Jak dobrze zwiedzić Sztolnię Królowa Luiza i kopalnię Guido?

Sztolnia Królowa Luiza i Kopalnia Guido to zabytkowe obiekty z XIX wieku, które dziś tworzą Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu i są najpopularniejszymi atrakcjami turystycznymi miasta. Oferują różnorodne aktywności i trasy zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Można tu ciekawie spędzić czas z rodziną i znajomymi, a przy tym dowiedzieć się o historii i technice górnictwa.

Na podstawie mojej wycieczki przygotowałem praktyczny przewodnik, który pomoże dobrze zwiedzić Sztolnię Królowa Luiza i Kopalnię Guido w Zabrzu.

Z artykułu dowiesz się, co warto zobaczyć w obiektach, jakie trasy wybrać i jak zaplanować zwiedzanie, a dodatkowo poznasz rekomendacje komfortowych noclegów w Zabrzu.

Czy warto odwiedzić Sztolnię Królowa Luiza i Kopalnię Guido w Zabrzu? 

Sztolnia Królowa Luiza i Kopalnia Guido w Zabrzu to jedne z najważniejszych atrakcji turystycznych Śląska. To miejsca, w których możesz poznać historię i technikę górnictwa, zagrożenia czyhające na górników kopalni oraz dowiedzieć się więcej o różnych zastosowaniach węgla. W środku znajdziesz autentyczne elementy infrastruktury górniczej oraz multimedialne eksponaty, co pomoże Ci lepiej zrozumieć pracę górników.

W Sztolni i Kopalni czekają ciekawe atrakcje dla dzieci. Nie są to tylko wystawy, które dla najmłodszych bywają nudne. Dzieci biorą aktywny udział w zwiedzaniu, np. mogą ubrać górnicze stroje i nabrać węgiel na szpadel, co jest okazją do świetnej zabawy. Sztolnia Królowa Luiza i Kopalnia Guido to atrakcja na cały rok, a także na każdą pogodę – zwłaszcza podczas upałów miło jest spędzić czas w miejscu, gdzie panuje kilkanaście stopni. Na zwiedzanie warto poświęcić jeden dzień lub cały weekend – atrakcji na dwa dni nie zabraknie. ;)

Co warto zobaczyć w Sztolni Królowa Luiza? Propozycje tras

Sztolnia Królowa Luiza to połączone ze sobą dwa zabytkowe obiekty – kopalnia Królowa Luiza i Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, których historia sięga XVIII wieku. Kompleks jest duży i oferuje różnorodne atrakcje. Najpopularniejsze są podziemne trasy – Podziemny Spływ Sztolnią, Rodzinna Szychta i Podziemna Podróż w Czasie (w zależności od trasy, dostępne od 5. lub 6. roku życia). 

Atrakcją dla dzieci jest Park 12 C, łączący zabawę z nauką. Tuż obok niego znajduje się Park Techniki Wojskowej utrzymany w stylu jednostki wojskowej, gdzie możesz zobaczyć m.in. czołgi, wyrzutnie rakiet i wojskowe ciężarówki. Na terenie obiektu odbywają się warsztaty i zajęcia dla szkół oraz imprezy, których harmonogram możesz śledzić na stronie internetowej obiektu.

1. Wybierz się w Podziemny Spływ Sztolnią

Podziemny Spływ Sztolnią to jedna z najbardziej popularnych atrakcji Sztolni Królowa Luiza i najdłuższy w Europie podziemny spływ łodziami. Wycieczka rozpoczyna się w obiekcie przy ul. Wolności 408. Fragment trasy przebędziesz pierwszo, po czym przepłyniesz ponad 1 km łodzią pod centrum Zabrza. Podczas spływu zobaczysz podziemne porty, nacieki wapienne i żywe rośliny (np. paprocie), które rosną niemal 40 m pod ziemią oraz doświadczysz niezwykłego klimatu miejsca, gdzie wilgotność powietrza wynosi 90%.

Podczas spływu przewodnik zdradzi Ci informacje o problemach, jakim musieli stawić czoła górnicy w XIX wieku. Po drodze zobaczysz też pokaz świateł połączony z opowieściami i legendami o Górnym Śląsku, które bardzo mnie zaciekawiły. Uważam, że warto skorzystać z tej atrakcji – unikalny klimat, lekkie kołysanie łódki pośród podświetlonych korytarzy i słuchanie kapiących kropel wody w przeszywającej ciszy sprawiają, że Podziemny Spływ Sztolnią wyjątkowym przeżyciem. 

2. Zabierz dzieci na Rodzinną Szychtę

Rodzinna Szychta to ciekawy sposób na spędzenie czasu z rodziną. Razem z dziećmi założycie strój górnika i zjedziecie pod ziemię. Tam poznacie górniczy slang i poznacie nietypowe sposoby na wykorzystanie węgla, a następnie za pomocą kilofa samodzielnie wydobędziecie własną bryłkę. Na koniec wcielicie się w ratowników górniczych – nauczycie się pierwszej pomocy i weźmiecie udział w akcji ratunkowej. Przygodę zakończycie przejazdem Karlikiem, czyli górniczą kolejką.

Rodzinna Szychta to angażująca aktywność zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Dziecko nie ogląda tylko ekspozycji, ale aktywnie uczestniczy w zabawie, przez co bardziej angażuje się w wycieczkę. Ja sam, choć jestem już dorosły, świetnie się bawiłem, a także nauczyłem przydatnych umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

3. Udaj się w Podziemną Podróż w Czasie

Podziemna Podróż w Czasie w Sztolni Królowa Luiza to unikatowa atrakcja, która wywarła na mnie spore wrażenie. Wyposażony w kask ochronny i latarkę zjedziesz do podziemi, gdzie zobaczysz autentyczne górnicze wyrobiska, które mają nawet 200 lat. Poznasz historię lampy górniczej i dowiesz się, jak rewolucja przemysłowa wpłynęła na życie zwykłych ludzi. Z interaktywnych ekspozycji poznasz proces wydobycia węgla i pracę górników, a także zobaczysz na nich historyczne maszyny i narzędzia górnicze.

Podczas Podziemnej Podróży w Czasie odwiedzisz też podziemny port i przespacerujesz się chodnikiem w całości wykutym z węgla, co było dla mnie niezwykłym przeżyciem – węgiel był nie tylko pod moimi stopami, ale też na ścianach i suficie, co zdecydowanie wyróżnia tę atrakcję spośród innych kopalni. Na zakończenie przejedziesz się podziemną kolejką górniczą i przyjrzysz się różnym częściom sztolni. Jeśli interesujesz się historią oraz górnictwem, Podziemna Podróż w Czasie powinna być dla Ciebie ciekawym doświadczeniem.

4. Przejdź trasę Droga Górnika (Strefa Carnall)

Droga Górnika to trasa spacerowa, podczas której dowiesz się, jak górnicy przygotowują się do zejścia pod ziemię. Zobaczysz, gdzie się przebierają, co dzieje się z ich rzeczami osobistymi, ile czasu zajmują im przygotowania oraz ile miejsc muszą odwiedzić, zanim zjadą pod ziemię. Zwiedzisz też zabytkową Łaźnię Łańcuszkową i zobaczysz maszynę parową liczącą ponad 100 lat, która działa do dziś. Będziesz mógł też wejść na prawdziwą wieżę szybową i z niej zobaczyć, co dzieje się na dole. Wstęp na Drogę Górnika jest płatny, a bilety kupisz na stronie obiektu.

Obok Łaźni Łańcuszkowej znajduje się Strefa Carnall – odnowiona, zadbana i ładnie zagospodarowana strefa naziemna, do której wstęp jest darmowy. Odbywają się tu festiwale, koncerty i imprezy tematyczne (harmonogram sprawdzisz na stronie obiektu na Facebooku). Możesz też zwiedzić tu poprzemysłowe budynki i wystawę na temat zagrożeń w kopalni i ratownictwa górniczego. Atrakcją dla dzieci w Strefie Carnall jest dodatkowo płatna gra terenowa Misja Ratownicza, w ramach której dzieci będą poruszać się w aparacie ratunkowym i zdobywać wiedzę o górniczych superbohaterach.

5. Spędź czas na zabawie w Parku 12C

Park 12C to atrakcja dla całej rodziny na świeżym powietrzu. Na najmłodszych czeka tu kilka atrakcji, nietypowych w porównaniu z klasycznymi placami zabaw. Jedną z nich jest labirynt o wysokości 150 cm, imitujący sieć korytarzy i górniczych przekopów. Nad ścianami umieszczone są kładki, po których możesz spacerować i pomagać swojemu dziecku w znalezieniu wyjścia. Jeśli ktoś zgubi się w labiryncie, może z niego wyjść, stosując regułę prawej ręki. 

Inną atrakcją jest precyzyjny zegar słoneczny, za pomocą którego możesz odczytać dokładny czas. Przy tym eksponacie dowiesz się też więcej o zmianach pór roku i wykorzystaniu rzutowania cienia w matematyce. Mnie zaciekawiła fontanna słoneczna, na podstawie której zrozumiałem działanie ogniw fotowoltaicznych zmieniających energię słoneczną w elektryczną. 

Dodatkowo płatną atrakcją Parku 12C dla najmłodszych jest Bajtel Gruba – zabawkowa mini-kopalnia, w której dzieci mogą bawić się w górników. Uczestnicy zabawy dzielą się na dwie grupy. Brygada podziemna za pomocą łopatek ładuje “węgiel” do wózków, po czym przetransportuje go na powierzchnię, do brygady naziemnej, ćwicząc umiejętność pracy w grupie. Na miejscu znajdują się też piaskownica, mini-trampoliny czy wodny plac zabaw. Podczas zabawy najmłodszych dorośli mogą odpocząć w punkcie gastronomicznym z parasolami.

Co warto zobaczyć w Kopalni Guido? Propozycje tras

Kopalnia Guido to nieczynna kopalnia węgla kamiennego, której historia sięga XIX wieku. Możesz ją zwiedzać w ramach kilku tras – Podziemny Spacer Górniczy, Mroki Kopalni czy Podziemnej Szychty, która oferuje zwiedzanie kopalni w stroju i ekwipunku górniczym oraz wykonywanie drobnych górniczych prac. Inne atrakcje kopalni to najgłębiej położony pub w Europie Hala Pomp i wieża ciśnień, w której znajduje się wystawa poświęcona węglowi, punkt widokowy i restauracja.

1. Zjedź 320 m w dół na Podziemny Spacer Górniczy

Podziemny Spacer Górniczy to najpopularniejsza trasa Kopalni Guido i najgłębiej położona trasa turystyczna w górnictwie węglowym w kraju. Autentyczną szolą górniczą zjedziesz 320 m (100 pięter) w dół z prędkością 4 m/s. Tutaj przejdziesz się ukrytymi korytarzami, poznasz pracę maszyn górniczych i kombajnów oraz zobaczysz węgiel w surowej formie pokładu, której grubość może sięgać nawet 2 metrów. 

Podczas wycieczki przewodnicy opowiedzą Ci o zagrożeniach, jakie dawniej czyhały na górników w kopalni, a dzięki multimedialnym efektom będziesz w stanie niemal doświadczyć ich na własnej skórze. Dowiesz się, jak rozwijało się górnictwo od końca XIX wieku aż do dziś. Na koniec przejedziesz 400 m jedyną w Polsce podwieszaną kolejką górską i odwiedzisz Halę Pomp – najgłębiej położony pub w Europie. Wycieczka kończy się w budynku nadszybia, gdzie znajdziesz sklepik z pamiątkami. Warto rozważyć Podziemny Spacer Górniczy, jeśli interesuje Cię historia i technika górnictwa.

2. Sprawdź swoją wytrwałość na nietypowej trasie Mroki Kopalni

Trasa Mroki Kopalni w Kopalni Guido to nietypowa atrakcja dla odważnych. W jej ramach zjedziesz w najgłębsze i najbardziej surowe tereny kopalni – zobaczysz ostatnią ścianę wydobywczą z drugiej połowy XX wieku w stanie, w jakim dwadzieścia lat temu zostawili ją górnicy. Trasa nie jest oświetlona – jedynym źródłem światła będzie czołówka na kaskach Twoim i innych uczestników wycieczki. Bez względu na pogodę na zewnątrz, panuje tu ok. 20°C. W trakcie wycieczki przewodnik opowie Ci historie o pracy górników i wydobywaniu węgla.

W ciemności i przeszywającej ciszy przejdziesz przez ciasne przejście ponad stumetrowej ściany węglowej o sporym nachyleniu – ostatnie miejsce wydobywania węgla w Kopalni Guido. Później przejdziesz przez stromy upad do płytszych rejonów kopalni, po czym wsiądziesz do górniczej kolejki podwieszanej. Zwiedzanie kończy się w Hali Pomp – najgłębiej położonym pubie w Europie, w którym możesz zatrzymać się na lokalnie warzone piwo, przekąskę lub kawę. 

Mroki Kopalni to nieco przerażające, ale ciekawe i jedyne w swoim rodzaju doświadczenie. Jeśli czujesz się na fizycznych i psychicznych siłach, by wziąć w nim udział, bardzo Ci je polecam. To okazja, by na własnej skórze poznać warunki pracy górników sprzed kilkudziesięciu lat i dowiedzieć się wielu ciekawostek na temat wydobywania węgla. ;)

3. Odpocznij w najgłębiej położonym pubie w Europie

Hala Pomp należąca do Kopalni Guido to najgłębiej położony pub w Europie, leżący 320 m pod ziemią. Surowy, ceglany wystrój dodaje miejscu kopalnianego klimatu. By spędzić czas w pubie, nie musisz zwiedzać kopalni – wystarczy opłacić sam zjazd (cennik znajdziesz na stronie Kopalni Guido). Uważam, że warto spędzić tu choć kilkanaście minut ze względu na nietypowe położenie i przyjemny klimat tego miejsca.

W środku warto spróbować smacznego, lokalnie warzonego piwa Guido. Ze względu na położenie pubu, menu jest dość skromne, ale i tak znajdziesz w nim m.in. kawę, gorącą czekoladę, żurek, bigos, przekąski i desery. Pomimo ulokowania pod ziemią, w środku jest WiFi i można płacić kartą. Obok pubu znajduje się sala, w której odbywają się różne imprezy okolicznościowe, koncerty, a czasem nawet wesela. ;) 

Napij się kawy z widokiem na Zabrze w Wieży ciśnień

lokalizacja na mapie: 50.2972732, 18.7944588

W ponad 100-letniej wieży ciśnień w Zabrzu możesz zobaczyć nowoczesną wystawę Carboneum poświęconą węglowi. Z interaktywnych ekranów dotykowych i filmów poznasz procesy powstawania i wydobywania węgla oraz jego wpływ na przemysł i gospodarkę. Z makiet kopalń i maszyn górniczych dowiesz się, jak wydobywano węgiel na różnych etapach historii. Pracę górników przybliżą Ci autentyczne elementy ich wyposażenia, m.in. stroje i narzędzia. Dzięki strefom edukacyjnym dla najmłodszych wystawa Carboneum może być ciekawą atrakcją dla dzieci.

Wystawa Carboneum to nie jedyna atrakcja wieży ciśnień. Na najwyższym piętrze budynku znajdziesz punkt widokowy, z którego możesz zobaczyć malowniczy widok na panoramę Zabrza i jego okolic. W środku znajduje się też restauracja Kelnerzy w wieży. Jest dość droga w zestawieniu z rozmiarem dań, ale przemiła obsługa i smaczne jedzenie są warte tej ceny (zwłaszcza krem z dyni!). Jeśli zależy Ci na ładnym widoku, zarezerwuj stolik na przeszkleniu – weź tylko pod uwagę, że jest tam nieco cieplej niż w środku.

Wskazówki przed zwiedzaniem Sztolni Królowa Luiza

Wiesz już wszystko o najważniejszych atrakcjach Sztolni Królowa Luiza i Kopalni Guido. Teraz czas na kilka praktycznych wskazówek i odpowiedzi na pytania, które mogą Ci się nasunąć w trakcie planowania wycieczki w te okolice. Zebrałem je na podstawie mojej wizyty w Sztolni Królowa Luiza i Kopalni Guido. Mam nadzieję, że okażą się dla Ciebie przydatne.

Jak się ubrać?

W Sztolni Królowa Luiza i Kopalni Guido jest dość chłodno – panuje tam 13-16°C niezależnie od temperatury na zewnątrz. Jedynie w szoli górniczej podczas zjazdu w dół na Podziemny Spacer Górniczy jest ciepło i można spacerować w koszulce z krótkim rękawem. Ubierz się na cebulkę i weź ze sobą kurtkę, bluzę lub polar i długie spodnie. W niektórych miejscach jest ślisko i mokro, dlatego załóż zakryte, wygodne buty z płaską podeszwą. W środku łatwo się pobrudzić, więc lepiej wybrać ciemne ubrania, których nie będzie Ci szkoda pobrudzić.

Jaką trasę wybrać? Jak zaplanować wycieczkę?

Wybór trasy zależy od Twojego budżetu i osobistych preferencji. Najchętniej wybierane atrakcje to Podziemny Spływ Sztolnią i Podziemny Spacer Górniczy – możesz się na nie zdecydować, jeśli chcesz pojechać do Sztolni i Kopalni na jeden dzień. Jeśli na wycieczkę chcesz poświęcić cały weekend, proponuję poświęcić pierwszy dzień na Podziemny Spływ Sztolnią i Podziemną Podróż w Czasie w Sztolni, a drugi na Podziemny Spacer Górniczy i relaks w Hali Pomp w Kopalni Guido. Jeśli podróżujesz z dziećmi, warto rozważyć Rodzinną Szychtę. Dla odważnych osób z dobrą kondycją polecam trasę Mroki Kopalni.

Co wybrać: Luizę czy Guido?

Zarówno Sztolnia Królowa Luiza, jak i Kopalnia Guido oferują ciekawe trasy zwiedzania. Jeśli szukasz atrakcji dla dzieci, skłaniałbym się ku Sztolni – zapewnia więcej interaktywnych doświadczeń, które mogą zaciekawić najmłodszych. Kopalnia Guido oferuje bardziej autentyczne i surowe doznania, które mogą być ciekawsze dla starszych zwiedzających, a także najgłębiej położony pub w Europie, gdzie dorośli mogą spróbować lokalnie warzonego piwa.

Ile trwa zwiedzanie/ile czasu zaplanować na zwiedzanie?

Czas zwiedzania różni się w zależności od wybranej trasy – większość z nich zajmuje 2-2,5 godzin. Zwiedzanie wystawy Carboneum w Wieży ciśnień powinno Ci zająć około godzinę. W Parku 12 C i Hali Pomp możesz spędzić nawet kilka godzin, jeśli Twoja rodzina i Ty będziecie się dobrze bawić. ;)

Ile kosztuje bilet?

Bilety do Sztolni Królowa Luiza i Kopalni Guido możesz kupić na stronie internetowej Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. W ofercie znajdziesz bilety normalne, ulgowe i rodzinne. Ceny biletów na zaczynają się od od 35 zł i kończą na 120 zł (stan na: lipiec 2024). 

Jeśli chcesz zwiedzić zarówno Sztolnię, jak i Kopalnię, możesz kupić bilet łączony Superticket – Łączymy Gwiazdy. W jego cenę wchodzą Podziemny Spacer Górniczy w Kopalni Guido i Podziemny Spływ Sztolnią w Sztolni Królowa Luiza – najpopularniejsze trasy wybierane przez turystów. 

Czy to atrakcja dla dzieci?

Kopalnia Guido i Sztolnia Królowa Luiza oferują atrakcje dla dzieci, które mogą być nie tylko okazją do zabawy czy ciekawego spędzenia czasu, ale też do nauki. W Sztolni od 4. roku życia jest dostępne Podziemne Królestwo Maszyn, od 5. roku życia dostępna jest Rodzinna Szychta, a od 6 lat można wziąć udział w Podziemnym Spływie Sztolnią i Podziemnej Podróży w Czasie.

W Kopalni Guido od 6. roku życia dostępny jest Podziemny Spacer Górniczy, a dla odważnych i sprawnych fizycznie dzieci od 10. roku życia trasa Mroki Kopalni. Bez ograniczeń wiekowych dostępne są Park 12 C i wystawa Carboneum w Wieży ciśnień.

Gdzie zaparkować? Jak przemieszczać się pomiędzy obiektami?

W pobliżu Sztolni i kopalni Guido znajdują się dwa parkingi należące do obiektów – parking przy Guido (lokalizacja na mapie: 50.2888016, 18.7920626) i parking Sztolnia Luiza (lokalizacja na mapie: 50.2946878, 18.8099218). Budynki należące do Sztolni i kopalni znajdują się w bliskich odległościach, więc można bez problemu przemieszczać się między nimi pieszo. Drogi są dobrze oznakowane, a na terenie atrakcji znajdziesz pomocne mapy i tablice informacyjne. Jeśli mieszkasz poza miastem i nie masz samochodu, do Zabrza możesz dostać się pociągiem TLK lub IC. Inną opcją jest autobus, np. FlixBus.

Co jeszcze zobaczyć w Zabrzu?

Przy okazji wycieczki do Sztolni Królowa Luiza i Kopalni Guido, możesz też zwiedzić inne atrakcje Zabrza. Popularnym miejscem jest Szyb Maciej – pozostałość dawnej kopalni Concordia, gdzie zobaczysz m.in. budynki i wyposażenie zakładu górniczego z początku XX wieku oraz wpisaną do rejestru zabytków hałdę pokopalnianą. Dodatkowe atrakcje to punkt widokowy na Zabrze i Gliwice oraz restauracja serwująca m.in. tradycyjne śląskie dania.

Atrakcją Zabrza jest Stalowy Dom, zbudowany w 1927 roku według popularnej wówczas koncepcji prostych w budowie stalowych domów dla robotników. Budynek znajduje się w centrum i można obejrzeć go tylko z zewnątrz. Na spacer sprawdzi się Miejski Ogród Botaniczny – najstarszy ogród botaniczny Górnego Śląska, w którym możesz spacerować pośród niemal 3500 gatunków drzew i krzewów. Miłośników historii może zaciekawić Muzeum Miejskie, gdzie zobaczysz eksponaty należące do mieszkańców Zabrza z XIX i XX wieku oraz lokalne dzieła sztuki.

Gdzie spać w Zabrzu?

Zabrze ma szeroką ofertę noclegową. W zależności od budżetu i preferencji, możesz wybrać spośród różnych hoteli, hosteli, apartamentów czy pensjonatów. Warto rozważyć np. schludny Gościniec PROMUS, oddalony od Sztolni Królowa Luiza o ponad kilometr. Każdy pokój jest wyposażony w prywatną łazienkę. W obiekcie można dodatkowo wykupić śniadanie i możliwość skorzystania z parkingu.

Inną ciekawą opcją jest Apartament Silesian Vip, położony ok. 1,5 km od Sztolni Królowa Luiza. To dobrze wyposażony, klimatyzowany apartament z aneksem kuchennym, a także darmowy parking dla gości. Warty uwagi jest też 3-gwiazdkowy hotel Valdi Classic. Obiekt zapewnia pokoje z prywatną łazienką i bezpłatny parking dla gości, a dodatkowym atutem jest możliwość skorzystania z restauracji i baru na jego terenie.