Atrakcje Krety zimą są znacznie mniej oblegane niż latem, co czyni tę porę roku idealną na zwiedzanie wyspy. Podczas mojej zimowej podróży odwiedziłem liczne zabytki i malownicze miasta, ciesząc się spokojem i brakiem tłumów turystów.
W przewodniku znajdziesz 10 wartościowych miejsc, które warto odwiedzić poza sezonem – od pałacu Knossos i Starówki w Chanii, po mniej znane stanowiska archeologiczne jak Gournia czy Lato. Dodatkowo przedstawiam praktyczne wskazówki dotyczące transportu, sprawdzonych noclegów i tanich lotów na zimowy urlop na Krecie.
Czy moim zdaniem warto jechać na Kretę poza sezonem?
Średnie temperatury na Krecie w listopadzie i grudniu wahają się od 11 do 20 °C. Styczeń i luty są nieco zimniejsze (9-15 °C). Na wybrzeżu raczej nie ma śniegu, ale noce są zimne. Od października do marca na wyspie są też większe opady, niż latem.
Pomimo deszczu, myślę, że to dość dogodne warunki do zwiedzania – warto tylko mieć ze sobą kurtkę przeciwdeszczową i można ruszać w drogę.
W sezonie zimowym na Krecie nie ma zbyt dobrych warunków do plażowania. Na zobaczenie innych atrakcji niż plaże i zwiedzenie najważniejszych zabytków polecam Ci przeznaczyć ok. tygodnia.
Zwiedzanie Krety poza sezonem ma dużo plusów. Miasta jak Chania, Heraklion i Agios Nikolaos latem są często odwiedzane przez turystów, a zimą jest ich znacznie mniej. Spacery po Starówce czy oglądanie najpopularniejszych miejsc bez tłumów jest dużo przyjemniejsze. ;) Przyjeżdżając na Kretę poza sezonem, możesz też liczyć na nieco tańsze bilety wstępu do niektórych atrakcji. Ceny lotów również są niższe jesienią i zimą.
Gdzie spać na Krecie na zimę i poza wakacjami?
Atrakcje zimą na Krecie są mniej oblegane przez turystów. Moim zdaniem to dobra okazja, żeby przenocować w Heraklionie. W samym centrum miasta (400 m od murów weneckich) znajdziesz apartamenty Crops Suites. Wiele pokoi w obiekcie ma balkony, z których roztacza się panorama na miasto. W cenie noclegu goście mogą skorzystać też z serwowanego na miejscu śniadania.
Jeśli planujesz zwiedzić zachodnią część Krety, weź pod uwagę nocleg w Chanii. Decydując się na zakwaterowanie w Casa di Portou No3, będziesz mógł przez kilka dni mieszkać w klimatycznej kamienicy w centrum miasta. Apartamenty mają dobrą lokalizację i są odpowiednio wyposażone we wszystkie niezbędne sprzęty.
Zwiedzanie wschodniego odcinka wyspy ułatwi Ci nocleg w Sitii. Wartym polecenia miejscem jest Bay View Apts II, położony ok. 3 km od lotniska. Z wielu pokoi w tym obiekcie rozciąga się malowniczy widok na zatokę.
Co warto zobaczyć na Krecie poza sezonem? Wskazówki przed zwiedzaniem zimą i poza wakacjami
Heraklion czy Chania to tylko niektóre z miejsc, które warto zobaczyć zimą na Krecie. Na wyspie znajdziesz wiele atrakcji dostępnych przez cały rok. Przed wybraniem się na urlop do Grecji zapoznaj się z poniższymi wskazówkami. Ułatwią Ci planowanie swojej podróży i zwiedzanie Krety na własną rękę. Warto pamiętać, że:
- muzea są często zamknięte we wtorki – dotyczy to np. starożytnego miasta Lato i fortu Kazarma. Upewnij się, że miejsce, które planujesz zobaczyć, jest czynne w dany dzień tygodnia,
- może być zimno – klimat Krety jest łagodny, ale zimą jest tam tylko kilkanaście stopni i może padać deszcz. Warto wziąć ze sobą kurtkę,
- na Krecie nie ma kolei – między miastami możesz poruszać się autobusami przewoźnika KTEL. Jeśli podróżujesz w większym gronie, opłacalne może okazać się wypożyczenie samochodu,
- najwięcej dowiesz się od lokalnych przewodników – udział w jednodniowych wycieczkach zorganizowanych może urozmaicić Twoją podróż. Wybierz się np. na rejs żaglówką lub przejażdżkę jeepem.
1. Heraklion
Heraklion to jedno z najpopularniejszych wśród turystów miast na Krecie. Jest tam spora baza noclegowa, a położenie na środku północnego wybrzeża ułatwia zwiedzanie całej wyspy. W stolicy Krety znajdziesz liczne atrakcje turystyczne, które są czynne cały rok – także zimą.
Sprawdź artykuł: Heraklion: TOP 19 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Szczególnie podobały mi się zabytkowy Port Wenecki, obecnie będący przystanią dla jachtów i Twierdza Koules – XVI-wieczna forteca zbudowana przez Osmanów. Polecam też odwiedzić położone kilka km dalej ruiny pałacu Knossos (największy zabytek z epoki brązu na Krecie), wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W Heraklionie odwiedź dziedziniec weneckiej Loggii. Budynek jest przykładem kreteńskiej architektury renesansu i obecnie znajduje się w nim urząd miejski. Wstęp jest darmowy, ale obiekt jest zamknięty w dni świąteczne (m.in. 25-26 grudnia i 6 stycznia). W okolicy znajdziesz też kilka kościołów wartych zobaczenia, np. katedrę św. Menasa lub kościół św. Tytusa. Wrażenie zrobiła na mnie też XVIII-wieczna bazylika św. Marka, przekształcona w galerię sztuki.
Wizyta na jarmarku to dobra okazja, żeby spróbować tradycyjnych greckich przysmaków związanych z Bożym Narodzeniem, jak melomakarona czy kourabiedes (rodzaje ciasteczek) lub chistopsomo (tzw. chleb Chrystusa).
Jeżeli planujesz wizytę w Heraklionie w okresie świątecznym, zajrzyj na Stare Miasto. Na placu Eleftherias co roku odbywa się jarmark bożonarodzeniowy, który przyciąga licznych miejscowych i turystów. Poza dekoracjami z kolorowych światełek znajdziesz tam drewniane budki, w których możesz kupić upominki. Plac na co dzień tętni życiem, ale w grudniu jest na nim szczególnie tłoczno. Odbywają się koncerty, a najmłodsi mogą spotkać się ze św. Mikołajem.
2. Chania
Atrakcje zimą na Krecie nie różnią się zbytnio od tych typowych dla sezonu letniego. Pogoda nie sprzyja plażowaniu, ale temperatury są wystarczająco wysokie, żeby bez przeszkód zwiedzać najciekawsze miejsca. Będąc w Chanii, bez względu na porę roku polecam odwiedzić Stary Port Wenecki.
Sprawdź artykuł: Chania: TOP 21 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Znajdziesz tam odnowioną latarnię morską, liczne restauracje i sklepy. Całe nabrzeże w okresie świątecznym jest jeszcze piękniejsze dzięki licznym iluminacjom i bożonarodzeniowym dekoracjom.
W grudniu po spacerze na promenadzie możesz przejść w stronę Ratusza, żeby obejrzeć wystawioną tam choinkę. Ciekawą tradycją, w której możesz wziąć udział w Chanii, jest tzw. Santa Run, czyli bieg Świętego Mikołaja. Odbywa się zazwyczaj 26 grudnia. Tego dnia możesz na ulicach miasta spotkać setki biegaczy przebranych za Mikołaje lub elfy. Bieg jest charytatywny – to okazja do zbiórki funduszy na organizacje, które wspierają dzieci z problemami zdrowotnymi.
Będąc w Chanii poza sezonem, warto odwiedzić Halę Targową Agora. Kreta poza sezonem jest mniej oblegana przez turystów, więc będziesz mógł przejść po tym zabytkowym targu bez przeciskania się przez tłumy.
Ciekawą atrakcją Chanii jest też twierdza Firka. Forteca mieści się przy Muzeum Morskim Krety i możesz obejrzeć z niej cały port. W samym muzeum znajdziesz m. in. modele statków, kolekcję muszli i eksponaty dotyczące walki o Kretę w okresie II wojny światowej. Będąc w okolicy nabrzeża, polecam odwiedzić również Meczet Janczarów. Zimą nie odbywają się tu warsztaty ani wystawy, ale nadal możesz obejrzeć ciekawe obrazy czy biżuterię.
3. Retimno
Stare Miasto w Retimno jest kolejnym, co warto zobaczyć zimą na Krecie. Znajdziesz tam kamienne domy z kolorowymi drzwiami, liczne bary i sklepiki z pamiątkami. Spacerując uliczkami, możesz trafić na takie atrakcje, jak np. założona przez weneckiego gubernatora Fontanna Rimondi.
Sprawdź artykuł: Retimno: TOP 14 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Duże wrażenie zrobiło na mnie też Muzeum Archeologiczne, gdzie znajdziesz głównie artefakty pochodzące ze starożytnych minojskich ruin. Polecam obejrzeć również meczet Neratze (Neradje Mosque) – dobrze zachowany przykład XVII-wiecznej architektury.
Jeżeli planujesz swój urlop na Krecie w grudniu, zobaczysz, że liczne uliczki są bogato ozdobione w światełka. Najwięcej znajdziesz w okolicy Portu Weneckiego. Szczególnie w tym czasie polecam wstąpić do Filharmonii Municipal, gdzie będziesz mógł posłuchać greckich świątecznych piosenek – tzw. kalanda. Przez cały miesiąc odbywają się tam koncerty muzyki chóralnej i festiwale muzyczne związane z Bożym Narodzeniem. Tradycyjne kolędy czasem możesz usłyszeć również w licznych kościołach w mieście, np. podczas mszy w Kościele Świętych Czterech Męczenników.
4. Pałace Knossos i Fajstos
Czymś, co warto zwiedzić poza sezonem na Krecie, są pałace Konossos i Fajstos. To jedne z najważniejszych atrakcji turystycznych na wyspie – są symbolami dawnej potęgi Krety. Latem są oblegane przez zwiedzających, więc zimą zwiedzanie jest dużo bardziej komfortowe. Pałac Knossos, leżący ok. 5,5 km od centrum Heraklionu, według historyków mógł powstać nawet w 2000 r. p.n.e. Obecnie w tym miejscu będziesz mógł obejrzeć jedynie ruiny świadczące o dawnym bogactwie minojczyków.
Z pałacem Knossos związany jest mit o Minotaurze – hybryda człowieka i byka miała zamieszkiwać labirynt pod budynkiem. Potwór został pokonany przez Tezeusza, który następnie wydostał się z podziemi dzięki nici Ariadny.
Pałac Fajstos jest nieco mniej popularny niż Knossos – jego pozostałości nie są aż tak okazałe. Wynika to jednak z tego, że jest tam mniej zrekonstruowanych elementów. Duża część ruin jest oryginalna – niektóre fragmenty mają ponad 4 tys. lat. Na miejscu znajdziesz tabliczki informacyjne z kodami QR. Dzięki temu będziesz mógł przeczytać wiele ciekawostek i lepiej poznać historię tego miejsca.
Ze wzniesienia, na którym znajdują się pozostałości pałacu Fajstos, rozciąga się piękna panorama na okoliczne pola i wzniesienia. Polecam odpocząć tam chwilę po zwiedzaniu i nacieszyć się greckim krajobrazem.
5. Miasto Minojskie Gournia
Tuż przy drodze E75, prowadzącej wzdłuż północnego wybrzeża wyspy, natrafisz na pozostałości po minojskim mieście Gournia. Stanowisko archeologiczne, na którym znajdują się pozostałości miasta, jest na pełnym słońcu, więc lepiej ogląda się je zimą, gdy temperatury są nieco niższe. Gournia podobno powstała już między 3600 a 3000 r. p.n.e. Zabudowania widoczne do tej pory są jednak młodsze (mają ok. 3,5 tys. lat). Do współczesnych czasów przetrwały ruiny, które nie są tak imponujące jak Pałac Knossos, ale moim zdaniem równie warte zobaczenia.
Spacerując po ruinach miasta, możesz obejrzeć pozostałości ok. 60 domów, cmentarza i centralnego budynku zwanego pałacem. Odkryte na terenie miasta koła garncarskie, haczyki do połowu ryb i prasy do wyciskania wina wiele mówią o życiu ludzi, którzy mieszkali tam przed wiekami. Szczegółów na jego temat dowiesz się z tablic informacyjnych. Przemierzając sieć dróg ciągnących się przez Gournię, zwróć uwagę na widoki – położenie na wzgórzu pozwoli Ci na obejrzenie panoramy Zatoki Mirabello.
6. Starożytne miasto Aptera
Jeżeli zdecydowałeś się na spędzenie urlopu w Chanii, polecam przejechać kilkanaście km poza granice miasta, żeby dotrzeć do stanowiska archeologicznego Aptera. To starożytne miasto pojawia się w historycznych wzmiankach z XIV w. p.n.e. Na przestrzeni wieków intensywnie się rozwijało – powstały tam sanktuaria i fortyfikacja oraz zaczęto bić własną monetę. Zasłynęło głównie dzięki umiejętnościom swoich łuczników, którzy byli zatrudniani jako najemnicy.
Podczas podbojów rzymskich poddało się i zostało oszczędzone. Dzięki temu dziś możesz podziwiać pozostałości po łaźniach, cysternach i świątyniach. Największe wrażenie zrobił na mnie dobrze zachowany teatr z III w. p.n.e., odsłonięty w 2009 r. Kkilkaset metrów dalej znajdziesz też młodsze zabytki Krety – monastyr św. Jana z VII w. n.e. i osmańską twierdzę Koules (fort Soumbasis) z XIX w.
7. Agios Nikolaos i starożytne miasto Lato
Agios Nikolaos to jedno z miasteczek często odwiedzanych przez turystów podczas letniego urlopu, którego wiele atrakcji jest czynnych także zimą. Należy do nich np. Muzeum Archeologiczne, w którym obejrzysz znaleziska archeologiczne w porządku chronologicznym od neolitu do końca czasów rzymskich. Wrażenie zrobiła na mnie też galeria Art on Olive Wood – ekspozycja rzeźb wykonanych z drewna oliwnego przez lokalnych artystów.
Sprawdź artykuł: Agios Nikolaos: TOP 15 atrakcji i miejsc, które warto zwiedzić
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Agios Nikolaos jest Jezioro Voulismeni, otoczone licznymi restauracjami i sklepikami. Ten śródlądowy port jest wart odwiedzenia w każdej porze roku, ale w okolicy świąt Bożego Narodzenia szczególnie polecam go zobaczyć. Znajdziesz tam przystrojoną lampkami choinkę, a w porcie będą stały podświetlone statki. Patronem miasta jest święty Mikołaj i na jego cześć 6 grudnia w mieście odbywają się liczne wydarzenia – koncerty i pokazy fajerwerków.
Z Agios Nikolaos wyruszają jednodniowe wycieczki np. do Jaskini Zeusa i Psychro lub na wyspę Spinalonga. Moim zdaniem to dobry pomysł na zwiedzanie, jeśli masz więcej wolnego czasu.
Będąc w Agios Nikolaos, polecam odwiedzić też starożytne miasto Lato. Znajduje się ok. 10 km od centrum. Ruiny są w całości oryginalne – nie ma tam rekonstrukcji i większość zabudowań jest dostępna dla turystów (nie są zagrodzone linkami). To miejsce raczej nie jest popularne wśród zwiedzających poza sezonem, więc będziesz mógł bez przeszkód obejrzeć je we własnym tempie. Kilkadziesiąt metrów od ruin jest platforma widokowa, z której możesz obejrzeć gaje oliwne i zatokę.
8. Pałac Minojski w Malii
Wiele zabytków Krety pochodzi z czasów antycznych, a jednym z nich jest Pałac Minojski w Malii z ok. 1650 r. p.n.e. Podczas prac archeologicznych na terenie wykopalisk znaleziono wiele glinianych naczyń, które trafiły do muzeów archeologicznych. Jednym z ważniejszych znalezisk jest brosza z 2 pszczołami, którą możesz obejrzeć w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie. Na miejscu pozostały kamienne fundamenty i fragmenty kolumn. W niewielkim budynku udostępniono również makietę, która pozwala wyobrazić sobie, jak kompleks wyglądał tysiące lat temu.
Ruiny znajdują się zaledwie 3 km od centrum Malii, więc samochodem dojedziesz tam w kilka minut. Na tej trasie kursuje też autobus firmy KTEL – wsiądź na przystanku nr 33 Mallia Center i wysiądź na przystanku nr 36.
Dużym plusem jest, że możesz oglądać ruiny w niemal niezmienionej formie – nie były odbudowywane podczas prac archeologicznych. Pałac w Malii to dobra atrakcja na deszcz, bo część pozostałości jest przykryta dachem. Latem możesz się schować tam przed słońcem, a zwiedzając Kretę w listopadzie i kolejnych zimowych miesiącach – przed opadami. Kompleks jest całkiem spory i zadbany – na miejscu znajdziesz nawet sklepik z pamiątkami, w którym możesz kupić również napoje.
9. Sitia i monastyr Toplou
Sitia to niewielkie miasteczko. Turyści odwiedzają je głównie ze względu na piaszczyste plaże, więc zimą spotkasz tu ich niewielu. To dobre miejsce na odpoczynek, gdzie wbrew pozorom jest sporo atrakcji na zimę. Jednym z nich jest fort Kazarma zbudowany w okresie bizantyjskim. Miejsce jest dosyć niewielkie i puste (pozostały same ściany budynku), ale możesz wspiąć się tam na wieżę widokową i obejrzeć Sitię z góry.
W miasteczku polecam przejść się deptakiem wzdłuż Portu Weneckiego. Po zmroku jest też pięknie w okolicy rzymskiego akwarium – jest wtedy podświetlone. Jeżeli zdecydujesz się na wynajem samochodu na Krecie, polecam z Sitii przejechać również do pobliskiego monastyru Toplou z XIV w. To jeden z najlepiej zachowanych klasztorów na całej wyspie, gdzie zobaczysz piękne wnętrza w prawie niezmienionym stanie od kilkuset lat. W klasztorze możesz kupić oliwę z oliwek wytwarzaną przez mnichów, lokalne wino i pamiątki.
10. Jerapetra
Jerapetra to najcieplejsze miasto na wyspie dzięki stałemu dopływowi powietrza z Afryki. Nie jest to duży ośrodek turystyczny, więc polecam je osobom, które szukają spokojnego miejsca na odpoczynek. Znajdziesz tam m.in. urokliwe wąskie uliczki na starówce Kato Mera. Spacerując po nich, polecam zajrzeć do lokalnych sklepików lub napić się kawy w niewielkiej kawiarnii, np. Elephant street espresso.
Najważniejszymi atrakcjami w Jerapetrze są dom Napoleona, w którym podobno Napoleon Bonaparte miał nocować podczas podróży do Egiptu, i Muzeum Archeologiczne. Choć nie jest tak duże, jak te w większych miastach, i tak znajdziesz tam ciekawe eksponaty, np. ceramiczne naczynia i rzeźby. Na uwagę zasługuje też wenecka twierdza portowa – Kales (w remoncie 2025 r.). Powstała prawdopodobnie w XIII w. i następnie przeszła gruntowną renowację podczas tureckiej okupacji wyspy. Obecnie na jej terenie prowadzone są prace archeologiczne.
W okolicy nabrzeża znajdziesz też XIX-wieczny meczet przekształcony z kościoła Agios Ioannis. Niestety nie ma możliwości obejrzenia go od wewnątrz. W jego sąsiedztwie zauważysz ośmiokątną fontannę osmańską. Oba te obiekty zostały wyremontowane i są przykładami osmańskiej architektury. Jerapetra jest dobrą bazą wypadową do atrakcji wschodniej Krety lub do miast leżących nad Zatoką Mirabello, np. Agios Nikolaos.
Jak tanio polecieć na Kretę?
Na Krecie znajdziesz 3 lotniska – w Chanii, Heraklionie i Sitii. Z Polski do Chanii najtańsze loty są w marcu. Bezpośrednie loty do tego greckiego miasta są tylko z Krakowa (marzec 2025 r. ok. 700 zł/os. w obie strony). Jeżeli wolisz lecieć z innego miasta, do wyboru masz jeszcze Warszawę, Wrocław, Poznań i Gdańsk. Ceny za taką podróż będą jednak większe.
Do Sitii nie ma bezpośrednich lotów z Polski. Z przesiadką dotrzesz tam z Warszawy, Katowic i Krakowa. Te przeloty odbywają się jednak rzadko i są drogie. Podróż samolotem do Heraklionu będzie najtańsza w okolicy maja i w październiku. Dolecisz tam z przesiadką z większości polskich lotnisk. Najtańszą opcją jest lot na trasie Warszawa – Heraklion w październiku (ok. 500-600 zł/os. w obie strony).
Szczególnie poza sezonem najwygodniej poruszać się po wyspie wynajętym samochodem. Raz, że dotrzesz nim do znacznie większej liczby miejsc niż transportem zbiorowym, a dwa – zaoszczędzisz sporo czasu i będzie Ci wygodniej. Niżej lista aut z wypożyczalni, z której bez problemów korzystałem już na Krecie, Maderze, w Gruzji, Albanii i Czarnogórze.
Mapa najważniejszych atrakcji Krety na telefon i komputer
Na Krecie znajdziesz wiele ciekawych miejsc i atrakcji turystycznych. By ułatwić Ci zaplanowanie wycieczki, przygotowałem mapę 300+ atrakcji, plaż, zabytków, restauracji i noclegów na Krecie. Przyda Ci się szczególnie, jeśli planujesz zwiedzić wyspę na własną rękę, bez biura podróży.
Mapa Jest dostępna na telefon i komputer jako nakładka na Mapy Google. Znajdziesz na niej polecenia zabytków, które polecam zobaczyć, noclegów, smacznych restauracji z lokalnymi przysmakami i komfortowych noclegów. Wszystkie miejsca zebrałem podczas mojej podróży na Kretę na własną rękę.