Burzliwa historia XX wieku była dla Sarajewa dotkliwa. W stolicy Bośni i Hercegowiny oddano tragiczne strzały wywołujące I wojnę światową, a kilkadziesiąt lat później miasto przeżywało okrutne oblężenie. W artykule opowiem Ci, co warto zobaczyć w mieście i pomogę zaplanować zwiedzanie najciekawszych atrakcji Sarajewa.
Główne atrakcje Sarajewa znajdują się w pobliżu rzeki Miljacka, która przecina miasto w linii wschód – zachód. Zwiedzanie zaczynamy głównego placu miasta, które znajduje się w ścisłym centrum Sarajewa. W tym przewodniku poprowadzę Cię przez 13 najciekawszych atrakcji Sarajewa i miejsc, które moim zdaniem warto zwiedzić.
Co znajdziesz w artykule?
- listę miejsc, które warto zobaczyć w Sarajewie,
- interaktywną mapkę atrakcji Sarajewa, na której zaznaczyłem wszystkie ważne punkty,
- ceny biletów wstępu do ważniejszych atrakcji,
- propozycje miejsc, w których warto zjeść będąc w mieście,
- propozycje noclegów, które łączy dobry stosunek ceny do jakości oraz korzystna lokalizacja,
- wskazówki na temat dojazdu do Sarajewa (samochodem, samolotem) oraz dojazdu z lotniska do centrum miasta,
- praktyczne informacje dla podróżujących do Bośni i Hercegowiny.
1. Targ Baščaršija
Pocztówkowy widok z Sarajewa to właśnie plac Baščaršija, dziesiątki gołębi i studzienka Sebilj, wokół której gromadzą się tłumnie turyści. Plac jest bramą do sarajewskiego Starego Miasta. Wysiadając z tramwaju na przystanku Baščaršija, wpadamy od razu w wir kramów z lokalnym rękodziełem, kawiarenek i restauracji.
Pierwszy raz widzimy tutaj lokalne restauracje nazywane Ćevabdžinica, które serwują narodowe danie Bośniaków – ćevapčići. Studzienka Sebilj to jeden z najchętniej fotografowanych obiektów w Sarajewie. Jest pozostałością po miejskim wodociągu – jednym z pierwszych w Europie.
Baščaršija jest zawładnięta przez gołębie, których setki przesiadują na otaczających plac dachach i pilnie obserwują turystów, licząc na kilka okruchów burka. Ptaków jest tak dużo, że jeśli oglądałeś Ptaki Hitchcocka, to poczujesz się jak w sercu wydarzeń z filmu. Przy targu znajduje się meczet Baščaršija (Baščaršijska džamija) z XVI wieku.
2. Ratusz (Vijećnica)
Ratusz w Sarajewie to budynek, który mieści w sobie więcej historii, niż niejedno duże miasto. Vijećnica zamyka Stare Miasto od południowej strony, stojąc tuż przy brzegu rzeki Miljacka. Aktualny wygląd budynku zawdzięczamy ciągnącemu się przez wiele lat remontowi (a tak naprawdę odbudowie), który zakończył się ponownym otwarciem ratusza w 2014 r.
W 1914 r. z tego budynku w swoją ostatnią podróż wyruszył arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Kilka minut po opuszczeniu ratusza dosięgnęły go kule zamachowcy.
Budynek służył jako bośniacka biblioteka narodowa, w której przechowywano bezcenne zbiory liczące ok. 1,5 miliona egzemplarzy. Podczas oblężenia Sarajewa, ostrzał prowadzony przez bośniackich Serbów zniszczył budynek i rozpętał w nim pożar, w którym przepadła ogromna większość zbiorów biblioteki.
Ratusz w Sarajewie został udostępniony do zwiedzania. Można go odwiedzić od poniedziałku do piątku w godz. 9-18. Naprzeciw ratusza stoi budynek nazwany Przekornym Domem (Inat kuća). Współcześnie jest to restauracja, ale sam dom zapisał się w historii ciekawą, miejską legendą.
Jego właściciel, poinformowany o zamiarze budowy na miejscu budynku meczetu, miał rzekomo nie zgodzić się na jego wyburzenie i zażądać, aby dom przenieść na drugą stronę rzeki – cegła po cegle.
Gdy się tak stało, po wielu latach historia zatoczyła koło, a miejsce nowej lokalizacji domu miał zająć planowany do wybudowania miejski ratusz. Potomek właściciela, równie uparty jak jego przodek, nie zgodził się na wyburzenie i nakazał ponowne przeniesienie na drugi brzeg rzeki – tuż obok meczetu i pierwotnej lokalizacji domku.
Historia żyje w wielu wariantach, ale niezależnie od tego, jaka jest prawda, warto rzucić okiem na ten budynek stojący teraz vis-a-vis ratusza.
3. Odwiedź świątynie czterech wyznań
Sarajewo było i nadal jest miastem multikulturowym, które pomimo wielkich strat wyszło spod prowadzonej na tle etnicznym wojny domowej z lat 90. XX wieku. Spacerując po Sarajewie będziesz mijał świątynie i miejsca kultu czterech wyznań – islamu, katolicyzmu, prawosławia i judaizmu. Warto zobaczyć, jak pomimo burzliwej historii nadal współistnieją obok siebie.
W centralnym punkcie Starego Miasta wznosi się meczet Gazi Husrev-bega (Gazi Husrev-begova džamija), wybudowany w XVI wieku. Charakterystyczny dla świątyni, wybijający się poza zabudowę okolicy minaret ma 45 metrów wysokości. W 1898 r. meczet Gazi Husrev-bega uzyskał oświetlenie elektryczne jako pierwszy meczet oświetlany w ten sposób na świecie.
Tuż obok Gazi Husrev-bega znajdziesz Wieżę Zegarową (Sahat-kula), która jako jedyna w Europie pokazuje czas według zegara księżycowego. Północ na tarczy zegara można obserwować o zachodzie słońca.
Po drugiej stronie rzeki znajduje się najstarszy w Sarajewie Meczet Cesarski (Careva džamija). Gdy obejrzysz już meczet Gazi Husrev-bega, skieruj się na zachód ulicą Ferhadija, przy której znajdziesz kolejne atrakcje Sarajewa. Po lewej stronie miniesz meczet Ferhadija (Ferhadija džamija), a następnie dotrzemy do katolickiej katedry Serca Jezusowego (Katedrala Srca Isusova).
Kierując się na południe trafimy na przedstawiciela kolejnego wyznania – prawosławny sobór Narodzenia Matki Bożej (Saborna Crkva Rođenja Presvete Bogorodice). Stąd już tylko 400 metrów do znajdującej się nad brzegiem rzeki synagogi. 20-minutowy spacer przez Stare Miasto w Sarajewie doprowadzi nas do świątyń aż czterech wyznań. Budowlanych przedstawicieli każdej z religii nie brakuje również poza centrum miasta.
4. Most Łaciński (dawniej Most Gavrilo Principa)
Przez rzekę Miljacka przerzucono sporo mostów. Historia zadecydowała, że jedną z najsłynniejszych atrakcji Sarajewa będzie Most Łaciński. Pod względem architektonicznym nie wyróżnia się niecodziennym pięknem, przez co nieświadomi turyści mogą go mijać bezrefleksyjnie – pomimo, że stoi w centrum Sarajewa.
28 czerwca 1914 r., ok. godz. 10:50, przy północnym przyczółku mostu stał 19-letni Gavrilo Princip i wypatrywał nadjeżdżającego samochodu wiozącego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę Zofię.
Gdy samochód mijał Principa, wystrzelił on w kierunku książęcej pary, zabijając oboje pasażerów. Śmierć arcyksięcia uruchomiła lawinę wydarzeń, która doprowadziła ostatecznie do wybuchu I wojny światowej.
Tuż przy moście, na rogu ulic Obala Kulina bana i Zelenih beretki, znajduje się Muzeum Sarajewa 1878–1918 (Muzej Sarajevo 1878–1918). W jednoizbowym obiekcie można zobaczyć m.in. ubrania Gavrilo Principa oraz poznać nieco szczegółów dotyczących zamachu.
5. Wzgórze Trebević i tor bobslejowy
Położenie Sarajewa w otoczeniu wzgórz i pagórków było przekleństwem miasta w czasach jego oblężenia. Biorąc pod uwagę walory turystyczne, jest to jednak duży atut. Sarajewo warto zobaczyć z góry – dzięki wielu punktom widokowym jest to całkiem łatwe.
Od 1959 r. na wzgórze Trebević prowadziła kolej linowa, która pozwalała na dostanie się na szczyt w ok. 12 minut. Przy górnej stacji kolejki powstała restauracja i punkt widokowy, które stały się popularnym miejscem odpoczynku dla mieszkańców miasta.
Kolejka została całkowicie zniszczona podczas oblężenia Sarajewa, a odbudowano ją dopiero w 2018 r. Polecam przejazd kolejką przynajmniej w jedną stronę. Przygoda trwa prawie 10 minut, a podczas niej możesz liczyć na miłe dla oka panoramy Sarajewa i okolic.
Po decyzji o przyznaniu Sarajewu prawa organizacji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 1984 r., na zboczach Trebević powstał tor bobslejowo-saneczkowy. Zawody olimpijskie organizowane na tym torze oglądało łącznie 50 000 widzów. W kolejnych latach konstrukcja gościła zawody Pucharu Świata.
Tor podzielono na 3 sekcje, które w trakcie zawodów łączono w jeden ciąg. W czasie wojny domowej i oblężenia Sarajewa, Trebević i tor służyły za dogodne stanowiska dla Serbów, którzy ostrzeliwali stąd pozycje w mieście.
Tor popadał w coraz większą ruinę i nigdy nie doczekał się kompleksowego remontu. Podstawowe prace pozwoliły jednak na wykorzystywanie go do letnich treningów (na sankach wyposażonych w kółka).
Wejście na tor jest bezpłatne i nie jest w żaden sposób zorganizowane. Konstrukcję można podziwiać z biegnącej obok niego drogi albo z samego toru, schodząc po trasie, którą w 1984 r. zjeżdżali zawodnicy z całego świata.
6. Targ Markale
Markale to targ owocowo-warzywny, na którym można kupić zdrowe, lokalne produkty od dostawców z okolic Sarajewa. W historię świata wpisał się jednak nie przez swoją bogatą ofertę, a przez bycie areną dwóch krwawych masakr na ludności Sarajewa. 5 lutego 1994 r. na targ spadły pociski, które dokonały masakry na zatłoczonym placu. W jednej chwili zginęło aż 68 osób, a rannych zostało ponad 100.
Przebywanie na takim placu w czasie oblężenia miasta nie brzmi rozsądnie. Uświadamiając sobie jednak złe warunki życia w mieście i brak podstawowych towarów, wizyty na targu były jednocześnie dużym ryzykiem, ale też jedyną szansą na zdobycia pożywienia dla swoich rodzin. Atak na Markale powtórzył się 28 sierpnia 1995 r. pozbawiając życia kolejnych 28 osób.
Historia pokazała, że nie można jednoznacznie wskazać odpowiedzialnych za masakrę. Najlogiczniejszym wyjaśnieniem jest oskarżenie o atak agresorów, czyli stronę bośniackich Serbów, jednak część dowodów głosi, że za atakiem mogli stać… sami Bośniacy. Mieli oni dokonać tej krwawej prowokacji i zwrócić nią uwagę świata na sytuację oblężonego Sarajewa, wymuszając w ten sposób reakcję krajów zachodnich.
Wydarzenia na placu Markale były powodem (lub tylko pretekstem) do operacji Deliberate Force prowadzonej przez NATO, która ostatecznie zakończyła wojnę w Bośni. Trudno mówić, że Markale należy do atrakcji Sarajewa, ale bezsprzecznie jest to miejsce, które powinieneś odwiedzić.
7. Tunel pod lotniskiem w Sarajewie
Prowadzone przez wojska bośniackich Serbów oblężenie Sarajewa odcięło miasto od świata, blokując dostęp do towarów i uniemożliwiając ruch ludności z i do Sarajewa. Z drobnym wyjątkiem – oknem na świat mieszkańców miasta był wydrążony pod lotniskiem tunel.
Lotnisko w Sarajewie pozostawało w czasie oblężenia pod kontrolą UNPROFOR (United Nations Protection Force). Drążenie tunelu rozpoczęto w styczniu 1993 r., a otwarto go w czerwcu tego samego roku. Osiągnął długość ok. 800 metrów.
Z tunelu korzystali uciekinierzy z oblężonego miasta, ale również rząd Bośni wraz z prezydentem kraju. Szacuje się, że tunelem mogło przejść nawet milion osób. Dostarczano tędy żywność, ale również broń. Współcześnie, przy wejściu do tunelu zorganizowano muzeum, a 25-metrowy fragment konstrukcji udostępniono zwiedzającym.
Warto zobaczyć, w jakich warunkach mieszkańcy musieli walczyć o przetrwanie w czasach oblężenia Sarajewa. Do muzeum trudno dojechać komunikacją miejską, trzeba więc skorzystać z taksówki. Pętla tramwajowa Ilidža znajduje się ok. 3 km od wejścia do tunelu.
8. Browar Sarajewo (Sarajevska Pivara)
Browar w Sarajewie istnieje od 1864 r. Produkcja trwała w nim nieprzerwanie w czasach Imperium Osmańskiego i monarchii Habsburgów. W 1907 r. browar zyskał miano największego w całych Austro-Węgrzech. W czasie oblężenia Sarajewa produkcja została zatrzymana, a sam browar służył jako dostawca cennej wtedy jak złoto wody.
Przez to był celem częstych ostrzałów prowadzonych przez wojska oblegające miasto, co świetnie opisała Barbara Demick w książce “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy”. Pod browarem ginęli ludzie, którzy przychodzili w to skrajnie niebezpiecznie miejsce z braku jakiejkolwiek innej perspektywy.
Warty uwagi jest budynek browaru, który łączy orientalne i klasyczne style w europejskim budownictwie. Działa w nim muzeum. Aby zwiedzić cały browar, należy wcześniej zgłosić tę chęć na stronie internetowej. Tuż obok browaru, na skrzyżowaniu ulic Franjevačka i Isevića sokak, znajdziesz mały sklep firmowy, w którym sprzedawane są piwa produkowane przez sarajewski browar.
9. Cmentarze Alifakovac i Kovači
W położonym u stóp licznych wzgórz Sarajewie motywy fotograficzne same podsuwają się pod obiektyw. Bardzo fotogeniczne są ulokowane na wzniesieniach cmentarze muzułmańskie. Alifakovac to jeden z najstarszych cmentarzy muzułmańskich w mieście, przeznaczony dla najbardziej zasłużonych mieszkańców Sarajewa.
Jak w większości sarajewskich nekropolii, przeważają tu nagrobki z datami śmierci między 1992 a 1995 r. Francuski architekt Le Corbusier po wizycie na Alifakovac stwierdził, że to najpiękniejszy cmentarz, jaki kiedykolwiek widział. Cmentarz dobrze fotografuje się z drogi z centrum miasta do dolnej stacji kolejki linowej na Trebević.
Uroku nie brakuje również cmentarzowi Kovači, który leży po drugiej stronie rzeki. Obserwować go można z jednego z najlepszych, miejskich punktów widokowych, czyli Żółtej Twierdzy (Žuta tabija). Na cmentarzu pochowany jest m.in. pierwszy prezydent niepodległej Bośni i Hercegowiny, Alija Izetbegović.
10. Muzeum Zbrodni Przeciwko Ludzkości i Ludobójstwa
Działające w Sarajewie muzeum poświęcono w całości okresowi oblężenia miasta – od 1992 do 1995 r. To jedna z najmłodszych, a jednocześnie najciekawszych atrakcji Sarajewa. W obiekcie zgromadzono setki pamiątek dotyczących życia mieszkańców w tym okresie. Organizatorzy przestrzeni zadbali o obszerne, szczegółowe informacje o poszczególnych wątkach oblężenia.
Muzeum podzielone jest na 12 sekcji, a każda z nich pełna jest materiałów do przeczytania, filmów, schematów i przede wszystkim pamiątek z czasów oblężenia. Wszystkie opisy są przetłumaczone na język angielski.
Jeśli miałbyś odwiedzić w Sarajewie tylko jedno muzeum, polecam żeby było to właśnie Muzeum Zbrodni Przeciwko Ludzkości i Ludobójstwa. Miejsce potrafi zbudować w odwiedzającym solidną bazę wiedzy na temat konfliktu i pozwala zrozumieć chociaż strzępek tego, co działo się w bałkańskim kotle w latach 90. Na zwiedzanie poświęć przynajmniej 2 godziny.
11. Ulica Logavina
Logavina to jedna ze stromych, wspinających się w linii północ – południe ulic Sarajewa. Życie mieszkańców tej ulicy w latach oblężenia opisała w świetnym reportażu “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbara Demick. Przeczytaj tę książkę przed przyjazdem do Sarajewa – dzięki temu lepiej zrozumiesz to, co zobaczysz już na miejscu.
Podczas spaceru ulicą Logavina, odwiedzić można kameralny meczet Hasanova (Džamija Buzadži hadži Hasanova), przy którym pochowano m.in. ofiary oblężenia, pochodzące z tego rejonu miasta.
Ulica wspina się intensywnie w kierunku północnym, a przez to odsłania coraz ciekawszy widok na Sarajewo. Otaczające budynki noszą wyraźne ślady wojny – pomimo upływu lat, elewacje są miejscami uszkodzone i widać na nich dużo odprysków powstających po wybuchach.
Nieco powyżej meczetu znajduje się Muzeum Wojennego Dzieciństwa (War Childhood Museum). Muzeum jest doceniane międzynarodowo – w 2018 r. otrzymało nagrodę Komisji Europejskiej.
Na krańcu ulicy stoi kolejny meczet (Džamija Vrbanjuša), a przy nim jeden z charakterystycznych dla krajobrazu Sarajewa cmentarzy muzułmańskich. Tu również daty śmierci mieszczą się przede wszystkim w przedziale 1992 – 1995.
Po lekturze reportażu Barbary Demick będziesz w stanie zlokalizować domy kolejnych bohaterów opowieści. Wtedy zwykły spacer zmieni się w kroczenie po śladach niedawno dziejącej się historii.
12. Punkt widokowy na Avas Twist Tower
Wieżowiec stojący tuż przy sarajewskim dworcu kolejowym przełamuje niską zabudowę miasta i jest charakterystycznym elementem krajobrazu. Pomimo, że ma tylko 172 m wysokości, jest najwyższym budynkiem nie tylko Bośni i Hercegowiny, ale całych Bałkanów.
Budynek przykuwa oko – dzięki “skręconej” elewacji nie wygląda jak setki innych wieżowców. Na jednej z górnych kondygnacji działa otwarty taras widokowy, z którego Sarajewo można oglądać na świeżym powietrzu.
Gdy byliśmy na górze, nad miastem szalała burza – co miało zarówno swoich fanów (mnie), jak i przeciwników wychodzenia wtedy na taras i w ogóle bycia gdziekolwiek wyżej (Natalia). Burza zrobiła jednak świetny efekt, hucząc i odbijając się wielokrotnie od zboczy wzgórz. Z perspektywy tarasu było dobrze widać, jak położenie miasta może być jego turystycznym atutem, ale też przekleństwem pod względem obronności.
13. Aleja Snajperów (ulica Zmaja od Bosne) i sarajewskie róże
Sarajewskie róże nie są miejską atrakcją – to raczej rozsiane w miejskiej tkance pomniki najtrudniejszych dla miasta czasów. Krwawoczerwone ślady z żywicy, które można znaleźć na chodnikach w wielu częściach Sarajewa to pamiątkowe uhonorowanie miejsc, w których w wyniku ostrzału artyleryjskiego zginęły przynajmniej 3 osoby.
Pomysł takiego oznaczania miejsc ataków zaczął być wcielany w życie pod koniec lat 90. W Sarajewie można było wtedy znaleźć ok. 200 róż. Z biegiem lat coraz więcej z nich niszczało, aż w końcu znikało z ulic.
Od 2012 r. trwają powolne prace, podczas których sarajewskie róże są odnawiane i oznaczane tabliczkami na temat ofiar konkretnego ataku. Wiele sarajewskich róż można znaleźć na najbardziej rozpoznawalnej ulicy miasta. Ulica Smoka z Bośni (Zmaja od Bosne), w publicznej świadomości istniejąca pod nazwą Alei Snajperów, była w czasie oblężenia Sarajewa najniebezpieczniejszym miejscem w mieście.
Droga miała duże znaczenie strategiczne dla mieszkańców, którzy w próbach zdobycia jedzenia lub wody byli czasami zmuszeni do pojawienia się w jej rejonie. Otoczenie terenu górami i spora liczba wysokich budynków pomagały snajperom, którzy wielokrotnie w ciągu dnia otwierali ogień w stronę Sarajewian.
W sieci krąży sporo filmów, na których ludzie w dużym pośpiechu przebiegają przez szeroką ulicę lub powoli skradają się przez nią, ukryci za transporterami ONZ, działającymi jak tarcza. Krótki dokument jest dostępny na stronach BBC. Te sceny w większości pochodzą właśnie z ulicy Smoka z Bośni.
Jak zaplanować sobie czas w Sarajewie? Krótkie wycieczki z przewodnikiem po mieście i okolicy Sarajewa
Gdy zwiedzisz już wszystkie atrakcje Sarajewa i nabierzesz ochoty na urozmaicenie wycieczki, możesz rozejrzeć się za ofertami jednodniowych wycieczek prowadzone przez lokalnych przewodników. Możesz wybrać się poza Sarajewo albo dokładniej zwiedzić centrum miasta. W czasie takich wypadów możesz porozmawiać z lokalnym przewodnikiem i zdobyć informacje z pierwszej ręki o tym, jak wygląda życie w danym miejscu.
Wybrałem kilka propozycji najpopularniejszych wycieczek z Sarajewa. W Bośni i Hercegowinie nie brakuje naturalnych atrakcji – wodospadów, jezior, ale też… tajemniczych piramid. Jeśli nie planujesz wynajmowania samochodu na czas pobytu w Bośni, skorzystanie z wycieczek brzmi jak dobry pomysł.
Gdybym miał podpowiedzieć Ci kilka ciekawych wycieczek, wziąłbym na pewno pod uwagę:
- wielka piesza wycieczka po Sarajewie – idealny pomysł, gdy wcześniej zwiedziłeś już miasto na własną rękę korzystając np. z tego artykułu, a teraz chcesz poznać miasto okiem lokalnego przewodnika,
- objazdowa wycieczka po największych atrakcjach Hercegowiny – całodniowa wycieczka, w czasie której odwiedzisz Mostar ze słynnym Starym Mostem z listy światowego dziedzictwa UNESCO, Konjic, Blagaj Tekke i uroczą wieś Pocitelj,
- wycieczka nad piękne jezioro Pliva oraz do Travnika i Jajce – propozycja dla miłośników wypoczynku na łonie natury, całodniowy wypad w trzy piękne miejsca – nad jeziora na rzece Pliva oraz do historycznych miast Travnik i Jajce (śmieszna nazwa, wiem!).
Gdzie spać w Sarajewie? Polecane noclegi
Sarajewo ma tę zaletę, że do wszystkich atrakcji i zabytków w centrum miasta można dotrzeć pieszo. Do tych, które znajdują się nieco dalej – dojeżdża tramwaj. Wyjątkiem jest tylko tunel pod lotniskiem, do którego trzeba dojechać taksówką. Z tego powodu warto zatrzymać się w stolicy Bośni tak, aby Stare Miasto mieć na wyciągnięcie dłoni. Oferta dobrych i tanich noclegów w Sarajewie jest na szczęście szeroka.
Gdzie zjeść w Sarajewie? Polecane restauracje i kawiarnie
Narodowym daniem Bośniaków jest ćevapčići, które można znaleźć w menu również pod nazwą ćevapi. Danie powstaje z różnych rodzajów mielonego mięsa, które jest później formowane w paluszki i smażone lub grillowane. Standardowo do mięsa serwuje się chleb pita i solidną porcję siekanej, surowej cebuli.
Restauracje, które specjalizują się w tym daniu nazywają się “Ćevabdžinica”. Jedną z najbardziej znanych jest Ćevabdžinica Petica Ferhatović – rekomendowana m.in. przez Roberta Makłowicza. Danie niezbyt mi podeszło, ale zakładam, że ta restauracja podaje jego najlepszą wersję. Dobrze, żebyś sprawdził i ocenił to danie własnymi kubkami smakowymi.
Po sąsiedzku znajduje się miejsce, które specjalizuje się w innym bałkańskim przysmaku – burku. Nadziewany różnymi dodatkami placek jest dostępny w każdej piekarni, ale mocno rekomendowaną restauracją jest Buregdžinica Bosna – i rzeczywiście, na burkach to się oni znają.
Miłośnicy kawy dobrze odnajdą się w Sarajewie, bo w każdej kawiarni serwuje się tu mocną, bałkańską specjalność – kawę po bośniacku (bosanska kafa).
Przy ulicy Smoka z Bośni (Zmaja od Bosne) – znanej raczej pod nazwą Alei Snajperów – działa kawiarnia Tito. Utrzymano ją w klimacie dawnej Jugosławii i jej charyzmatycznego przywódcy – marszałka Josipa Tito.
W centrum Starego Miasta dobrą kawę serwują w EspressoLab oraz w Čajdžinica Džirlo. W Bośni rodzi się kultura rewolucji kawowej i w mieście pojawiają się kawiarnie serwujące dobrej jakości kawę specialty. Serce się cieszy. ;)
Jak dojechać do Sarajewa?
Sarajewo leży ok. 200 kilometrów od wybrzeża Morza Adriatyckiego i tylko 130 kilometrów do popularnego wśród turystów Mostaru. Do Bośni i Hercegowiny można łatwo dojechać samochodem. Dystans od polskiej granicy do Sarajewa to niecałe 1000 km, które powinno dać się pokonać w 11 – 12 godzin.
Do stolicy Bośni można też zajrzeć w drodze powrotnej z wakacji w Chorwacji lub Czarnogórze. Dzięki bezpośrednim, tanim lotom Wizzair z Budapesztu do Sarajewa, miasto i cała Bośnia i Hercegowina otworzyły się na turystów z naszej części Europy.
Do Budapesztu można łatwo dolecieć LOTem lub Wizzairem i tam przesiąść się na lot do Bośni. Budapeszt jest też osiągalny pociągiem z Polski (z Warszawy, Wrocławia, Katowic), autobusami Flixbusa i, ostatecznie, samochodem.
Dojazd z lotniska w Sarajewie do centrum miasta
Port lotniczy w Sarajewie leży dość blisko miasta – 12 km od jego centrum. Dojazd do centrum miasta zapewniają autobusy firmy Centrotrans Eurolines. Przystanek znajduje się po prawej stronie terminala przylotów. Aktualny rozkład jazdy jest dostępny na stronie internetowej lotniska.
Najwygodniej wysiąść z busa tuż przy ratuszu na przystanku Vijećnica. Przystanek w kierunku lotniska znajdziesz nieco na północ, za miejskim ratuszem.
Dlaczego warto zobaczyć Sarajewo?
Cieszę się, że zainteresowałeś się zwiedzaniem Sarajewa. Trudno mi było uwierzyć, że gdy ja cieszyłem się wygodnym dzieciństwem w latach 90., mieszkańcy Sarajewa przeżywali najgorsze w powojennej historii, wieloletnie oblężenie.
Sarajewo było od wielu miesięcy moim najważniejszym podróżniczym celem, który miał połączyć typowe zwiedzanie kolejnego miasta z przeżywaniem historii. I to historii dla mnie najciekawszej – bo współczesnej, dotykającej mnie osobiście.
Sarajewo to wieloznaczny symbol
Lubię miejsca, w których historia mówi “zaczynamy”. W Sarajewie padły strzały, które uznaje się za najbardziej brzemienne w skutkach morderstwo współczesnych czasów, a nawet całej historii. W 1914 r. Gavrilo Princip zabił w Sarajewie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, a to stało się pretekstem do wybuchu I wojny światowej.
Oblężone Sarajewo to również cel pierwszej w historii, lotniczej operacji NATO. Po latach okrutnych działań bośniackich Serbów, wojska NATO uderzyły w 1995 r. w ich pozycje, co ostatecznie uwolniło miasto od krwawego uścisku. Symbole te można mnożyć. Zwiedzając Sarajewo będziesz się na nie natykał na każdym kroku, czasami wręcz po nich stąpając.
Sarajewo gościło Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 1984 r.
Zimowe igrzyska w Sarajewie były ogromną szansą na rozwój miasta i poprawę sytuacji w podupadającej wtedy Jugosławii.
Wybudowana infrastruktura, modernizacja miasta i dziesiątki tysięcy turystów, którzy spłynęli do Sarajewa miały być początkiem nowego rozdziału w dziejach miasta. Wszystko ucięło jednak okrutne, dewastujące miasto oblężenie. Warto zobaczyć pozostałości po obiektach olimpijskich, które są teraz ważnym elementem krajobrazu miasta.
Sarajewo to europejska Jerozolima
Miasto to etniczna mieszanka, która pomimo, że w historii nieraz już wybuchała, to nadal istnieje i toczy codzienne, pokojowe już życie. Bośnia i Hercegowina, a szczególnie Sarajewo, jest domem dla różnych wyznań, które przenikają się na ulicach stolicy.
Znajdziesz tu meczety, przypominające o wpływie Imperium Osmańskiego, kościoły katolickie, sobory i synagogi. Podobieństwo do wielowyznaniowego charakteru Starego Miasta w Jerozolimie jest bardzo zauważalne.
Co jeszcze powinieneś przeczytać przed podróżą do Bośni i Hercegowiny?
Jak każda podróż za granicę, wyjazd do Bośni i Hercegowiny wymaga odpowiednich przygotowań i zaplanowania kilku ważnych spraw. Poniżej znajdziesz linki do przydatnych artykułów i narzędzi, które ułatwią Ci zwiedzanie:
Poznałeś właśnie listę miejsc, które moim zdaniem warto zobaczyć w Sarajewie. Zwiedzanie Sarajewa było dla mnie jedną z najciekawszych i najbardziej pouczających podróży do europejskich miast. Czuję, że stolica Bośni i Hercegowiny zrobi na Tobie podobne wrażenie. Życzę Ci udanego zwiedzania!