Atrakcje Baku – co warto zobaczyć w stolicy Azerbejdżanu?

Skłamałbym mówiąc, że Azerbejdżan zrobił na mnie dobre pierwsze wrażenie. Bliżej mi sercem do niedalekiej Gruzji, gdzie lepiej odnalazłem się w kontaktach z lokalną społecznością, a przyroda zrobiła na mnie większe wrażenie. Jednak stolica Azerbejdżanu – Baku, to miasto, które warto włączyć na Twoją listę miejsc do zobaczenia. Spodobało mi się, jak w Baku niewielka, historyczna tkanka miejska płynnie łączy się z nowoczesnym obliczem miasta. W artykule podpowiem Ci, które atrakcje i miejsca warto zobaczyć w Baku.

Azerbejdżan został najbogatszym państwem Kaukazu dzięki dużym złożom gazu ziemnego i ropy naftowej, których eksploatacja była możliwa dzięki działalności m.in. polskiego wynalazcy Witolda Zglenickiego. Płynne złoto sprawiło, że Baku stało się centrum handlu w tej części świata.

Baku współcześnie staje się coraz popularniejszym kierunkiem podróży. Zawdzięcza to tanim biletom lotniczym, które są coraz łatwiej dostępne również dla mieszkańców Polski.

W artykule podpowiem Ci, które miejsca i atrakcje warto zobaczyć w Baku. Dam Ci również sporo praktycznych wskazówek, które ułatwią planowanie podróży do Baku.

Baku – co warto zobaczyć? 7 atrakcji, które powinieneś odwiedzić

Baku było raczej prowincjonalnym miastem w czasach przed odkryciem bogatych złóż gazu ziemnego i ropy naftowej.

Istnieją historyczne wzmianki o tym, że o naturalnych bogactwach tego rejonu wiedziano już w III wieku. Najbardziej dynamiczny rozwój miasta przypadł na XIX i XX wiek. Wtedy Baku zaczęło się urastać do rangi ważnego ośrodka gospodarczego w tej części świata.

Około 2-milionowa stolica Azerbejdżanu to najniżej położona stolica świata. Baku leży na wysokości nawet 28 metrów poniżej poziomu morza. To jednocześnie największe miasto na świecie, które leży poniżej poziomu morza.

Baku jest nie tylko atrakcją turystyczną samą w sobie, ale również punktem wypadowym do zwiedzania innych zakątów Azerbejdżanu, jak np. Szeki czy górskiego miasteczka Xinaliq.

1. Centrum Heydara Aliyeva

Najbardziej rozpoznawalna atrakcja zarówno Baku, jak i całego Azerbejdżanu. Niecodzienna, smukła bryła, która dominuje nad tą częścią miasta i obok której nie można przejść obojętnie.

Budynek nosi imię Heydara Aliyeva – otoczonego wielkim szacunkiem (a wręcz czcią) prezydenta Azerbejdżanu w latach 1993-2003, a między 1982 i 1987 szefa rządu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Centrum Heydara Aliyeva zaprojektowała iracko-brytyjska architekt Zaha Hadid, znana z innych, odważnych projektów architektonicznych na świecie – np. Galaxy SOHO w Pekinie czy Dongdaemun Design Plaza w Seulu.

Gdybym miał opisać budynek jednym słowem, byłyby to “krzywe”. Wszystko jest tu łukiem – podłogi płynnie przechodzą w ściany, a ściany przeobrażają się w sufity. Pomimo, że obiekt jest ogromny, konstrukcja robi wrażenie lekkiej.

Dach budynku bierze swój początek z poziomu gruntu, więc teoretycznie można byłoby wejść spacerem na sam szczyt kompleksu. Wszechobecna biel wygląda pięknie na tle błękitnego nieba.

W Centrum Heydara Aliyeva organizowane są wystawy, koncerty i wydarzenia kulturalne. Warto odwiedzić działające w budynku Muzeum Heydara Aliyeva. Historia przywódcy Azerbejdżanu jest pokazana w multimedialny, łatwo przyswajalny sposób. Nie powinieneś zdążyć się znudzić nadmiarem informacji.

2. Miasto Wewnętrzne (İçəri Şəhər)

Stare Miasto w Baku, zwane inaczej Miastem Wewnętrznym, zostało wpisane w 2000 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To najstarsza część miasta, w której części budynków pochodzi z XII wieku.

Miasto Wewnętrzne nie jest rozległe, ale wędrówki po wąskich uliczkach przeplatane wizytami w barach i restauracjach mogą Ci zająć sporo czasu. Na dobre poznanie zakątków Miasta Wewnętrznego potrzebujesz jednego dnia.

Przy odrobinie szczęścia uda Ci się zwiedzić Muzeum Miniaturowych Książek (Miniatür Kitab Muzeyi). Próbowałem dostać się do niego 3 razy, ale zawsze trafiałem na dzień lub godzinę, w której to miejsce było akurat zamknięte. Szkoda, bo zbiory robią podobno wrażenie.

Zajrzyj też do niewielkiego Meczetu Piątkowego (Juma Mosque) – jednego z najstarszych meczetów w mieście. Od 1991 r. świątynia znowu pełni funkcje religijne. W czasach komunistycznych zdarzyło się jej być magazynem, a później muzeum dywanów.

W meczecie Baylar można obejrzeć kolekcję ponad 70 historycznych wydań Koranu pochodzących z różnych zakątków świata. Warto tu zajrzeć, bo niektóre egzemplarze są księgarskimi dziełami sztuki.

3. Pałac szachów Szyrwanu

Pałac szachów Szyrwanu to kolejny z obiektów znajdujących się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, jeden z głównych symboli Baku.

Obiekt zaczęto wznosić w XV wieku z rozkazu szacha Ibrahima I, jako główną siedzibę władców Szyrwanu – historycznego państwa, które obejmowały dzisiejszy północny i wschodni Azerbejdżan. Kraj ten istniał od VI do XVI wieku.

Pałac szachów Szyrwanu jest uznawany za najważniejsze muzeum Azerbejdżanu, o czym świadczy m.in. liczba odwiedzających (15 milionów w 2019 r.) i liczba zgromadzonych eksponatów (prawie 5000 obiektów archeologicznych i ponad 1500 rękopisów).

W skład kompleksu wchodzi m.in. pałac mieszkalny z aż 52 pokojami, meczety, łaźnie i mauzolea rodziny szachów Szyrwanu oraz Seyida Yahya Bakuvi – średniowiecznego azerskiego filozofa i naukowca.

Jeśli zdecydujesz się na zwiedzanie obiektu, zapoznaj się wcześniej z jego historią. Ekspozycja jest dość “surowa” i aby wynieść z czasu spędzonego tam trochę historycznej wiedzy, warto przygotować się do zwiedzania.

4. Baszta Dziewicza (Qız qalası)

To trzeci obok Pałacu szachów Szyrwanu i Miasta Wewnętrznego obiekt w Baku, który znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Charakterystycznej sylwetki baszty trudno nie zauważyć w krajobrazie Starego Miasta.

Powstała w XII wieku i pierwotnie znajdowała się tuż przy linii brzegowej Morza Kaspijskiego. Ta jednak z upływem czasu cofała się, przez co Basztę Dziewiczą dzieli od brzegu morza ponad 200 metrów.

Przeznaczenie baszty nie jest jasno określone. Przypuszcza się, że mogła być elementem świątyni zoroastriańskiej (irańskiej religii będącej jedną z najstarszych religii monoteistycznych świata) lub obserwatorium astronomicznym.

Wieża z pewnością miała też zadania obronne. W swojej historii przeszła też epizod bycia latarnią morską służącą statkom wpływającym do portu w Baku.

Z Basztą Dziewiczą wiążą się liczne legendy próbujące wytłumaczyć jej przeznaczenie i pochodzenie nazwy. Określenie “dziewicza” podobno wyraża to, że konstrukcja nigdy nie została zniszczona i “dotknięta” przez złe moce.

W Baszcie Dziewiczej znajdziesz muzeum poświęcone historii Baku. Z dachu wieży będziesz mógł zobaczyć całe Miasto Wewnętrzne i zatokę Morza Kaspijskiego.

5. Pałac Ismailiyya 

Kto by pomyślał, że w Baku znajdzie się tyle polskich akcentów. Azerowie mają w pamięci nie tylko nasz wkład w rozwój górnictwa ropy naftowej na morzu. W Baku działali również polscy architekci.

Pałac Ismailiyya znajdziesz tuż poza murami Miasta Wewnętrznego, w północnej części Starego Miasta.

Projektantem budynku, który powstał na początku XX wieku, był polski architekt Józef Płoszko. Pałac powstał na zlecenie Agha Musa Naghiyeva – miliardera, który dorobił się fortuny w przemyśle naftowym.

Pierwotnie Pałac Ismailiyya służył Muzułmańskiej Wspólnocie Charytatywnej, ale później był związany z instytucjami naukowymi. Współcześnie jest siedzibą Azerbejdżańskiej Akademii Nauk.

Pałac sąsiaduje z niewielkim parkiem Sabir Bağı. To dobre miejsce na odpoczynek w przerwie zwiedzania centrum Baku.

6. Ulica Nizami (Nizami Street)

Deptak i główna ulica handlowa Baku. Ważna dla Baku jak Krupówki dla Zakopanego, Monciak dla Sopotu i Krakowskie Przemieście dla Warszawy. Przy Nizami znajdziesz sporo reprezentacyjnych budynków Baku, dawnych rezydencji bogatych mieszkańców miasta i ambasad.

Ulica powstała w XIX wieku. Duży wkład w zabudowę Nizami mieli polscy architekci – wspomniany już Józef Płoszko oraz Józef Gosławski. Najbardziej intensywny okres dla rozwoju ulicy przypadł na przełom XIX i XX wieku.

Współcześnie, obok drogich sklepów, Nizami jest pełna restauracji i kawiarni, w których kwitnie życie towarzyskie stolicy Azerbejdżanu (o ile oczywiście nie trwają żadne światowe pandemie).

7. Ogniste Wieże (Flame Towers)

Zespół trzech budynków w kształcie płomieni to nowoczesny symbol Baku. Najwyższa z wież mierząca ponad 180 metrów to najwyższy budynek Azerbejdżanu.

Niecodzienny kształt wieżowców nawiązuje do kultu ognia obecnego w Azerbejdżanie od wieków. Odwołuje się do związanych z ogniem tradycji zoroastrian, ale również do największego bogactwa kraju – złóż ropy naftowej i gazu ziemnego.

Ogniste Wieże pełnią 3 funkcje – mieszkalną, hotelową oraz biurową. Wieże są dodatkowo ogromnymi ekranami LED. W nocy symuluje się na nich ruch płomieni. Ten ciekawy efekt widać z wielu punktów miasta, bo wieże nie dość, że są wysokie, to jeszcze usytuowano je ponad poziomem okolicznej zabudowy.

Pod Ogniste Wieże można się dostać pieszo lub dojechać funikularem, którego dolną stację znajdziesz obok Azerbejdżańskiego Muzeum Dywanów.

Gdy już dostaniesz się funikularem na górę, poświęć chwilę na spacer po parku Dağüstü. To dobry punkt widokowy na Baku.

8. Promenada w Baku (Azerbejdżańskie Muzeum Dywanów i Mała Wenecja)

Obok dolnej stacji funikularu zaczyna się bakijska promenada, która wiedzie nad brzegiem Morza Kaspijskiego aż do wysokości dworca kolejowego.

Pierwszym z ciekawych obiektów w tej okolicy jest Azerbejdżańskie Muzeum Dywanów. Na pewno zwrócisz uwagę na kształt budynku – przypomina on zwinięty dywan, więc dobrze nawiązuje do tematyki znajdującej się wewnątrz ekspozycji.

Pierwotnie muzeum znajdowało się w Meczecie Piątkowym, o którym mówiłem już przy okazji spaceru po Mieście Wewnętrznym. Muzeum opuściło tamtą lokalizację w 1992 r. Gdy w 2010 r. azerbejdżańskie dywany wpisano na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO, podjęto decyzję o budowie nowej siedziby muzeum tuż przy brzegu Morza Kaspijskiego.

W muzeum zgromadzono największą na świecie kolekcję azerskich dywanów reprezentującą dokonania różnych regionów i sposobów tkania. Niestety, w Azerbejdżańskim Muzeum Dywanów obowiązuje zakaz profesjonalnego fotografowania. Duże aparaty trzeba zostawić w skrytkach na bagaż. Bez problemu możesz robić jednak zdjęcia telefonem.

Naprzeciwko muzeum trafisz na Małą Wenecję. Niektórzy uznają ją za atrakcję turystyczną Baku, ale… jak dla mnie to po prostu kawałek “oczka wodnego”, po którym można przepłynąć łodziami imitującymi te znane z Wenecji.

Absolutnie nie warto przychodzić tu specjalnie, ale jeśli jesteś akurat w okolicy – rzucenie okiem nie zaszkodzi. Zarówno spod Małej Wenecji, jak i Łabędziej Fontanny, możesz zrobić ciekawe zdjęcie Ognistych Wież. Weź ze sobą statyw i spróbuj uchwycić je już po zmroku.

9. Meczet Bibi-Heybat (Bibiheybət məscidi)

Meczet Bibi-Heybat leży niecałe 7 kilometrów od Azerbejdżańskiego Muzeum Dywanów.

To, co dzisiaj nazywamy meczetem Bibi-Heybat, to wybudowana w latach 90. XX wieku rekonstrukcja świątyni pochodzącej z XIII wieku. Decyzją bolszewików meczet został zburzony w latach 30. XX wieku.

Meczet jest świętym miejscem dla muzułmanów w tym regionie. W świątyni znajduje się grobowiec Ukeyma Khanuma, potomka Mahometa. Wnętrze meczetu robi niesamowite wrażenie.

Przyjazd do meczetu możesz wykorzystać jako okazję do spaceru po nadmorskiej dzielnicy Bibiheybət i chwili odpoczynku przy rybce w restauracji Şəfa Fish Garden.

Co warto zobaczyć w okolicach Baku?

Jeśli po zwiedzaniu najciekawszych atrakcji Baku zostanie Ci trochę czasu, możesz wyskoczyć za miasto i zobaczyć ciekawe miejsca w okolicach Baku:

• Wulkan błotny w północnej części Baku – rzadko odwiedzany przez turystów, z dala od tłumów. Nam się podobało, chociaż tego dnia nie wyrzucał akurat świeżych porcji błota. Dojechaliśmy tutaj Uberem, a taksówkarz wjechał taksówką prawie na sam szczyt wulkanu. Nie, żebyśmy go o to prosili – po prostu poczuł, że stoi przed nim wyzwanie, z którym musi się zmierzyć.

• Yanar Dag – stale palący się kawałek skały, zasilany przez ciągle ulatniający się gaz ziemny. Atrakcja raczej rozczarowująca – przyjazd tutaj jest uzasadniony raczej tylko wtedy, gdy chcemy “odhaczyć” to miejsce na swojej liście. Kawał drogi od centrum Baku.

• Park Narodowy Qobustan – wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Turyści przyjeżdżają tutaj, aby zobaczyć petroglify – wyryte w skałach, prehistoryczne rysunki. Teren parku narodowego jest pełen dziesiątek wulkanów błotnych. Najlepiej dostać się tu ze zorganizowaną wycieczką z Baku lub autostopem, bo dojazd transportem publicznym nie jest możliwy.

Gdzie spać w Baku? Polecane noclegi

Rozglądając się za miejscem noclegowym w Baku, skup się na najbliższym otoczeniu Miasta Wewnętrznego lub zatrzymaj się w rejonie, gdzie w pobliżu znajduje się stacja metra.

Baku jest bazą wypadową do podróży po całym Azerbejdżanie. Niewykluczone, że będziesz wracał do tego miasta kilka razy – możesz przy tej okazji przetestować kilka miejsc noclegowych.

Jak dojechać do Baku?

Polska i Baku nie są połączone bezpośrednimi połączeniami lotniczymi. Możesz skorzystać z bezpośrednich połączeń do Baku z Budapesztu – samoloty WizzAir albo z kursujących na trasie Warszawa – Baku samolotów Polskich Linii Lotniczych LOT (będą raczej droższe od Wizzair).

Jak dojechać z lotniska w Baku do miasta?

Międzynarodowe lotnisko w Baku znajduje się niespełna 30 kilometrów na północny-wschód od centrum miasta. Do obu terminali (1 i 2) lotniska w Baku dociera transport publiczny.

Do centrum stolicy Azerbejdżanu można dojechać autobusami Aero Express. W ciągu dnia odjeżdżają co 30 minut, a w nocy co godzinę. Aktualny rozkład jazdy możesz sprawdzić na stronie internetowej lotniska.

Jednorazowy bilet kosztuje 1,5 AZN (ok. 3,3 zł). Do opłacenia przejazdu potrzebujesz karty BakuCard (piszę o niej więcej w kolejnym punkcie).

Przy wyjściu z terminala znajdziesz automat, w którym możesz kupić BakuCard. Wybierz plastikową wersję karty – będziesz ją mógł później wykorzystać na przejazdy komunikacją miejską. Doładuj ją od razu większą kwotą – np. 5 AZN.

Autobusy w kierunku centrum odjeżdżają z przystanków przy obu terminalach lotniska. Dojeżdżają do centrum Baku i zatrzymują się przy przystanku 28 May Metro Station / Central Railway station. Znajdziesz go naprzeciwko dworca kolejowego.

Jak przemieszczać się po mieście? Transport w Baku

Trzon komunikacji miejskiej w Baku stanowi metro. Pociągi poruszają się łącznie po 3 liniach:

• czerwonej – najważniejszej z punktu widzenia turystów, łączącej okolice głównych atrakcji turystycznych miasta,
• zielonej – pokrywającej się w dużej części z czerwoną i prowadzącej w kierunku głównego dworca autobusowego w Baku (Avtovaghzal),
• fioletowej – krótkiej, łączącej główny dworzec autobusowy (Avtovaghzal) z linią zieloną.

W systemie komunikacji miejskiej znajdują się również autobusy. W turystycznego punktu widzenia, warto żebyś zwrócić uwagę na autobus nr 125, którym dojedziesz do meczetu Bibi-Heybat.

Płatności za bilety dokonasz elektroniczną kartą BakuCard.

Możesz ją kupić m.in. na stacjach metra. Wydanie karty kosztuje 2 AZN, a każdy pojedynczy przejazd autobusem lub metrem – 0,3 AZN. Gdy środki Ci się skończą, kartę możesz ponownie doładować.

Ze zwiedzaniem centrum miasta poradzisz sobie pieszo, ale część atrakcji (jak np. Centrum Heydara Aliyeva czy meczet Bibi-Heybat) znajduje się znacznie poza ścisłym centrum. Wtedy skorzystanie z komunikacji miejskiej jest szybką i wygodną propozycją.

Wymiana waluty podczas podróży do Azerbejdżanu

Walutą obowiązującą w Azerbejdżanie jest manat. Waluta jest raczej trudno dostępna w polskich kantorach. Myślę, że nie ma potrzeby kupowania jej przed wyjazdem do Azerbejdżanu.

Na miejscu możesz skorzystać z kart, które pozwolą Ci tanio wymieniać waluty za granicą.

Polecam Ci zamówić tę darmową kartę i przetestować ją jeszcze w Polsce. 50 zł bonusu możesz wydać wszędzie tam, gdzie możliwe są płatności kartą. Korzystając z niej, na każdym wyjeździe oszczędzam od kilkunastu do kilkuset złotych.

Wyjazd do Azerbejdżanu – czy trzeba mieć paszport?

Aby wjechać do Azerbejdżanu, obywatele polscy potrzebują ważnego paszportu i wizy elektronicznej. Wniosek wizowy składa się na stronie internetowej eVisa. Do wniosku trzeba załączyć skan paszportu i nasze zdjęcie w formacie .jpg.

Wydanie wizy jest płatne – kosztuje 23$ (85 zł). Uzyskaną wizę trzeba wydrukować i mieć ją ze sobą zarówno na lotnisku, jak i przez cały czas pobytu w Azerbejdżanie, w razie potrzeby okazania jej np. policji.

Wiza upoważnia do jednego wjazdu na terytorium Azerbejdżanu, na maksymalnie 30 dni. Dokument jest ważny 90 dni od wskazanej przez nas daty. Jeśli nie zdążysz z podróżą do Azerbejdżanu przez te 90 dni, będziesz musiał złożyć kolejny wniosek wizowy (i ponownie za niego zapłacić).

Ubezpieczenie turystyczne – czy warto je wykupić przed podróżą do Azerbejdżanu?

W tym przypadku obowiązuje tylko jedna zasada – jeśli wyjeżdżasz za granicę, zawsze powinieneś wcześniej wykupić ubezpieczenie turystyczne. Opuszczając Polskę, tracisz wszelką ochronę ubezpieczeniową i nie należą Ci się żadne świadczenia medyczne.

Jeśli chcesz uniknąć kosztów leczenia za granicą – zawsze wykupuj ubezpieczenie turystyczne. Koszty są pomijalne – to zazwyczaj kilka złotych dziennie. Dokładne koszty możesz sprawdzić w internetowym kalkulatorze.

Kalkulator pokaże Ci listę ofert ubezpieczeń, z których będziesz mógł wybrać najkorzystniejszą. Pamiętaj – ubezpiecz się przed wyjazdem na Azerbejdżanu.

Mam nadzieję, że moja lista miejsc, które warto zobaczyć w Baku pomoże Ci zaplanować dobrze podróż do stolicy Azerbejdżanu. Zwiedzanie Baku nie powinno Ci zająć więcej niż 2 dni – chociaż polecam, żeby zostać w mieście dłużej i zwiedzać je powoli, czujnie obserwując lokalną społeczność i podglądając, jak wygląda ich codzienne życie. Miłego zwiedzania Baku!