TOP 10 książek o Czechach, które warto przeczytać

Przed Tobą autorskie zestawienie 10 najlepszych książek o Czechach. Ta lista przyda Ci się zarówno wtedy, gdy akurat wróciłeś z Czech i zafascynowałeś się tym krajem oraz w przypadku, gdy dopiero planujesz wyjazd do naszych południowych sąsiadów. Miłośnicy spędzania wieczorów przy lekturze powinni w tym subiektywnym zestawieniu 10 najciekawszych książek o Czechach znaleźć coś dla siebie. Mam nadzieję, że proponowane książki pozwolą Ci na przeniesienie się myślami do Czech.

Jakie książki o Czechach warto przeczytać? Zestawienie 10 najciekawszych książek o Czechach

Pozycje, które za chwilę Ci przedstawię to zarówno treści przewodnikowe, ale też historyczne i współczesne reportaże i zbiory esejów. Zerknij na książki o Czechach, które warto przeczytać – szczególnie, jeśli planujesz zwiedzać Czechy świadomie i bliżej poznać naszych południowych sąsiadów.

1. PEPIKI. Dramatyczne stulecie Czechów – M. Surosz

Książka “PEPIKI. Dramatyczne stulecie Czechów” zdążyła ukazać się w trzech wydaniach. Najnowsze z 2021 roku, w stosunku do wydania pierwszego wzbogacone jest o sześć nowych rozdziałów. Rozdziałów, które rozprawiają się z mitem, że dla naszych południowych sąsiadów historia była wyjątkowo łaskawa.

“Pepiki” to książka o anegdotach z życia sławnych Czechów: postaci takich jak Karel Čapk, Karl Hermann Frank, ksiądz-prezydent oskarżony o współudział w ludobójstwie czy czeski pilot Dywizjonu 303 oraz o innych ludziach, zapisanych na kartach czeskiej i europejskiej historii.

Książka to zbiór reportaży, pozwalających zrozumieć stereotypy i przyjrzeć się uważniej naszym południowym sąsiadów. To opowieść o ludziach, ich tragicznych losach, ale i o wielkich zwycięstwach. Opowieść, która udowodni, że z pozoru naród pełen prostego humoru, nie zawsze był tak radosny jak postrzegamy go dziś.

2. GOTTLAND – M. Szczygieł

To nie przypadek, że Mariusz Szczygieł ze swoją inteligencją, dystansem, sarkazmem i poczuciem humoru zafascynował się właśnie narodem Czechów. “Gottland” to zbiór historii, które kładą zupełnie nową kalkę na naród naszych południowych sąsiadów. Historii, które pokazują jak naród Czechów różni się od naszego, a jednocześnie jak bardzo jest nam bliski. Zbiór reportaży Szczygła pełen jest humoru i historii, co czyni go niezwykle przyjemnym w odbiorze.

Reportaże obejmują czasy socjalizmu i przyglądają się jego wpływowi na życie zwykłych ludzi, a także tych bardziej znanych jak Helena Vondrackova, Karel Gott, Marta Kubisowa, młoda aktorka Lida Baarova czy twórcy obuwniczej potęgi – Thomas i Jan Bat’owie. “Gottland” opisuje często tragiczne historie, jednak są one podane czytelnikowi w lekki i nieco groteskowy sposób.

Według czytelników przeczytanie książki niesie wysokie ryzyko wszczepienia miłości do naszych południowych sąsiadów i chęci ich bliższego poznania. Po przeczytaniu możesz poczuć niedosyt, jednak rozwiązaniem tego problemu jest… kolejna książka Szczygła.

3. Laska nebeska – M. Szczygieł

Ponieważ Mariusz Szczygieł to mistrz w swoim fachu, nie dziwi fakt, że jego książki lądują najczęściej na półkach i w rankingach najlepszych książek dotyczących Czech.

Dosłowne tłumaczenie tytułu “Laska nebeska” to “miłość niebiańska” albo “miłość nie z tej ziemi”, ale nawet nie znając znaczenia tytułu, ten zlepek dwóch słów wzbudza ciekawość i dobre skojarzenia. Sam autor twierdzi, że “po to właśnie zostali wymyśleni Czesi. Żeby wprowadzać Polaków w dobry nastrój”. Ale o czym tak naprawdę jest książka Szczygła?

“Laska nebeska” to zbiór 17 felietonów inspirowanych czeskim filmem i literaturą. Nie są to jednak zwykłe felietony – to improwizacje na temat danej książki, w których pojawiają się czasami zupełnie zaskakujące motywy jak najsławniejsze czeskie napisy klozetowe, produkcja sztucznego boga, niepochowane urny, kochanka prezydenta Vaclava Havla czy walka męża Heleny Vondrackovej o godność żony.

Książka wzbogacona jest fotografiami czeskiego fotografa Frantiszka Dostala, nazywanego fotografem absurdu.

4. Wychowanie dziewcząt w Czechach – M. Viewegh

Na 182 stronach powieści “Wychowanie dziewcząt w Czechach” zawarta jest tragikomiczna historia, w której autor “żongluje konwencjami i cytatami, ujmując losy bohaterów w kpiące cudzysłowy”. To książka o ambitnym czeskim pisarzu (w dodatku żonatym!) i jego prywatnych lekcjach twórczego pisania z chorującą na depresję piękną córką bogatego mafioza.

Młody, lecz wewnętrznie rozdarty, sfrustrowany i nieco zdziwaczały nauczyciel podejmując się nauki, staje się dla dziewczyny antidotum na czarne myśli i życie spowite mrokiem i lękiem. Tajemnicza, piękna, ale i smutna, a wręcz odpychająca w pewnym sensie dziewczyna staje się dla niego swego rodzaju wyzwaniem. Zainteresowanie w krótkim czasie zrodzi się w miłość.

“Wychowanie dziewcząt w Czechach” to historia płomiennego romansu na tle obrazków obyczajowych, wpisujących się w literacką tradycję obserwatorów czeskiej rzeczywistości. Czy ta historia może się skończyć dobrze?

5. Czechy. Gospoda pełna humoru – I. Żur-Krausova

“Czechy. Gospoda pełna humoru” to przewodnik po Czechach przedstawionych jako bogaty kulturowo, historycznie i przyrodniczo kraj. To pozycja, w której nawet najbardziej wnikliwi podróżnicy znajdą coś dla siebie.

Znajdziesz tam m.in. opisy zabytków architektury i sztuki Pragi, Krumlova czy Kutnej Hory, a jeśli planujesz zwiedzać mniejsze miejscowości i interesujesz się raczej lokalną kulturą, to przewodnik zabierze Cię do takich miejsc jak Turnov, Loket czy Szumperk. W środku są również opisy miejsc dla amatorów pieszych i rowerowych wędrówek na łonie natury (Czeski Raj, lasy Szumawy, dolina Sazawy czy ogromne ilości ścieżek rowerowych Greenways).

Przewodnik to jednak nie tylko opisy miejsc, ale i obyczajów i tradycji, a także praktyczne porady ze wskazówkami dotyczącymi bazy noclegowej, transportu, punktów gastronomicznych i wydarzeń kulturalnych. Dodatkowym atutem są liczne, czytelne mapki, podręczny słownik i podstawowe minirozmówki polsko-czeskie, które pomogą w codziennych sytuacjach wymagających nawiązania kontaktu z mieszkańcami Czech.

6. Praga i Czechy. Przewodnik National Geographic – S. Brook

Przewodnik jest zbiorem przydatnych wskazówek na udany urlop w Czechach i na Morawach. Część poświęcona jest specjalnie stolicy Czech. Po lekturze przewodnika dowiesz się, że czeska kuchnia to nie tylko knedliki i piwo, że kraj naszych południowych sąsiadów to skarbnica ciekawych zabytków, zamków i pałaców, jaskiń i winnic.

Przewodnik zawiera wskazówki również dla tych, którzy chcą przemierzać Czechy rowerem. Znajdziesz tam listę obowiązkowych atrakcji w poszczególnych regionach, propozycje mniej znanych szlaków jak np. te pośród wzniesień Szumawy na granicy z Austrią i Niemcami czy po zakamarkach klasztoru na Strahowie, a także poczytasz o radach bywalców dotyczących miejsc, obyczajów i zasad dobrego zachowania.

Odwiedziny w kopalni węgla kamiennego, zwiedzanie browarów, wizyta w kultowych zamkach, a może zwykły spacer po praskiej starówce? To, co wybierzesz, zależy tylko od Ciebie. Przewodnik wzbogacony jest pięknymi zdjęciami, grafikami, mapami i planami, które ułatwiają poruszanie się po danym obszarze i podjęcie ostatecznej decyzji, które miejsca w Czechach chcesz odwiedzić najpierw.

7. Czechy. Inspirator podróżniczy – praca zbiorowa

Inspirator podróżniczy po Czechach opisuje ten kraj jako miejsce skalnych miast i niebanalnego humoru. W środku znajdziesz informacje właściwie o każdym zakamarku Czech.

Opisy w Inspiratorze dotyczą m.in. Skalnego Miasta (to tam, gdzie nagrywano Opowieści z Narni!), jedynej w swoim rodzaju Pragi, spaceru koronami drzew w Lipnie czy zabytkowych zamków.

Przewodnik jest podręczną pigułką z najważniejszymi informacjami dla turysty wybierającego się do Czech – znajdziesz tu rankingi atrakcji, miejsca ze smacznym jedzeniem, nawigację, rekomendacje autorów i czytelne plany, które pomogą Ci poruszać się po czeskich miastach.

8. Czechy. Praktyczny przewodnik – D. Chmielewska

Tytuł tej pozycji – “Czechy. Praktyczny przewodnik” mówi sam za siebie. Dobry jakościowo przewodnik obroni się sam – szczególnie, gdy tworzony jest przez prawdziwego Czechofila!

Precyzyjnie zaplanowane wycieczki, opisy osobistych doświadczeń z wyjazdów, niebanalne miejsca, których nie znajdziesz nigdzie indziej, rady dotyczące mieszkańców, ich zachowań i tego, jak dobrze ich zrozumieć oraz wskazówki jak krok po kroku zorganizować swoją wyprawę do Czech – wszystko to zawarte na 336 stronach praktycznego przewodnika po Czechach.

Autorka odsłania kolejne powody, przez które Czechy stają się krajem do zakochania. Klasyczna Praga, piękne Brno, tajemnicze Skalne Miasta, Czeski Raj czy Morawski Kras to te bardziej znane. Jest ich jednak wiele więcej!

9. Zrób sobie raj – M. Szczygieł

Książka “Zrób sobie raj” stała się w Polsce bestsellerem. Wspominałem już, że Mariusz Szczygieł to mistrz w swoim fachu? No, a jeśli jest się mistrzem, to robi się mistrzowskie książki!

Wyprawy autora do Czech zaowocowały kolejną reporterską opowieścią o współczesnych Czechach, ich kulturze i religii. A właściwie jej braku. “Zrób sobie raj” jest więc opowieścią o tym jak żyje się w państwie bez religii i czy można znaleźć szczęście nie znajdując boga.

Według recenzentów książka Szczygła stawia naród Czechów w zupełnie innym świetle niż dotychczas. Szczygieł “odkrył przed Polakami tajemnicze plemię” – i tym zaskakującym obrazem ujął serca tysięcy czytelników nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie (książka została przetłumaczona na dziewięć języków!).

10. Praski elementarz – A. Kaczorowski

I na koniec pozycja od Aleksandra Kaczorowskiego. “Praski elementarz” to opowieść o “zachorowaniu na Pragę”. Zanim sięgniesz po tę pozycję upewnij się więc, że masz zasoby, aby w niedalekiej przyszłości wybrać się do czeskiej stolicy.

Książka Kaczorowskiego to zbiór esejów, będących opisami przedwojennej Pragi, bogatych w informacje, spostrzeżenia i refleksje. To podsumowanie “czeskości” i powód tłumaczący dlaczego na ulicach czeskich miast coraz częściej da się usłyszeć język polski.

“Praski elementarz” to spowiedź człowieka przesiąkniętego Czechami na wskroś, zafascynowanego kulturą i obyczajami Czechów i chcącego tę fascynację przekazać kolejnym ludziom. Jeśli jesteś gotowy na takie doświadczenie, koniecznie sięgnij po Kaczorowskiego.

Mam nadzieję, że moja lista książkowych propozycji będzie pomocna i wybierzesz którąś z polecanych przeze mnie książek o Czechach. Starałem się, aby w zestawieniu zamieścić różnorodne pozycje – tak, abyś znalazł tutaj zarówno przewodniki, jak i książki reportażowe. Życzę Ci owocnych zakupów, miłej lektury i przede wszystkim udanego zwiedzania Czech!