Londyn to olbrzymie miasto, które dzięki dobrze zaplanowanej jeszcze w XIX wieku i później rozbudowywanej siatce metra i sprawnej komunikacji miejskiej, jest wzorem dla światowych metropolii. Zanim zaczniesz zwiedzanie brytyjskiej stolicy, sprawdź jak poruszać się komunikacją miejską po Londynie i jak dojechać do miasta z okolicznych lotnisk.
Co znajdziesz w artykule?
- wskazówki dojazdu do Londynu z lotnisk obsługujących miasto (transfer lotniskowy do Londynu),
- schemat londyńskiego metra i zasady działania komunikacji miejskiej,
- porównanie rodzajów i cen biletów na komunikację miejską w Londynie,
- wskazówki dotyczące korzystania z komunikacji miejskiej w Londynie.
Jak dojechać do Londynu z okolicznych lotnisk? Transfer lotniskowy
Miłośnicy niskokosztowego latania w większości przypadków wylądują na lotniskach London Stansted (65 km od centrum miasta), London Luton (55 km) lub London Gatwick (45 km). Tradycyjni przewoźnicy lotniczy korzystają z lotnisk London Heathrow (30 km) i działającego w sercu miasta London City (10 km).
Możesz skorzystać z komunikacji publicznej (opowiadam o niej dokładnie w kolejnych punktach), ale ciekawą opcją do rozważenia jest też wynajem samochodu – szczególnie, jeśli wycieczkę do Londynu chcesz połączyć ze zwiedzaniem okolicy. Niżej możesz sprawdzić dostępne auta w interesujących Cię terminach.
Transfer z lotniska London Stansted
Z lotniska w Stansted można się dostać do Londynu korzystając zarówno z połączeń kolejowych, jak i autobusowych. W ogromnej większości przypadków skorzystanie z autobusu będzie tańsze niż podróż pociągiem. Połączenia autobusowe obsługuje National Express i easyBus. Podczas moich wszystkich podróży do Londynu, bilety na autobus kupowałem za pośrednictwem strony easyBus. Im wcześniej kupisz bilet, tym większa szansa na promocyjną ofertę.
Autobusy odjeżdżają z dworca autobusowego naprzeciwko budynku terminala lotniska w Stansted średnio co 15 minut. Autobusami można dojechać m.in. na stację Victoria w centrum Londynu, z której dojedziemy metrem w dowolny zakątek miasta. Z easyBus dojedziemy do Londynu również z lotniska Luton i Gatwick.
Transfer z lotniska Stansted do Londynu zapewniają też pociągi kursujące pod nazwą handlową Stansted Express. Dojedziemy nimi do londyńskiej stacji kolejowej Liverpool Street, w której można przesiąść się do pociągów metra.
Bilety kupowane kilka dni wcześniej będą tańsze niż te kupowane na ostatnią chwilę. Dokładną cenę możesz sprawdzić na stronie internetowej Stansted Express. Na korzyść połączeń kolejowych przemawia czas jazdy – podczas gdy autobusy jadą nawet 2 godziny, pociągi potrzebują tylko 47 minut. Pociągi odjeżdżają ze stacji kolejowej, która znajduje się tuż obok terminala.
Transfer z lotniska London Luton
Podobnie jak w przypadku lotniska Stansted, transfer z Luton do centralnego Londynu zapewniają m.in. autobusy easyBus. Siatkę połączeń można sprawdzić na stronie easyBus, tam też można kupić bilety. Autobusy odjeżdżają sprzed wejścia do terminala lotniska (lokalizacja na mapie: 51.87934563, -0.3767152644), ze stanowisk 4, 5, 6 i 10. Podróż do Londynu zajmuje ok. 1:15 h.
Sprawdź artykuł: Jak dojechać z lotniska Londyn Luton do centrum? 4 opcje transferu
Dojazd do Londynu zapewniają również pociągi, które odjeżdżają ze stacji Luton Airport Parkway, która znajduje się ok. 2 km od wejścia do terminala lotniska. Na stację kolejową można dojechać darmowym shuttle busem, który odjeżdża sprzed terminala kilka razy co ok. 10 minut. Podróż pociągiem, w zależności od naszej stacji docelowej w Londynie, zajmuje od 20 do 40 minut (najdłużej jedzie się do stacji St Pancras International).
Transfer z lotniska London Gatwick
Gatwick to kolejne lotnisko obsługiwane przez tanie linie lotnicze, które jest objęte siatką połączeń autobusowych National Express i easyBus. Podróż autobusem zajmuje ok. 1:20 h. Busy odjeżdżają z dworców przy północnym (lokalizacja: 51.16124885, -0.17644067654) oraz południowym (lokalizacja: 51.15661065, -0.15970480475) terminalu lotniska.
Podobnie jak w przypadku transferu z innych lotnisk, ceny biletów są zróżnicowane i zależą od terminu wyjazdu i wyprzedzania, z jakim kupisz bilet. Połączenia kolejowe są realizowane z dworców kolejowych zlokalizowanych przed terminalami. Pociągi odjeżdżają co 15 minut. Gatwick Express potrzebuje na przebycie trasy do Londynu tylko 30 minut.
Bilet z Gatwick do stacji Victoria kosztuje aż £19.99 (100 zł). Kupując bilety przez stronę internetową Gatwick Express możesz je znaleźć taniej niż w przy kupowaniu na miejscu, ale cena nadal nie jest konkurencyjna z ofertą połączeń autobusowych.
Transfer z lotniska London City
Lotnisko City leży najbliżej centrum Londynu i obsługuje przede wszystkim loty biznesowe do ważnych miast europejskich. Przy lotnisku zatrzymują się pociągi miejskiej kolei DLR, z których możemy przesiąść się do londyńskiego metra na stacjach Canning Town, Stratford i Bank.
W pociągach akceptowane są bilety w ramach miejskiej karty Oyster oraz bilet Day Travelcard. O biletach wspomnę jeszcze jednak w dalszej części artykułu.
Transfer z lotniska London Heathrow
Heathrow to jeden z najbardziej zatłoczonych portów lotniczych na świecie. Dojazd na lotnisko i powrót z niego zapewnia londyńska komunikacja miejska – w tym metro.
Najwygodniejszym i najtańszym środkiem transportu na lotnisko Heathrow są pociągi metra linii Piccadilly, której stacje (łącznie aż 3) znajdują się pod terminalami lotniska (pod terminalem 1-3, terminalem 4 i terminalem 5). Podróż do stacji Piccadilly Circus zajmuje ok. 50 minut. Pociągi metra odjeżdżają z lotniska co kilka minut od ok. 5 rano do północy.
Komunikacja miejska działa również w nocy. Na lotnisko można się dostać nocnym autobusem linii N9. Odjeżdża co 20 minut, a podróż na Trafalgar Square zajmuje niespełna 80 minut. Zarówno w pociągach metra, jak i w nocnych autobusach akceptowane są standardowe bilety na komunikację miejską (w tym Oyster i Day Travelcard).
Najszybszą formą transportu do centralnego Londynu jest Heathrow Express, który pokonuje trasę do stacji London Paddington w tylko 20 minut.
Jak działa komunikacja miejska w Londynie?
Komunikacja miejska w Londynie jest rozbudowana i nie należy do najtańszych. Wytłumaczę Ci jednak, jak nauczyć się z niej korzystać i jak ograniczyć wydatki na nią do minimum, a jednocześnie korzystać z pełni możliwości londyńskiego metra i autobusów.
Trzon komunikacji miejskiej w Londynie stanowi gęsta sieć kolejowa. Pociągi w ramach tej sieci kursują zarówno na powierzchni ziemi – London Overground i Docklands Light Railway (DLR), jaki i w podziemnych tunelach (przynajmniej na większości tras) – London Underground, zwane też przez Londyńczyków The Tube (Tuba).
Londyńskie metro nie jest w całości podziemne. Linie zaliczane do typu “surface” czyli kolei płytkiej, budowane metodą odkrywkową, tylko w niespełna 56 procentach przebiegają rzeczywiście pod ziemią. Tam, gdzie nie było to konieczne, kolej prowadzono na poziomie gruntu lub w nasypach i przekopach.
Metro głębokie (“deep-level”) z byciem podziemnym ma jeszcze mniej wspólnego – 35% torowisk, głównie tych w centralnym Londynie, biegnie pod poziomem ulicy.
Metro to najszybszy sposób przemieszczania się po mieście, kursujący nienależnie od powszechnych w Londynie korków. Biorąc pod uwagę również kolej DLR oraz London Overground, sieć kolejowa składa się z 11 linii o łącznej długości 402 kilometrów. Pociągi zatrzymują się na 270 stacjach. Podczas godzin szczytu (peak hours) w ruchu jest w jednej chwili aż 500 pociągów kursujących pod banderą operatora londyńskiej komunikacji miejskiej – Transport for London (TfL).
Londyńskie metro może być celem turystycznym samym w sobie. To najstarszy system kolei podziemnej na świecie. Pierwsza linia powstała w 1863 r. jako The Metropolitan Railway, upowszechniając określenie “metro” jako synonim szybkiej, podziemnej kolei miejskiej.
Dopełnieniem systemu komunikacji miejskiej w Londynie są autobusy. Trzon floty stanowią piętrowe, czerwone pojazdy, będące symbolem miasta. Pomimo wymiany floty na nowocześniejszą, stylistyka pojazdów nawiązuje do legendarnej rodziny Routemaster.
Widoki z perspektywy pierwszych siedzeń na górnym pokładzie są niepowtarzalne, a zwiedzanie Londynu czerwonym autobusem może być świetną alternatywą dla spacerów między głównymi zabytkami w centralnym Londynie. Niestety, autobusów dosięga grzech ciężki większości olbrzymich aglomeracji – stoją w korkach. Z komunikacji autobusowej dobrze korzystać tam, gdzie nie jest dostępne metro.
Transport for London zarządza również koleją DLR, która obsługuje wschodnią i południową część Londynu. Poza tym, że to regularna komunikacja miejska, system DLR jest techniczną atrakcją turystyczną Londynu. Stworzone do obsługi mieszkańców z dawnych terenów portowych pociągi kursują automatycznie, bez maszynisty na pokładzie.
Współcześnie z tego rozwiązania korzysta wiele miast na świecie (np. Dubaj), ale jeszcze 30 lat temu świat patrzył na londyńskie rozwiązania z pełnym podziwem.
Komunikacja miejska w Londynie obejmuje również tramwaje (południowa część miasta) i transport rzeczny. Mają one raczej marginalny udział w obsłudze ruchu szczytowego w mieście i dla naszych, turystycznych potrzeb, raczej się nie przydadzą.
Jak kupić bilet na komunikację miejską w Londynie? Który opłaca się najbardziej?
Ceny biletów na komunikację miejską w Londynie są wysokie. Kupowanie biletów jednorazowych jest całkowicie nieopłacalne i zdecydowanie je odradzam. Odwiedzający miasto mogą skorzystać z:
- pre-paidowej karty Oyster,
- drukowanego biletu Day Travelcard,
- płacić za przejazdy zbliżeniowo – za pomocą swojej karty kredytowej.
Za bilety w komunikacji miejskiej w Londynie można płacić:
- gotówką lub kartą (pośrednio – kupując wcześniej Day Travelcard),
- przed każdym przejazdem:
- kartą Oyster,
- zbliżeniowo – własną kartą debetową lub kredytową.
Visitor Oyster Card
Visitor Oyster Card to przedpłatowa (pre-paid) karta miejska dla turystów. Przy pomocy karty można korzystać z wszystkich form miejskiego transportu w Londynie – obejmuje ona autobusy, metro, tramwaje, kolej DLR, kolej London Overground.
Sama karta kosztuje 5£ i można ją zamówić przez internet. Zostanie wysłana tradycyjną pocztą i będziemy mieli ją przy sobie już w samolocie do Londynu. Tradycyjną (niebieską) kartę Oyster można kupić również na większości stacji metra w Londynie.
Karta Oyster działa na prostej zasadzie – należy ją przyłożyć do czytników na stacji metra podczas każdego wchodzenia i wychodzenia ze stacji. Jeśli korzystamy z miejskich autobusów, kartę przykładamy wyłącznie podczas wchodzenia do nich.
Wielką zaletą korzystania z karty Oyster jest limit maksymalnych wydatków w ciągu dnia. Jeśli podróżujemy w obrębie 1 i 2 strefy biletowej (a w nich znajdują się wszystkie najpopularniejsze atrakcje Londynu), to na transport nie wydamy więcej niż £7.20 = 36 zł (aktualne na 2020 r.).
Sugerowane kwoty doładowań karty Oyster:
- 1 dzień w Londynie: £10,
- 2 dni: £15,
- 3 dni: £25.
Własna karta płatnicza
Za przejazdy komunikacją miejską w Londynie można również płacić własną kartą płatniczą. Zasada korzystania jest identyczna, jak w przypadku Oyster Card – kartę przykładamy do bramek biletowych. System obsługuje również płatności telefonem z modułem NFC (Google Pay, Apple Pay).
Ogromną zaletą płatności zbliżeniowych własną kartą kredytową lub debetową jest limitowanie wydatków ponoszonych tygodniowo. Korzystając z własnej karty, od poniedziałku do niedzieli nie wydamy więcej niż £36.10 (w strefie 1 i 2). Gdy osiągniemy tę kwotę wydatków, kolejne podróże będą bezpłatne.
Pierwszym dniem “zerowania się” wydatków jest poniedziałek. Gdy zaczniesz podróżować właśnie tego dnia, do piątku wydasz łącznie £36 i płatności przestaną się naliczać aż do końca niedzieli. Jeśli zaczniesz jednak np. w piątek, to wydatki “skasują się” w niedzielę i od poniedziałku zaczniesz znowu od zera.
W przypadku kart płatniczych obowiązują również dzienne limity wydatków, które są identyczne jak w przypadku karty Oyster.
Biorąc pod uwagę limitowanie tygodniowe, które jest zaletą dostępną tylko przy płatnościach własną kartą płatniczą, właśnie ta forma jest polecaną przeze mnie podczas korzystania z transportu miejskiego w Londynie.
Nawet jeśli nie skorzystamy na tygodniowym limicie, nasza karta płatnicza ma tę przewagę nad Oyster Card, że już ją posiadamy i nie musimy wyrabiać dodatkowej karty, a płatności dokonamy np. przez telefon, który zawsze mamy przy sobie.
Bilet papierowy Day Travelcard
Bilet papierowy Day Travelcard jest z punktu widzenia turysty odwiedzającego Londyn na kilka dni zupełnie nieopłacalny. Jeśli przyjeżdżasz do Londynu na jeden dzień, warto kupić Day Travelcard. Biorąc pod uwagę koszt wyrobienia karty Oyster i doładowanie za podróże, Day Travelcard będzie tańszą opcją.
W przypadku pobytu dłuższego niż jednodniowy – zdecydowanie opłaca się zakup karty Oyster.
Które środki transportu obejmują bilety i jak ich używać?
Zarówno Oyster Card, jak i papierowy Day Travelcard obejmuje wszystkie środki transportu, którymi możemy przemieszczać się w obrębie centrum Londynu. Do potrzeb turystycznych przyda się korzystanie z metra, autobusów i kolei DLR.
Wchodząc na stację metra, należy przyłożyć przy bramkach kartę Oyster do czytnika, który otworzy bramkę i umożliwi nam wejście na stację. Konieczne jest przyłożenie karty również podczas wychodzenia ze stacji. W przypadku autobusów, kartę przykładamy tylko i wyłącznie podczas wchodzenia do autobusu. Jeśli przyłożymy ją również przy wychodzeniu, zapłacimy karną opłatę.
Korzystanie z Oyster Card na stacjach DLR jest analogiczne do zasad panujących w metrze. W przypadku Day Travelcard, bilet należy wsunąć do czytników. Wszystkie zasady, regulaminy i szczegóły podróżowania londyńskimi środkami komunikacji zbiorowej znajdziemy na stronie Transport for London.
Jak sprawnie działa komunikacja miejska w Londynie?
Komunikacja miejska w centrum Londynu powinna spełnić wymagana turystów. Metro kursuje na tyle często, że możemy wpaść na dowolną stację i na pociąg nie będziemy musieli czekać dłużej niż 3-5 minut. Oznaczenia na stacjach są przejrzyste i przy nawet podstawowej znajomości języka angielskiego będziemy prawdopodobnie w stanie przesiąść się między liniami lub po prostu znaleźć wyjście na powierzchnię.
Nierozwiązanym od lat problemem The Underground jest jego ogromne zatłoczenie. Codziennością jest konieczność oczekiwania w kolejce do pociągu – szczególnie podczas peak hours (między 6:30 a 9:30 oraz między 16 a 19). Metro jest wtedy tak zatłoczone, że trzeba czasami przepuścić 2-3 pociągi, żeby w ogóle mieć szans wsiąść do wagonu.
Trudne do wyobrażenia? Na stacji Baker Street przecinają się 4 linie wykorzystując 10 krawędzi peronowych, a stacja Waterloo przepuszcza przez siebie prawie 90 milionów pasażerów rocznie przy pomocy 30 schodów ruchomych. Tłok sprzyja kieszonkowcom, wartościowe rzeczy warto mieć w kieszeniach z przodu lub po prostu pod ubraniami.
Jak zaplanować sobie czas w Londynie? Krótkie wycieczki z przewodnikami
Londyn to miasto, które możesz zwiedzać długimi dniami i tygodniami – w końcu to największa metropolia w Europie. Nie znaczy to jednak, że w czasie weekendu nie dasz rady zobaczyć ważnych zakątków miasta. Najważniejsze atrakcje leżą stosunkowo blisko siebie i możesz je zwiedzić pieszo albo korzystając z komunikacji miejskiej.
Niedawno odkryłem nową formę zwiedzania na własną rękę – jednodniowe wycieczki prowadzone przez lokalnych przewodników. W czasie takich wypadów możesz porozmawiać z lokalnym przewodnikiem, poznać kulturę i zdobyć informacje z pierwszej ręki o tym, jak wygląda życie w danym miejscu. Wybrałem niżej kilka propozycji najpopularniejszych wycieczek po Londynie.
Korzystałeś już komunikacji miejskiej w Londynie? Jak poradziłeś sobie z poruszaniem po mieście i transferem z lotniska? Jakie wrażenie zrobiła na Tobie komunikacja miejska w Londynie? Opowiedz mi o tym w komentarzach.