Tarnów i okolica ENOtarnowskie: 19 atrakcji i miejsc, które polecam zobaczyć

Atrakcje Tarnowa i obszaru Enotarnowskie to dobry wybór dla wielu typów turystów – miłośników zwiedzania miast, poznawania historii, przyrody i… wina. W samym Tarnowie znajdziesz Rynek z renesansowym ratuszem, potężną katedrą, zróżnicowaną architekturę i ciekawe muzea, które pomogą poznać historię regionu.

Okolice Tarnowa to enologiczna perełka nazywana “polską Toskanią”. Dzięki wyjątkowo ciepłemu klimatowi (tu jest polski biegun ciepła), powstało tu sporo winnic, które zapraszają na degustacje.

W okolicy jest też wieś Zalipie z malowanymi domami czy formacje skalne w Skamieniałym Mieście i ścieżka w koronach drzew w Ciężkowicach.

W przewodniku opowiadam, co warto zwiedzić w Tarnowie i okolicy. Daję też praktyczne informacje dotyczące zwiedzania i polecam dobre restauracje i noclegi.

Czy moim zdaniem warto odwiedzić Tarnów?

Tarnów to miasto, gdzie większość miejsc, które warto zobaczyć, znajduje się w niewielkiej odległości od siebie. Atrakcje Tarnowa to m.in. obiekty kulturalne, jak muzea czy galerie sztuki – kilka z nich znajdziesz na malowniczym, zadbanym Rynku. Jeśli lubisz naturę, wybierz się na spacer do Parku Strzeleckiego, a jeżeli ciekawi Cię historia, może zainteresować Cię zabytkowy Cmentarz Żydowski. Warto zajrzeć również do bazyliki z XIV w. i obejrzeć budynek dworca z 1910 r. 

Jeśli po zwiedzaniu Tarnowa nadal będzie Ci mało, znajdziesz też wiele atrakcji w okolicy – malowane domy w Zalipiu, atrakcje przyrodnicze w Ciężkowicach czy liczne winnice z malowniczymi widokami to tylko część z nich. Atrakcje Tarnowa i okolicy są na tyle zróżnicowane, że znajdziesz tu coś ciekawego o każdej porze roku. By zobaczyć te najważniejsze, zarezerwuj na pobyt w Tarnowie co najmniej 2 dni.

Gdzie spać w Tarnowie?

Baza noclegowa w Tarnowie nie jest tak rozbudowana, jak w większych miastach, ale jest tu kilka sprawdzonych miejsc, w których komfortowo spędzisz noc. Warto rozważyć np. 3-gwiazdkowy Hotel Gal, który oferuje klimatyzowane, wygodne i dobrze wyposażone pokoje (również dla rodzin). Na miejscu skorzystasz z sauny, centrum fitness, śniadań i bezpłatnego parkingu.

Wartą uwagi opcją jest też nocleg nad Tarnowskim Centrum Informacji. Obiekt oferuje schludne pokoje z prywatną łazienką i wspólną kuchnią oraz darmowe Wi-Fi, a dzięki lokalizacji na samym Rynku będziesz mieć blisko do najważniejszych atrakcji. Dla większych grup sprawdzą się klimatyzowane, dobrze wyposażone apartamenty Aparthotel Zakątna B&B. Obiekt oferuje śniadania i prywatny parking oraz akceptuje zwierzęta.

Co warto zobaczyć w Tarnowie? Wskazówki przed zwiedzaniem

Zanim przejdziesz do czytania o atrakcjach o Tarnowa, mam dla Ciebie kilka praktycznych wskazówek, które zebrałem podczas mojego wyjazdu. Mam nadzieję, że okażą się dla Ciebie przydatne podczas planowania i spędzania urlopu w Tarnowie:

• uważaj na Strefę Płatnego Parkowania – strefa obowiązuje w Tarnowie przez cały rok. Opłaty są pobierane w dni robocze, od poniedziałku do piątku, od 9.00 do 17.00. Możesz zapłacić przez internet, parkometr lub kartę parkingową, którą kupisz w kiosku z symbolem „P”. Szczegóły sprawdzisz na stronie Tarnowskiego Centrum Informacji,

• poruszaj się po Tarnowie komunikacją miejską – Tarnów ma dobrze rozwiniętą komunikację miejską. Działa tu 19 linii autobusowych, którymi dostaniesz się do większości oddalonych atrakcji, chociaż głównie polecam przemieszczać się pieszo. Rozkład jazdy i ceny biletów sprawdzisz na stronie Zarządu Dróg i Komunikacji w Tarnowie,

• śledź wydarzenia w Tarnowie – w Tarnowie odbywają się różne imprezy i wydarzenia kulturalne. Ja wziąłem udział w Wielkich Tarnowskich Dionizjach i świetnie się bawiłem (Starówką przeszedł orszak, można też było kupić lokalne wyroby). Harmonogram wydarzeń możesz śledzić na stronie Tarnowskiego Centrum Informacji.

1. Zobacz widok na Tarnów z wieży Ratusza na Rynku

lokalizacja na mapie: 50.012489426, 20.988312191

Zwiedzanie Tarnowa warto zacząć od malowniczego, zadbanego Rynku w centrum Starego Miasta. Podczas spaceru możesz obejrzeć dobrze utrzymane, mieszczańskie kamienice z XVI-XIXw. W centralnej części Rynku stoi renesansowy Ratusz, w którym dziś działa Galeria Sztuki Dawnej. 

W środku znajdziesz ekspozycję stałą poświęconą kulturze polskiej szlachty, na którą składają się m.in. portrety książąt Sanguszków, broń i porcelana. Częścią Ratusza jest też gotycko-renesansowa, 28-metrowa wieża – taras widokowy, z którego zobaczysz malowniczą panoramę Tarnowa.

Na Rynku znajdziesz też oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej – Muzeum Historii Tarnowa i Regionu (o nim piszę więcej niżej). Ciekawą atrakcją jest pomnik Kataryniarza, stojący w miejscu, w którym prawdziwy Kataryniarz najchętniej grał przed wojną. Gdy podejdziesz blisko, usłyszysz melodię ze środka pomnika. Przy okazji spaceru możesz też rzucić okiem na pomnik Tadeusza Tertila – byłego burmistrza Tarnowa.

Na Rynku jest też Centrum Informacji Turystycznej, spod którego w wakacyjne weekendy i we wrześniu kursuje meleks. Przejażdżka trwa ok. 75 minut, jest też krótszy kurs po Starówce dla dzieci. Aby zarezerwować sobie miejsce, zgłoś się do Centrum Informacji Turystycznej.

2. Obejrzyj ważne atrakcje Tarnowa przy Szlaku Maszkaronów

Szlak Maszkaronów to odpowiednik wrocławskich krasnali. To 15 figurek o groteskowych twarzach i wysokości ok. 30 cm, wykonanych przez lokalnych artystów, które znajdziesz w ważnych miejscach Tarnowa. Jesienią 2024 roku pojawił się nowy maszkaron – “Bachus”, który nawiązuje do winiarskich tradycji regionu. 

Figurek nie umieszczono na Rynku, bo na attyce Ratusza są już oryginalne maszkarony. Przy baszcie znajdziesz Strażnika Tożsamości, a przy dwie figurki znajdują się przy ul. Wałowej – Sprzedawca Marzeń i Maszkaron Młodych. Mój ulubiony, nietypowy maszkaron to Wiedząca o długich włosach i fantazyjnych rzęsach w pobliżu rzeźby kolorowego słonia. ;)

Zwiedzanie Tarnowa Szlakiem Maszkaronów będzie ciekawą atrakcją dla dzieci. Za symboliczną kwotę w Punkcie Informacji Turystycznej kupisz mapkę wraz z kartą z naklejkami. Jeśli nie potrzebujesz naklejek, możesz za darmo pobrać mapę ze strony Tarnowskiego Centrum Informacji lub strony Szlaku Maszkaronów. 

3. Spróbuj enoturystyki, czyli zwiedzania śladem wina

Enoturystyka, czyli zwiedzanie winnic połączone z degustacją win, to popularna atrakcja w okolicach Tarnowa. W tym regionie odnotowuje się najwyższe temperatury w Polsce, co daje świetne warunki do uprawy winorośli – z tego powodu okolice Tarnowa czasem nazywa się „polską Toskanią”. W regionie powstaje coraz więcej winnic, a wiele z nich leży na wzgórzach, co zapewnia piękne widoki i idealne miejsce na odpoczynek.

Winnica Janowice

lokalizacja na mapie: 49.90390390, 20.83923572

Winnica Janowice to mój faworyt spośród wszystkich na tej liście. Leży w Janowicach, ok. 30 km od Tarnowa. Na powierzchni 1 ha właściciel uprawia winorośle klasyczne (np. Pinot Noir) i hybrydowe (m.in. Rondo, Solaris), z których produkuje wina białe, różowe i czerwone (do kupienia tylko na miejscu). Na terenie winnicy jest taras przypominający molo, na który możesz wyjść i zobaczyć malowniczy widok na Dolinę Dunajca. Właściciel to prawdziwy pasjonat – podczas degustacji bardzo ciekawie opowiadał nam o swoich winach. ;)

Winnica Janowice oferuje też noclegi w domku Cisza i Wino. Domek pomieści do 6 osób, więc jest to fajna opcja na spędzenie weekendu w większej grupie. Obiekt jest wyposażony w sypialnie i salon z aneksem kuchennym. Największym plusem jest jednak możliwość korzystania z warzywniaka i sadu owocowego, skąd będziesz mógł wziąć świeże warzywa i owoce z ekologicznej uprawy. Możesz też zamówić domowo robiony chleb i jajka.

Co roku winnica organizuje festiwal muzyczny Vitis Music Sfera Festival, gdzie na szczycie winnicy przez 6 dni odbywają się koncerty różnych gatunków muzyki, m.in. pop, jazz czy muzyka klasyczna. Szczegóły sprawdzisz na stronie festiwalu. Obiekt organizuje też wycieczki enoturystyczne.

Winnica Uroczysko

lokalizacja na mapie: 49.90556255, 20.840136112

Winnica Uroczysko leży w Janowicach, kawałek od Winnicy Janowice, o której pisałem wyżej. Dzięki położeniu 100 m nad korytarzem Dunajca, wśród wzgórz, topoli i górskich szczytów, zobaczysz tu malownicze widoki. Ma 82 ary, na których właściciel, pan Andrzej Haus, uprawia ok. 5500 krzewów różnych odmian winorośli (m.in. pinot gris, pinot noir, regent). Wytwarza z nich wina białe, różowe i czerwone, o etykietach i nazwach nawiązujących do słowiańskich bóstw. Wina są sprzedawane na miejscu, nie można ich kupić przez Internet. 

Możesz umówić się na degustację win w Winnicy Uroczysko, podczas której właściciel opowie Ci o każdym trunku i historii winnicy. Oprócz alkoholu, spróbujesz też lokalnych serów i wędlin. Prawdopodobnie będą Ci towarzyszyć zwierzęta właściciela – sympatyczny piesek i kot. W obiekcie odbywają się wydarzenia, m.in. Watra na Uroczysku – ognisko z degustacją win i Dni Otwarte Winnic. Możesz też wynająć tu pokój w domu z bali. Podczas noclegu będziesz mógł korzystać z miejsca na ognisko, grilla oraz nowej wędzarni.

Winnica Bogu-Miła

lokalizacja na mapie: 50.214752781, 20.900206382

Winnica Bogu-Miła to mała, rodzinna winnica, położona na skraju Olesna, ok. 28 km od Tarnowa. Została założona w 2008 r. przez Jarosława Bogumiła i była jedną z pierwszych winnic w regionie. Leży na całkowicie płaskim terenie otoczonym przez lasy, pola i łąki. Zajmuje 1 ha, na którym rosną czerwone (m.in. Regent, Roesler) i białe (m.in. Solaris, Pinot Gris) odmiany winorośli. Nie oferuje noclegów, ale czasami organizuje wydarzenia, np. pikniki.

Wina produkowane w winnicy Bogu-Miła mają owocowy smak i są bardzo aromatyczne. Podobają mi się ich etykiety – zaprojektowała je lokalna plastyczka Anna Owca, nawiązując do stylu pobliskiego Zalipia. Wina można kupić tylko na miejscu. Możesz też przyjechać tu na degustację, na której prócz alkoholu spróbujesz lokalnych wyrobów, m.in. pierogów, serów, wędlin, a latem też truskawek. 

Winnica Dąbrówka 

lokalizacja na mapie: 49.93495865, 20.863564510

Winnica Dąbrówka leży w Dąbrówce Szczepanowskiej, ok. 15 km od Tarnowa. Dzięki położeniu na skraju Pogórza Zachodniokarpackiego i Kotliny Sandomierskiej, rozpościerają się z niej malownicze widoki (można nawet zarezerwować tu sesję ślubną). Została założona w 2010 r. i jest winnicą, którą prowadzi małżeństwo z 4 dzieci. To największa winnica na mojej liście – zajmuje ponad 3 ha, na których jest ponad 13,000 krzewów w 20 odmianach.

W Winnicy Dąbrówka powstają wina białe, czerwone i różowe. Możesz zamówić je online z dostawą kurierem (min. 6 butelek). Winnica oferuje degustacje, które odbywają się w drewnianej altanie. Przed spróbowaniem gospodarz opowie Ci o nalewanym trunku. Obiekt oferuje też noclegi – do wyboru masz 2 apartamenty lub drewniany domek. 

Przy okazji wizyty w Winnicy Dąbrówka warto zajrzeć do oddalonej o ok. 1,1 km wieży widokowej w Dąbrówce Szczepanowskiej. To drewniana wieża o 5 kondygnacjach i 16 m wysokości, która stoi na szczycie Golgoty (395 m n.p.m.). Zobaczysz z niej malowniczy widok na m.in. dolinę Dunajca, Tarnów, szczyty Beskidu Sądeckiego czy Wyspowego, a przy dobrej widoczności nawet Tatry.

4. Przespaceruj się ulicą Wałową

Ulica Wałowa w północnej części Starego Miasta to reprezentacyjne miejsce, przy którym znajduje się sporo ładnych budynków. Kiedyś kwitło tu życie towarzyskie – działały tu hotele, sklepy, restauracje, kawiarnie i firmy usługowe. Dziś przypomina promenadę – nie ma tu aż tak wielu biznesów, ale wciąż jest tu kilka ciekawych obiektów, które warto zobaczyć przy okazji spaceru. 

Przechadzając się ul. Wałową, zwróć uwagę na budynek dawnej Kasy Oszczędności z końca XIX w. i renesansową basteję (półbasztę) z XVI w. Bardzo spodobał mi się mural przedstawiający fragment Panoramy Siedmiogrodzkiej. Obok niego jest marmurowa ławka przyjaźni polsko-węgierskiej.

Ulicę dekorują różne pomniki, m.in. gen. Józefa Bema, Władysława Łokietka czy Romana Brandseattera, a w tzw. Ławeczce Poetów znajdziesz podobizny m.in. Agnieszki Osieckiej, Jana Brzechwy i Zbigniewa Herberta.

Na ul. Wałowej działają dwie galerie sztuki. W Multimedialnym Centrum Artystycznym odbywają się wystawy i festiwale. Drugi obiekt to Galeria Sztyler, specjalizująca się w dawnym malarstwie polskim i europejskim (choć znajdziesz tu też sztukę współczesną).

5. Napij się kawy w Cafe Tramwaj

lokalizacja na mapie: 50.01208106, 20.985592168

Cafe Tramwaj to nietypowa kawiarnia w Tarnowie, która wyglądem przypomina tarnowskie tramwaje z XX w. (tzw. „biedronki”). Tramwaj budowano ręcznie przez 3 lata, wykorzystując elementy z oryginalnych „biedronek” (m.in. dzwonek, podwozie czy lampy). To wyjątkowe miejsce, w którym możesz poczuć się jak w Tarnowie sprzed kilkudziesięciu lat. Kawiarnia znajduje się bardzo blisko Rynku.

Wnętrze jest ozdobione zdjęciami dawnego Tarnowa, co pomaga przenieść się w czasie. Znajdziesz tu też półeczkę czytelnika, na której jest m.in. album o Tarnowie. Kawiarnia serwuje głównie kawę i słodkości, a jej specjalnością jest „kawa motorniczego”.

6. Poznaj zakamarki Bazyliki Katedralnej Narodzenia NMP

lokalizacja na mapie: 50.01317867, 20.987207183

Bazylika Katedralna Narodzenia NMP z XIV w. to główny kościół tarnowskiej diecezji, leżący na Starym Mieście. Był wielokrotnie remontowany i dziś reprezentuje styl neogotycki, a w jego wnętrzu jest wiele dzieł sztuki z różnych epok. Na jednej z zewnętrznych ścian świątyni zobaczysz tablicę 200-lecia Diecezji Tarnowskiej, a obok bazyliki – pomnik Jana Pawła II. 

Cennymi artefaktami, które znajdziesz we wnętrzu bazyliki, są pomniki grobowe. Jednym z najpopularniejszych jest XVII w. pomnik Ostrogskich, wysoki na niemal 13 m i wykonany z alabastru i czerwonego marmuru. Spore wrażenie wywarł na mnie pomnik Tarnowskich z XVI w., który ma aż 2 kondygnacje i kształt fasady greckiej świątyni. Warto zwrócić uwagę na pomnik Barbary z Tęczyńskich Tarnowskiej, który jest nazywany jedną z najpiękniejszych renesansowych rzeźb przedstawiających kobietę na kontynencie.

W pobliżu Bazyliki Katedralnej Narodzenia NMP od 1888 r. działa Muzeum Diecezjalne – najstarsze muzeum diecezjalne w Polsce. Do zbiorów obiektu należą m.in. małopolskie gotyckie rzeźby i obrazy, ludowe obrazy malowane na szkle czy zbiór zegarów i porcelany. Muzeum organizuje też wystawy czasowe sztuki współczesnej.

Muzeum Diecezjalne mieści się w kilku budynkach, z których najciekawszym jest według mnie Dom Mikołajowski. To jeden z najstarszych budynków w mieście, wybudowany w 1524 r. przez tarnowskiego mieszczanina Jana Mikołajowskiego. Zwróć uwagę na jego elementy, które zachowały się do dziś – stropy, fragmenty polichromii, gotyckie ramy okien i późnogotyckie portale. 

7. Przejdź przez Bramę Seklerską

lokalizacja na mapie: 50.01070237, 20.981106314

Brama Seklerska im. Józefa Bema i Sándora Petőfiego to jedna z 3 bram seklerskich w Polsce (pozostałe są w Starym Sączu i Koszycach Wielkich). Została przekazana miastu od węgierskiej Fundacji Irott Szó i miasta Sepsiszentgyőrgy w 170. rocznicę bitwy pod Ostrołęką i jest symbolem wspólnej historii Węgier i Polski. Jest drewniana i bogato zdobiona, a na łukach ma wyryte napisy „Pokój wchodzącym, błogosławieństwo wychodzącym”.

Brama Seklerska w Tarnowie znajduje się w pobliżu Starego Miasta, na zadbanym skwerze Sándora Petőfiego. Znajdziesz na nim też pomnik tego węgierskiego poety i węgierskie kopnijki – drewniane słupowe nagrobki i symbol tożsamości narodowej Węgrów na obczyźnie. Kopnijki na skwerze są poświęcone pamięci 10 bitew, w których walczył gen. Józef Bem.

Naprzeciwko Bramy Seklerskiej, w klasycystycznym dworku z końca XVIII w., mieści się Muzeum Etnograficzne. W środku zobaczysz wystawy przybliżające m.in. kulturę regionu. Po zwiedzaniu możesz spróbować dań kuchni indyjskiej w restauracji BombayMusic (smakował mi kurczak w sosie curry) i rzucić okiem na pobliską rzeźbę kolorowego słonia.

8. Obejrzyj zabytkowy dworzec kolejowy

lokalizacja na mapie: 50.00585781, 20.974921468

Zabytkowy, neobarokowy dworzec kolejowy w Tarnowie bywa nazywany „perłą secesji”. To trzeci budynek dworca w tym miejscu, a jego budowa zakończyła się w 1910 r. Przyciągał uwagę dzięki swojemu bogatemu wystrojowi. Budynek składa się z 3 pawilonów, gdzie były kiedyś restauracja i poczekalnia dla 1. klasy oraz 2 skrajnych budynków (dawne biura, poczta, bagażownia i mieszkanie naczelnika) i 4-piętrowych łączników. Do dziś zachowały się 4 obrazy Tatr i Pienin na ścianach, żelazne wiaty i żeliwne kolumny.

Na dworcu w Tarnowie działa mała Galeria Sztuki „Panorama”. Na antresoli zobaczysz tu fragmenty obrazu „Panorama siedmiogrodzka”, przedstawiającego bitwę pod Sybinem stoczoną w XIX w. podczas Powstania Węgierskiego. Możesz też wziąć tu udział w warsztatach na temat gen. Józefa Bema, Powstania Węgierskiego lub historii kolei i dworca w Tarnowie.

Tuż przy dworcu znajdują się Planty im. Józefa Jakubowskiego – możesz tu wybrać się na spacer w oczekiwaniu na pociąg. Kilka minut spacerem od dworca jest Plac ks. Jerzego Popiełuszki. Znajdziesz na nim Fontannę z Układem Słonecznym i neogotycki kościół św. Rodziny. Warto wejść do środka i zobaczyć witraże Stefana Witolda Matejki – ucznia i bratanka Jana Matejki.

9. Wybierz się na górę św. Marcina i ruiny zamku Tarnowskich

lokalizacja na mapie: 49.99013486, 21.00555595

Na południowy wschód od centrum Tarnowa znajduje się góra św. Marcina (potocznie Marcinka) o wysokości 384 m n.p.m. Na jej szczycie są ruiny średniowiecznego zamku rodu Leliwitów z XIV w. Nie zachowało się wiele – jedynie zarysy fundamentów, jednak możesz potraktować tę atrakcję jako przyjemną aktywność na świeżym powietrzu.

Góra św. Marcina to przyjemne miejsce na spacer – znajdziesz tu ścieżki piesze, rowerowe oraz plac zabaw dla dzieci. Działa tu też basen i siłownia na świeżym powietrzu. Wrażenie wywarł na mnie ładny widok na panoramę Tarnowa z północnej strony Marcinki. Z południa możesz obejrzeć Pogórze Ciężkowickie. 

10. Poeksperymentuj w Pasażu Odkryć

lokalizacja na mapie: 50.01247596, 20.987847699

Pasaż Odkryć to atrakcja dla dzieci w Tarnowie, która poprzez zabawę i multimedialne wystawy pozwoli im zgłębić tajniki nauki. W obiekcie jest 5 pracowni, każda nazwana na cześć osób związanych z Tarnowem. Sala Hellera jest poświęcona powstaniu świata i roli człowieka. Znajdziesz tu m.in. projekcję skali czasu i historii Ziemi na kołowym wykresie.

Sala Olszewskiego dotyczy chemii – są tu m.in. klocki odwzorowujące atomy węgla czy podświetlany układ okresowy. Sala Głuszaka to najmniejsza pracownia, która opowiada o historii Tarnowa. Jest tu m.in. przezroczysty ekran, na którym można zobaczyć, jak wyglądało miasto 200 lat temu. W związanej z fizyką Sali Szczepanika znajdziesz machinę wyjaśniającej zasady działania pokręteł, zaworów czy śruby Archimedesa.

Ostatnia, sala jednego eksponatu, to miejsce na projekty lokalnych firm. Jest tu też interaktywne lustro, za pomocą którego można wcielić się w różne zawody. Aktywności w Pasażu Odkryć jest na tyle, że spokojnie możesz spędzić tam kilka godzin.

11. Zwiedź okolice Tarnowa na rowerze Enovelo 

Enovelo to sieć dobrze oznakowanych tras rowerowych prowadzących przez okolice Tarnowa i Brzeska. Jej motywem przewodnim są lokalne winnice. Jest połączona z innymi małopolskimi odcinkami krajowych i europejskich tras, np. Wiślaną Trasą Rowerową czy EuroVelo4. Sprawdzi się zarówno na długie, kilkudniowe wycieczki, jak i na krótsze wyjazdy.  Na stronie Enovelo znajdziesz mapę trasy w formie PDF.

Plusem trasy EnoVelo jest dobra infrastruktura – w powiatach tarnowskim, brzeskim i dąbrowskim, co ok. 10 km jest kilkadziesiąt Miejsc Obsługi Rowerzystów (MOR). Znajdziesz tu kosze na śmieci, ławki, altany, stoły czy urządzenia do pompowania opon. Zwykle znajdują się przy ciekawych atrakcjach, więc mogą naprowadzić Cię do miejsc, które warto odwiedzić. ;)

12. Poznaj miasto w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu

lokalizacja na mapie: 50.01303907, 20.988245639

Muzeum Historii Tarnowa i Regionu mieści się na Rynku, w dwóch renesansowych kamienicach z 1565 r. i 1568 r. Zobaczysz tu ekspozycję stałą, przez którą poprowadzi Cię multimedialny Kataryniarz (przy dźwiękach Katarynki opowie Ci o eksponatach). W muzeum znajdziesz m.in. średniowieczne miecze czy pergaminowe dokumenty. Odwzorowano tu też tramwaj, przez okna którego zobaczysz dawny Tarnów. 

Druga ekspozycja jest poświęcona powstaniom narodowym. Jest tu m.in. pamiątkowe etui z monetami i banknotem z czasów powstania listopadowego. Z powstaniem styczniowym są związane dokumenty dotyczące jednego z powstańców, Jana Biesiadeckiego. Na jednym z nich są pieczęcie Dowódcy Oddziału Tarnowskiego i Komisarza Oddziałów Obwodu Tarnowskiego.

13. Odpocznij w Parku Strzeleckim 

lokalizacja na mapie: 50.019652021, 20.984883442

Park Strzelecki to park miejski o powierzchni ponad 8 ha, założony w 1866 r. Warto spacerować nim wzdłuż ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej, która prowadzi przez najciekawsze gatunki roślin. Głównym gatunkiem drzew w parku jest klon, ale są też gatunki sprowadzone z różnych rejonów świata, np. choina kanadyjska, tulipanowiec amerykański czy miłorząb japoński. Warto zwrócić uwagę na dęby w dolnej części alejki wzdłuż ul. Piłsudskiego, które mają ok. 150 lat oraz na starodrzew – pomnik przyrody.

W Parku Strzeleckim znajdziesz szerokie alejki z ławkami, toalety i budki z lodami. Spacerując, zatrzymaj się przy fontannie z 1912 r., przedstawiającej grecką boginię Hebe otoczoną czterema lwami. W parku zobaczysz też kilka ciekawych budynków – mi najbardziej spodobał się neogotycki pałacyk Towarzystwa Strzeleckiego z 1866 r., obok którego stoi secesyjny dom ogrodnika miejskiego z 1907 r. Jeśli podróżujesz z dziećmi, zajdź do Ogrodu Jordanowskiego z placem zabaw, ścianami wspinaczkowymi, parkiem linowym i siłownią na świeżym powietrzu.

Popularną atrakcją Parku Strzeleckiego jest Mauzoleum gen. Józefa Bema z 1929 r. Wieczorami jest ładnie podświetlony w węgierskich barwach. Dość nową atrakcją jest Sensoryczny Ogród Sztuki – miejsce, w którym rośliny, oprócz wzroku, oddziałują też na inne zmysły, m.in. dotyk czy smak.

14. Zwiedź zabytkowy Cmentarz Żydowski

lokalizacja na mapie: 50.0196310, 20.9954759

Przy okazji wizyty w Parku Strzeleckim warto zajrzeć do oddalonego o 1,2 km zabytkowego Cmentarza Żydowskiego. Dokładna data jego założenia nie jest znana, ale dokumenty wskazują, że istniał już w 1581 r., co daje mu status jednego z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce. Znajduje się na nim ok. 3 tys. zachowanych grobów, z czego najstarszy pochodzi z 1667 r. 

Do cmentarza prowadzi replika starej bramy wejściowej, przez którą tysiące Żydów przeszło podczas Zagłady (oryginał jest w Muzeum Holokaustu w USA). Tuż za bramą jest masowy grób Żydów zamordowanych w tarnowskim gettcie, na którym stoi pomnik w kształcie złamanej kolumny z ruin Nowej Synagogi.  

Badania podają, że na cmentarzu spoczywa ponad 11 000 osób (stale dokonuje się tu nowych odkryć, więc być może jest ich więcej). Jest tu wiele oryginalnych nagrobków, m.in. w formie sarkofagów, obelisków, tumb czy kolumn. Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na najstarsze pomniki, np. te z XVIII w. – oglądanie ich i porównywanie do nowoczesnych grobów było dla mnie nieco osobliwym, ale ciekawym doświadczeniem. 

15. Spróbuj herbaty i nalewki z tarniny

Herbata i nalewka z tarniny to lokalne tarnowskie napoje. To właśnie od tego krzewu, kiedyś często rosnącego na górze św. Marcina, wzięła się nazwa „Tarnów”. Tarnina to jeden z najzdrowszych dziko rosnących owoców, bogaty m.in. w magnez, żelazo, fosfor, wapń, witaminę B i C. 

Herbatę Tarninówkę kupisz w Tarnowskim Centrum Informacji, a nalewkę w sklepach Al Capone (ul. Targowa), Alkohole Świata (ul. Targowa i os. XXV-lecia PRL) i sklepie monopolowym Solis w C.H. Zenit (ul. Słoneczna). Spróbujesz ich też w różnych tarnowskich restauracjach.

Herbata z tarniny, tzw. „Tarninówka”, ma dobry wpływ na pracę żołądka i jelit, jest też polecana na zmęczenie i skłonność do przeziębień. Latem tarnowskie restauracje podają tzw. „Ice Tarninówkę” – mrożoną herbatę z kostkami lodu.

16. Obejrzyj malowane domy we wsi Zalipie

lokalizacja na mapie: 50.23528783, 20.84908097

Zalipie to mała wioska 30 km od Tarnowa, która zasłynęła z domów malowanych w kolorowe wzory. Tradycja ma swoje korzenie w XIX w., kiedy gospodynie używały wapna, by rozjaśnić wnętrza ubrudzone sadzą przez paleniska. Gdy paleniska wyparły piece i wnętrza mniej się brudziły, gospodynie chciały ożywić ściany, więc zaczęły malować na nich roślinne wzory. 

W wiosce jest ok. 100 domów, z czego 40 udekorowanych. Wiele z nich to domy prywatne, których mieszkańcy za dobrowolną, symboliczną kwotę oprowadzą Cię po swoim domu i opowiedzą więcej o zdobieniach. Pamiętaj, by poprosić gospodarza o pozwolenie na wizytę i zrobienie zdjęć. Warto też zajrzeć do kościoła św. Józefa Oblubieńca z 1949 r. To często pomijana przez turystów atrakcja, a jest tak samo ładnie pomalowana, jak domy prywatne. ;)

W Zalipiu jest kilka budynków nakierowanych na turystów. Zwiedzanie warto zacząć od Domu Malarek, bo dostaniesz w niej mapkę kolorowych domów. W środku działa muzeum, gdzie możesz dowiedzieć się więcej o tradycji malowania domów i kupić pamiątki. Znajdziesz tu też najpopularniejszą w Zalipiu malowaną chatkę.

Warto odwiedzić też Zagrodę Felicji Curyłowej – muzeum w dawnym domu Felicji Curyłowej, która rozsławiła zwyczaj malowania domów, organizując konkurs na najładniejszy dom „Malowana Chata” (odbywa się do tej pory, w czerwcu). W środku zobaczysz tradycyjne meble (np. skrzynię posagową, piec), udekorowane wzorami w niezmienionej od czasu śmierci Curyłowej formie. Wstęp jest płatny.

17. Przejdź się Ścieżką w Koronach Drzew w Ciężkowicach

lokalizacja na mapie: 49.78646142, 21.00333226

Ścieżka w Koronach Drzew to stosunkowo nowa atrakcja w okolicy Tarnowa, w oddalonych o ok. 35 km Ciężkowicach. To drewniana trasa spacerowa na Pogórzu Ciężkowickim o długości 1020 m, prowadząca wśród drzew na wysokości 17 m (w najwyższym miejscu sięga 22 m). Na ścieżce jest 8 stacji edukacyjnych, gdzie z tablic informacyjnych dowiesz się m.in. o lokalnej faunie, florze, mikroklimacie czy różnych partiach lasu. Jest też na niej 6 przystanków sprawnościowych, które mogą zainteresować najmłodszych.

Na stacji są też tarasy i punkty widokowe, z których możesz zobaczyć m.in. panoramę na Pasmo Brzanki. Widoki są ładne, ale nie spektakularne. ;) Spokojne przejście ścieżką z zatrzymaniem się na przystankach zajmuje ok. 1 h. Trasą możesz przejść tylko w jedną stronę – do punktu startu możesz wrócić leśną ścieżką lub asfaltową drogą (ok. 15-20 min).

18. Przespaceruj się po Skamieniałym mieście w Ciężkowicach

lokalizacja na mapie: 49.77691323, 20.96414567

Skamieniałe Miasto to rezerwat przyrody w Ciężkowicach, ok. 4,2 km od Ścieżki w Koronach Drzew, należący do Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Mieści się na porośniętym drzewami wzgórzu, na którym jest wiele nietypowo ukształtowanych form skalnych. Wiele z nich ma ciekawe nazwy, np. Ratusz, Czarownica, Maczuga, a o części krążą legendy, które usłyszysz, jeśli zdecydujesz się na zwiedzanie z przewodnikiem.

Mnie najbardziej zaciekawiła największa formacja – 17-metrowa Skała Grunwald. Ma wąską szczelinę, w której według legendy są ukryte skarby. Szczelina ma otwierać się raz w roku, ale jeśli ktoś wejdzie do środka, wejście się zamknie, a śmiałek zginie. Przez Skamieniałe Miasto biegnie niebieski szlak, a w samym rezerwacie są 4 trasy. Ich długość to 2,5-4,5 km, a przejście powinno Ci zająć 1,5-2,5h. Warto wybrać dłuższą trasę, która obejmuje mały Wąwóz Czarownic – jest tu spory wodospad, który najlepiej prezentuje się zimą lub wiosną.

W Ciężkowicach znajduje się również czynny przez cały rok Park Zdrojowy. Zobaczysz tu m.in. wrzosowisko, alpinarium z górską roślinnością czy arboretum z różnymi gatunkami drzew. Dla aktywnych jest siłownia na świeżym powietrzu. W parku można korzystać z ogrodów wodnych i sensorycznych, urządzeń do hydroterapii, tężni czy brodzików z łazienkami mineralnymi. Możesz też wziąć udział w masażu po wcześniejszej rezerwacji. Wstęp do Parku Zdrojowego jest bezpłatny. Na miejscu jest płatny parking, a 300 m od obiektu – darmowy.

19. Poznaj ciekawe atrakcje w okolicy Tarnowa

Przy okazji zwiedzania Tarnowa, możesz też zobaczyć kilka atrakcji w okolicy. Ok. 25 km od miasta są Ryglice, gdzie znajduje się najstarszy w regionie spichlerz z 1757 r., wpisany do rejestru zabytków. Przeszedł renowację, po której odzwierciedla swój wygląd z fotografii z 1915 r. W środku jest izba regionalna, pokój mieszczański i sala wystawiennicza, gdzie odbywają się warsztaty.

W podobnej odległości jest Góra Kokocz o wysokości 434 m n.p.m. Z jej szczytu rozpościera się malownicza panorama Beskidów, Tatr czy Pogórza Dynowskiego i Strzyżowskiego. Na północy widać Kotlinę Sandomierską, ponad którą majaczą Góry Świętokrzyskie.

Ok. 47 km od Tarnowa leży wieś Iwkowa, w której urzekł mnie późnogotycki, drewniany kościółek cmentarny z XV w. Jeśli lubisz podziwiać ładne widoki, na pobliskiej Szpilówce (516 m n.p.m.) jest stalowa wieża widokowa o wysokości 30 m. Ze szczytu zobaczysz malowniczą panoramę Beskidów i Pogórza Rożnowskiego.

Jak dojechać do Tarnowa?

Tarnów jest dość dobrze skomunikowany z innymi miastami. Kursują tu bezpośrednie pociągi m.in. z Krakowa, Rzeszowa, Przemyśla, Lublina, Krynicy-Zdrój, a nawet Gdyni. Dojazd z Krakowa zajmie Ci ok. 1-1,5 h. 

Do Tarnowa wygodnie dojedziesz też autem – miasto leży w połowie drogi między Rzeszowem a Krakowem, połączonymi drogą 94 i autostradą A4. Jeśli nie masz swojego auta, możesz je wynająć, najlepiej za pomocą multiwyszukiwarki, np. DiscoverCars. Choć po Tarnowie można wygodnie przemieszczać się komunikacją miejską, warto rozważyć podróżowanie samochodem, jeśli zależy Ci na obejrzeniu atrakcji poza miastem.

Artykuł powstał we współpracy z Tarnowską Organizacją Turystyczną. Jeśli chcesz, abyśmy przyjechali do Twojego miasta, regionu albo kraju lub ocenili Twoją atrakcję lub nocleg – sprawdź zakładkę Współpraca.