Prometeusza leży ok. 20 kilometrów na północny-zachód od Kutaisi. Najbliższym, większym miasteczkiem niedaleko jaskini jest dawny kurort – Ckaltubo. Bazą wypadową do zwiedzania jest jednak najczęściej Kutaisi.

Jaskinię Prometeusza odkryli na początku lat 80. naukowcy z gruzińskiej Akademii Nauk. Niektóre źródła podają, że odkrycie to było związane z poszukiwaniem potencjalnych lokalizacji dla schronów przeciwatomowych, które Związek Radziecki planował budować w tym rejonie Gruzji.

Gruzja to pod względem liczby jaskiń “Słowenia Kaukazu” (uwaga, sam wymyśliłem to określenie). Przed 1990 r. na terenie Gruzji odkryto aż 600 jaskiń – 2/3 ze wszystkich, które miał w swoich granicach Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Pod koniec lat 80. w Jaskini Prometeusza przygotowano ścieżkę turystyczną. Upadek Związku Radzieckiego zatrzymał jednak plany udostępnienia Jaskini Prometeusza zwiedzającym. Z osobistej inicjatywy ówczesnego prezydenta Gruzji – Michaiła Saakaszwilego, w 2011 r. Jaskinia Prometeusza została otwarta dla turystów.

Formacje skalne kształtowały się w jaskini przez tysiące lat. Przyrost długości stalaktytów i stalagmitów to maksymalnie kilka milimetrów rocznie (szacuje się, że przeciętny stalaktyt rośnie od 0,25 do 3 mm na rok). Oderwanie chociaż kawałka takiej formacji “na pamiątkę” to skrajna lekkomyślność.

Speleolodzy, pod względem form skalnych, porównują Jaskinię Prometeusza od Jaskini Nowoatońskiej w Abchazji – separatystycznej republiki, która ogłosiła jednostronnie niepodległość od Gruzji.

Ile trwa zwiedzanie Jaskini Prometeusza? Jak wygląda trasa zwiedzania?

W zależności od szacunków, w Jaskini Prometeusza doliczono się aż 11-15 kilometrów podziemnych korytarzy. Ruch turystyczny dopuszczono na trasie o długości niespełna 1,5 kilometra. Przejście całej ścieżki udostępnionej dla turystów zajmie Ci ok. 45 minut. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem.

Wejście do jaskini znajduje się ok. 100 metrów nad poziomem morza. Podczas zwiedzania schodzi się na głębokość ok. 40 metrów poniżej poziomu ziemi. W jaskini utrzymuje się stała temperatura rzędu 14 – 15°C – nie trzeba więc przesadzać ze zbyt ciepłym ubiorem.

Po przejściu tej trasy możesz zakończyć zwiedzanie i wyjść z jaskini lub zdecydować się jeszcze na trwający ok. 15 minut rejs łódką. Podobno nie warto – ja odpuściłem sobie ten punkt. Podczas eksploracji jaskini, odkryto ponad 20 przestronnych sal. Zwiedzający odwiedzają 6 z nich.

W Sali Miłości udziela się cywilnych ślubów (trzeba za tę możliwość zapłacić 115 GEL, czyli 200 zł). Panna młoda musi się wtedy liczyć z tym, że jej biała suknia bezpowrotnie już białą być przestanie. Trzeba przyznać, że to jednak unikalne okoliczności na taką ceremonię.

W jednej z największych sal przewodnik zatrzymuje na kilka minut zwiedzanie, aby zaprezentować pokaz świateł zsynchronizowany z gruzińską muzyką klasyczną. Różnokolorowe podświetlenie form skalnych widać na różnych etapach zwiedzania jaskini.

Dobrze wygląda to na zdjęciach, ale po pierwszym, dobrym wrażeniu, feeria barw zaczęła być trochę jarmarczna. Bardziej podobało mi się jednorodne podświetlenie ciepłymi kolorami, które spotkałem w Jaskini Postojna w Słowenii.

Wyjście znajduje się kilkaset metrów od wejścia do jaskini. Darmowy autobus czeka na osoby, które zakończyły zwiedzanie i podwozi chętnych na parking przed wejściem do Jaskini Prometeusza. Wracając do Kutaisi możesz jeszcze zahaczyć o pobliską jaskinię Satalpia.

Jak dojechać do Jaskini Prometeusza z Kutaisi?

Jeśli będziesz wracał do Polski z lotniska w Kutaisi, możesz przyjechać dzień wcześniej i zatrzymać się w Kutaisi na noc. Będziesz miał wtedy okazję dotrzeć do Jaskini Prometeusza i innych, naturalnych atrakcji w okolicy Kutaisi.

Dojazd z Kutaisi do Jaskini Prometeusza składa się z dwóch szybkich etapów:

• przejazd marszrutką nr 30 z Kutaisi do Ckaltubo,

• przejazd marszrutką nr 42 lub taksówką do Jaskini Prometeusza.

Marszrutkę nr 30 możesz złapać w Kutaisi w rejonie Czerwonego Mostu lub dalej, w ciągu ulicy Rustaveli. Jedzie ok. 30 minut i kosztuje kilka lari. Do Ckaltubo można dojechać również stopem. Przejdź za rozwidlenie ulicy Rustaveli i Javakhishvili i tam poczekaj na okazję. Większość samochodów jadących tą drogą kieruje się właśnie do Ckaltubo. Pomoże przygotowanie kartki z nazwą miejscowości (a pisanie jej po gruzińsku będzie przy okazji wyzwaniem).

Będąc już w Ckaltubo, możesz złapać marszrutkę nr 42 jadącą w kierunku Kumistavi. Odjeżdża z okolic targu w Ckaltubo i kosztuje 2 GEL. Nie jeździ zbyt często – zapytaj miejscowych, o której jedzie kolejny kurs (wa skolka uchodit marszrut w pieszczere?).

Marszrutka nie zawiezie Cię dokładnie pod wejście do jaskini – pozostanie kilkaset metrów do przejścia. Możesz również skorzystać z taksówki. Podróż w jedną stronę nie powinna kosztować więcej niż 5 GEL (7 zł). Zawsze targuj się z kierowcą i nie przyjmuj pierwszej oferty.

My dogadaliśmy się z drugą parą podróżników, których spotkaliśmy w Ckaltubo i wytargowaliśmy z kierowcą cenę 8 GEL (11 zł) za podróż w dwie strony i oczekiwanie na nas po zakończeniu zwiedzania jaskini. Pierwsza propozycja kierowcy wynosiła 12 GEL.

Dobrą opcją jest też wynajem samochodu na czas zwiedzania Gruzji. Będziesz miał wtedy większą elastyczność i odwiedzisz więcej atrakcji. Dojazd transportem publicznym jest czasochłonny – a czas jest ważny, jeśli do Gruzji wpadasz na chwilę. Samochód możesz wypożyczyć z odbiorem na lotnisku w Kutaisi. Gdy wpiszesz niżej datę swojej podróży, zobaczysz listę dostępnych wtedy tanich aut z wypożyczalni, z której korzystaliśmy w Albanii, Czarnogórze i na Krecie.

Możesz też wziąć taksówkę od razu z Kutaisi i umówić się z kierowcą, aby poczekał na Ciebie, aż skończysz zwiedzanie jaskini. Targuj cenę – może się okazać, że wytargujesz dobrą ofertę na zwiedzanie jaskini i przejazd do kanionu Okatse. W sam raz na całodniową wycieczkę.

Jakie są godziny otwarcia Jaskini Prometeusza?

Jaskinia Prometeusza jest otwarta przez cały rok, codziennie, w godzinach od 10:00 do 17:00. Wiosną i latem jaskinia pracuje godzinę dłużej – upewnij się jednak co do aktualnych godzin na stronie internetowej. Do jaskini wchodzi się razem z przewodnikiem i pozostałymi zwiedzającymi o konkretnych godzinach (pełne godziny). Nie ma możliwości zwiedzania jaskini indywidualnie.

W przypadku wcześniejszych rezerwacji dla ślubów cywilnych może się okazać, że wejście w danej godzinie nie jest możliwe. Trudno to sprawdzić wcześniej, więc musisz liczyć, że nie będziesz miał pecha. Jeśli poczekasz przy wejściu będziesz miał okazję sprawdzić, czy pannie młodej udało się nie pobrudzić swojej śnieżnobiałej sukni ślubnej. ;)

Ile kosztuje wstęp do Jaskini Prometeusza? Ceny biletów

Ceny biletów wstępu do Jaskini Prometeusza znajdziesz na stronie internetowej parku narodowego. Zwróć uwagę, że ceny dla Gruzinów i dla cudzoziemców są inne. Osoby poniżej 18 roku życia płacą mniej (niezależnie skąd pochodzą). Dodatkowo zapłacisz za rejs łódką (opisany jako “boat service”).

Cena uwzględnia również opiekę przewodnika, który mówi po gruzińsku, angielsku i rosyjsku. Nasz przewodnik nie tylko potrafił opowiadać o jaskini w języku angielskim, ale również posługiwał się nim płynie w luźnej rozmowie.

Dodatkowo, w cenie biletu przysługuje nam podwózka autobusem z wyjścia z jaskini do parkingu przed wejściem. Wygodnie – plus dla Gruzinów za ogarnięcie tego drobnego szczegółu.

Jak przygotować się do zwiedzania jaskini?

Gruzini na Jaskinię Prometeusza mówią “Promete”, ale w użyciu pozostaje również pierwotna nazwa jaskini, czyli Kumistavi. Gdy będziesz szukał taksówki, używaj właśnie tych nazw. W jaskini spodziewaj się temperatury rzędu 14-15 stopni. Nie musisz więc specjalnie przygotowywać się pod względem ubioru. Jeśli jaskinię zwiedzasz upalnym latem – weź ze sobą bluzę lub sweter, bo odczujesz wtedy znaczne obniżenie się temperatury.

Chociaż wnętrze Jaskini Prometeusza jest dobrze oświetlone, ale z punktu widzenia Twojego aparatu to nadal trudne warunki do fotografowania. Zamiast używania trybu automatycznego, przestaw się na tryb manualny i ustaw ISO na możliwie wysoką wartość. Pamiętaj jednak, że im wyższe ISO, tym więcej ziarna.

Pomyśl o małym statywie, który będziesz mógł rozstawić w kilka sekund. Ja używam od kilku miesięcy JOBY Gorillapod 3K – moim zdaniem to bardzo dobra inwestycja. Zdjęcia robione z ręki będą prawdopodobnie rozmazane – chyba, że masz rękę stabilną jak pień drzewa. Ja nie mam. ;)

Taktycznie ustaw się na samym końcu sznurka turystów, z którymi będziesz zwiedzał Jaskinię Prometeusza. Nie będziesz wtedy czuł presji ludzi za Tobą za każdym razem, gdy zatrzymasz się, aby zrobić zdjęcie.

Co jeszcze warto zobaczyć w okolicach Kutaisi?

Główne atrakcje okolic Kutaisi znajdują się na północ od miasta. Biorąc pod uwagę to, że jest ich przynajmniej kilka, rozważ zatrzymanie się w Kutaisi na przynajmniej jedną noc. To pozwoli Ci poświęcić więcej czasu na zwiedzanie ciekawych, a niezbyt jeszcze popularnych atrakcji tych okolic.

Po okolicy najwygodniej przemieszczać się samochodem. Możesz wypożyczyć samochód na lotnisku w Kutaisi, wynająć na potrzeby wycieczki taksówkę albo zdecydować się na jednodniową, zorganizowaną wycieczkę po atrakcjach w okolicy Kutaisi. Niżej kilka propozycji takich wycieczek.

W okolicach Kutaisi zdecydowanie warto zobaczyć:

• kanion Okatse – podwieszona trasa na skraju urwiska w okolicach Kutaisi musi zrobić na Tobie wrażenie; to jeden z ukrytych skarbów w tej części Gruzji.

• dawne miasto uzdrowiskowe Ckaltubo – baza wypadowa do Jaskini Prometeusza, ale przy okazji miejscowość z ciekawą historią. W czasach ZSRR bardzo ważny ośrodek wypoczynkowy i sanatoryjny, a teraz – miejsce pełne upadłych hoteli i sanatoriów (jak np. Hotel Sakartvelo ze zdjęcia poniżej).

• Jaskinię Sataplia – leży bliżej Kutaisi (tylko 10 km od miasta), odwiedza ją nieco mniej turystów niż Jaskinię Prometeusza. Do zwiedzania jest udostępnione ok. 900 metrów jaskini;

• Kanion Martvili – atrakcja, której zwiedzanie zawiera m.in. rejs pontonem i oglądanie kanionu z poziomu rzeki, czyli z perspektywy zupełnie innej, niż w przypadku Okatse.

Jaką bazę wypadową wybrać? Gdzie spać w czasie zwiedzania?

Najwygodniejszą bazą wypadową do zwiedzania okolicy jest oczywiście Kutaisi. Polecam Ci zatrzymać się tutaj na przynajmniej jedną noc. Jeśli sam miałbym decydować, zarezerwowałbym nocleg w Kutaisi na dwie ostatnie noce pobytu w Gruzji.

Pierwszy dzień spędziłbym na zwiedzaniu atrakcji okolicy startując już od rana, a drugiego dnia skierowałbym się na lotnisko, spacerując wcześniej po centrum Kutaisi i jedząc tutaj dobre śniadanie. Śpiąc w Kutaisi przed lotem niwelujesz ryzyko, że spóźnisz się na lot dojeżdżając np. z Tbilisi na lotnisko w Kutaisi.

Co jeszcze powinienem przeczytać przed wyjazdem do Gruzji?

Zanim zaplanujesz swoją podróż do Gruzji, sprawdź dostępne na blogu materiały w kategorii Gruzja. Przygotowałem kilkanaście artykułów, które powstały w oparciu o moje doświadczenia z kilku podróży na Kaukaz. Polecam Ci przede wszystkim teksty:

• Atrakcje Kutaisi – TOP 15 miejsc, które warto zobaczyć

• 16 atrakcji Gruzji, czyli co warto zobaczyć i zwiedzić

• Podróż do Gruzji, czyli co WARTO wiedzieć przed wyjazdem na własną rękę

• Jak dojechać z lotniska w Kutaisi do centrum i do Tbilisi?

• Gdzie tanio wynająć AUTO z wypożyczalni w Gruzji?

• Jak TANIO podróżować po Gruzji? Transport w Gruzji (marszrutki, pociągi)

Wycieczka do Jaskini Prometeusza to dobry pomysł na spędzenie części dnia zwiedzając okolice Kutaisi. Wycieczka w obie strony i zwiedzanie jaskini nie powinno Ci zająć więcej niż 3 godziny. Informacje praktyczne o Jaskini Prometeusza pozwolą Ci dobrze przygotować się do tej wycieczki. Udanej eksploracji podziemnego świata!