Pieniny: 6 najciekawszych szlaków i tras, które warto przejść

Szlaki turystyczne w Pieninach – paśmie górskim leżącym na południu Małopolski na granicy ze Słowacją – prowadzą przez najbardziej charakterystyczne miejsca tego pasma. Od kultowej sosny na Sokolicy i majestatycznych Trzech Koron po malowniczy przełom Dunajca. To góry pełne legend o św. Kindze i flisackich opowieści, gdzie każda ścieżka oferuje inne spojrzenie na pieniński krajobraz.

Na podstawie moich doświadczeń wybrałem 6 najciekawszych szlaków w Pieninach. To zarówno łatwe trasy wzdłuż Dunajca dostępne dla rodzin z dziećmi, jak i bardziej wymagające szlaki przez Sokolą Perć czy najwyższy szczyt – Wysoką. Wędrując nimi trafisz na wiele ciekawych atrakcji Pienin.

W artykule znajdziesz:

• dokładne opisy szlaków z czasem przejścia
• wskazówki dotyczące poziomu trudności
• informacje o dojeździe i parkingach
• propozycje noclegów w okolicy
• praktyczne porady przed wyruszeniem na szlak

Kto może wędrować po najciekawszych szlakach Pienin? Jaką musisz mieć kondycję?

W Pieninach mogą dobrze się bawić zarówno osoby z większym doświadczeniem w chodzeniu po górach, jak i początkujący oraz rodziny z małymi dziećmi. Najważniejsze to dobrać szlak do swoich możliwości. Spośród kilku ciekawych szlaków w Pieninach, które opisałem, mogą wybierać:

• rodziny z małymi dziećmi w wózkach i osoby na wózkach inwalidzkich,

• rowerzyści rekreacyjni i górscy/terenowi,

• dorosłe osoby z przeciętną kondycją, chcące spędzić urlop w górach oraz rodziny ze starszymi dziećmi,

• doświadczeni turyści górscy oraz ci szukający wyzwań i wypoczynku.

Gdzie polecam spać w Pieninach?

W wioskach w samych Pieninach znajdziesz nocleg w pensjonatach, pokojach gościnnych i w schroniskach PTTK. Ja jednak polecam zatrzymać się w jednej z dalszych miejscowości, by móc wygodnie korzystać z transportu zbiorowego.

Moją pierwszą propozycją noclegu w Pieninach są Apartamenty przy górskich rzekach w Nowym Targu z prywatną kuchnią, w której wygodnie przygotujesz świeży prowiant na wyprawę w góry. Pod budynkiem jest bezpłatny parking, a lokal jest przyjazny zwierzętom, więc możesz wędrować w Pieninach z psem. W Nowym Sączu możesz się zatrzymać w Pokojach Gościnnych u Marysi, gdzie będziesz mieć dostęp do komfortowej łazienki dla gości i parkingu.

Najciekawsza turystycznie jest Szczawnica, gdzie warto rozważyć Pokoje z widokiem na góry blisko szlaków. Ich zaletą są balkony z pięknym widokiem, na których odpoczniesz po górskiej wyprawie. W pięknej okolicy leżą też Apartamenty Eko. Są przyjazne zwierzętom i mają parking dla gości. Właściciele są pomocni i mogą polecić Ci ciekawe atrakcje i szlaki w okolicy. 

1. “Chwała Bogu” na rozgrzewkę i kultowe Trzy Korony

Ten krótki szlak prowadzi z Krościenka nad Dunajcem na przełęcz Szopka, z której obejrzysz widoki na Trzy Korony i Tatry. To opcja wycieczki w Pieninach dla rodzin z młodszymi dziećmi lub osób szukających relaksującego spaceru na łonie natury. Podejście jest lekko strome tylko na pierwszym odcinku, a potem się wyrównuje. Ścieżka prowadzi w dużej mierze przez łąki, dzięki czemu możesz podziwiać szeroką panoramę okolicy.

Szlak z Krościenka na przełęcz Szopka ma długość 3,5 km i przejdziesz go średnio w 1,5 h (w jedną stronę). Oceniam jego poziom trudności na łatwy, bo stromy fragment jest krótki, a ścieżka ma stabilną, wygodną nawierzchnię. Szlak ma kolor żółty na całej proponowanej trasie. 

Z przełęczy Szopka możesz też dojść na Trzy Korony – najsłynniejszy szczyt Pienin. Tam czeka Cię kolejna stromizna w postaci leśnych schodów, ale nie są one bardzo długie czy trudne do pokonania. Na jednym ze szczytów Trzech Koron – Okrąglicy, wejdziesz na platformę widokową, z której możesz podziwiać Pieniny, Beskidy, Dunajec i Jezioro Czorsztyńskie.

Aby zachować łatwy charakter wycieczki i nie nadłożyć mocno drogi, z przełęczy Szopka wróć do Krościenka nad Dunajcem tą samą trasą. Z Trzech Koron możesz już zrobić małą pętlę i w drodze powrotnej zobaczyć Pieniński Zamek. To kryjące się w lesie ruiny zamku, których zwiedzanie może być dodatkową atrakcją w trasie na Trzy Korony. Z “Chwała Bogu” będziesz wracać tym samym, żółtym szlakiem.

Wydłużona trasa z Krościenka na Trzy Korony z małą pętlą ma 9,5 km. Czas przejścia to ok. 4 h. Poziom trudności jest nadal moim zdaniem dość łatwy, z tym że przyda się minimalna kondycja na schodach. Od przełęczy Szopka przejdziesz ze szlaku żółtego na niebieski na Trzy Korony, Zamkową Górę i Polanę Wyrobek, a potem znów na żółty do Krościenka nad Dunajcem. 

Do Krościenka nad Dunajcem najłatwiej dojedziesz samochodem (łatwa trasa żółtym szlakiem i tak zakłada powrót do tego samego miejsca). W pobliżu Rynku jest sklep, w których możesz zaopatrzyć się w prowiant na drogę, a także przystanek autobusowy, do którego dojeżdżają autobusy z Nowego Targu.

2. Sosna na Sokolicy i Trzy Korony za jednym zamachem

Na wycieczce tą trasą zobaczysz najpopularniejsze miejsca w Pieninach. Będziesz wędrował wzdłuż Dunajca i zobaczysz słynną sosnę na Sokolicy, która już od lat jest symbolem Pienin. Obejrzysz widok na Tatry, odwiedzisz Zamek Pieniński i wejdziesz na najważniejszy szczyt pienin – Trzy Korony. 

Miejscami szlak jest wymagający, ale poradzi sobie na nim osoba z przeciętną kondycją. Trasa Sromowce-Krościenko lub odwrotnie przeprowadzi Cię na drugą stronę pasma, z jednej miejscowości do drugiej. Do samochodu lub pensjonatu proponuję wrócić potem busem. Wymaga to jednak zaplanowania całej wycieczki zgodnie z rozkładem jazdy, tak aby zdążyć przed ostatnim kursem. 

Trasa na Trzy Korony i Sokolicę ze Sromowców do Krościenka ma ok. 13 km, które pokonasz w 5-6 h. Poziom trudności jest średni – trasa jest długa i zawiera dłuższy, wąski, kamienisty fragment. Wymaga podstawowej kondycji i poczucia równowagi, więc moim zdaniem nie nadaje się dla młodszych dzieci. Kolory szlaków to zielony do Przełęczy Sosnów, niebieski do Przełęczy Szopka i żółty do Sromowców Niżnych. 

3. Na najwyższy szczyt Wysoką przez rezerwat Biała Woda

Na tej trasie nie tylko zdobędziesz najwyższy szczyt Pienin, ale też nacieszysz się charakterystycznymi widokami. Możesz nawet przedłużyć wędrówkę, by przejść całą grań Małych Pienin. Nie jest to najkrótsza i najpopularniejsza trasa na Wysoką, ale moim zdaniem właśnie dlatego ma swój urok – jest mniej uczęszczana i bardziej widokowa. 

Przejdziesz przez rezerwat Biała Woda, który chroni nie tylko walory przyrodnicze, ale także dziedzictwo pasterskiej ludności łemkowskiej. Po drodze będziesz oglądać szeroką panoramę na całą okolicę i wędrować wśród sielskiego krajobrazu wzgórz, pasących się owiec oraz łąk i pól uprawnych usianych wapiennymi formacjami skalnymi. 

Podstawową proponowaną przeze mnie trasą jest szlak żółty na Przełęcz Rozdziela (Sedlo Rozdiel), a następnie niebieski, po grani Małych Pienin i jednocześnie granicy polsko-słowackiej, do zejścia na Schronisko pod Durbaszką. Pierwsza część marszu, przez rezerwat Biała Woda, jest łatwa i relaksująca, a od końca Białej Wody do Przełęczy Rozdziela i dalej aż na Wysoką robi się stromo (podejścia są krótkie).

Ze Schroniska pod Durbaszką możesz do z powrotem do Jaworek (taka pętla ma 15 km i zajmie Ci ok. 5 h). Możesz też dalej cieszyć się widokami niebieskiego szlaku i zejść z niego dopiero na żółty, prowadzący do miejscowości Szlachtowa (20 km, 6-7 h). Kursują z niej autobusy do Jaworka. Pełna wersja szlaku obejmująca całą grań Małych Pienin prowadzi aż do Szczawnicy (ponad 20 km).

Szlak z zejściem do Jaworek spod Schroniska pod Durbaszką ma 15 km i przejdziesz go w ok. 5 h. Poziom trudności jest średni – ścieżki są komfortowe do marszu, ale strome po wyjściu z rezerwatu Biała Woda. Trasa jest też dość długa i prowadzi żółtym, a następnie niebieskim szlakiem.

4. Mniej uczęszczane Pieniny Spiskie

W Pieninach Spiskich możesz cieszyć się mniej popularnymi szlakami, bliskością Jeziora Czorsztyńskiego i zamkami nad jego brzegiem. Proponuję jeden z najbardziej widokowych szlaków w tym paśmie. Trasa prowadzi między kolejnymi szczytami Pienin Spiskich, które są niewysokie (700-850 m), ale daleko widać z nich okolicę, bo widoków nie zasłaniają drzewa. Trasę możesz rozpocząć lub zakończyć w Niedzicy, gdzie znajdziesz też kilka innych atrakcji. 

W Niedzicy warto zajrzeć do średniowiecznego Zamku Dunajec i obejrzeć imponującą zaporę z elektrownią wodną na Dunajcu. W okolicy zamku znajdziesz też restauracje i sklepy z pamiątkami. Na ulicy Zamkowej rozpoczyna się szlak czerwony na Polanę Cisówkę. Trasa jest łatwa, łagodna i na tyle wyrównana i ubita, że można też wybrać się na tę wycieczkę rowerem. Ten szlak w Pieninach nadaje się na spacer z dziećmi lub spokojne podziwianie widoków bez gonienia pod górę. 

Od Cisówki szlak prowadzi przez jakiś czas przez las, jednak widoki szybko wracają na Polanie Wapienne, a w końcu na szczycie Żar, gdzie znajdziesz też wieżę widokową. Z niej zobaczysz Babią Górę, Gorce i Jezioro Czorsztyńskie.

Zejście z Żaru w kierunku Dursztyna jest najtrudniejszą częścią szlaku (jest bardzo stromo). Trasa czerwonym szlakiem z Dursztyna do Niedzicy-Zamek ma 11 km, a typowy czas przejścia to niecałe 4 h. Oceniam poziom trudności na łatwy, ale zwróć szczególną uwagę na warunki przy zejściu z Żaru. 

Szlak prowadzi w jedną stronę bez optymalnej opcji zatoczenia pętli, dlatego polecam Ci zdać się na transport publiczny. Kursuje w tych stronach regularnie, ale rozkłady zazwyczaj nie są dostępne w Internecie. Trzeba zdać się na szczęście i liczyć, że trafi się akurat zbliżający się przejazd.

Niedzica-Zamek i Dursztyn są skomunikowane z Nowym Targiem, więc to tam możesz zostawić auto lub dojechać pociągiem do Nowego Targu możesz, a stamtąd autobusem.

5. Główny Szlak Pieniński – intensywna wyprawa z noclegiem

Główny Szlak Pieniński to trasa biegnąca granią wszystkich trzech odcinków Pienin – Spiskich, Właściwych i Niskich. To ciekawy szlak, na którym poznasz całe pasmo. Tych 45 km nie da się jednak przejść bezpiecznie w jeden dzień, dlatego będziesz musiał zatrzymać się na noc w schronisku, gdzie odpoczniesz i zjesz smaczną kolację. Wycieczka Głównym Szlakiem Pienińskim to pomysł na intensywny długi weekend (najlepiej 3 lub nawet 4 dni), podczas którego odwiedzisz wszystkie najważniejsze miejsca w Pieninach.

Ta kilkudniowa trasa ma 37 km, a czas przejścia to w sumie 14 h. Ja uważam, że wycieczka powinna trwać 3 dni. Z tego powodu szlak jest trudny – nie jest ekstremalny, ale wymaga pokonywania długich odcinków każdego dnia, przy czym jest na nich wiele krótkich, ale wymagających fragmentów. Polecam go turystom z doświadczeniem w wędrówkach górskich, którzy znają swoje możliwości.

Na Głównym Szlaku Pienińskim czeka Cię wiele atrakcji – widoki z wieży obserwacyjnej na Żarze oraz zamek i elektrownia wodna na Jeziorze Czorsztyńskim w Niedzicy-Zamek. Następnie Trzy Korony i droga przez Sokolą Perć na Sokolicę, gdzie zobaczysz słynną pienińską sosnę.

6. Dostępna dla wózków Droga Pienińska

Droga Pienińska to piękny, spacerowy szlak łączący popularną Szczawnicę z Czerwonym Klasztorem w Słowacji. To asfaltowa droga bez przewyższeń, po której przejedzie rower, wózek dziecięcy lub wózek inwalidzki. Droga Pienińska to najlepsza opcja na spokojną wycieczkę w Pieninach dla rodziny z małymi dziećmi lub starszymi osobami. Trasa prowadzi Przełomem Dunajca i oferuje widok na rzekę, a także na góry, w miejscach nieosłoniętych drzewami. Zaletą szlaku jest jego zacienienie, które sprawia, że jest to dobra opcja na upały.

Droga Pienińska ma długość 11,5 km i przejdziesz ją w 3,5 h (w jedną stronę). Poziom trudności jest łatwy, dobry dla turysty w każdym wieku i kondycji. Szlak ma na całej trasie kolor czerwony. Droga Pienińska rozpoczyna się (lub kończy) w wypoczynkowej Szczawnicy, gdzie bez problemu znajdziesz nocleg, np. w Hotelu Batory czy w Willi Tęcza.

Będziesz też miał dostęp do wielu kawiarni i restauracji. W mieście możesz odwiedzić m.in. Pijalnię Wód Mineralnych. Czerwony szlak prowadzi zgodnie z biegiem Dunajca i szybko przekracza granicę ze Słowacją. W czasie spaceru uważaj na rowerzystów, którzy korzystają z utwardzonej nawierzchni Drogi Pienińskiej. 

Wycieczka kończy się w Czerwonym Klasztorze koło Sromowców Niżnych. Polecam zwiedzić średniowieczny budynek klasztorny, który jest nie tylko malowniczo położony w górach, ale ma też duże znaczenie dla historii Słowacji. Tam powstał pierwszy słownik łacińsko-słowacki i tłumaczenie Biblii na język słowacki. 

Droga Pienińska jest atrakcyjna, bo nie musisz wracać tą samą trasą ani nawet robić pętli przez góry. Drogę powrotną pokonasz korzystając z najpopularniejszej w Pieninach atrakcji – spływu Dunajcem. Możesz zdecydować się na spływ tratwą z flisakiem lub wypożyczyć kajaki. ;)

Jak przygotować się do wędrówki po Pieninach? Moje praktyczne wskazówki

Zawsze podkreślam, że wędrówka w górach to rozrywka, ale należy do niej podchodzić odpowiedzialnie. Nawet doświadczeni wędrowcy mogą przecenić swoje możliwości. Poniżej znajdziesz kilka moim sprawdzonych sposobów na udany i bezpieczny wyjazd w Pieniny:

• dokładnie zaplanuj trasę – weź pod uwagę poziom trudności, długość dnia i pogodę. W Pieniny możesz wybrać się w każdej porze roku, ale musisz dobrze dobrać trasę i ubiór. Doczytaj o odcinkach niebezpiecznych zimą lub mocno nasłonecznionych latem. Postaraj się wybrać taką trasę, którą będziesz w stanie ukończyć przed zapadnięciem zmroku,

• zabezpiecz się przed słońcem i wiatrem – niezależnie od pory roku, w górach będziesz wystawiony na mocniejsze słońce i silniejszy wiatr, szczególnie w Pieninach, w których jest mało osłaniających drzew. Stosuj krem z filtrem, weź kurtkę wiatrówkę oraz zasłaniaj uszy i głowę przed wiatrem (szczególnie dzieciom), 

• nawadniaj się i dobrze odżywiaj – marsz z plecakiem spala mnóstwo kalorii, więc aby zachować siły, jedz pożywne posiłki i regularnie uzupełniaj wodę w organizmie. Jeśli zastanawiasz się, co jeszcze warto zabrać ze sobą w góry, napisałem o tym osobny artykuł. Do listy dorzucam też dobre buty trekkingowe, szczególnie jeśli wybierasz się na kamienisty szlak taki jak Sokola Perć. Kontuzja kostki w górach to nic przyjemnego i najlepiej zapobiegać takim przypadkom przez odpowiedni sprzęt,

• rób sobie przerwy – nie jedz i nie pij w marszu. Zatrzymaj się, naciesz przyrodą i pięknymi widokami. Pozwól ciału się zregenerować i bezpiecznie kontynuuj wędrówkę,

• odpocznij po skończeniu trasy – jeśli mocno się zmęczyłeś, nie wsiadaj od razu do auta, by jechać do domu. Planując wymagającą trasę, najlepiej postaraj się o nocleg, żeby nie prowadzić samochodu, kiedy oczy kleją się ze zmęczenia. 

Jak dojedziesz w Pieniny?

Dojazd w Pieniny samochodem nie sprawi Ci żadnego problemu. To na tyle popularne góry, że przy ważnych szlakach są miejsca parkingowe, ale jednocześnie zazwyczaj nie ma dużego ruchu. Jedynym minusem są opłaty za parkingi, ale są one typowe dla górskich tras, szczególnie przy parkach narodowych. 

Dojazd w Pieniny transportem publicznym czasami może być nawet bardziej opłacalny niż autem. Chociaż na autobusy trzeba czasem trochę poczekać, dzięki nim możesz pokonywać trasy w jedną stronę, bez przymusu robienia pętli do auta lub pensjonatu. Część rozkładów jazdy jest dostępna w Internecie, ale wiele możesz odczytać dopiero z tablic informacyjnych na przystankach. 

Większość mniejszych miejscowości jest skomunikowana z Nowym Targiem lub Nowym Sączem i to tam polecam zostawiać auto. W tych miasteczkach są też stacje kolejowe, do których łatwo dojedziesz z Krakowa, ale też z całej Polski, korzystając z przesiadek.

Co jeszcze warto przeczytać?

• Pieniny: 6 najciekawszych szlaków i tras, które warto przejść

• Co zabrać na wycieczkę w góry? Lista ubrań i sprzętu