Görlitz to niemieckie miasto, które od polskiego Zgorzelca oddziela tylko spacer mostem nad Nysą Łużycką. Nie ma drugiego tak zasobnego w zabytki miasta w Niemczech – w Görlitz są ich aż 4000! Czekają na Ciebie kupieckie domy halowe starające się w wpis na listę UNESCO, klimat średniowiecznych uliczek, Görliwood, czyli plan filmowy hollywoodzkich produkcji, interesujące muzea i… góra obok miasta. A to wszystko tuż obok Polski.
Moja wizyta w Görlitz to duże zauroczenie. Dzięki bogactwu atrakcji i ciekawych zakątków, zwiedzanie Görlitz może Ci zająć zarówno jeden dzień, weekend, ale również… cały tydzień. W przygotowaniu dobrego planu na tę podróż przyda Ci się przewodnik z moją listą 20 atrakcji Görlitz.
Zebrałem w nim nie tylko obowiązkowe miejsca do odwiedzenia ale też mniej popularne perełki, które warto odkryć w czasie spacerów po ulicach miasta. Czekają wątki historyczne, filmowe, religijne i przyrodnicze. Przekonajmy się, co warto zobaczyć.
Dlaczego warto przyjechać do Goerlitz? Co warto wiedzieć o mieście?
Goerlitz to najdalej wysunięte na wschód niemieckie miasto, przez co jest dla Polaków naturalnym pomysłem na jednodniowy wypad za granicę. Miasto styka się z polsko-niemiecką granicą, a od naszego kraju dzieli je tylko wąskie koryto Nysy Łużyckiej.
Goerlitz to miasto rekordowe pod względem miejsc, które warto zobaczyć. Pomimo, że zamieszkuje je raptem 55 tysięcy mieszkańców, udało się tu “zmieścić” aż 4000 zabytków pochodzących z różnych epok i reprezentujących zróżnicowane style.
W moim przewodniku po Goerlitz opowiem o pięknym, zabytkowym Starym Mieście starającym się z pewnego unikalnego powodu o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ofercie muzealnej miasta, filmowym dorobku, ale też nietypowych atrakcjach Goerlitz.
Będzie o Śląskim Jarmarku Świątecznym (znanym tak, jak większe jarmarki w Dreźnie, Lipsku czy Norymberdze), miejskich tramwajach czy sławnym mieszkańcu miasta Jakubie Böhme. Znajdziemy też czas na wycieczkę na łono natury, a do punktu startowego wędrówki dojedziemy… tramwajem. ;)
W mieście udało się zachować tak duży dorobek historyczny, bo Goerlitz nie ucierpiało w czasie II wojny światowej. Przeżywało po wojnie trudne czasy, kiedy to szereg zabytków popadł w ruinę, ale współcześnie miasto to perełka niemieckiej turystyki.
Goerlitz do 1945 r. zajmowało obie strony Nysy Łużyckiej. Nowy kształt polsko-niemieckiej granicy spowodował, że rzeka rozdzieliła miasto na dwie części – niemieckie Goerlitz i polski Zgorzelec. Współcześnie miasta ściśle współpracują w ramach Europa-Miasto Goerlitz-Zgorzelec.
Atuty turystyczne przemawiają zdecydowanie na korzyść Goerlitz. Po polskiej stronie warto jednak odwiedzić m.in. Muzeum Łużyckie i Dom Jakoba Böhme. Spędziłem w Goerlitz 3 dni i miałem poczucie, że mógłbym spokojnie zostać na jeszcze kilka. Zaczynajmy zatem zwiedzanie.
1. Rynek Dolny (Untermarkt)
Zwiedzanie Goerlitz zaczynamy od ciekawego miejsca, które od setek lat jest centrum lokalnego życia, a tym samym, sercem miasta. Piękne Stare Miasto ma swój centralny plac – Rynek Dolny (Untermarkt). Pośród renensansowych i barokowych kamienic stoją ważne budynki Goerlitz – w tym miejski Ratusz (o nim w oddzielnym akapicie) i Waga Miejska. Plac upiększa dodatkowo barokowa fontanna Neptuna, przy której warto zrobić sobie zdjęcie.
Przy Rynku Dolnym stoją ważne zabytki Goerlitz, m.in. dawna Waga Miejska (ul. Untermarkt 14), której budynek pochodzący cześciowo z 1453 (parter) i 1600 r. (reszta budynku) możesz obejrzeć z zewnątrz. Znadujący się również przy Rynku Dolnym budynek Brązowy Jeleń (Der Braune Hirsch – ul. Untermarkt 26) to filmowa gwiazda. Występował m.in. w “Grand Budapest Hotel”, “W 80 dni dookoła świata” i “Młodym Karolu Marksie”.
Frenzelhof to jeden z przedstawicieli tzw. domów halowych, które mają szansę znaleźć się na liście światowego dziedzictwa UNESCO (więcej o nich w dalszej części tekstu). W budynku pochodzącym z XV wieku działa dzisiaj hotel, a w jego dwóch halach zaaranżowano wystawę kupieckich towarów tak, jak robiono to dawniej.
Spacerując po Rynku Dolnym możesz zajrzeć na kawę do Ratscafe Görlitz. W pięknych wnętrzach z imponującymi sklepieniami zjesz śniadanie, wypijesz piwo i oczywiście kawę. Kawiarnia to też świetny punkt widokowy na centralny plac Goerlitz.
Zobacz też Łuk Szeptów (Untermarkt 22), czyli półkolisty portal i miejsce z niecodzienną akustyką. Wyszeptane z jednej jego strony słowa są świetnie słyszane po przeciwnej stronie. Znajdująca się po sąsiedzku Apteka Ratuszowa (Ratsapotheke – ul. Untermarkt 24) może się pochwalić historią siegającą 1453 r. Zwróć uwagę na znajdujące się na niej zegary słoneczne Zachariasa Scultetusa z 1550 r.
2. Ratusz w Goerlitz
Wśród atrakcji Goerlitz trudno nie wymienić siedziby władz miejskich, czyli Ratusza. Przebudowywano go wiele razy – charakteryczne schody przy wieży ratuszowej i stojący przy nich posąg Temidy pochodzą z XVI wieku. Lokalna Temida nie jest ślepa – brak opaski przesłaniającej widok ma świadczyć o tym, że sądy w Goerlitz były wydawane sprawiedliwie, bez “zaciemnienia”.
Nad Rynkiem Dolnym dominuje Wieża Ratuszowa, przylegająca do Starego Ratusza (Altes Rathaus). Zamontowany na niej zegar z XVI w. ma w siebie wkomponowaną… głowę dawnego strażnika miasta. Miał on zasnąć w czasie służby i nie zauważyć pożaru. Teraz co minutę otwierają się za karę jego oczy, które od ognia świecą na pomarańczowo. Na drugiej, księżycowej tarczy poszukaj złotego lwa, który rykiem oznajmia zmiany fazy Księżyca.
Wieżę ratuszową z Goerlitz możesz zwiedzić w czasie godzinnej wycieczki z przewodnikiem (pamiętaj, aby ją wcześniej zarezerwować). Gdy pokonasz 191 schodów, zobaczysz Stare Miasto w Goerlitz z wysokości 60 metrów. To moim zdaniem najlepszy punkt widokowy na miasto.
Gdy zrobisz już sobie zdjęcie przy reprezentacyjnych schodach, zobacz również wybudowany w 1903 r. Nowy Ratusz przylegający do Wieży Ratuszowej. Na fasadzie tego potężnego budynku znajdziesz herby sześciu miast (Bautzen, Görlitz, Kamenz, Lubań, Löbau, Zittau), które należały dawniej do Górnołużyckiego Związku Sześciu Miast, a których ważnym członkiem było właśnie Goerlitz.
3. Domy Halowe – kandydat do listy światowego dziedzictwa UNESCO
Charakterystyczne dla Goerlitz są domy halowe – kupieckie kamienice łączące w sobie funkcje mieszkalne, użytkowe i handlowe. W domach halowych istniała duża i dobrze oświetlona przestrzeń w rejonie schodów, w której kupcy eksponowali swoje towary niezależnie od pogody. Z reprezentacyjnej hali kupcy mogli przejechać na dziedziniec kamienicy i zatrzymać się w pokojach gościnnych, podziwiając bogactwo właściciela.
Domy halowe były jednocześnie miejscem zamieszkania, pracy i wyjątkowym placem targowym. Budowano je przy drodze Via Regia, czyli ważnym szlaku handlowym, prowadzącym z Hiszpanii do Rosji i przecinającym m.in Goerlitz i Wrocław. Takich budynków w Goerlitz zachowało się kilkanaście, a władze miejskie starają się o wpisanie ich na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Większość domów halowych nie jest dostępna dla turystów (są prywatną własnością), ale możesz swobodnie zajrzeć do domu halowego przy Brüderstraße 9, niedaleko Muzeum Śląskiego (które też jest domem halowym!) i Rynku Dolnego. Budynek czeka na remont, ale możesz wejść do niego za darmo i zobaczyć, jak wygląda dom halowy w surowej, nietkniętej jeszcze renowacją formie.
4. Görliwood, czyli hollywoodzkie filmy w Goerlitz
Goerlitz znalazło unikalny sposób na zyskanie rozpoznawalności nie tylko w Niemczech i Europie, ale również na całym świecie. Skoordynowane działania całego miasta (i wielka liczba przyjemnych dla oka miejskich krajobrazów z wielu epok) spowodowały, że w Goerlitz kręci się setki filmów – aż 6 z nich otrzymało Oscara.
Królem nagród jest kręcony w Goerlitz “Grand Budapest Hotel” (tu możesz zobaczyć kadry z filmu), który otrzymał aż 4 Oscary, w tym ten dla miasta najważniejszy, czyli za najlepszą scenografię. Grająca w kręconym w Goerlitz “Lektorze” Kate Winslet została uhonorowana za rolę główną, a Christoph Waltz za rolę drugoplanową w “Bękartach wojny”.
Możesz spacerować po Goerlitz śladami filmowych lokalizacji w ramach “Walk of Görliwood“. Polecam Ci też skorzystanie z oprowadzania “Zwiedzanie Goerlitz śladem planów filmowych“. Przewodnik po polsku opowie Ci o ciekawostkach związanych z tworzeniem filmów w Goerlitz.
5. Kościół farny św. Piotra i Pawła (Pfarrkirche St. Peter und Paul)
Przechodząc Mostem Staromiejskim z polskiego Zgorzelca do niemieckiego Goerlitz, nie przegapisz na pewno potężnego kościoła, który stojąc na wzniesieniu dominuje nad krajobrazem okolicy. To późnogotycki kościół farny św. Piotra i Pawła z XIV wieku – największy kościół halowy całej Saksonii z wieżami sięgającymi 84 metrów.
Tuż obok kościoła farnego św. Piotra i Pawła znajdziesz Waidhaus (ul. Bei der Peterskirche 8) z charakterystycznymi, kolorowymi rogami. To najstarszy świecki budynek w Goerlitz. Dawniej był składem sukna i służył sukiennikom oraz farbiarzom. Dzisiaj pozostaje niewykorzystany.
Sfotografuj koniecznie piękne położenia potężnego kościoła tuż nad wodami Nysy Łużyckiej. Gdy wejdziesz do środka, zwróć uwagę na sklepienia z lat 1491-97, które powstały rękami Pflügera, Laubamischa i Börera, ambonę z piaskowca i stalle rajców miejskich z końcówki XVII wieku oraz potężne organy spod ręki włoskiego artysty Eugenio Caspariniego datowane na 1703 r.
Zamontowane w kościele organy pochodzą z XXI wieku, ale zachował się również prospekt organowy z oryginalnych organów z 1703 r. To tzw. Sonnenorgel, czyli organy słoneczne, których nazwa jest związana z kształtem piszczałek, które przypominają rozchodzące się promienie słoneczne. Na stronie kościoła możesz sprawdzić daty koncertów organowych.
6. Rynek Górny (Obermarkt)
Goerlitz to miasto z dwoma centralnymi placami. Ulica Brüderstraße łączy Rynek Dolny z Rynkiem Górnym (Obermarkt), który jest dobrym punktem startowym wycieczki po Starym Mieście. Plac jest pełen pięknych budynków pochodzących m.in. z okresu baroku. Na tym największym placu Starego Miasta odbywa się m.in. Śląski Jarmark Bożonarodzeniowy i Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych ViaThea.
Hitem Śląskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego w Goerlitz jest danie znane pod nazwą „śląskie niebo“. To peklowany schab w sosie z suszonych owoców podawany z kluskami. W restauracjach jest wtedy dostępna również “legnicka bomba“, czyli wypiek z ciasta piernikowego z marcepanem.
Przy Rynku Górnym stoi najstarszy w mieście, ewangelicki kościół pw. Świętej Trójcy (Dreifaltigkeitskirche) zbudowany w pierwszej połowie XIII wieku. Możesz za darmo wejść do środka i obejrzeć bogato zdobione sklepienia oraz pochodzący z 1520 r. ołtarz Matki Boskiej – Złota Maria. Ten dawny kościół klasztorny był planem filmowym niektórych scen “Grand Budapest Hotel”. Dasz radę znaleźć je w filmie? ;)
Przy Rynku Górnym znajdziesz miejski punkt informacji turystycznej. Zajrzyj tam koniecznie po ciekawe materiały na temat Goerlitz. Możesz tam również zarezerwować wycieczkę z przewodnikiem po Goerlitz (również w języku polskim!).
7. Muzeum Historii i Kultury (oddział Dom Barokowy – Barockhaus)
Dom Barokowy to zbudowana w 1726 r. siedziba jednego z ciekawszych muzeów Goerlitz – Muzeum Historii i Kultury. Najbardziej interesującym zakątkiem muzeum jest, moim zdaniem, wyglądająca jak wyciągnięta z innej epoki Górnołużycka Biblioteka Nauk (Die Oberlausitzische Bibliothek der Wissenschaften) ze zbiorami sięgającymi… 140 000 woluminów!
Na stronie internetowej znajdziesz godziny otwarcia i ceny biletów do Muzeum Historii i Kultury w Barockhaus (strona po polsku). Jeśli jesteś w Goerlitz na chwilę dłużej, sprawdź ofertę biletów łączonych do trzech okolicznych atrakcji. Będzie taniej i zobaczysz więcej. ;)
Wśród tysięcy książek znajdują się m.in. ręcznie spisany kodeks z XI wieku oraz duże zbiory dzieł Jakoba Böhme. Polecam Ci zwiedzić też zaaranżowane na barokowe wnętrza mieszkalne w budynku. Część ekspozycji jest też poświęcona Górnołużyckiemu Stowarzyszeniu Naukowemu, zajmującemu ten budynek do 1945 r. oraz lokalnej loży masońskiej.
Tuż obok muzeum znajdziesz kolejną ciekawą atrakcję Goerlitz – Dom Biblijny (Biblisches Haus – Neißstraße 29). Zwróć uwagę na fasadę budynku z biblijnymi scenami ze Starego i Nowego Testamentu. Poszukaj m.in. sceny Ostatniej Wieczerzy, stworzenia Ewy czy otrzymania Dekalogu przez Mojżesza.
8. Wieża obronna Reichenbach (Reichenbacher Turm)
W zachodniej części Rynku Górnego trafisz na jedną z trzech wież obronnych Goerlitz – mającą 51 metrów wysokości wieżę Reichenbach (Reichenbacher Turm). Dzisiaj to wieża widokowa na Stare Miasto w Goerlitz z ekspozycją na temat jej historii (również po polsku), którą możesz poznać w czasie wdrapywania się po schodach na górę (jest ich dokładnie 165). W sam raz, żeby złapać oddech. ;)
Wieża Reichenbach razem ze znajdującym się po drugiej stronie ulicy bastionem Kaisertrutz i Domem Barokowym są częścią Muzeum Historii i Kultury w Goerlitz. Na jego stronie internetowej znajdziesz ceny biletów wstępu i godziny otwarcia. Najbardziej opłaca się zakup biletów łączonych do tych trzech atrakcji (są ważne przez 2 dni).
Wieża miała za zadanie chronić wjazdu do miasta od zachodniej strony i zapewniać bezpieczeństwo korzystania z drogi Via Regia (przy której stoją słynne domy halowe, o których już Ci opowiedziałem). Na wieży znajdziesz herby krajów, do których miasto należało na przestrzeni dziejów. Ekspozycja zajmuje łącznie 7 pięter wieży – możesz więc zrobić sobie aż tyle przystanków.
9. Muzeum Historii i Kultury (oddział Kaisertrutz Bastion)
Jesteś miłośnikiem historii i lubisz poznawać zwiedzane miasta od podszewki? Musisz w takim razie zajrzeć do barbakanu Kaisertrutz, w którym zorganizowano bogatą ekspozycję na temat historii Goerlitz. Już sama lokalizacja jest nie bez znaczenia – muzeum znajduje się w jednym z 32 istniejących dawniej bastionów murów miejskich (zachowały się tylko 4).
Muzeum organizuje również szereg wystaw czasowych (zazwyczaj dodatkowo płatnych), więc gdy już przyjedziesz do Goerlitz, zainteresuj się aktualną ofertą. Nie zawsze ma kontekst historyczny – można trafić na ciekawe tematy związane np. z kulturą tej części Niemiec i Europy.
10. Muzeum Śląskie (Schlesisches Museum)
Muzeum Śląskie znajdujące się przy Rynku Dolnym, w budynku nazywanym Schönhof, to obowiązkowy punkt zwiedzania atrakcji Goerlitz. To pochodzący z XV wieku dom halowy i najstarszy renesansowy dom mieszczański w Goerlitz (a prawdopodobnie również w całych Niemczech).
Na stronie internetowej znajdziesz szczegóły zwiedzania – w tym ceny biletów i godziny otwarcia Muzeum Śląskiego w Goerlitz. Poza zwiedzaniem bogatego wnętrza muzeum, nie zapomnij też dokładnie obejrzeć jego pięknej elewacji w wyróżniającym się czerwonym kolorze.
Schönhof jako dawny zajazd gościł znamienitych gości miasta – w tym królów i książąt. Oglądając zbiory muzeum poświęcone również polskiej części Śląska, zwróć uwagę na bogato zdobione, drewniane sklepienia i malowidła na ścianach, które pochodzą z okresu XVI-XVIII wieku. Ekspozycja muzeum jest ogromna – czeka na Ciebie m.in. numizmatyka, malarstwo na szkle, książki, ceramika czy opowieści o historii Śląska.
11. Gruba Wieża (Dicker Turm) i Kaufhaus Görlitz
Nazwa zobowiązuje! Pochodząca z 1250 r. Gruba Wieża (Dicker Turm) to 46-metrowa, najbardziej masywna z obronnych wież zachowanych do dzisiaj w Goerlitz. Grubość jej murów przekracza czasami 5 metrów – brzmi więc jak obiekt, który budził grozę wśród potencjalnych atakujących miasto. To znak rozpoznawczy informujący Cię, że zbliżasz się do Starego Miasta.
Niedaleko wieży stoi potężne centrum handlowe Kaufhaus Görlitz z 1913 r. (ul. An der Frauenkirche 5-7), które zasłynęło jako hol główny hotelu ukazanego w filmie “Grand Budapest Hotel”. Piękne wnętrze (podobno to najpiękniejszy dom handlowy Niemiec) przyczyniło się pewnie do tego, że film otrzymał Oscara za najlepszą scenografię. Niestety, w 2022 r. nie było możliwe zwiedzanie wnętrza budynku.
Tuż obok Grubej Wieży znajdziesz Muzeum Przyrodnicze (Senckenberg Museum für Naturkunde Görlitz) – ciekawe uzupełnienie Twojego zwiedzania Goerlitz. Na stronie internetowej znajdziesz godziny otwarcia i ceny biletów do Muzeum Przyrodniczego.
12. Synagoga (Synagoge) – Forum Kultury
Synagoga w Goerlitz to wyjątkowe miejsce o unikatowej, chociaż trudnej historii. Zbudowano ją w 1911 r. i miała to wyjątkowe szczęście, że jako jedyna synagoga w Saksonii (i jedna z nielicznych w Niemczech) uniknęła zniszczenia pomimo podpalenia w czasie Nocy Kryształowej w 1938 r. Zaprojektował ją Max Hans Kühne, znany z budowy dworca kolejowego w Lipsku – największego dworca czołowego w Europie.
Synagogę w Goerlitz możesz zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem. Polecam Ci wybranie opcji indywidualnej z darmowym audioprzewodnikiem po polsku (wymagane wpłacenie zwrotnej kaucji). Nagrania są zwięzłe i pełne ciekawych informacji o historii synagogi. Na stronie internetowej znajdziesz szczegóły zwiedzania synagogi.
Z niewyjaśnionych powodów synagogę ugaszono niedługo po podpaleniu, co było absolutnym wyjątkiem w czasie feralnej nocy 9 listopada 1938 r. Brak gminy żydowskiej w powojennym Goerlitz spodowodował, że synagoga niszczała aż do 1990 r. Doczekała się później renowacji, a w 2021 r. otwarto w niej Forum Kultury Synagoga, które jest jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych w Goerlitz.
13. Wieża Mikołaja (Nikolaiturm)
Wieża Mikołaja (Nikolaiturm) to jedna z dawnych czterech wież obronnych Goerlitz (chociaż współcześnie zachowały się tylko trzy), która strzegła zachodniej części miasta. Tuż obok niej znajdowała się dawniej prowadząca do miasta Brama Mikołajska, ale rozebrano ją razem z pozostałymi miejskimi bramami w XIX wieku.
Wieżę Mikołaja najlepiej fotografować z perspektywy malowniczej ulicy Nikolaistraße, która prowadzi w kierunku kościoła farnego św. Piotra i Pawła i Mostu Staromiejskiego na Nysie Łużyckiej. Będziesz ją miał również na wyciągnięcie ręki, jeśli zajrzysz na kawę do znajdującej się w pobliżu Nikolai Cafe (ul. Nikolaigraben 4).
14. Góra Landeskrone
Stare Miasto w Goerlitz i atrakcje centrum miasta są wciągające, ale w ramach aktywnego odpoczynku polecam Ci wycieczkę na górę Landeskrone. Do stóp tego dawnego wulkanu możesz dojechać tramwajem z centrum Goerlitz, a później w 20 minut wdrapać się na jej szczyt. Z wysokości 419 m n.p.m. świetnie widać całe Goerlitz, pogranicze niemiecko-polsko-czeskie i urocze jezioro Berzdorfer See.
Góra Landeskrone to dawny wulkan, który wygasł… 30 milionów lat temu. Archeolodzy znaleźli tu sporo śladów dawnego osadnictwa – kamienne mury, ceramikę, narzędzia z brązu i żelaza. Dawniej stojący na szczycie Landeskrone zamek został zburzony już w XV wieku. Współcześnie działa tu restauracja serwująca lokalne piwo Landeskrone (chociaż miejsce nie ma najlepszych opinii), a obok niej – darmowa wieża widokowa (tu opinie są już znacznie lepsze).
15. Jezioro Berzdorfer See
Jeziora Berzdorfer See nie było w krajobrazie Goerlitz aż do 2013 r., gdy zakończono trwające kilka lat zalewanie terenu dawnej kopalni węgla kamiennego Berzdorf. Mieszkańcy okolicy i turyści zyskali nie byle jaką atrakcję – miejsce z plażami, przystanią jachtową, campingami i ścieżkami rowerowymi. Świetne położenie tuż przy polsko-niemieckiej granicy spowodowało, że jezioro szybko stało się popularne.
Nad jezioro Berzdorfer See możesz przyjechać rowerem wypożyczonym w jednej z działających w mieście wypożyczalni (np. flexeBike, RADWerk lub ZweiRad Center). Widokowa trasa spod dworca kolejowego w Goerlitz ma ok. 7 km długości. Możesz dojechać tu również pociągiem wysiadając na stacji Hagenwerder.
W południowo-zachodniej okolicy jeziora działa wieża widokowa o wysokości 26 metrów. Możesz stąd obejrzeć dobrze okolicę, chociaż dla mnie bardziej naturalnym punktem widokowym jest pobliska góra Landeskrone, z której widać znacznie więcej. Jeśli zamarzy Ci się trochę luksusu, zarezerwuj pobyt w hotelu Wyspa Zmysłów ze strefą SPA.
Będąc w okolicy jeziora Berzdorfer See, możesz przedłużyć wycieczkę o kilka kilometrów i zwiedzić klasztor St. Marienthal z kościołem Najświętszej Marii Panny. To najstarszy zakon cysterski w Niemczech, leżący przy trójstyku Polski, Niemiec i Czech, nad Nysą Łużycką.
16. Święty Grób (Heilige Grab)
Zanim zabrałem się za przygotowania do zwiedzania Goerlitz nie zakładałem, że mogę trafić w mieście na taki typ atrakcji. Nieco poza centrum miasta znajdziesz wierną replikę Świętego Grobu z Jerozolimy (Heilige-Grab-Straße 79), która powstała w Goerlitz w późnym średniowieczu jako dowód dużej pobożności ludności. Inicjatywa budowy wzięła się w XV wieku od burmistrza Georga Emmericha, który powrócił z pielgrzymki z Ziemi Świętej.
Na stronie internetowej sprawdzisz godziny otwarcia i ceny biletów do Świętego Grobu w Goerlitz. Możesz zdecydować się na bilet łączony, dzięki któremu zwiedzisz również pobliski kościół św. Mikołaja.
Na terenie kompleksu będziesz mógł zwiedzić trzy kaplice:
- Kaplicę Świętego Krzyża z układem wzorowanym na bazylice Grobu Pańskiego w Jerozolimie,
- Kaplicę Namaszczenia z wykonaną w piaskowcu pietą,
- Kaplicę Świętego Grobu, która jest pomniejszoną, wierną kopią jerozolimskiego oryginału.
17. Grób Jakuba Böhme i Kościół Ewangelicko-Augsburski św. Mikołaja (Nikolaikirche)
Gdy w czasie zwiedzania atrakcji Goerlitz zapuścisz się w okolice Świętego Grobu, polecam Ci zajrzeć również na cmentarz św. Mikołaja (Nikolaifriedhof) i do znajdującego się przy nim kościoła ewangelicko-augsburskiego św. Mikołaja (Nikolaikirche). Na cmentarzu znajdziesz grób Jakoba Böhme – lokalnego mistyka i osoby, która już w XVI wieku wiedziała o świecie więcej niż my.
Kościół św. Mikołaja to najstarsza świątynia w Goerlitz, która miała mało szczęścia w starciu z ogniem. Kościół płonął kilka razy i był odbudowywany, doczekując się nawet przebudowy w stylu ekspresjonistycznym w 1925 r. Zajrzyj do środka (godziny otwarcia i ceny biletów do kościoła św. Mikołaja), aby obejrzeć m.in. wystawę poświęconą Jakobowi Böhme.
Niedaleko kościoła i cmentarza św. Mikołaja znajdziesz ciekawy punkt widokowy na Goerlitz. Wdrap się przed budynek krematorium przy Starym Cmentarzu (sprawdź lokalizację) i stamtąd podziwiaj widok na Stare Miasto w Goerlitz.
Zajmujący potężny teren cmentarz św. Mikołaja to najstarsze miejsce pochówku w Goerlitz. Poza byciem miejscem pamięci, cmentarz jest też ważną atrakcją miasta ze swoimi ponad 600 barokowymi nagrobkami i 16 kryptami grobowymi. Najwięcej osób odwiedza skromny grób Böhme – ojca współczesnego gnostycyzmu.
Niedaleko cmentarza św. Mikołaja działa niewielkie Muzeum Zabawek (Spielzeugmuseum – Rothenburger Str. 7) opowiadające o lokalnych tradycjach produkcji zabawek. Zajrzyj tu, jeśli lubisz mniej typowe ekspozycje.
18. Ogród Zoologiczny (Tierpark Görlitz)
Naturschutz-Tierpark Görlitz, czyli ogród zoologiczny w Goerlitz to jedno z najmniejszych tego typu miejsc w Niemczech. W ramach ochrony zagrożonych gatunków zwierząt dzikich i hodowlanych, możesz zobaczyć tutaj 500 zwierząt reprezentujących ok. 100 gatunków. Ogród leży raptem kilka minut od dworca kolejowego Goerlitz.
Zwiedzanie ogrodów zoologicznych nie jest moją pasją, jednak ten w Goerlitz może się spodobać fanom takich atrakcji. Zaaranżowano w nim Wioskę Tybetańską, w której pokazuje się buddyjską kulturę, architekturę i naturę. Gdy zgłodniejesz, możesz odwiedzić bistro “Futterkiste” (Korytkowo) serwujące regionalne dania z ekologicznych produktów. Obiad możesz zjeść na mającym 8 metrów wysokości tarasie wśród koron drzew.
19. Dworzec kolejowy w Goerlitz i Berliner Straße
Może się okazać, że Twoje pierwsze chwile w Goerlitz spędzisz na dworcu kolejowym, przyjeżdżając tu wygodnym połączeniem z Polski. Secesyjny budynek, który możesz teraz oglądać, powstał w Goerlitz w 1917 r. Zwróć uwagę na ślady dawnej świetności tej stacji – zdobiony sufit głównej hali dworca i stalową wiatę przykrywającą perony.
Gdy już przejedziesz pięknym wiaduktem kolejowym na Nysie Łużyckiej i wysiądziesz z pociągu na stacji w Goerlitz, do centrum miasta poprowadzi Cię reprezentacyjna Berliner Straße z pięknymi kamienicami, kilkoma kawiarniami i łączącym oba jej końce tramwajem.
Od kilku lat do Goerlitz ponownie kursują liczne pociągi z Polski (relacji Jelenia Góra – Goerlitz), a niektóre niemieckie pociągi relacji Drezno – Goerlitz są przedłużone do Zgorzelca. Dzięki jednej przesiadce można łatwo dostać się z Wrocławia do Drezna. Rozkłady jazdy sprawdzisz na Portalu Pasażera.
Od Berliner Straße odchodzi Pasaż Straßburga (Straßburg-Passage), czyli jedno z najładniejszych centrów handlowych miasta z początku XX wieku. Okolica tętni życiem w ciągu dnia, a wieczorami robi się tu niezwykle cicho. To typowe dla Goerlitz. ;)
20. Park Miejski (Stadtpark) i Hala Miejska
Cóż to byłoby za miasto, gdyby nie miało pięknego, miejskiego parku. W Goerlitz Park Miejski zaczął powstawać już w 1830 r., ale budowa przeciągała się latami. Udało się jednak stworzyć miejsce pełne zieleni, z pięknym ogrodem różanym, kawiarnią oraz kolekcją pomników i rzeźb. Warto tu zajrzeć o każdej porze roku i zobaczyć aktualne oblicze Parku Miejskiego.
Przez Goerlitz przebiega 15. południk (długości geograficznej wschodniej). W Parku Miejskim znajdziesz kamień południka, który ustawiono tu w 1961 r. z okazji lotu Gagarina na Księżyc.
Gdy będziesz zwiedzał Park Miejski w Goerlitz, zainteresuj się też ciekawymi miejscami w okolicy: zaprojektowaną przez Bernharda Sehringa Halę Miejską Osmodrama (Stadthalle) z 1910 r. i stojący po sąsiedzku kościół rzymskokatolicki pw. Krzyża Świętego (Struvestraße 19), wybudowany w ciekawym stylu neobizantyjskim.
Gdzie spać w Goerlitz? Polecane hotele i apartamenty w centrum
Szukając noclegu, wybierz miejsce jak najbliżej Górnego lub Dolnego Rynku. Dzięki temu będziesz miał całe Stare Miasto w Goerlitz w zasięgu spaceru. Możesz też rozejrzeć się za hotelami i apartamentami w okolicach tramwaju, prowadzącej w kierunku góry Landeskrone. Będzie ciut dalej, ale dojazd nie sprawi żadnego problemu.
Przygotowałem dla Ciebie listę dobrych i tanich noclegów w Goerlitz. W artykule znajdziesz opis 5 interesujących miejsc z centrum, z dobrym standardem i przystępną ceną. W tabelce poniżej znajdziesz moich faworytów.
Gdzie zjeść w Goerlitz? Propozycje restauracji i kawiarni
Po jednym lub kilku dniach spędzonych na zwiedzaniu atrakcji Goerlitz, czas zastanowić się gdzie warto zjeść w mieście. Jedzenie to nieodłączny element każdej podróży – warto więc zdecydować się na wizytę w dobrych kawiarniach i restauracjach. Oto kilka moich propozycji:
- Browar Landskron (An der Landskronbrauerei 116) – miejsce pełne historii, w którym produkuje się lokalne piwo Landskron zgodnie z ponad 140-letnią tradycją, w industrialnym klimacie budynków z czerwonej cegły. To też popularne miejsce organizacji wydarzeń kulturalnych (w sali Sala Landskron KULTurBRAUEREI).
- Café Herzstück (Weberstraße 2) – jedna z nielicznych kawiarni w Goerlitz zaprojektowanych w nowoczesnym stylu i serwujących dobry wybór kaw i napojów. Przyjemna, przytulna atmosfera – w sam raz na krótki odpoczynek albo pracę zdalną.
- Görlitzer Kartoffelhaus (Steinstraße 10) – miejsce dla miłośników dań z ziemniaków – tutaj odmienia się je przez wszystkie przypadki. Sporo gości odwiedza restaurację o każdej porze dnia, zamawiając m.in. dania z odmian ziemniaków Blaue Anneliese (fioletowe) czy czerwonego ziemniaka Emmalie.
- BIKINI Görlitz (Theaterpassage 21/22) – nowoczesne, modne wśród młodych ludzi miejsce serwujące dobrą kawę i szeroki wybór drinków. Dobry wybór i na poranne pobudzenie, i na wieczorny chill-out.
- Indisches Restaurant Krishna (Dr.-Friedrichs-Straße 3) – dobra restauracja z dużym wyborem indyjskich dań. Goście chwalą sobie świeże składniki, różnorodne smaki i przyjemną atmosferę wewnątrz lokalu.
Jak dojechać do Goerlitz? Jedno z najlepszych połączeń dla polskich turystów
Dojazd do Goerlitz dla Polaków jest bardzo wygodny. Na dworzec kolejowy Goerlitz przyjeżdżają pociągi relacji Drezno – Goerlitz, z których część kursuje aż do stacji Zgorzelec po polskiej stronie granicy. Aby dojechać do Goerlitz pociągiem możesz skorzystać z pociągu relacji:
- Jelenia Góra – Goerlitz, do których możesz wsiąść również w Zgorzelcu,
- Wrocław – Zgorzelec, a na stacji Zgorzelec przesiądź się do pociągu kursującego ze Zgorzelca do Goerlitz.
Odcinek Zgorzelec – Goerlitz można przejechać pociągiem Kolei Dolnośląskich za darmo, jako znak integracji dwóch części dawniej jednego miasta. Podróż ze Zgorzelca do Goerlitz zajmuje 3-4 minuty, więc zazwyczaj nie zdążysz nawet zająć miejsca siedzącego w pociągu.
Rozkłady jazdy pociągów sprawdzisz na Portalu Pasażera.
Gdzie zaparkować w Görlitz?
W Goerlitz działa sprawny system parkingów miejskich znany pod oznaczeniem “Görlitzer Parking”. Do dyspozycji masz kilka parkingów (również wielopoziomowych) otaczających centrum Goerlitz, przez co możesz zatrzymać swój samochód w dobrej lokalizacji i nie martwić się o potencjalne konsekwencje parkowania w niedozwolonym miejscu.
Płatność za parking w Goerlitz odbywa się w parkomatach, ale możesz zapłacić również przez telefon komórkowy (tu znajdziesz więcej szczegółów). Dostępne parkingi w centrum Goerlitz (lokalizacje na mapie znajdziesz w linkach poniżej):
- Parkplatz Innenstadt/Christoph-Lüders-Straße,
- Parkplatz Altstadt,
- Parkhaus City Center (dostępny od strony Teichstraße/Demianiplatz oraz Schützenstraße),
- Parkplatz Wilhelmsplatz,
- Parkhaus Am Bahnhof przy dworcu kolejowym.
Jakie artykuły powinieneś jeszcze przeczytać?
Po przeczytaniu artykułu powinieneś być gotowy do ruszenia na ulice Goerlitz, aby zwiedzić najciekawsze zakątki miasta. Pomyślałem jednak, że Twoje doświadczenie będzie pełniejsze, gdy poznasz kilka artykułów opowiadających o praktycznych stronach podróżowania. Zerknij na teksty, które polecam Ci przeczytać:
Poznałeś właśnie długą listę atrakcji, zabytków i ciekawych miejsc, które moim zdaniem warto zobaczyć w Goerlitz. Zastanów się teraz, które z punktów zainteresowały Cię najbardziej, a potem ułóż z nich swój idealny plan zwiedzania Goerlitz. Interesujących zakątków nie zabraknie – w końcu w Goerlitz są aż 4000 zabytków. Życzę Ci udanej wycieczki do naszych zachodnich sąsiadów!
Artykuł powstał we współpracy z miastem Goerlitz, na którego zaproszenie przyjechaliśmy na kilka dni do miasta. Jeśli jesteś zainteresowany podobną współpracą z moim blogiem, odwiedź stronę Współpraca i poznaj szczegóły.