Liberec to dobry kierunek na jednodniowy albo weekendowy wypad z Polski – szczególnie, jeśli mieszkasz niedaleko polsko-czeskiej granicy. Do stolicy kraju libereckiego łatwo dojechać bezpośrednimi pociągami ze Szklarskiej Poręby. Zwiedzanie Liberca może zająć jeden dzień, po którym łatwo wrócisz do domu, ale polecam zostać tu na weekend i zobaczyć trochę atrakcji w okolicy.
Przygotowałem przewodnik po 17 najciekawszych atrakcjach Liberca, w którym podpowiadam też, do których restauracji zajrzeć i gdzie zatrzymać się na noc. Do podróży nie musisz angażować samochodu – spod stacji kolejowej do centrum dojedziesz tramwajem albo dojdziesz pieszo w kilkanaście minut.
Zwiedzanie atrakcji Liberca – wskazówki i informacje praktyczne
Nawet najlepiej zaplanowaną wycieczkę potrafią zepsuć nieprzewidziane okoliczności. Unikniesz wielu z nich, stosując się do moich wskazówek. Dzięki nim podczas pobytu w Libercu będziesz mógł skupić się na najważniejszym, czyli cieszeniu się wyjazdem:
- wykup ubezpieczenie przed podróżą – mówi się, że przezorny zawsze ubezpieczony. Wiadomo, że jadąc w podróż, nie zakładamy, że coś nam się stanie. Jednak na wycieczce jesteśmy bardziej aktywni niż na co dzień, dlatego ja zawsze wykupuję dodatkowe ubezpieczenie. Poświęć chwilę czasu przed wyjazdem, by za darmo sprawdzić koszty i wykupić wybraną polisę,
- pamiętaj o wymianie waluty – niby oczywiste, ale może wypaść z głowy, gdy podróżujesz do tak niedalekich od Polski miast jak Liberec. Warto mieć przy sobie trochę gotówki, bo nie wszystkie lokalne sklepiki akceptują płatność kartą (są w Czechach mniej popularne niż w Polsce). W większości przypadków wystarczy Ci karta Curve, z którą tanio wymienisz waluty podczas podróży,
- kup całodniowy bilet, by swobodnie korzystać z komunikacji miejskiej – ułatwi Ci to dotarcie do wybranych atrakcji. Polecam rozważyć 24-godzinny bilet turystyczny ze zniżką, z którym możesz korzystać z linii 2 i 3, obejmujących przejazdy od góry Ještěd przez centrum aż do Zoo Lidové sady. Bilet kupisz np. w Biurze Informacji Turystycznej obok Ratusza,
- kup bilet EURO-NYSA i podróżuj po pograniczu – jeśli planujesz podróżowanie pociągiem po okolicy i pograniczu polsko-czesko-niemieckim, bilet EURO-NYSA będzie korzystną opcją (również w wersji dla grup).
Gdzie spać w Libercu?
Liberec to miasto, do którego turyści przyjeżdżają w różnych porach roku, dlatego baza noclegowa jest całkiem rozbudowana. Przyjeżdżając do Liberca na weekend, wybierz nocleg w okolicy centrum i atrakcji, na które chcesz przeznaczyć czas. Hotelem, który wyróżnia dogodna lokalizacja jest Penzion Jasmín, 400 m od dworca w Libercu, a kilometr od Rynku i Ratusza.
Inną wartą uwagi możliwością jest nocleg w samym sercu starówki Liberca – przy Placu Beneša w Old Town Boutique Apartments. Apartamenty znajdują się w kamienicy tuż przy Rynku. Pokoje są przestronne i dobrze wyposażone. Z okien widać Ratusz, a miejsce stanowi świetną bazę wypadową na wycieczki po centrum. W centrum znajduje się też Golden Key Apartments, gdzie możesz w atrakcyjnej cenie znaleźć apartament z dostępem do małego aneksu kuchennego w centrum Liberca.
1. Obejrzyj fontannę Neptuna na libereckim Rynku
Lokalizacja na mapie: 50.76934947, 15.058030027
Zwiedzanie Liberca rozpocznij od spaceru po centralnym punkcie Starego Miasta – Rynku (Plac Beneša). Znajdują się tu piękne kamienice z arkadami oraz ważne budynki, m.in. Ratusz. Podczas spaceru po Rynku, przyjrzyj się fasadom niektórych kamienic. Spójrz np. na Hotel Praha, który był pierwszym w Libercu budynkiem wybudowanym w geometrycznym stylu secesyjnym.
Zatrzymaj się też przy Fontannie Neptuna (Neptunova kašna), która jest świadectwem dawnego sposobu zaopatrywania miasta w wodę pitną. Przez wiele lat niszczała na jednym z mniejszych placów Liberca. Została odrestaurowana w 2010 roku i przywrócona na swoje pierwotne miejsce na Rynku. Myślę, że to dobre miejsce na zrobienie sobie pamiątkowego zdjęcia z Liberca. ;)
Na Rynku znajdziesz też kawiarnie i restauracje. W godzinach popołudniowych i wieczornych są oblegane, dlatego najlepiej odwiedź Rynek w godzinach porannych. Polecam zajrzeć do Fofr Kafe, gdzie wypijesz poprawną kawę z widokiem na Stare Miasto i Ratusz.
Na Rynku w Libercu często odbywają się wydarzenia kulturalne lub wystawy sztuki czeskich artystów. Najpopularniejszym jest coroczny Jarmark Bożonarodzeniowy, a w pozostałą część roku możesz trafić na bardziej kameralne imprezy. Informacje o zaplanowanych wydarzeniach możesz znaleźć na oficjalnej stronie internetowej miasta. Warto sprawdzić harmonogram przed wyjazdem – być może któreś z nich będzie się odbywało w czasie Twojego zwiedzania Liberca. ;)
2. Zobacz neorenesansowy Ratusz
Lokalizacja na mapie: 50.76972945, 15.058105129
Liberecki Ratusz (radnice) to silny punkt w krajobrazie miasta i jeden z symboli Liberca, przy którym trudno się będzie nie zatrzymać. Został wybudowany w 1893 roku, w stylu neorenesansowym, według projektu wiedeńskiego architekta Franza von Neumanna. Jest to drugi ratusz w historii Liberca (wcześniejszy nie wystarczał potrzebom dynamicznie rozwijającego się miasta).
W piwnicy libereckiego Ratusza znajduje się restauracja Radniční sklípek, serwująca tradycyjne czeskie jedzenie (jest nawet menu w języku polskim). Jest to jednak miejsce mocno oblegane przez turystów, więc możesz zastać na miejscu sporą kolejkę.
Budynek charakteryzuje się bogato zdobioną fasadą, strzelistymi wieżyczkami i zaokrąglonymi oknami, przez co często porównywane jest do Ratusza w Wiedniu. Najwyższa wieża ma wysokość 65 m, a na jej szczycie znajduje się rzeźba rycerza. Spróbuj ją dojrzeć. ;) Ratusz w Libercu możesz zwiedzić od środka. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, a do wyboru są dwie trasy – jedna dająca możliwość zobaczenia korytarzy, sali ceremonialnej i wieży oraz druga, podczas której zobaczysz tylko salę ceremonialną.
Ja proponuję wybranie pierwszej trasy ze względu na możliwość wjazdu na wieżę i obejrzenie panoramy miasta. W Ratuszu pamiętaj, by podnieść głowę do góry i obejrzeć malowidła oraz zdobienia na sufitach. Ratusz w Libercu słynie również z witraży, które prawdopodobnie rzucą Ci się w oczy już od wejścia. W sali ceremonialnej najbardziej spodobały mi się drewniane rzeźby (szukaj ich przy suficie). Nieczęsto miasta stwarzają możliwość wejścia do budynków, które pełnią funkcje urzędowe, dlatego myślę, że warto zajrzeć do Ratusza podczas wycieczki do Liberca.
Bilety na zwiedzanie Ratusza kupisz w biurze Informacji Turystycznej. Znajdziesz tam też mapy oraz pomocne broszury w języku polskim. Mi udało się też kupić tutaj bilet na komunikację miejską, który przydał się w trakcie całodniowego podróżowania po mieście.
3. Wybierz się na kawę na górze Ještěd
Lokalizacja na mapie: 50.73270507, 14.984595199
Góra Ještěd to symbol i jedna z najważniejszych atrakcji Liberca. Na szczycie znajduje się futurystyczny budynek w kształcie stożka. Ze szczytu rozciąga się panorama na miasto i okolice (możesz dojrzeć nawet karkonoską Śnieżkę). Zbocza są przystosowane do uprawiania sportów zimowych.
Budynek na górze Ještěd jest jednocześnie nadajnikiem telewizyjnym – to on odpowiada za jego nietuzinkowy kształt. W środku znajdują się górski hotel, kawiarnia i restauracja, która nie ma dobrych ocen, ale ja nigdy nie miałem zastrzeżeń do serwowanych tu dań i napojów.
Pod górę Ještěd z centrum miasta dojedziesz tramwajem linii 3 – wysiądź na przystanku Horní Hanychov. Jest kilka sposobów dotarcia na sam szczyt. Możesz podjechać samochodem nawet pod sam hotel – po drodze znajduje się kilka parkingów (im wyżej, tym więcej zapłacisz). Parkingi na dole są darmowe. Alternatywą jest około 4-kilometrowy spacer. Dużą część szlaku będziesz jednak iść tą samą asfaltową drogą, którą wjeżdżają samochody, przez co może nie być to najprzyjemniejsze doświadczenie. Na górę nie można już wjechać kolejką linową (stan na lipiec 2024).
4. Znajdź najstarsze w Libercu Domki Waldsztejnskie
Lokalizacja na mapie: 50.77102901, 15.054603654
Ukryte w wąskiej uliczce Větrná Domki Waldsztejnskie (Valdštejnské domky) są najstarszymi budynkami w mieście (pochodzą z końca XVII wieku). Nazwa pochodzi od nazwiska Albrechta z Valdštejna – czeskiego dowódcy wojskowego, który walczył m.in. w wojnie trzydziestoletniej. Domki Waldsztejnskie służyły kiedyś sukiennikom.
W jednym z nich od początku XIX wieku funkcjonowała karczma. Gdy po II wojnie światowej próba ich odbudowy zakończyła się niepowodzeniem, było blisko, żeby władze podjęły decyzję o ich rozbiórce. Ostatecznie dzięki zaangażowaniu profesorów z sąsiadującej z domkami Średniej Szkoły Budowlanej, frontowa część domków została zachowana. Na całe szczęście, bo to jedna z najważniejszych, historycznych atrakcji Liberca. ;)
W pobliżu Domków Waldsztejnskich znajduje się restauracja BUDVARKA, w której znajdziesz szeroką ofertę dań kuchni czeskiej. Możesz zatrzymać się tu na obiad w przystępnych cenach – polecam polędwiczkę wieprzową lub tradycyjne knedliczki. Z tarasu rozciąga się widok na górę Ještěd.
Domki wspierają się na ścianie innego budynku, dlatego obejrzysz je tylko od jednej strony. Nie wejdziesz też do środka (znajdują się tam gabinety profesorów szkoły, która zaangażowała się w ich ocalenie). Myślę jednak, że warto pofatygować się, by je zobaczyć – stoją w jednym miejscu aż cztery wieki. Atrakcja nie należy do najbardziej obleganych w Libercu, więc raczej nie spotkasz tu tłumów, a leży tuż obok Rynku. ;)
5. Poszukaj klasycystycznego zamku-pałacu w Libercu
Lokalizacja na mapie: 50.768167055, 15.060552254
Klasycystyczny zamek-pałac to kolejna ciekawa atrakcja, którą warto zobaczyć w Libercu. Budynek ma długą historię – był wielokrotnie remontowany i zmieniał się sposób jego użytkowania. Początkowo stał tu folwark, który przekształcono w zamek na polecenie braci Krzysztofa i Melchiora von Redernów. Budowę ukończono w 1587 roku. Około 20 lat później, na początku XVII wieku dobudowano wieżę na dziedzińcu północnym (jedyną zachowaną do dzisiaj).
W wyniku pożaru w 1615 roku, zniszczone zostało całe skrzydło pałacu, ale zachowała się zamkowa kaplica. Dziś swoją siedzibę w zamku ma jedna z libereckich uczelni, przez co miejsca nie można zwiedzać. Uważam, że warto tu dotrzeć i chociaż obejść zamek ze względu na jego długą historię i znaczenie dla miasta, ale nie oczekuj z jego zwiedzania zbyt wielu wrażeń. ;)
6. Obejrzyj reprezentacyjną willę Theodora Liebiega młodszego
Lokalizacja na mapie: 50.767245128, 15.06151253
Przy okazji spaceru w okolicach zamku w Libercu, polecam Ci też zajrzeć do jednej z bocznych ulic na tyłach zamku i znaleźć willę Theodora Liebiega młodszego (Vila Johanna Liebiega mladšího). To okazała, stylizowana na średniowieczną rezydencja, którą stworzono jako reprezentacyjną siedzibę rodziny. Na terenie willi znajdują się też powozownia i fontanna.
Rodzina Liebiegów była ważna dla przemysłowego rozwoju Liberca i pokazywała mieszkańcom, że bogatym można stać się nawet zaczynając karierę od bycia prostym rzemieślnikiem (tak zaczynał założyciel dynastii). Dziś w willi mieszczą się filie Urzędu Miasta. Poza załatwianiem spraw urzędowych, nie ma możliwości odwiedzenia willi Liebega. Przejście do willi od zamku zajmie Ci niecałe 10 minut – ja przespacerowałem się dookoła i ruszyłem dalej.
Jeśli zostanie Ci trochę czasu, to polecam wybrać się też do miasteczka Liebiega. To stare osiedle mieszkalne budowane w połowie XIX wieku dla pracowników pobliskiej fabryki. Należała ona do Johanna Liebiega starszego, czyli założyciela dynastii. Centrum tego pracowniczego osiedla jest Plac Pod Branou (náměstí Pod Branou). Znajdują się tu secesyjne domy mieszkalne, szkoła i remiza strażacka.
Na teren miasteczka wejdziesz bez żadnych opłat. Znajduje się ono 1,5 km od Rynku (20 min spacerem). Ja zdecydowałem się dotrzeć tu pieszo spod willi Theodora Liebiega młodszego, żeby nie zmieniać przewodniego wątku zwiedzania. Spodobał mi się klimat panujący wśród starych zabudowań, chociaż odbiór miejsca nieco utrudniają zaparkowane samochody. ;)
7. Popatrz na miasto z wieży widokowej Lidové sady
Lokalizacja na mapie: 50.77760585, 15.08141721
Dla wieży widokowej Lidové sady warto opuścić na chwilę uliczki urokliwego centrum Liberca. Wieża jest elementem domu kultury o tej samej nazwie. Ma około 32 m wysokości, a na górę prowadzi 155 schodków. Z niewysokiej wieży rozciąga się widok na centrum Liberca i okolice miasta. Ciekawym pomysłem może być zostawienie sobie tej atrakcji na koniec – abyś mógł poszukać miejsc, w których już byłeś.
Wieża widokowa działa od 1901 roku (w międzyczasie była zamknięta i zrekonstruowana). Samo centrum kultury Lidové sady jest miejscem rozrywki dla mieszkańców miasta – odbywają się tu koncerty czy spektakle. W okresie letnim otwarty jest otaczający obiekt ogród, do którego możesz wejść bezpłatnie nawet podczas koncertów plenerowych.
Przed wybraniem się do wieży widokowej Lidové sady, sprawdź aktualne godziny otwarcia i ceny. Podczas mojego wejścia wchodziła duża grupa, więc pod górę szło się dość powoli. Dla widoku było jednak warto, a droga powrotna minęła dużo sprawniej – w końcu było z górki. ;)
8. Poznaj wnętrza barokowego kościoła Świętego Krzyża
Lokalizacja na mapie: 50.77110001, 15.052657480
Kościół św. Krzyża to kolejne ciekawe miejsce do zobaczenia w Libercu, przy którym warto zatrzymać się nawet gdy nie przepadasz za budowlami sakralnymi. Świątynia została zbudowana w stylu barokowym na miejscu dawnego cmentarza morowego. Znajdziesz tu zachowane oryginalne barokowe wnętrze. Dzisiaj budynek należy do kościoła rzymskokatolickiego i regularnie odbywają się tutaj msze.
Gdy trafiłem w to miejsce, początkowo nie byłem zachwycony. Budynek nie przyciągnął mnie swoim wyglądem z zewnątrz i wydał mi się dość zaniedbany. Wnętrze zrekompensowało jednak pierwsze wrażenie. ;) Surowe ściany w środku zdobią obrazy i złocenia. Poza ornamentami, obejrzysz złote figury aniołów i świętych kościoła katolickiego, a nad ołtarzem głównym – obraz św. Heleny. Spodobały mi się pokrywające sklepienia malowidła.
Wejście do kościoła św. Krzyża jest darmowe. Nie ma zorganizowanych form zwiedzania. Jeśli trafisz na nabożeństwo pamiętaj, żeby nie przeszkadzać jego uczestnikom i oglądać w ciszy. Chciałem wejść też do ogrodu, ale akurat był zamknięty. Znajduje się w nim kolumna maryjna w 1719 roku, którą otacza 14 kaplic drogi krzyżowej.
W kościele św. Krzyża w połowie XVIII wieku działała pierwsza publiczna biblioteka w Libercu. W środku nadal możesz zobaczyć zabytkowe szafy biblioteczne z tego okresu. Są zdobione rzeźbami i wyróżniają się we wnętrzu świątyni – nie spodziewałem się zobaczyć regałów w kościele. ;)
9. Sprawdź historię pomnika ofiar komunizmu w parku Harcov
Lokalizacja na mapie: 50.76795564, 15.066839817
Pomnik ofiar komunizmu znajdujący się w parku Harcov to miejsce ważne dla współczesnej historii Czech i nietypowa atrakcja Liberca. Obiekt wyróżnia nietuzinkowa forma – jest to dwustronne lustro w stalowej ramie. Gdy staniesz przed pomnikiem i spojrzysz pod nogi, zobaczysz odwrócony, lustrzany napis „Sám v sobě hledej, zda svobodu bráníš, ctíš nebo omezuješ” (Sam w sobie szukaj czy wolności bronisz, szanujesz ją, czy ograniczasz). Odczytanie napisu jest możliwe w odbiciu w lustrze.
Taka forma upamiętnienia ofiar jest wymowna – daje szansę symbolicznego spojrzenia sobie samemu w oczy. Pomnik udostępniono w 2006 roku, a projekt wybrano 3 lata wcześniej w konkursie. Autorem zwycięskiego projektu jest czeski architekt-artysta Petr Janda. Do pomnika prowadzą dwie ścieżki przez park – obie zbiegają się przy pomniku.
Jeśli masz ochotę na odpoczynek w parku, przejdź do jego większej części bliżej zapory na potoku Harcov. Pomimo, że do Rynku jest stąd tylko 10 min spacerem, park jest cichą i zieloną oazą spokoju – latem to dobre miejsce na piknik.
10. Wdrap się na skałę Martinská stěna i podziwiaj widoki na Liberec
Lokalizacja na mapie: 50.79972836, 15.083582068
Martinská stěna to skalny punkt widokowy mieszczący się na zboczu doliny Czarnej Nysy w dzielnicy Liberca Kateřinky. Znajduje się tu platforma widokowa, z której spojrzysz na Liberec i okolice. Na górę wejdziesz kamiennymi schodkami, a samą platformę zabezpieczają barierki. Punkt jest dostępny przez cały rok.
Przed II wojną światową pod platformą widokową znajdował się teatr leśny. Dziś możesz zobaczyć, gdzie znajdowała się scena i miejsca dla publiczności. Odbywały się tutaj przedstawienia, a ich tradycję próbowano przywrócić w latach 80. a potem ponownie w 2004 r. Od tego czasu co roku w czerwcu organizowane są tutaj obchody przesilenia.
W okolice tego skalnego punktu widokowego niestety nie dojedziesz komunikacją miejską. Parking dla samochodów znajduje się około kilometr od punktu widokowego. Z niego do celu dojdziesz łatwą, szeroką ścieżką.
Jeżeli przychodzisz tu tylko dla widoków to możesz się rozczarować – widok na Liberec i okolice nie jest najlepszy, bo dużo zasłaniają drzewa. Trudno jednak winić za to naturę – na Dolnym Śląsku też jest kilka takich punktów “niewidokowych” i dla mnie mają nawet większy urok niż punkty z rozległą panoramą. ;)
11. Odwiedź najciekawsze libereckie muzea
W Libercu funkcjonuje wiele muzeów, ale przedstawię Ci trzy, które uważam za najciekawsze. Ich dodatkowym plusem jest lokalizacja – wszystkie znajdują kilkaset metrów od ścisłego centrum. Na miejsce dojedziesz tramwajami linii 2 i 3 albo dotrzesz spacerem w kilkanaście minut.
Muzeum Północnoczeskie
Lokalizacja na mapie: 50.77466669, 15.068354426
Muzeum Północnoczeskie (Severočeské muzeum) było pierwszym na mojej liście do odwiedzenia w Libercu. Znajdziesz tu m.in. wystawy związane z rozwojem europejskiego rzemiosła artystycznego i część przedstawiającą historię Liberca. Są one uzupełnione elementami interaktywnymi – możesz np. zobaczyć jak pracowało się z danym materiałem i spróbować różnych technik.
Bilety do Muzeum Północnoczeskiego kupisz na miejscu. Według informacji na stronie, muzeum jest otwarte cały rok od wtorku do niedzieli, ale przed przyjazdem zerknij na stronę internetową obiektu.
W ramach zwiedzania możesz zwiedzić wieżę – jest ona kopią wieży dawnego libereckiego Ratusza. Wewnątrz znajduje się najdłuższa szklana drabina na świecie. Nie wejdziesz jednak po niej na górę – obok są schody. ;) Muzeum jest duże i jego dokładne zwiedzanie może zająć nawet kilka godzin. Twojej uwadze szczególnie polecam wystawę związaną z historią miasta.
Muzeum Techniki – Podziemia Liberca
Lokalizacja na mapie: 50.77395623, 15.066406041
Do wizyty w Muzeum Techniki w Libercu (Technické muzeum) podchodziłem trochę z dystansem (nie jestem znawcą tematu), jednak okazała się ona pozytywnym zaskoczeniem. Muzeum specjalizuje się w szeroko pojętej historii motoryzacji. Obejrzysz tutaj wystawy starych samochodów, motocykli czy tramwajów. Większość przedstawianych eksponatów pochodzi od kolekcjonerów z Liberca i okolic.
Zasoby muzeum są cały czas rozszerzane, więc wystawa się zmienia. Z doświadczenia radzę Ci, by wcześniej sprawdzić aktualnie dostępne wystawy – warto wiedzieć co właściwie idziesz zobaczyć. ;) W muzeum nie ma szatni, więc jeśli nie chcesz odkładać kurtki luzem, musisz nosić ją ze sobą.
Muzeum dzieli się na cztery pawilony. Mi najbardziej podobała się wystawa poświęcona historii komunikacji publicznej w Libercu, którą znajdziesz w pawilonie C. Poza starymi zdjęciami, obejrzysz tutaj wagon nr 3 z 1897 roku, czyli jeden z pierwszych wagonów, które jeździły w Libercu. Był wykorzystywany aż do lat 60. Polecam Ci zajrzeć też do pawilonu D, gdzie wystawiane są luksusowe modele samochodów jak Cadillac oraz unikaty sprzed ponad 100 lat.
Galeria regionalna
Lokalizacja na mapie: 50.773885876, 15.067897029
Galeria regionalna w Libercu (Oblastní galerie Liberec) jest piątą co do wielkości galerią w Czechach. Mieści się w wyremontowanym budynku dawnej łaźni (dwie sale wystawowe znajdują się w miejscu dawnego basenu). Galeria skupia się na malarstwie ostatnich 200 lat, ale znajdziesz tu również czeskie dzieła średniowieczne.
Na czterech piętrach, prezentowane są 3 wystawy stałe – sztuki czeskiej z różnych czasów, malarstwa holenderskiego oraz dzieł z kolekcji Heinricha von Liebiega. Znajdujący się tu zbiór 17-stu prac Eugene Boudina jest największym poza granicami Francji. Muzeum regularnie organizuje również wystawy czasowe poświęcone sztuce współczesnej, a dzięki ekspozycjom interaktywnym można poznać bliżej wybrany nurt artystyczny i nawet spróbować się w nim. Sam spędziłem przy nich trochę czasu. ;)
Bilety do Galerii regionalnej kupisz na miejscu. Możesz wybrać też zwiedzanie z przewodnikiem. Po zwiedzaniu możesz zatrzymać się na kawę w kawiarni Nordbeans Lázně.
12. Poszukaj grobowca wpływowej rodziny Liebieg w Ogrodzie Wspomnień
Lokalizacja na mapie: 50.775387305, 15.060730447
Grobowiec rodziny Liebieg w Ogrodzie Wspomnień to kolejne miejsce, które podkreśla jak ważna dla rozwoju Liberca była ta rodzina. Założyciel dynastii, Johann Liebieg starszy stał się jednym z najbardziej wpływowych przemysłowców w królestwie Czech. Jego syn, Heinrich Liebieg, był kolekcjonerem dzieł sztuki i mecenasem, który wspierał finansowo powstanie ważnych obiektów w mieście, takich jak Ratusz czy muzeum (dzisiaj w tym budynku działa Muzeum Czech Północnych).
Ogród Wspomnień znajduje się na terenie byłego cmentarza miejskiego, który w latach 70. został przekształcony w park z zachowanymi nagrobkami oraz rzeźbami. Znajdziesz tu okazałe grobowce (m.in. należący do rodziny Liebieg), ale również inne pamiątki związane z historią Liberca, np. stare kafelki ze zburzonego domu towarowego Ještěd czy część toru z pierwszej linii tramwajowej w Libercu.
Ogród Wspomnień jest bezpośrednio połączony z częścią parkową. To dobre rozwiązanie, bo sprawia, że więcej osób ma szansę odwiedzić to miejsce, a atmosfera ogrodu jest bardziej swobodna. Jego plusem jest też bliskość do centrum (niecały kilometr od Ratusza).
13. Odnajdź rzeźby artysty Davida Černego
Większość rzeźb Davida Černego można zobaczyć w Pradze, ale w Libercu też możesz obejrzeć kilka jego prac. Jako pierwszą proponuję odwiedzić “Ucztę Olbrzymów”, która na co dzień jest… przystankiem autobusowym. ;) Dzieło, pomimo ironicznej formy, nawiązuje do smutnej części historii Liberca, czyli do wysiedleń ludności, które miały miejsce w latach 30. i 40. XX wieku. Realizacja ma wyglądać jak stół sprzed którego dopiero co odeszły olbrzymy po posiłku – przedstawia wielkie narody decydujące o losie Czechów.
By zobaczyć drugą rzeźbę Davida Černego w Libercu, czyli “Quo Vadis”, cofnij się na Rynek. Rzeźbę znajdziesz po prawej stronie od wejścia do Ratusza. Wykonana z brązu, przedstawia trabant na ludzkich nogach. Upamiętnia masowe ucieczki Niemców wschodnich z NRD na Zachód w 1989 roku – wielu z nich porzuciło wtedy swoje samochody, skąd wzięła się wybrana przez artystę forma.
Obie rzeźby, które zobaczyłem w Libercu, zrobiły na mnie pozytywne wrażenie pomysłowością wykonania i wpasowania w przestrzeń miasta. Myślę, że to ciekawa i warta polecenia atrakcja – doznasz trochę czeskiego humoru w wydaniu Černego. No i oczywiście, jest zupełnie darmowa – co zawsze cieszy. ;)
14. Zajrzyj do skromnego kościoła św. Antoniego Wielkiego
Lokalizacja na mapie: 50.7699198, 15.056738183
Kościół św. Antoniego Wielkiego jest miejscem historycznie ważnym dla Liberca – to pierwsza kamienna budowla jaka powstała w mieście. Cechą charakterystyczną kościoła jest najwyższa wieża w Libercu o wysokości 70 m. Z zewnątrz neogotycka świątynia wygląda na zadbaną, wewnątrz obejrzysz skromne zdobienia. Główny ołtarz ma wysokość 10 m i przedstawia patronów ziemi czeskiej.
W XIV wieku znajdował się tu cmentarz z drewnianym kościołem, na którego miejscu w XVI wieku postawiono kościół murowany. Później był wielokrotnie remontowany, za czym stoi ciekawa historia – w kościół wielokrotnie uderzały pioruny. W 1787 roku takie uderzenie i spowodowany nim pożar stopił wszystkie cztery dzwony świątyni. Budynek zdecydowanie nie miał szczęścia do żywiołów. ;)
Wejście jest darmowe, a na co dzień odbywają się tutaj nabożeństwa. Jeśli trafisz na mszę, proponuję odpuścić sobie zwiedzanie do czasu jej zakończenia, żeby nie przeszkadzać wiernym. Możesz poczekać przy kawie w kawiarni Fofr Kafe z widokiem na Ratusz i Rynek.
15. Poszukaj starego basenu w dawnych łaźniach miejskich
Lokalizacja na mapie: 50.773902627, 15.067801683
Dawne łaźnie miejskie (Lázně císaře Františka Josefa) to budynek pochodzący z przełomu XIX i XX wieku. Łaźnie działały do 1986 roku, a dziś to siedziba Galerii regionalnej w Libercu. Nazwa łaźni wiąże się z datą oficjalnego otwarcia – przypadło ono na marzec 1902 roku, gdy świętowano 50-lecie panowania Franciszka Józefa I. Faktycznie miało ono miejsce 4 lata wcześniej, a otwarcie łaźni miało uczcić tę okazję. Przejdź trochę na prawo od wejścia, by zobaczyć poświęconą temu tablicę pamiątkową.
Przekształcenie obiektu w galerię sztuki współczesnej szło w parze z próbą tego, aby zachować jak najwięcej z dawnego wystroju. Kiedyś w łaźniach znajdował się główny basen o wymiarach 10x20m, a dziś możesz przejść się po nim podczas zwiedzania wystaw Galerii regionalnej. Możesz natknąć się na elementy wskazujące na to, że znajdujesz się na terenie dawnych łaźni. Ja znalazłem napis “Plavky ždímejte do výlevek” (Kąpielówki wyżymać nad zlewem). Polecam Ci samemu poszukać takich smaczków. ;)
Z łaźniami sąsiaduje niezła kawiarnia Nordbeans Lázně, w której poza klasyczną kawą wypijesz m.in. cold brew czy przygotowaną na miejscu lemoniadę. Kawiarnia sprzedaje również kawę ze swojej palarni – miło, że w Libercu powstaje coraz więcej tej klasy kawiarni.
16. Wybierz się na spektakl do teatru F. X. Šaldy
Lokalizacja na mapie: 50.77051280, 15.05872436
Niecałe 50 m od Ratusza znajdziesz pochodzący z końca XIX wieku gmach teatru Františka Xavera Šaldy. Jest jednym z nielicznych, które przetrwały I wojnę światową. Został zbudowany w stylu neorenesansowym według planów dwójki architektów – Fellner’a i Helmer’a. Jego uroczyste otwarcie miało miejsce we wrześniu 1883 roku.
Zaledwie 150 m od teatru znajduje się Jedno Kafe. Moim zdaniem to najlepsze miejsce, gdzie można napić się kawy w Libercu. Spróbujesz tu także ciast. Mimo minimalistycznego wystroju, kawiarnia jest bardzo przytulna.
Historia powstawania teatru F.X. Szaldy była pełna zawirowań. W jego miejscu wcześniej stał teatr drewniany, który szybko musiał zostać przebudowany ze względów bezpieczeństwa. W czasie budowy projekt kilkukrotnie zmieniano i nie udało się ukończyć budowy w terminie – otwarcie zostało przesunięte o trzy tygodnie. Świadectwem tego jest tablica upamiętniająca otwarcie w 1883 roku, którą możesz zobaczyć odwiedzając teatr.
Przedstawienia odbywają się tutaj na 3 scenach – dramatycznej, operowej i baletu. Jeśli nie będziesz miał okazji wzięcia udziału w spektaklu (co jednak polecam, bo to dobra okazja na kontakt z czeską kulturą), wejdź do środka i zobacz reprezentacyjny hol. Wrażenie robią m.in. zdobienia sufitu i marmurowe kolumny.
By zobaczyć sale, na których odbywają się przedstawienia, wybierz się na spektakl. Przed przyjazdem do Liberca sprawdź aktualne wydarzenia. Na ostatnią chwilę może już nie być wolnych miejsc, dlatego najlepiej kup bilety z wyprzedzeniem.
17. Odpocznij wśród przyrody w ogrodzie botanicznym
Lokalizacja na mapie: 50.77828455, 15.07333494
Ciekawym zwieńczeniem spacerowania wśród atrakcji i ciekawych miejsc Liberca będzie wizyta w mającym już ponad 120 lat ogrodzie botanicznym. To najstarszy tego typu ośrodek w Czechach, w którym zobaczysz najbogatszą kolekcję roślin egzotycznych w całym kraju. Ogród cieszy się sporą popularnością. To również polecana atrakcja dla dzieci, bo nic tak nie wycisza kontakt z naturą. ;)
Ogród jest podzielony na 9 tematycznych pawilonów, w których zobaczysz np. rośliny mięsożerne, paprocie czy kaktusy. Wszystkie budynki są dwupoziomowe, dzięki czemu możesz popatrzeć na roślinność z dwóch perspektyw. Od wiosny do jesieni masz możliwość przejścia też zewnętrznymi ogrodami. Popularna i miła dla oka jest np. część poświęcona florze terenów bagiennych. Z początkiem czerwca główną atrakcją są kwitnące rododendrony, w tym miniaturki.
Wstęp do ogrodu botanicznego jest płatny, a cennik i godziny otwarcia znajdziesz na stronie internetowej atrakcji. Przejście przez całość (poza zewnętrznymi ogrodami) zajęło mi trochę ponad godzinę.
W pawilonach znajdują się informatory, z których usłyszysz krótki komentarz o roślinności w danej części (są dostępne również po polsku). Podczas zwiedzania możesz też skorzystać z przewodnika audio. Na własnej skórze poczułem przechodzenie między strefami klimatycznymi – w jednym sektorze jest bardzo gorąco i sucho, a w następnym wilgotność powietrza jest bardzo wysoka. Zapach unoszący się w szklarniach jest bardzo intensywny, co osobom szczególnie wrażliwym może utrudnić zwiedzanie.
Jak dojechać do Liberca?
Do Liberca dojedziesz zarówno pociągiem, samochodem jak i autobusem. Podróż pociągiem będzie obejmowała przesiadki w Niemczech, jedyne bezpośrednie połączenie jest ze Szklarskiej Poręby (stąd dojedziesz do Liberca w niecałe 2 godziny). Dworzec w Libercu znajduje się niecały kilometr od Rynku i bez problemu dostaniesz się z niego do centrum pieszo (w około 20 min).
Możesz również skorzystać z oferty Flixbus. Autobusy zatrzymują się w Libercu w dwóch miejscach Liberec (dworzec autobusowy – lokalizacja na mapie: 50.76401718, 15.046171086) oraz Liberec (Fügnerova – Blažkova – lokalizacja na mapie: 50.765031406, 15.056961471) – z obu dostaniesz się do Centrum po krótkim spacerze. Z dworca autobusowego dotrzesz na Rynek w 20 min, a z przystanku Fügnerova – Blažkova w 5 min.
Jeśli nie masz możliwości dojechania pociągiem lub autobusem, pozostaje opcja dojazdu własnym samochodem. Z Wrocławia to około 220 km drogi, czyli ok. 3 godziny na trasie. W Libercu możesz zaparkować na jednym z kilkunastu parkingów znajdujących się w okolicach centrum, np. Parkoviště Malé náměstí (lokalizacja na mapie: 50.771446577, 15.053752030) lub Parkoviště Hrazená (lokalizacja na mapie: 50.76707539, 15.052538966). W Libercu większość parkingów jest płatna – pamiętaj, aby sprawdzić wcześniej czy za wybrany parking trzeba zapłacić.
Jeśli planujesz przyjazd do Liberca samochodem, nie musisz kupować winiety – trasy z Polski nie obejmują płatnych autostrad. Jeśli jednak planujesz dalsze przejazdy po Czechach, możesz kupić winietę przez stronę internetową.