Belgrad: TOP 24 atrakcje i ciekawe miejsca, których nie warto przegapić

W tym przewodniku po Belgradzie – jednym z najstarszych miast Europy i stolicy Serbii – znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz do zaplanowania zwiedzania. Opowiem nie tylko o najważniejszych miejscach do zobaczenia jak Cerkiew św. Sawy, ulica Skadarlija i Twierdza Kalemegdan.

Zwiedzanie Belgradu to też nietypowe atrakcje i zabytki – modernistyczne wieżowce, muzea, kluby na rzecznych barkach, a także spacery po parkach i nabrzeżach.

Po 3 tygodniach spędzonych w Belgradzie przygotowałem przewodnik po najciekawszych miejscach wartych odwiedzenia, opierający się na moich doświadczeniach. Opisuję w nim też polecane restauracje i kawiarnie oraz sprawdzone noclegi w dobrych lokalizacjach.

Dlaczego warto odwiedzić Belgrad?

Belgrad to stolica Serbii, jej największe miasto i zarazem jedno z najstarszych miast Europy. Niestety nie zobaczysz tu wiele elementów dawnej zabudowy. Najstarsze zachowane budynki w centrum miasta pochodzą z XVIII w. – pozostałe zniszczono podczas licznych wojen. Nie uświadczysz tu też zbyt wiele zieleni, bo miasto jest zabetonowane. Możesz jednak zwiedzić tu piękne cerkwie i ciekawe muzea, np. Muzeum Narodowe.

Belgrad jest także stolicą nocnych klubów. Jeśli lubisz dobre imprezy, koniecznie zajrzyj na tutejsze koncerty. Nocne życie koncentruje się na brzegach dwóch rzek – Sawy i Dunaju. Na nabrzeżu zobaczysz przymocowane barki, tzw. splavovi, w których działają kluby, restauracje i kawiarnie. Stolica Serbii to dobre miejsce dla turystów zainteresowanych bałkańską kulturą. W dzień możesz zwiedzać miasto, a w nocy korzystać z uroków nocnego życia.

Gdzie spać w Belgradzie?

W Belgradzie masz dużo opcji noclegowych, zarówno w samym centrum, jak i przy granicach miasta. Jeżeli chcesz mieć blisko do najważniejszych atrakcji, polecam Ci nocleg na Starym Mieście. Jeśli jednak wolisz nieco zaoszczędzić, możesz wybrać sąsiednią dzielnicę Vračar. Jest spokojna, a jednocześnie wciąż dość blisko centrum. Niedrogo możesz nocować w dzielnicy Zvezdara.

Jeśli szukasz noclegu w standardzie hotelowym, w bardzo dobrej lokalizacji w ścisłym centrum, spoko opcją będzie BG Exclusive Suites. Hotel jest całkiem tani jak na swoje położenie i oferowaną jakość. Dla osób, które wolą mieć apartament do swojej dyspozycji, LEO Central Apartment to polecana miejscówka. Możesz tam liczyć na dobrze wyposażoną kuchnię i lokalizację z głównymi zabytkami w zasięgu spaceru. Bardzo przestronnym i dobrze położonym apartamentem jest też Gundulic.

Zwiedzanie atrakcji Belgradu – wskazówki i informacje praktyczne

Belgrad to nowoczesne miasto, w którym jednocześnie możesz zobaczyć ślady wieloletniej historii. Jeżeli chcesz w pełni wykorzystać czas na zwiedzanie Belgradu podczas jednodniowej lub weekendowej wycieczki, skorzystaj z kilku moich wskazówek:

• podczas letniego zwiedzania zadbaj o ubiór – w Belgradzie nie znajdziesz wielu parków i raczej nie odpoczniesz w cieniu drzew. Dlatego lepiej wybieraj lniane, przewiewne ubrania. Nie zapomnij też o czapce lub kapeluszu,

• przygotuj się na długie spacery – ścisłe centrum stolicy Serbii możesz zwiedzać na własnych nogach. Znajdziesz tu wiele ciekawych uliczek, dla których warto wydłużyć spacer. Przygotuj się więc na długie godziny chodzenia i zabierz ze sobą wygodne obuwie,

• poruszaj się transportem publicznym – w przypadku atrakcji oddalonych od centrum warto korzystać z komunikacji miejskiej. W Belgradzie możesz kupić bilety długoterminowe w dobrej cenie, które ułatwią Ci poruszanie się po dalszych zakątkach miasta,

• sprawdź wycieczki z lokalnymi przewodnikami – lubię planować wszystko samodzielnie, ale wycieczki z lokalnymi przewodnikami to fajny dodatek do takiego zwiedzania. W Belgradzie jest sporo do wyboru – ja rozejrzałbym się na Twoim miejscu za ciekawymi spacerami i rejsami. Niżej kilka najciekawszych propozycji.

1. Zobacz jedną z największych cerkwi w Europie – Cerkiew św. Sawy

lokalizacja na mapie: 44.798419855, 20.46903606

Cerkiew św. Sawy to ogromna prawosławna cerkiew – jedna z największych w Europie. Do dziś trwają tu prace wykończeniowe, jednak i tak jest co oglądać. Świątynie zdobią liczne freski i złocenia. Jedną z najciekawszych części cerkwi jest kopuła ważąca aż 4000 ton, na której możesz zobaczyć pozłacany krzyż o wysokości 12 m. Będąc w świątyni, spróbuj też znaleźć część z 49 dzwonów, których dźwięk słychać o każdej pełnej godzinie. Polecam Ci przyjść tu w samo południe, by usłyszeć hymn poświęcony św. Sawie.

Cerkiew wybudowano w miejscu, gdzie w XVI w. spalono relikwie św. Sawy (jednego z najbardziej szanowanych serbskich świętych). Oprócz wnętrza świątyni, możesz też zobaczyć katakumby, jednak uzbrój się w cierpliwość i przygotuj się na czekanie w sporej kolejce do wejścia. Do zwiedzania udostępniono też taras widokowy wokół kopuły. Możesz na niego wejść wyłącznie z przewodnikiem (wstęp jest płatny). Informacje na temat zwiedzania tego miejsca znajdziesz przy pulpicie w nawie głównej po prawej stronie.

2. Przespaceruj się popularną ulicą Skadarlija

lokalizacja na mapie: 44.817773670, 20.464824089

Skadarlija to zabytkowa, popularna ulica Belgradu, która znajduje się na Starym Mieście. Wieczorem czeka tu na Ciebie gwar i hałas nocnych klubów. Nie mogę jednak odmówić temu miejscu również artystycznego charakteru, którego zaczęło nabierać jeszcze w XIX w. Znajdziesz tutaj znane restauracje, browar i miejsca związane z kulturą, np. galerie sztuki, w tym centrum sztuki Kula, antykwariaty i pomnik Đury Jakšić, serbskiego pisarza. Możesz też usłyszeć zespoły grające serbską, tradycyjną muzykę.

Podczas spaceru po Skadarlija polecam Ci zajrzeć do restauracji Tri šešira z kuchnią serbską. Po drodze zatrzymaj się przy fontannie Sebilj o nietypowym wyglądzie, który możesz jednak kojarzyć z… Sarajewa. Belgradzka wersja to replika podarowana miastu właśnie przez stolicę Bośni i Hercegowiny. Polecam Ci sprawdzić również restaurację Dva Jelena, gdzie spróbujesz np. ciasta proja czy burgera z ljuteniką.

3. Spójrz na Belgrad z Wieży Avala

lokalizacja na mapie: 44.69656106, 20.51467836

Wieża Avala (Avala Tower) to wieża telewizyjna, która jest dobrym punktem widokowym na okolicę i pomysłem na krótką wycieczkę poza centrum Belgradu. Wznosi się na wzgórzu o tej samej nazwie i tak naprawdę jest rekonstrukcją wieży z rozgłośnią radiową z XX w., którą zbombardowano w trakcie wojny kosowskiej przez NATO. Nowy budynek powstał na początku XXI w. i mierzy ok. 205 m. Dziś możesz tu też skorzystać z przeszklonego tarasu widokowego, znajdującego się 122 m nad wieżą.

Na zwiedzanie Wieży Avala polecam Ci wybrać bezchmurny dzień, by móc podziwiać miasto w pełnej krasie. Dobrym pomysłem może też być oglądanie wieży nocą, gdy jest ładnie podświetlona. Na szczycie wzgórza możesz też obejrzeć Pomnik Nieznanego Żołnierza, upamiętniający żołnierzy, którzy zginęli w trakcie I wojny światowej. Możesz tu zobaczyć także mauzoleum z czarnego granitu i przespacerować się po otaczającym je parku.

4. Wsiąknij w tłum na ulicy Kneza Mihaila

lokalizacja na mapie: 44.81792583, 20.45696793

Ulica Kneza Mihaila to główny deptak w Belgradzie. To najważniejsza strefa handlowa w mieście oraz chroniony przez prawo najstarszy i najcenniejszy zabytek w Belgradzie. Ma ok. 1 km, a w weekendy możesz tu spotkać tłumy. Początek ulicy znajdziesz przy słynnym Hotelu Moskwa, a koniec na Rajićeva Shopping Mall.

Ulicę nazwano na cześć Michała Obrenovicia III (księcia Serbii). Droga kontynuuje centralny trakt rzymski dawnego miasta Singidunum (przekształconego właśnie w Belgrad). Możesz tu podziwiać specyficzną architekturę, np. Dom Marka Stojanovicia w stylu neorenesansowym. Spora część budynków wymaga jeszcze odnowienia, jednak polecam Ci dobrze się im przyjrzeć – niektóre to architektoniczne dzieła sztuki. ;)

Warto zwrócić też uwagę na Hotel Srpska Kruna z XIX w. z ładnymi, charakterystycznymi oknami zakończonymi łukami (dziś mieści się tu biblioteka). Polecam Ci też obejrzeć domy o numerach 46, 48 i 50, czyli tzw. zespół domów obywateli z pięknymi łukami i zdobieniami przy oknach. Na ulicy Kneza Mihaila możesz przejść się po ekskluzywnych sklepach. Być może uda Ci się znaleźć ciekawą, choć zapewne kosztowną pamiątkę z Belgradu. ;)

5. Obejrzyj monumentalny Budynek Parlamentu

lokalizacja na mapie: 44.811655609, 20.465739868

Budynek Parlamentu, zwany też Domem Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii, to miejsce, które mogłoby uchodzić za galerię sztuki ze względu na swój wygląd i znajdujące się w środku rzeźby czy obrazy. Znajdziesz go w centrum Belgradu. Jeśli korzystasz z serbskiej waluty, możesz go kojarzyć z banknotu o nominale 5000 dinarów. Poznasz go po centralnym ryzalicie, czyli występie w elewacji i znajdującej się nad nim wieży zwieńczonej kopułą z latarnią.

Budynek Parlamentu powstał w XX w. według projektu Konstantina Jovanovića, a dziś jest uznawany za zabytek. Wewnątrz znajduje się wiele cennych dzieł sztuki, rzeźb, obrazów i fresków. Niestety, najpewniej nie będzie Ci dane ich zobaczyć. Parlament ze względu na swoją funkcję nie jest dostępny do zwiedzania. Warto tu jednak zawędrować, zwłaszcza w czasie wieczornego spaceru – piękne oświetlenie budynku bardzo mi się podobało.

6. Obejrzyj zabytki na Placu Republiki

lokalizacja na mapie: 44.816217353, 20.45996239

Plac Republiki (Trg republike) to jedno z najbardziej ruchliwych miejsc w centrum Belgradu – to tutaj krzyżują się najważniejsze ulice miasta. Zobaczysz tu też ciekawe zabytki. Polecam Ci zobaczyć pomnik Branislava Nušicia, serbskiego pisarza, a także skwer z pomnikiem Vasy Čarapicia, serbskiego dowódcy wojskowego. Jeszcze w XVIII w. na placu stała Stambol kapija, czyli największa brama w Belgradzie. Została jednak zburzona jako symbol tureckiej opresji. Dziś znajdziesz tu tylko jej fundamenty.

Plac Republiki to jednak nie tylko historyczne pamiątki. W okolicy znajdziesz wiele barów, kawiarni i restauracji. To centrum miasta, które tętni życiem. Niedaleko stąd jest też Serbskie Muzeum Narodowe. Możesz rozpocząć od niego zwiedzanie, a wieczorem przenieść się na Plac Republiki i zajrzeć np. do restauracji T.R.G., znanej głównie z burgerów. Moim zdaniem warto tu wpaść ze względu na ogródki przy lokalu, z których możesz obserwować wieczorne życie miasta. ;)

7. Zobacz największy budynek w Serbii – Pałac Serbii

lokalizacja na mapie: 44.82066806, 20.42765918

Pałac Serbii (Palata Srbije), dawniej znany jako Pałac Federacji, to miejsce, w którym możesz poczuć klimat dawnej Jugosławii. Ten największy pod względem powierzchni budynek w Serbii powstał w XX w., a dziś pełni funkcje urzędowe. Na 6 piętrach znajdują się aż 744 gabinety. Jednym z najciekawszych elementów budynku jest moim zdaniem duża, szklana kopuła, na której zawieszono ogromny żyrandol, który wywołuje niesamowite wrażenie swoim rozmiarem.

Wnętrza Pałacu Serbii ozdobiono licznymi muralami, gobelinami i mozaikami tworzonymi przez najlepszych artystów Jugosławii z czasów powstawania pałacu. Na ścianach możesz zauważyć dziesiątki obrazów i płaskorzeźb, które podkreślają przepych tego miejsca. Jeżeli interesujesz się sztuką to myślę, że znajdziesz tu wiele eksponatów wartych obejrzenia. W razie zmęczenia podczas zwiedzania, możesz odpocząć na rozstawionych po pałacu fotelach. Polecam Ci też przyjrzeć się wzorom na dywanach – niektóre są naprawdę zaskakujące. ;)

8. Zobacz ogromną mozaikę w cerkwi św. Marka

lokalizacja na mapie: 44.81112682, 20.468889324

Cerkiew św. Marka znajdziesz w centrum stolicy Serbii, w malowniczym otoczeniu – tuż przy parku Tašmajdan i niedaleko gmachu Parlamentu. To kolejna kolosalna cerkiew, choć dla mnie mniej imponująca niż cerkiew św. Sawy. Powstała ona w stylu serbsko-bizantyjskim w XX w. Do wykonania jej fasady wykorzystano kamień w dwóch kolorach. Cały projekt wzorowano na cerkwi monasteru Gračanica w Kosowie, choć cerkiew św. Marka jest od niej zdecydowanie większa.

W cerkwi św. Marka możesz zobaczyć wyjątkową mozaikę z postacią Bogurodzicy – to jedna z największych mozaik z Matką Boską na świecie. Znajdziesz tu też miedziany sarkofag ze szczątkami największego władcy Serbii, cara Dušana. Prace nad cerkwią wciąż trwają, więc być może zobaczysz tam nowe ciekawe elementy wystroju i zdobienia. Choć świątynia nie wywołuje moim zdaniem tak wielkiego wrażenia jak cerkiew św. Sawy, to warto tu zajrzeć ze względu na dobrą lokalizację.

Gdy już zwiedzisz cerkiew św. Marka, polecam Ci przespacerować się po okolicznym parku Tašmajdan. Powstał w 1954 r., jednak wciąż jest odnawiany. Dziś uznaje się go za zabytek kultury, a jego teren objęto ochroną. To jedno z bardziej zielonych miejsc w stolicy Serbii, dlatego warto tu zajrzeć, gdy masz ochotę odpocząć od miejskich zabudowań. Jeśli zwiedzasz Belgrad z dziećmi, to możesz je zabrać na tutejszy plac zabaw.

9. Obejrzyj bogato zdobioną elewację Hotelu Moskwa

lokalizacja na mapie: 44.81317228, 20.460301749

Hotel Moskwa to jeden z najbardziej znanych hoteli w Belgradzie. Znajdziesz go na placu Terazije w centrum miasta. Możesz zarezerwować tutaj nocleg, jednak będzie to kosztowna przyjemność. Będziesz za to nocować w tym samym miejscu, co Albert Einstein czy Alfred Hitchcock. 

Czterogwiazdkowy hotel oferuje klimatyzowane pokoje, a także dostęp do centrum fitness, centrum spa, sauny, restauracji i baru. W Hotelu Moskwa możesz skorzystać z pokoi o różnym standardzie lub zdecydować się na apartamenty (królewskie lub prezydencki). W okolicy czekają na Ciebie najciekawsze atrakcje Belgradu. Jeśli możesz sobie pozwolić na nieco luksusu, być może zainteresuje Cię ta opcja noclegowa.

Hotel Moskwa to jednak nie tylko dobra baza noclegowa, ale i piękny budynek, który warto zobaczyć podczas spaceru. Wyróżnia się luksusowym wyglądem, a do jego drzwi prowadzą schody przykryte czerwonym dywanem. To może być dobre miejsce na zdjęcie pamiątkowe. ;) Możesz również skorzystać z hotelowej kawiarni, by zobaczyć choć odrobinę wnętrza budynku. Kawiarnia jest dostępna nie tylko dla gości Hotelu Moskwa.

10. Zobacz ruiny zbombardowanego Ministerstwa Obrony Jugosławii

lokalizacja na mapie: 44.80475204, 20.459925631

Ruiny Ministerstwa Obrony Jugosławii w centrum Belgradu to żywy symbol i wspomnienie historii tragicznych bombardowań Belgradu prowadzonych przez NATO z 1999 roku. To jeden z nielicznych zniszczonych budynków, których celowo nie odbudowano – miały pozostać symbolem i przestrogą. Częściowo zburzona konstrukcja przy ulicy Kneza Miloša wygląda dziś surowo i przygnębiająco.

Budynek w stylu socrealistycznym, zaprojektowany w latach 50. XX wieku przez architekta Nikola Dobrović, pierwotnie pełnił funkcję siedziby Ministerstwa Obrony Federacyjnej Republiki Jugosławii. Forma przypominająca rozłożoną harmonijkę była inspirowana ukształtowaniem terenu z bitwy nad Sutjeską z czasów II wojny światowej. Przed bombardowaniem był to jeden z najbardziej rozpoznawalnych przykładów architektury modernistycznej w mieście.

Dziś budynek straszy pustymi oknami i zniszczoną fasadą. Władze Belgradu wciąż nie podjęły decyzji co do jego przyszłości – część mieszkańców chce zachowania ruin jako symbolu, inni postulują odbudowę lub wyburzenie. Możesz zobaczyć ten historyczny gmach podczas spaceru ulicą Kneza Miloša, jedną z głównych arterii miasta. To przystanek warty uwagi szczególnie dla osób zainteresowanych historią najnowszą i architekturą modernistyczną.

10. Zwiedź wnętrze niebieskiego pociągu Tito

lokalizacja na mapie: 44.76433967, 20.44531162

Niebieski pociąg Tito (Plavi Voz) to wyjątkowa, choć trochę trudniej dostępna atrakcja. Pociąg stworzono specjalnie dla marszałka Tito, który uwielbiał podróże kolejowe. Pociąg możesz zwiedzić poza ścisłym centrum Belgradu (nie prowadzą tam żadne znaki, więc przygotuj się przed wycieczką).

Niebieski Pociąg był prywatnym środkiem transportu marszałka, choć korzystali z niego również ważni goście kraju, np. królowa Elżbieta. Największe wrażenie robią mahoniowe wnętrza pojazdu i dekoracje na meblach. Wnętrze wyłożono wełnianymi dywanami, co dodaje mu przepychu. Myślę, że to jedna z najbardziej klimatycznych pamiątek po dawnej Jugosławii.

Dotarcie do Niebieskiego Pociągu nie jest łatwe, dlatego przygotowałem dla Ciebie instrukcję. Na początku odezwij się na maila marketingu serbskich kolei (adres: srbijavoz.marketing@srbrail.rs) z informacją, kiedy chcesz zwiedzić pociąg. Godziny otwarcia znajdziesz na stronie internetowej, jednak najlepiej dopytaj o nie jeszcze w mailu, bo informacje na stronie mogą być nieaktualne. Dalej musisz zaczekać na potwierdzenie zwiedzania i kupić bilety wstępu.

Z biletami możesz się udać na umówione zwiedzanie. W trakcie zwiedzania będzie Ci towarzyszył jeden z pracowników kolei, możesz jednak swobodnie obejrzeć 3 wagony – wagon restauracyjny, wagon VIP-ów i wagon z prywatnymi sypialniami Jovanki.

11. Wybierz się w rejs po Sawie i Dunaju

Rejs po Sawie i Dunaju to moim zdaniem świetny sposób na poznanie dwóch najważniejszych rzek stolicy Serbii. Jednocześnie to dobry sposób na rozeznanie się w mieście i jego zabytkach. W Belgradzie możesz skorzystać z rejsów wycieczkowych z przewodnikiem, który opowie Ci o atrakcjach znajdujących się przy rzekach lub zdecydować się na rejs wypoczynkowy na łodzi z barem i tarasem.

W Belgradzie znajdziesz zróżnicowaną ofertę rejsów po Sawie i Dunaju. Możesz wybrać rejs wypoczynkowy i umilić sobie zwiedzanie smacznymi napojami lub rejs turystyczny, podczas którego poznasz Belgrad i jego historię. Poniżej znajdziesz kilka ciekawych propozycji rejsów, które udało mi się znaleźć:

• rejs o zachodzie słońca – to 1,5-godzinny romantyczny rejs otwartą łodzią, podczas którego zobaczysz Belgrad o wieczornej porze w promieniach zachodzącego słońca,

• rejs o zachodzie słońca z drinkami – opcja na podobny rejs, tym razem w cenie również drinki. Dobra opcja, jeśli chcesz wprawić się w imprezowy nastrój.

Rejsy zazwyczaj rozpoczynają się w okolicach Beton Hali (lokalizacja: 44.81917107, 20.448592145), choć zbiórki na konkretny rejs mogą odbywać się w innym miejscu. Najlepiej sprawdź to w ofercie wybranego przewoźnika lub dopytaj organizatora rejsu o miejsce spotkania. Czas trwania to zwykle 1,5 h. Podczas rejsu może Ci towarzyszyć anglojęzyczny przewodnik, który opowie Ci o zabytkach Belgradu.

12. Obejrzyj zachód słońca z Twierdzy Kalemegdan

lokalizacja na mapie: 44.82510155, 20.45011316

Twierdza Kalemegdan (Twierdza Belgradzka), znajdująca się w obrębie Starego Miasta, została wybudowana jeszcze za czasów celtyckich. Zabudowania, które dziś możesz oglądać, pochodzą głównie z XVII w. i znajdują się na wysokości ok. 125 m na wzgórzu, skąd zobaczysz m.in. ujście rzeki Sawy do Dunaju. Polecam Ci poszukać też śladów rzymskich budowli, np. starej studni rzymskiej czy katakumb. Warto też zajrzeć tu wieczorem, by zobaczyć zachód słońca.

Twierdzę Belgradzką można podzielić na 2 części – Górne Miasto i Dolne Miasto. Górne Miasto to park z ładnymi promenadami. Możesz tu zobaczyć Statuę Zwycięstwa, studnię rzymską i Obserwatorium Ludowe w Wieży Despoty Stefana. Na odpoczynek polecam Ci zatrzymać się przy fontannie Mehmeda Paszy Sokolovicia. Dolne Miasto to zbocze biegnące od pomnika Zwycięzcy w kierunku rzek Belgradu.

Na terenie Twierdzy Kalemegdan możesz zwiedzić Muzeum Wojskowe z zabytkowym uzbrojeniem, obejrzeć cerkiew Bogurodzicy Ružica, a także cerkiew prawosławną Sveta Petka. Zwykle to właśnie cerkwie przyciągają tu najwięcej turystów. Możesz tu również zobaczyć zbiory Muzeum Przyrodniczego, poaustriacki magazyn prochu i ogród zoologiczny. Atrakcji jest sporo, więc na zwiedzanie warto wygospodarować sobie przynajmniej kilka godzin.

13. Zobacz zdobienia w soborze św. Michała Archanioła

lokalizacja na mapie: 44.8181601, 20.452186495

Sobór św. Michała Archanioła (Saborna crkva Svetog Arhangela Mihaila) to główna świątynia Serbskiej Cerkwi Prawosławnej. Znajdziesz ją w okolicy parku Kalemegdan, czyli największego parku publicznego w stolicy Serbii, który polecam Ci przy okazji zwiedzić. Sam sobór rozpoznasz po wysokiej wieży zwieńczonej krzyżem. Zwiedzanie go możesz połączyć z odwiedzinami Twierdzy Belgradzkiej. Wstęp do soboru św. Michała Archanioła jest bezpłatny.

Sobór św. Michała Archanioła zbudowano w XIX w., a jego bogato zdobione wnętrze i fasadę utrzymano w stylu neobarokowym. W środku znajdziesz wiele wspaniałych ikon i fresków, a także galerię obrazów na jednej ze ścian. To przy nich moim zdaniem warto zatrzymać się na dłużej ze względu na piękną kompozycję z licznymi złoceniami. Przed świątynią możesz zobaczyć również grób Vuka Stefanovicia Karadžicia, serbskiego myśliciela i pisarza.

14. Obejrzyj panoramę Belgradu z wieży Gardoš

lokalizacja na mapie: 44.84850122, 20.40982518

Wieża Gardoš ma wysokość 36 m i moim zdaniem jest ciekawym punktem widokowym w Belgradzie. Zaprojektowali ją węgierscy architekci. Możesz ją podziwiać na wzgórzu Gardoš w klimatycznej dzielnicy Zemun, konkretnie na terenie Twierdzy Zemuńskiej. Ze względu na jej walory historyczne i kulturowe, wieża jest chronionym zabytkiem kultury, a dziś nosi imię Jánosa Hunyadyego (węgierskiego bohatera narodowego).

Wieża Gardoš to miejsce, które stanowi swego rodzaju pomnik wybudowany w XIX w., by uczcić tysiąclecie węgierskiego osadnictwa na Nizinie Panońskiej. Zbudowano ją z piaskowca i specjalnych pustaków. Przez wiele lat stała zrujnowana, jednak na początku XXI w. ją odrestaurowano. Dziś możesz w niej zobaczyć oryginalne schody z 1896 r., które przetrwały bombardowanie w czasie I wojny światowej. Wieżę dodatkowo ozdobiono dekoracyjnymi światłami, które warto zobaczyć wieczorem.

Przy okazji zwiedzania wieży Gardoš, polecam Ci spacer się po dzielnicy Zemun. To moim zdaniem jedno z najbardziej klimatycznych miejsc w Belgradzie. Zobaczysz tu architekturę w stylu dawnych Austro-Węgier, zupełnie inną niż ta serbska. Obejrzyj tu też piękne widoki na stolicę Serbii – dzielnica znajduje się na wzgórzu. W okolicy znajdziesz też Zemunski Kej ciągnący się wzdłuż brzegu Dunaju. Tu polecam Ci spacer po promenadzie.

15. Odkryj historię Serbii w jednym z muzeów w Belgradzie

W Belgradzie znajduje się kilka wartych uwagi muzeów. Część z nich poświęcona jest historii Serbii, której zrozumienie może się przydać do bardziej świadomego zwiedzania stolicy. Dla mnie najciekawsze były Muzeum Historii Jugosławii i Muzeum Nikoli Tesli, chociaż wybór zależy oczywiście od tematyki, która najbardziej Cię interesuje.

Serbskie Muzeum Narodowe

lokalizacja na mapie: 44.81677048, 20.45988175

Muzeum Narodowe, znajdujące się w centrum Belgradu, to najstarsze i zarazem największe muzeum w Serbii. Na miejscu możesz zobaczyć ponad 400 000 eksponatów. Muzeum powstało w XIX w., a dziś do jego zbiorów należą cenne znaleziska archeologiczne związane z kulturą Vincza, a także rzeźby, broń rzymska i grecka, czy artefakty celtyckie, w tym ceramiczna figurka wozu, rydwan z Dupljaja.

Serbskie Muzeum Narodowe to miejsce, w którym zobaczysz zabytki z różnych epok. są tu eksponaty średniowieczne, jak np. iluminowany Ewangeliarz Mirosława, ale i bogata kolekcja malarstwa nowożytnego. Zobaczysz tu chociażby obrazy Tycjana czy Rubensa. Za skarb narodowy uważa się enkomion księcia Łazarza Hrebeljanovicia. To pieśń pochwalna na jego cześć wyhaftowana złotą nicią na srebrzystym jedwabiu – jeden z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa Serbii.

Muzeum Nikoli Tesli

lokalizacja na mapie: 44.80528858, 20.470829370

Muzeum Nikoli Tesli (Muzej Nikole Tesle) to miejsce poświęcone fascynującemu człowiekowi – choć nieco niedocenionemu przez historię, która lepiej zapamiętała Edisona. Nikola Tesla sam zainicjował powstanie zbioru jego wynalazków i projektów, a o dopięcie projektu zadbał jego siostrzeniec. Dziś możesz zobaczyć tę kolekcję przedmiotów Tesli w samym centrum Belgradu w muzeum poświęconym wielkiemu inżynierowi.

W Muzeum Nikoli Tesli możesz obejrzeć tysiące oryginalnych dokumentów, a także czasopism i książek. Na wystawie znajdziesz również zdjęcia i fotokopie oryginalnych planów i rysunków konstrukcyjnych wynalazków inżyniera. Dokumenty z pokaźnego archiwum Tesli wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO, więc myślę, że tym bardziej warto zobaczyć zbiory poświęconego mu muzeum. Znalazła się tu nawet urna z prochami samego Tesli.

Muzeum Historii Jugosławii

lokalizacja na mapie: 44.78858532, 20.452014240

Muzeum Historii Jugosławii (Muzej istorije Jugoslavije) to atrakcja, która przybliży Ci losy dawnej Jugosławii, jak również marszałka Josipa Broza Tity – postać ważną dla Serbów. Znajdziesz ją w dzielnicy Dedinje, na jednym z najbardziej zielonych terenów w Belgradzie. W skład muzeum wchodzi Muzeum 25 Maja, Dom Kwiatów i Stare Muzeum.

Muzeum Historii Jugosławii składa się z 3 obiektów połączonych dużym Parkiem Rzeźby. Na wystawie muzeum obejrzysz obszerne zbiory archeologiczne, etnograficzne i historyczne. Możesz tu zobaczyć m.in. prezenty, które otrzymywał dawny przywódca Jugosławii (w Starym Muzeum). Rzeczy prywatne marszałka i związane z nim pamiątki zobaczysz w Domu Kwiatów. Na koniec zwiedzania możesz zajrzeć do muzealnego sklepu z pamiątkami.

Muzeum Historii Serbii

lokalizacja na mapie: 44.81307836, 20.463899270

Muzeum Historii Serbii (Istorijski Muzej Srbije)  to miejsce dokumentujące historię ziem Serbii od czasów prehistorycznych po czasy współczesne. W dawnym budynku głównego dworca kolejowego w Belgradzie znajdziesz ponad 35 000 eksponatów związanych z historią tego kraju. Dzięki nim możesz poznać jego burzliwe dzieje, a także dowiedzieć się, jak rozwijał się przez wieki i w jaki sposób Serbowie wywalczyli wolność.

Na muzealnej wystawie zobaczysz zabytki od czasów średniowiecza, przez okres obcego panowania, wiek XIX, I i II wojnę światową, aż po okres powojennego rozwoju Serbii. Szczególny nacisk położono tu na przedstawienie walk o wyzwolenie narodowe Serbów. Zobaczysz tu np. broń i sprzęt wojskowy ze średniowiecza, mundury wojskowe i policyjne, różne medale i odznaczenia, a także mapy, plany i atlasy. W muzeum znajdziesz również bogatą kolekcję pieczęci różnych instytucji.

Muzeum Serbskiego Kościoła Prawosławnego

lokalizacja: 44.81807059, 20.451749510

Muzeum Serbskiego Kościoła Prawosławnego to miejsce, w którym zobaczysz eksponaty związane z historią kościoła w Serbii, a także ważne relikwie i pamiątki z okresu od XV do XIX w. Muzeum znajdziesz w budynku Patriarchatu, zaledwie 100 m od rezydencji księżniczki Ljubicy. Z tego względu polecam Ci połączyć zwiedzanie tych dwóch miejsc w jednym spacerze. 

Wchodząc do muzeum, zobaczysz zamkniętą loggię z replikami średniowiecznych dzieł sztuki. Właściwa część wystawy obejmuje 5 pomieszczeń. Obejrzysz tu repliki fresków i dekoracji reliefowych z dawnych serbskich klasztorów. Do dziś jednymi z najważniejszych przedmiotów na wystawie są całun króla Milutina i szaty św. księcia Łazarza. Mnie zainteresowała XV-wieczna ikona Chrystusa Pantokratora na intensywnie czerwonym tle. Oprócz tego w muzeum znajdziesz tkaniny kościelne, przedmioty liturgiczne, a także rękopisy, książki drukowane, portrety i grafiki.

Muzeum Ivo Andrića

lokalizacja: 44.81023493, 20.46419511

Muzeum Ivo Andrića to miejsce poświęcone jednemu z najważniejszych pisarzy jugosłowiańskich i laureatowi Nagrody Nobla. Znajdziesz je w dawnym mieszkaniu Ivo Andrića, niedaleko Nowego Pałacu. Jest prowadzone przez Muzeum Miejskie w Belgradzie. Możesz tu zobaczyć zarówno eksponaty związane z życiem pisarza, jak również warunki jego codziennego życia. Wstęp do Muzeum Ivo Andrića jest bezpłatny.

W mieszkaniu zachowano większość dawnego wystroju. Dwie dawne sypialnie przekształcono w przestrzeń wystawową, na której zobaczysz dokumenty osobiste i zawodowe Andrića, a także jego medal noblowski. Znajdziesz tu też oryginalne rękopisy dzieł pisarza, listy i różne wydania jego książek w kilku językach. W jednym z pomieszczeń zwiedzisz dawny gabinet Andrića, gdzie zachowano jego imponującą prywatną bibliotekę. W wielu książkach na marginesach znalazły się zapiski twórcy.

16. Przespaceruj się Savską Promenadą

lokalizacja na mapie: 44.80775984, 20.448024837

Savska Promenada to strefa spacerowa nad brzegiem Sawy w Belgradzie, która swą nazwę zawdzięcza właśnie tej malowniczej rzece. Promenada ma długość ok. 1,8 km i możesz ją zwiedzić na kilka sposobów – wypożyczyć rower i skorzystać ze ścieżki rowerowej, przespacerować się chodnikiem z urokliwym widokiem na Sawę lub też zwiedzić wybrane atrakcje przy samej promenadzie.

Savska Promenada to dobre miejsce, by spędzić czas aktywnie. Możesz tu skorzystać z boiska do siatkówki lub otwartej siłowni. Jeśli podróżujesz z dziećmi, zajrzyj też na pobliski plac zabaw. Inne atrakcje, które czekają na Ciebie w okolicy, to fajnie zorganizowane tarasy wypoczynkowe rozmieszczone wzdłuż rzeki. Możesz tutaj odpocząć na leżakach, a potem zjeść obiad w jednej z restauracji przy promenadzie, np. Cross Waterfront, gdzie zjesz dobre burgery.

Mój jedyny problem związany z tym miejscem jest związany z budową nowego, ekskluzywnego osiedla Belgrade Waterfront. Na pewno zauważysz je w pobliżu promenady, do której… po prostu nie pasuje swoim wyglądem. Mimo wszystko uważam, że warto tu przyjść, by przyjrzeć się jednej z najważniejszych rzek w stolicy Serbii. ;)

17. Obejrzyj Zachodnią i Wschodnią Bramę Belgradu

lokalizacja na mapie: 44.82038056, 20.404820424

Zachodnia Brama Belgradu w dzielnicy Nowy Belgrad to moim zdaniem doskonały przykład architektury brutalistycznej i tego, jak kiepsko może się ona zestarzeć. Sam budynek, inaczej zwany Genex Tower (od nazwy firmy, która miała tu siedzibę) jest już mocno zniszczony, jednak wciąż stanowi jeden z ciekawszych projektów serbskiego architekta, Mihajla Mitrovicia.

Zachodnia Brama Belgradu to w rzeczywistości kompleks 2 budynków o wysokości 115 m, połączonych łącznikiem. Zaprojektowano go w 1977 r. na wzór bramy, stąd jego nazwa. W jednym wieżowcu znalazły się mieszkania, a w drugim siedziba firmy Genex. Dawniej na szczycie budowli znajdowała się obrotowa restauracja, dzięki której całość liczyła sobie 140 m wysokości. Dziś niestety już jej nie odwiedzisz – restauracji nie ma, a mechanizm obrotowy szybko się zepsuł.

Dziś w budynku nie ma już też firmy Genex, która splajtowała, a część mieszkań stoi pusta. Jeśli przyjrzysz się Zachodniej Bramie Belgradu, na pewno zauważysz, jak bardzo jest zniszczona. Mimo to wpisano ją na listę zabytków kultury, a w 2023 r. naprawiono zegar cyfrowy na szczycie budynku. Polecam Ci tu mimo wszystko podejść, by zobaczyć, jak dziś wygląda dawny symbol rozwoju Jugosławii. Być może kiedyś budynek zostanie odnowiony, a Ty porównasz go do aktualnej wersji.

Poza Zachodnią, Belgrad ma również swoją Wschodnią Bramę. To kompleks trzech wieżowców mieszkalnych w dzielnicy Konjarnik, które swoim wyglądem przypominają gigantyczne betonowe piramidy. Budynki mają po 28 pięter i wznoszą się na wysokość prawie 100 metrów. Dziś, podobnie jak Zachodnia Brama, są mocno zaniedbane, ale wciąż stanowią jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów brutalistycznej architektury Belgradu lat 70.

Budynki powstały według projektu architekta Vera Ćirkovicia, który chciał, by budynki wyglądały dynamicznie i futurystycznie. Dziś możesz tu zobaczyć ciekawy kontrast między ambitną wizją modernistycznej Jugosławii a współczesną rzeczywistością – betonowa konstrukcja jest zniszczona, a do mieszkań… często dostaje się woda. To jednak jeden z najbardziej niezwykłych przykładów socjalistycznego modernizmu w Belgradzie.

18. Obejrzyj budynek obecnego Ratusza – Stary Pałac

lokalizacja na mapie: 44.810954611, 20.46261083

Stary Pałac (Stari dvor) to klasyczny budynek, który powstał w XIX w. jako rezydencja serbskiej rodziny królewskiej. Stąd właśnie wziął się przepych tego pałacu, który możesz zobaczyć już z zewnątrz np. na bogatej fasadzie z balkonami od strony ogrodu. Dziś to miejsce pełni funkcję ratusza w Belgradzie. Znajdziesz je naprzeciwko Nowego Pałacu, siedziby prezydenta Serbii.

Niestety nie można zwiedzać Starego Pałacu. A szkoda, bo wnętrze z centralną, przeszkloną salą wewnętrzną wygląda niesamowicie na zdjęciach. Wyposażenie pałacu w większości sprowadzono z Wiednia. Na zewnątrz polecam Ci zwrócić uwagę na kolumny doryckie i narożniki budynku z proporcjonalnymi kopułami.

19. Przyjrzyj się modernistycznej architekturze Belgradu

Belgrad to doskonałe miejsce dla fanów modernistycznej architektury, często związanej z czasem socjalizmu. Możesz tu zobaczyć wiele jej przykładów, zwłaszcza podczas zwiedzania dzielnicy Nowy Belgrad. Tu znajdziesz znane wśród miłośników brutalizmu bloki 23 i 28 (tzw. Televizorka), a także 3-gwiazdkowy Hotel Jugosławia. Zobaczysz tu również centrum kongresowe Sava Centar.

Po drugiej stronie Belgradu znajduje się osiedle mieszkaniowe Eastern City Gate, składające się z trzech bardzo wysokich bloków. Bliżej Dunaju możesz obejrzeć tzw. Toblerone Tower (Karaburma Housing Tower). Podczas poszukiwań architektury modernistycznej, polecam Ci też zahaczyć o Belgrade Stock Exchange i centrum sportowe przy promenadzie nad Dunajem (lokalizacja: 44.83039125, 20.454387458).

Dobrymi przykładami architektury modernistycznej w Belgradzie są jest też budynek Muzeum Historii Jugosławii i Pałac Serbii. Zwłaszcza Pałac Serbii to wyjątkowa pamiątka po dawnej Jugosławii. Jeśli interesują Cię takie miejsca, koniecznie przygotuj sobie plan dłuższego spaceru po mieście, bo jest tu sporo do oglądania. ;)

20. Zobacz pomnik Ofiar Obozu Sajmište

lokalizacja na mapie: 44.813397763, 20.44583520

Pomnik Ofiar Obozu Sajmište to pomnik poświęcony ofiarom obozu koncentracyjnego Sajmište, który możesz zobaczyć na lewym brzegu rzeki Sawy. Zbudowano go, by uczcić pamięć żydowskich kobiet i dzieci ze wspomnianego obozu. Sam obóz znajdował się na dawnych terenach targowych w dzisiejszej dzielnicy Zemun.

To moim zdaniem ważne miejsce, w którym warto się zatrzymać i pozwolić sobie na chwilę refleksji nad tym, jak ogromny zasięg miał holokaust w trakcie II wojny światowej. Wiele kobiet i dzieci zmarło w obozie ze względu na głód i wychłodzenie zimą 1941-42 r. Pomiędzy domami Starego Jarmarku możesz też znaleźć niewielką tabliczkę, na której podano liczbę ofiar obozu.

21. Zwiedź wnętrze rezydencji księżniczki Ljubicy

lokalizacja na mapie: 44.817332904, 20.452307795

Rezydencja księżniczki Ljubicy (Konak kneginje Ljubice) miała być domem dla żony księcia Miloša i przyszłych władców kraju. To prawdziwy bałkański pałac, który swój elegancki wygląd w dużej mierze zawdzięcza właśnie księciu. Możesz go zobaczyć w jednej z najstarszych części Belgradu, niedaleko Soboru św. Michała Archanioła. Budynek powstał w I. połowie XIX wieku, a dziś służy jako muzeum, w którym możesz zobaczyć wnętrza rezydencji, m.in. pokoje gościnne, sypialnię, kuchnię i jadalnię.

Rezydencja księżniczki Ljubicy miała łączyć w sobie dwie funkcje – z jednej strony to dom dla rodziny księcia, a z drugiej pałac mieszkalny. Podobnie łączy w sobie styl serbsko-bałkański z wpływami europejskimi, widocznymi w różnorodnych fasadach. To mieszanie się stylów zobaczysz też w środku pałacu, np. w salonie meble z drewna pokryto brokatowymi tkaninami, z kolei w sypialni księżnej więcej jest elementów orientalnych. Trzypoziomową rezydencję otacza piękny ogród, po którym możesz przespacerować się przed zwiedzaniem.

22. Zobacz budynek siedziby prezydenta – Nowy Pałac

lokalizacja na mapie: 44.810040136, 20.463194637

Nowy Pałac (Novi dvor), znajdujący się naprzeciwko Starego Pałacu, to współcześnie siedziba prezydenta Serbii, która powstała na początku XX w. Wtedy też przez pewien czas była rezydencją dynastii królewskiej Jugosławii. Myślę, że bez trudu dostrzeżesz podobieństwo tego budynku do Starego Pałacu, na którym był wzorowany jego wygląd. ;)

Nowy Pałac, podobnie jak stary, jest według mnie jest bardziej estetyczny od strony ogrodu ze względu na zdobienia na elewacji. Jedną z ciekawszych części budynku są kolumny, za którymi kryją się okna pałacu. Nowego Pałacu nie można zwiedzać w środku. Zamiast tego proponuję Ci skorzystać z pięknego ogrodu z kolorowymi kwiatami i fontanną. Tutaj możesz odpocząć i podziwiać budynek pałacu z zewnątrz.

23. Zobacz ikonostas w kościele Ružica

lokalizacja na mapie: 44.82693786, 20.451366927

Kościół Ružica, czyli Kościół Różany, często jest nazywany jednym z najbardziej romantycznych kościołów w Belgradzie. Moim zdaniem to trafne określenie, choćby ze względu na malownicze położenie i ściany porośnięte roślinami. ;) Znajdziesz go na terenie historycznej Twierdzy Kalemegdan, na wschodnim zewnętrznym dziedzińcu. Pierwotny kościół zbudowano w XV w., choć jego obecny wygląd wynika głównie ze zmian przeprowadzonych w wieku XX.

Kościół Ružica to miejsce, w którym możesz podziwiać piękne ikony, które napisał biskup Irinej Đurić. Dziś niestety wiele z nich nosi ślady zniszczenia przez wilgoć. Możesz tu również zobaczyć rzeźbiony ikonostas, malowidła ścienne Andreja Bicenki, a także mozaiki sufitowe przedstawiające Trójcę Świętą. W okolicy twierdzy, na terenie której znajduje się kościół, znajdziesz również źródło wody św. Petki. Do dziś odwiedzają je tłumy turystów, zwłaszcza w czasie święta św. Petki.

24. Poznaj ciekawe atrakcje w okolicy Belgradu

Podczas wizyty w Belgradzie polecam Ci też nieco oddalić się od centrum i zwiedzić również atrakcje w okolicy. Na granicy miasta znajdziesz aquapark Hollywoodland z wieloma zjeżdżalniami zewnętrznymi i rozbudowanym centrum relaksu. Jeśli w Belgradzie spędzasz upalne lato, to polecam Ci tu zajrzeć – zwłaszcza jeśli na wakacje wybierasz się z dziećmi, którym może się tu szczególnie spodobać. ;)

Dobrą atrakcją nie tylko dla dzieci jest także centrum dla zwiedzających Mali Dunav. Możesz tu odpocząć od zgiełku miasta i zobaczyć, jak dawniej żyła miejscowa ludność. Jeśli bardziej interesuje Cię architektura religijna, polecam Ci piękny klasztor prawosławnych mnichów Fenek z winnicą w Jakovie. To bardzo zadbane miejsce, w którym zobaczysz ikony religijne, a także relikwię św. Petki.