Santana na Maderze to miasteczko słynące z kolorowych domków casas de colmo, malowniczych szlaków i spektakularnych punktów widokowych, które najlepiej pokazują dzikie, północne oblicze wyspy. Warto tu zajrzeć choć na jeden dzień – to jedno z najbardziej fotogenicznych miejsc na Maderze.
W przewodniku zebrałem 7 atrakcji Santany dla miłośników natury, jak i spokojnych spacerów. Znajdziesz tu m.in. kolejkę linową Rocha do Navio, szlak Levada do Caldeirão Verde i cypel Ponta do Clérigo, a także lokalne restauracje, gdzie spróbujesz świeżych owoców morza.
Jeśli planujesz dłuższy pobyt, sprawdź mój przewodnik po atrakcjach Madery, które odkryłem podczas podróży na własną rękę po wyspie. Poza Santaną, odwiedź Funchal, Półwysep św. Wawrzyńca czy Seixal.
Gdzie spać w Santanie?
Santana to dobra baza wypadowa do zwiedzania północnej i wschodniej części Madery. Obczaj poniższe propozycje noclegu:
- w spokojnej okolicy – Casa do Manuel oferuje zadbane apartamenty z dobrze wyposażonym aneksem kuchennym i dostępem do ogródka z drzewami pomarańczowymi.
- na wędrówki po szlakach – Casa do Ribeiro Frio to czyste i przestronne apartamenty z dobrze wyposażoną kuchnią i przytulnym salonem. Tuż obok znajdziesz restaurację Arraial do Ribeiro Frio (prowadzoną przez właścicielkę), w której zjesz smaczną espetadę.
- bliżej Santany – Discovery Apartment leży ok. 1,3 km od tradycyjnych domków. Apartamenty są dobrze wyposażone, a niektóre oferują widok na góry. Na miejscu jest ogród i sprzęt do grillowania.
- bezpłatny parking – Ilha Natura to apartamenty ok. 6 km od Santany (mniej niż 15 min jazdy samochodem). To mało turystyczna okolica, więc będziesz mógł liczyć na ciszę i spokój. Do dyspozycji gości jest balkon i kuchnia.
Jak wygodnie zwiedzać Santanę na Maderze?
Santana to jedno z najbardziej urokliwych miejsc na Maderze i zdecydowanie warto zaplanować tu choć jeden nocleg. Sposób zwiedzania Santany zależy od Twoich preferencji i czasu jakim dysponujesz. Poniżej znajdziesz kilka opcji zwiedzania miasta:
- na własną rękę – możesz poruszać się wynajętym samochodem, skuterem lub transportem publicznym, korzystając z mapy atrakcji Madery, która ułatwi planowanie tras. Podróżując samodzielnie zyskujesz swobodę – sam decydujesz, które miejsca odwiedzić i ile czasu na nie poświęcić.
Poszukując odpowiedniego modelu auta do wynajęcia, polecam sprawdzić multiwyszukiwarnki: localrent i discovercars. Korzystałem z nich podczas podróży m.in. po Czarnogórze, Albanii i Gruzji i zawsze byłem zadowolony.
- z lokalnym przewodnikiem – organizowane wycieczki po Santanie to dobry sposób, by poznać historię miejsc w towarzystwie doświadczonego przewodnika. W cenie masz zapewniony transport i plan wyjazdu. To fajna opcja dla osób, które nie lubią samodzielnie planować urlopu, a chcą skupić się na samym zwiedzaniu.
Mogę polecić Ci wycieczkę jeepem po Santanie, transfer na szlak Levada do Caldeirão Verde, czy wycieczkę po wschodniej Maderze i spacer po lewadzie w kameralnej grupie. Fajną opcją jest też wypad z degustacją rumu – obejmuje wizytę na Pico do Arieiro, malownicze zielone doliny i wodospady.
Czy moim zdaniem warto odwiedzić Santanę?
Santana jest znana przede wszystkim z tradycyjnych domków casas de colmo, które stały się symbolem wyspy. Kolorowe, trójkątne chaty kryte strzechą możesz zobaczyć zarówno w centrum miejscowości, jak i w Parque Temático da Madeira –świetne miejsce dla rodzin, oferujące atrakcje edukacyjne i rozrywkę.
Polecam skorzystać z kolejki linowej Teleférico da Rocha do Navio, która oferuje spektakularne widoki na klify i ocean. W Santanie, warto spróbujesz tradycyjnej maderskiej kuchni, w tym espetady (szaszłyków wołowych), bolo do caco (lokalnego chleba) czy świeżych owoców morza.
Santana jest Światowym Rezerwatem Biosfery UNESCO. Położenie wśród zielonych wzgórz i malownicze widoki na ocean. Przemierzyłem szlaki, takie jak Levada do Caldeirão Verde czy Rocha do Navio, na których znalazłem punkty widokowe, klify, tunele i wodospady. To dobra baza wypadowa do odkrywania innych atrakcji Madery.
Najlepszy czas na wizytę w Santanie to wiosna i jesień – wtedy panują idealne warunki do pieszych wędrówek, przyroda zachwyca zielenią i kwitnącymi roślinami, a temperatury są łagodne. Latem może być dobrym schronieniem przed upałem – w tej części wyspy bywa chłodniej, choć spotkasz w niej tłumy turystów. W 1-2 dni zobaczysz wszystkie najważniejsze atrakcje Santany.
Wskazówki przed zwiedzaniem Santany
Poniżej zebrałem garść praktycznych porad i wskazówek, które ułatwią zaplanowanie pobytu w Santanie.
- podróżuj wynajętym samochodem lub skuterem – nie tylko wygodnie dotrzesz do wielu miejsc, ale również odkryjesz trudno dostępne atrakcje w okolicy Santany. W swoim tempie, bez ograniczeń związanych z transportem publicznym odkryjesz Maderę. Wynajmując skuter zapewnisz sobie łatwiejsze parkowanie i wygodny przejazd wąskimi uliczkami.
- zabierz odpowiednie dokumenty – pamiętaj o zabraniu paszportu lub dowodu osobistego (sprawdź ich ważność) oraz prawa jazdy, które jest niezbędne do wynajmu auta lub skutera. Niezależnie co wynajmujesz, warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie podróżne. Dzięki niemu będziesz chroniony w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń, takich jak stłuczki czy kradzieże.
- przygotuj odpowiednie ubrania i buty – w Twoim bagażu powinny znaleźć się wygodne buty trekkingowe – wędrówki po lewadach, szczególnie po deszczu mogą być śliskie i wymagające. Pogoda na Maderze bywa zmienna, zwłaszcza w górach, dlatego miej pod ręką lekką kurtkę przeciwdeszczową, nawet w miesiącach letnich. Najlepszym wyborem będą przewiewne ubrania z naturalnych materiałów (bawełna, len).
1. Zobacz tradycyjne chaty w Parku Tematycznym Madery
lokalizacja na mapie: 32.803751, -16.883947
Park Tematyczny Madery w Santanie pozwoli Ci poznać kulturę wyspy. Główną atrakcją są w nim tradycyjne, kolorowe chatki kryte strzechą (casas de colmo). Ich historia sięga XVI w. – były to typowe domy rolników zamieszkujących północną część wyspy. Charakteryzują się trójkątnym kształtem, drewnianą konstrukcją oraz dachami pokrytymi trzciną, co chroniło je przed deszczem i wiatrem.
Niektóre z domków są otwarte dla zwiedzających – w środku obejrzałem rekonstrukcje dawnych wnętrz mieszkalnych, w tym tradycyjne meble, naczynia oraz narzędzia codziennego użytku. W niektórych miejscach działają warsztaty rzemieślnicze, gdzie możesz zobaczyć lokalnych artystów przy pracy. Dla mnie ciekawym doświadczeniem było obserwowanie, jak haftują i tkają rękodzieło, podtrzymując regionalne tradycje.
Wstęp jest płatny, dlatego jeśli zależy Ci głównie na zobaczeniu tradycyjnych domków, możesz zaoszczędzić i zobaczyć je za darmo w centrum Santany. Zwiedzanie parku zajmuje ok. 3 h.
Park to dobra atrakcja dla rodzin z dziećmi – na miejscu jest mini zoo, możliwość pływania łódkami po niewielkim jeziorze i część muzealna, która pokazuje tradycje i historię wyspy. Wśród kwitnących hortensji i strelicji znajdziesz tabliczki informacyjne, co może być ciekawostką dla miłośników ogrodnictwa (jak ja). Park jest oddalony o ok. 10 min jazdy samochodem od centrum Santany.
lokalizacja na mapie: 32.814776, -16.875801
Kolejką linową Teleférico da Rocha do Navio dotrzesz na najlepszy punkt widokowy w Santanie – Miradouro do Rocha do Navio. Zobaczysz z niego klify stromo opadające w stronę oceanu, niewielką wysepkę Ilhéu da Rocha do Navio i kaskady wodospadów. Przy dobrej pogodzie zauważysz klify Ponta de São Lourenço, a z odrobiną szczęścia delfiny (niestety ja go aż tyle nie miałem).
Niewielki parking znajdziesz kilkadziesiąt metrów od kolejki (lokalizacja na mapie: 32.81447532483973, -16.87705581552103). Parking jest darmowy i poza sezonem bez problemu znajdziesz na nim miejsce postojowe.
Z wysokości 330 m zobaczysz barwne skały, kolejne wodospady i tradycyjne domki położone wśród ogrodów. Sama przejażdżka trwa ok. 5 minut, jest spokojna i komfortowa.
Kabiny mieszczą max. 4 osoby i poruszają się naprzemiennie – jedna zjeżdża, a druga wjeżdża na górę. Kolejka prowadzi na dół klifu, gdzie znajduje się plaża otoczona bujną roślinnością oraz pola uprawne (kolejka powstała dla lokalnych rolników).
3. Wykąp się w wodospadzie na końcu Levady do Caldeirão Verde
lokalizacja na mapie: 32.782513, -16.902007
PR9 Levada do Caldeirão Verde to jedna z najbardziej malowniczych levad na Maderze. Szlak ma długość 8,7 km w jedną stronę (17,4 km w obie) i prowadzi przez las laurowy wpisany na listę UNESCO. Cała wędrówka zajęła nam ok. 6,5 godziny (polecam poświęcić cały dzień), a poziom trudności mogę ocenić jako umiarkowany.
Trasa zaczyna się w Parque Forestal das Queimadas, gdzie znajduje się domek przypominający tradycyjne domy z Santany, z charakterystycznym dachem ze strzechy. Już na początku trasy będzie Ci towarzyszyła bujna przyroda – wędrując wzdłuż historycznej levady, zbudowanej w XVIII w., miniesz skalne urwiska, egzotyczne rośliny i cztery tunele wykute w skale.
W tunelach znajdujących się na trasie levady może być błoto, więc zabierz wygodne, zakryte buty, których nie będzie szkoda pobrudzić.
Warto rozpocząć wyprawę z samego rana, bo to popularne miejsce, a wcześniejsze wyjście pozwoli uniknąć tłumów. Na końcu trasy czekać będzie na Ciebie wodospad o wysokości ok. 100 m, który spada do jeziora Caldeirão Verde. W wodospadzie możesz zażyć orzeźwiającej kąpieli, więc nie zapomnij spakować stroju kąpielowego. :)
Jeśli masz siłę i ochotę, możesz kontynuować wędrówkę do Caldeirão do Inferno, oddalonego o kolejne 2,2 km. W przeciwnym razie czekać Cię będzie powrót tą samą trasą, który pozwoli jeszcze raz nacieszyć się widokami.
Pamiętaj, że wejście na szlak wymaga biletu, podobnie jak parking (lokalizacja na mapie: 32.78462736024563, -16.90531999095444).
4. Spójrz na okolicę Santany z punktów widokowych
Santanę i wybrzeże możesz podziwiać z licznych punktów widokowych. Moim zdaniem Miradouro do Curtado to najlepszy punkt widokowy na Santanę. Oferuje widok na północne wybrzeże wyspy, w tym wioskę Faial. Dobrą alternatywną będzie również Miradouro de Santo António – zapewni Ci widok na strome klify i winnice.
Do punktu Cabeço do Resto najwygodniej dostaniesz się własnym autem lub skuterem. Rozciąga się stamtąd widok na Santanę oraz pobliskie wioski, takie jak São Jorge i Ilha. Z Cabeço do Resto zaczyna się szlak PR1.1 Vereda da Ilha – to malownicza trasa o średnim poziomie trudności, która prowadzi z Pico Ruivo, najwyższego szczytu Madery, w kierunku wschodnim.
Cała trasa ma długość 8,2 km, więc warto przejść ją w spokojnym tempie, ciesząc się otaczającymi widokami. Szlak przecina dwa różne ekosystemy: górski z surowszą roślinnością, oraz lasy wawrzynowe, które obfitują w endemiczne gatunki roślin i ptaków. Mogę się nawet pochwalić, że na trasie spotkałem ziębę maderską. :)
5. Przespaceruj się na cypel Ponta do Clérigo
lokalizacja na mapie: 32.807352, -16.854900
Jeśli szukasz mniej uczęszczanego szlaku na Maderze to Ponta do Clérigo będzie dobrym wyborem. Trasa liczy 5,6 km a sam szlak jest raczej średniej trudności. Choć nie jest on najtrudniejszy to wymaga pewnego zaangażowania – w niektórych miejscach trzeba pokombinować jak zejść czy przejść. Uważam, że nie jest to trasa odpowiednia dla rodzin z dziećmi ze względu na trudne odcinki.
Szlak wiedzie przez gęsty las laurowy, z którego roztacza się widok na Peña de Aguia i wybrzeże Faial. W trakcie wędrówki będziesz musiał przejść przez tunel i kilka wąskich ścieżek wzdłuż levady. Po drodze mijasz tradycyjne domki oraz nieoczekiwane punkty widokowe.
Szlak nie jest osłonięty żadnymi barierkami. Na Maderze często wieje silny wiatr, dlatego zachowaj ostrożność, aby nie stracić równowagi i nie spaść w przepaść. Unikaj podchodzenia zbyt blisko krawędzi.
Chociaż jest to trasa wymagająca, jej końcowy cel, czyli cypel Ponta do Clérigo, nagradza widokiem nie tylko na ocean, ale również na okoliczne wzgórza i doliny. Warto wyruszyć z rana – czas przejścia to około 3,5 godziny w jedną stronę, a trasa jest okrężna, więc będziesz musiał wrócić tą samą drogą.
6. Wybierz się na krótką wędrówką do Wodospadu Água d’Alto
lokalizacja na mapie: 32.780649, -16.870555
Jeśli masz ochotę na szybki, ale urokliwy spacer, to koniecznie wybierz się na szlak prowadzący do Wodospadu Água d’Alto. Trasa ma 1,6 km długości i jest stosunkowo łatwa, choć wymaga lekkiego wysiłku, szczególnie w okresach większych opadów deszczu, kiedy szlak może być śliski.
Czas wędrówki zajmie Ci nieco ponad godzinę. Choć jest to popularna trasa, w spokojne pory dnia możesz liczyć na chwilę samotności. Szlak zaczyna się za kościołem, tuż przy schodach, a następnie prowadzi wzdłuż Levady Água d’Alto.
Cała wędrówka to przyjemna i dostępna dla większości turystów droga. Jest to szlak, który można przejść przez cały rok. Uważaj jednak na klify i wąskie przejścia – trasa nie jest polecana osobom z lękiem wysokości.
Na końcu czeka na Ciebie imponujący widok na wodospad mierzący 150 m wysokości. Strumień spływa po stromym, skalnym zboczu i szczególne wrażenie robi zimą, kiedy jest bardziej obfity.
7. Spróbuj świeżych owoców morza w lokalnych restauracjach
Na Maderze warto spróbować świeżych ryb i owoców morza, które są specjalnością wyspy. Jeśli wolisz bardziej tradycyjne dania w rozsądnej cenie, wybierz się do restauracji Serra e Mar, gdzie spróbujesz pałasza, tuńczyka, grillowanych ślimaków czy bolo do caco. W lokalu panuje rodzinna atmosfera, a jedzenie jest smaczne i świeże.
Na uboczu, z dala od centrum Santany znajdziesz Restaurant Marisqueria Galé, gdzie ryby podawane są w prostej, ale smacznej formie – delikatne mięso z chrupiącą skórką. Polecam espadę (czarną rybę) i krewetki na przystawkę. Zamiast papierowego menu dostaliśmy paterę z wyborem świeżych ryb.
Dla niezapomnianych widoków fajnym wyborem jest lokal Quinta do Furão, gdzie stoliki na tarasie oferują krajobraz klifów i oceanu. To świetne miejsce na romantyczną kolację, a choć ceny są wyższe, jakość dań w pełni to wynagradza. Szczególnie polecam risotto z pałaszem i ośmiornicą – sycące i pełne smaku. Warto spróbować domowego wina, które doskonale komponuje się z owocami morza.
Jeśli nie planujesz wynajmu, możesz skorzystać z taksówki lub autobusów kursujących między Funchal a Santaną, np. linii 103. Podróż trwa nieco ponad godzinę, a autobusy SIGA odjeżdżają co 4 godz. z przystanku Funchal – Teleférico-Término.
Poznaj ciekawe atrakcje w okolicy Santany
W okolicach Santany znajduje się kilka atrakcji, które moim zdaniem warto odwiedzić. Jednym z ciekawszych miejsc jest park leśny Ribeiro Frio, położony w górskiej dolinie. Z Ribeiro Frio wychodzą szlaki turystyczne, jak Levada do Furado czy Vereda dos Balcões, które pozwalają zanurzyć się w ciszy i spokoju lasu wawrzynowego.
Przeczytaj też: Madera: 27 atrakcji i ciekawych miejsc, które polecam zobaczyć
Nieopodal Santany znajduje się też malownicza miejscowość Faial, gdzie możesz odpocząć od miejskiego gwaru. Faial nie ma zbyt wielu atrakcji, ale warto odwiedzić fortecę Fortim do Faial na wzgórzu. To nie tylko dobry punkt widokowy, ale także miejsce o bogatej historii – zobaczysz tam angielskie armaty, które kiedyś służyły do obrony fortecy.
W miejscowości Porto da Cruz, znajdziesz kompleks kąpielowy, fajny na relaks po wędrówkach w okolicach Santany. Dwa baseny, z których jeden jest przeznaczony dla dzieci, a drugi dla dorosłych. Kompleks oferuje też bar i wypożyczalnię leżaków.
Warto wybrać się do São Jorge, gdzie w Núcleo Primitivo możesz odkryć historię uprawy trzciny cukrowej na Maderze. Zobaczyliśmy tam ruiny dawnych młynów trzciny, a także widoki na okolicę, w tym na ukrytą plażę w Calhau de São Jorge, położoną w malowniczej, zielonej dolinie.
Mapa najważniejszych atrakcji Madery na telefon i komputer
Planując zwiedzanie Madery na własną rękę, warto skorzystać z mojej interaktywnej mapy atrakcji. Znajdziesz na niej lokalizacje zabytków, punktów widokowych oraz naturalnych perełek wyspy. Dodałem także moje osobiste rekomendacje, gdzie warto zjeść, napić się i gdzie się zatrzymać.
Mapa działa jako warstwa w Google Maps, co sprawia, że jest wygodna zarówno na telefonie, jak i komputerze. Dzięki niej zaoszczędzisz czas, który poświęciłbyś na planowanie trasy podczas urlopu, a także w prosty sposób odkryjesz najpiękniejsze miejsca wyspy.
mapka dostępna wkrótce :)