20 atrakcji Gór Stołowych, szlaków i miejsc, które warto zobaczyć

Góry Stołowe to pasmo górskie o unikalnej formie, które jest chronione przez Park Narodowy Gór Stołowych – jeden z dwóch dolnośląskich parków narodowych. W artykule znajdziesz moją listę najciekawszych atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć w Górach Stołowych. Przygotowałem pomysły, które pomogą Ci zaplanować zwiedzenie w jeden dzień, weekend, a nawet dłuższy urlop.

Najchętniej odwiedzane zakątki Gór Stołowych to Błędne Skały oraz Szczeliniec Wielki, ale to nie jedyne miejsca, które warto tutaj zwiedzić. Wracam do Parku Narodowego Gór Stołowych od kilkunastu lat – leży tylko 120 km od Wrocławia, a szlaki Gór Stołowych nie wymagają zbyt dużej kondycji.

W artykule znajdziesz propozycje wędrówek po górach, zwiedzania miast i ich zabytków, odpoczynku w uzdrowiskach i poszukiwania naturalnych atrakcji. Pojawi się też kilka mniej typowych atrakcji dla osób, które lubią eksplorację. ;)

Jak przygotować się na wycieczkę w Góry Stołowe?

Jeśli wybierasz się w Góry Stołowe, to przed wyruszeniem na szlak zaplanuj swoją trasę. Pomoże Ci to zorganizować kilkudniowy wypad w taki sposób, by odwiedzić wszystkie ważne dla Ciebie atrakcje. Bądź gotów na zmianę pogody – w górach najlepiej ubrać się “na cebulkę”. Wybierz wiele cienkich warstw zamiast dwóch grubych, co pozwoli Ci lepiej dopasować się do warunków pogodowych. Zawsze też miej przy sobie płaszcz przeciwdeszczowy. 

Góry Stołowe nie są szczególnie wymagające, jednak mimo to warto mieć porządne, górskie buty (najlepiej trekkingowe). Jeśli planujesz częściej chodzić po górach, rozważ ich zakup i zorientuj się, w jaki sposób je dobrać. Podczas zwiedzania szlaków w sezonie zimowym przyda Ci się rozgrzewająca kawa, którą możesz przygotować samodzielnie w podróży.

Gdzie spać w Górach Stołowych?

W Górach Stołowych możesz nocować w Kudowie-Zdroju, gdzie znajdziesz pensjonat Parkowy Kudowa. Obiekt znajduje się w spokojnej okolicy, niecały kilometr od wyciągu narciarskiego Kudowa-Zdrój Baby. Możesz też wynająć tu rowery za dodatkową opłatą. Jeśli planujesz podróżować pociągiem, to świetną opcją dla Ciebie będzie Stacja Kudowa, która znajduje się zaledwie 500 m od dworca.

Dobrym miejscem na nocleg może być też Villa Adele w Polanicy-Zdroju. Śniadania są tutaj wliczone w cenę, ale mimo to goście mają stały dostęp do kuchni z wyposażeniem i jadalnią. Możesz więc spokojnie przygotować sobie kanapki na szlak. Do wyboru jest też m.in. Granada Pensjonat & SPA w Dusznikach-Zdroju. Jeśli zależy Ci na relaksie w hotelu, tutaj możesz liczyć na dostęp do SPA i centrum odnowy biologicznej z wanną z hydromasażem.

Jak dojechać w Góry Stołowe?

Podróżowanie samochodem jest najwygodniejszą opcją zwiedzania Gór Stołowych – nie ograniczają Cię rozkłady jazdy autobusów ani odległość noclegu od stacji kolejowej. Przy najważniejszych atrakcjach znajdziesz płatne lub bezpłatne parkingi.

Po Górach Stołowych możesz też poruszać się pociągami Kolei Dolnośląskich. Z Wrocławia dojedziesz nimi do większości baz wypadowych w okolicy parku narodowego. Pociągi docierają do stacji w Kudowie-Zdroju, znajdującej się ok. 1,5 km od centrum miasta. Możesz też wysiąść na stacji w Dusznikach-Zdroju, która leży niespełna kilometr od centrum. Taka sama odległość dotyczy stacji w Polanicy-Zdroju. Jeśli chcesz podjechać na szlak, skorzystaj z oferty sezonowych autobusów.

1. Błędne Skały

Błędne Skały (inaczej zwane Wilczymi Dołami) to skalny labirynt, który jest jednym z najpopularniejszych kierunków jednodniowych wycieczek w Góry Stołowe. W tym skalnym mieście czeka Cię nieco gimnastyki na kilkusetmetrowej trasie między blokami skalnymi o różnych kształtach. Przejścia między skałami bywają bardzo wąskie – niektóre mają tylko kilkadziesiąt centymetrów szerokości (sam musiałem czasem przeciskać się z plecakiem w ręce).

Mimo, że przejścia pomiędzy skałami bywają wąskie, nie bój się iść na szlak nawet jeśli masz obawy przed ciasnymi miejscami – węższe odcinki korytarzy są krótkie i niemal zawsze będziesz widzieć otwartą przestrzeń po drugiej stronie. Trasa może spodobać się większym dzieciom (nie pokonasz jej z wózkiem, bo w większości prowadzi po wąskich, drewnianych kładkach).

Zwiedzanie Błędnych Skał zajmie Ci ok. 35-40 minut. Przez labirynt biegnie jednokierunkowa ścieżka turystyczna, z której nie można schodzić. Po drodze zobaczysz sporo formacji skalnych, m.in. popularną Kurzą Stopkę z drewnianym pomostem dla turystów, grzbiet Skalniaka (drugiego najwyższego szczytu Gór Stołowych). Miniesz także Skalne Czasze, czyli punkt widokowy na Szczeliniec Wielki i Mały, a przy dobrej pogodzie też na Karkonosze. Widok możesz sobie przybliżyć, korzystając z płatnej lunety. Ze zwiedzania Błędnych Skał wrócisz do miejsca startu oznakowanym, leśnym szlakiem, poprowadzonym dookoła skalnego miasta.

Błędne Skały leżą na obszarze Parku Narodowego Gór Stołowych, między Kudową-Zdrojem a Karłowem. Tu właśnie kręcono film “Opowieści z Narnii. Książę Kaspian”. Na miejsce dojedziesz samochodem, który możesz zostawić na bezpłatnym parkingu dolnym (przy Drodze Stu Zakrętów, ok. 3,5 km od Błędnych Skał niebieskim szlakiem) albo na płatnym parkingu górnym (tylko 5 min od Błędnych Skał). Na parking górny możesz wjechać tylko w określonych godzinach. Obok obu parkingów znajdziesz bezpłatne toalety.

2. Szczeliniec Wielki – najwyższy szczyt Gór Stołowych

Szczeliniec Wielki to najwyższy (919 m n.p.m.) i zarazem najpopularniejszy szczyt w Górach Stołowych. Zwiedzanie go nie przypomina “zwykłego” wspinania się po górach. Dotrzesz tu żółtym szlakiem z Karłowa, który nie jest szczególnie wymagający – trudniejsze fragmenty trasy pokonasz, wchodząc po schodach zabezpieczonych barierkami. Na całym szlaku czeka na Ciebie sporo schodów, a także liczne formacje skalne, zabytkowe schronisko i skalny labirynt.

Jedną z ciekawszych formacji na Szczelińcu jest Dzwoniący Kamień, który wydaje specyficzny dźwięk po uderzeniu w niego np. kijem. Niedaleko znajdziesz schronisko PTTK “Na Szczelińcu”, stojące tu od XIX wieku. Prowadzi do niego kręta ścieżka, na którą dawniej składało się 665 schodów. Możesz spróbować policzyć ile ich pozostało do dziś. ;) 

Zaraz za schroniskiem, będziesz miał okazję przespacerować się po Skalnym Labiryncie, który znajduje się na wierzchu Szczelińca Wielkiego. Wstęp w sezonie letnim jest płatny, a bilety kupisz w kasie przy schronisku lub online. Warto przejść się tą trasą – w labiryncie jest tyle ciekawych skał, że obejrzenie ich zajmie Ci przynajmniej godzinę. Możesz się tu wybrać z dziećmi i wspólnie wymyślać nazwy dla formacji skalnych. ;) Zwieńczeniem spaceru będzie wejście na najwyższy punkt Szczelińca, Fotel Pradziada, na którym znajduje się punkt widokowy. Widok na Góry Stołowe to najlepsza nagroda za wysiłek włożony w pokonanie szlaku.

Szczeliniec to popularny kierunek dla turystów szczególnie w weekendy, więc warto przyjechać tu w miarę wcześnie, co ułatwi znalezienie miejsca parkingowego. Do wyboru masz kilka parkingów płatnych w Karłowie, które znajdują się przy samym początku szlaku. Stąd droga na szczyt zajmie Ci ok. 40 minut. W okolicy Szczelińca Wielkiego działa też kilka dobrych noclegów, np. leżący w Karłowie Zajazd Karłów z pokojami z widokiem na góry lub nieco droższy Hotel Szczelinka w Pasterce ze śniadaniami wliczonymi w cenę.

3. Trasy na biegówki w Górach Stołowych

Jeśli interesuje Cię narciarstwo biegowe, trasy na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych to dobra alternatywa dla bardziej zatłoczonej Polany Jakuszyckiej w Górach Izerskich. Lokalnym centrum tego sportu jest Karłów, gdzie znajdziesz kilka wypożyczalni sprzętu narciarskiego. Nie musisz mieć nart, kijków ani butów – wszystko możesz załatwić sobie w wypożyczalniach. Swoje wędrówki na biegówkach możesz też zacząć w Pasterce.

W Górach Stołowych wyznaczono wiele pętli, które umożliwiają poruszanie się po dużej części parku narodowego. To trasy dobre dla początkujących, więc śmiało wypożycz sprzęt i zapisz się na krótkie szkolenie techniczne. My zrobiliśmy tak w Jakuszycach i po godzinie z instruktorem byliśmy już w stanie samodzielnie pobawić się trochę biegówkami i przejechać łatwiejsze trasy. To ciekawy sposób, żeby zwiedzić tę część Dolnego Śląska.

W Górach Stołowych na nartach biegowych możesz poruszać się głównie po okolicach Karłowa i Pasterki. Jedną z krótszych tras jest 5-kilometrowa pętla nad Michałówką z widokami na Szczeliniec Wielki. Bieg rozpoczniesz i zakończysz w Karłowie, więc bez problemu dotrzesz tu samochodem. Jeżeli szukasz większego wyzwania, sprawdź dłuższą trasę, łączącą Karłów, Batorówek i Pasterkę.

4. Skalne Grzyby

Skalne Grzyby to zespół form skalnych o fantazyjnych kształtach – jeden z wielu, które możesz znaleźć na szlakach Gór Stołowych. Skalne Grzyby znajdują się między Batorowem a Karłowem i są rozrzucone na długości ok. 2 km, osiągając wysokość od 680 do 700 m n.p.m. Podobnie jak w labiryncie na Szczelińcu, tak i tutaj niektóre formy mają własne nazwy. Ważną atrakcją w okolicy jest długi na 30 m Skalny Mur – jedna z najdłuższych formacji w Górach Stołowych. Przez lata Skalne Grzyby były mało znane i skryte w lesie, a odsłoniła je dopiero wielka wichura w 1955 roku, która powaliła drzewa.

Spacer po ścieżce Skalnych Grzybów to w dużej części marsz po lesie. Imponujące formy skalne zobaczysz co kilkanaście lub kilkadziesiąt minut. Rozglądaj się uważnie, by nie przegapić pierwszej atrakcji na trasie, Skalnych Wrót – to dwa wielkie filary, pomiędzy którymi biegnie ścieżka. Inną ciekawą skałą jest Zamek, w którym możesz poszukać tajemnego przejścia między szczelinami. Jeśli chcesz zwiedzić Skalne Grzyby z dziećmi, wyrusz na spacer po ścieżce edukacyjnej z 12 stanowiskami, dzięki którym poznasz najciekawsze miejsca tej okolicy.

Na Skalne Grzyby możesz dotrzeć na trzy sposoby: żółtym szlakiem z Batorowa (to łatwa trasa w postaci pętli o długości 6,5 km, którą pokonasz w niecałe 2 godziny), rzadziej uczęszczanym szlakiem niebieskim z Wambierzyc (ok. 5 km od Skalnych Grzybów) lub wspomnianą już ścieżką edukacyjną (moim zdaniem to najlepsza opcja dla rodzin z dziećmi). Jeżeli chcesz nieco wydłużyć tę ostatnią trasę, zejdź ze ścieżki edukacyjnej na niebieski szlak. Doprowadzi Cię on do punktu widokowego na Skale Pielgrzym, skąd zobaczysz panoramę Wambierzyc i Kotliny Kłodzkiej.

5. Radkowskie Skały

Radkowskie Skały to kolejna grupa formacji skalnych w Górach Stołowych, leżąca nieopodal Radkowa, przy Drodze Stu Zakrętów, na wysokości 600-700 m n.p.m. Wiele bloków skalnych ma postać niemal pionowych ścian, które przypominają mury zamkowe. Szlak między nimi prowadzi leśną ścieżką, na której napotkasz labirynty, tunele i wąwozy skalne, dodające temu miejscu tajemniczej atmosfery. Na Radkowskich Skałach zobaczysz pamiątkowe napisy Śląskiego Towarzystwa Leśnego, pochodzące z 1. połowy XX wieku.

Po drodze będziesz mijał skały o ciekawych nazwach, np. Zła Pułapka, Leśna Igła czy Dromader. Trasa przez Radkowskie Skały to dobra alternatywa, jeśli chcesz wybrać się na szlak w Górach Stołowych i jednocześnie uniknąć tłumu turystów na Szczelińcu lub w Błędnych Skałach. Po drodze trafisz na punkt widokowy na skalnym murze, skąd zobaczysz Radków, Zalew Radkowski i panoramę Gór Stołowych. Zachowaj tu szczególną ostrożność – miejsca nie zabezpieczono barierkami, a zimą bywa tu ślisko.

6. Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Pstrążnej

Skansen w Pstrążnej, czyli wiejskiej części Kudowy-Zdroju, znany też jako Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego, to miejsce, w którym poznasz zabytkową architekturę regionu. Na wystawie zobaczysz drewniane chaty, wykonane przez dawnych cieślów i obiekty architektury ludowej pogórza sudeckiego sprzed dziesiątek, a nawet setek lat. Znajdziesz tu 17 budowli, w których znajdują się stare meble i sprzęty gospodarskie (niektóre pochodzą aż z XVIII wieku).

Pierwszym eksponatem w muzeum był budynek mieszkalno-gospodarczy z kuźnią i sklepem, zbudowany w XIX wieku. Dawniej pracował tu kowal, który wykuwał podkowy, narzędzia i inne przedmioty codziennego użytku. Dawną sypialnię domu przerobiono na salę wystawową. W skansenie zobaczysz też zajazd, który oferował posiłki i noclegi wędrowcom oraz Ziołowy Ogród Baby Jagi. Przeczytasz w nim m.in. legendę o wężu w koronie, który zamieszkiwał kiedyś Skalny Labirynt na Szczelińcu Wielkim. 

Ciekawym obiektem w Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego w Pstrążnej jest dzwonnica alarmowa, w której urządzono niewielką ekspozycję sprzętu przeciwpożarowego. W skansenie odtworzono też kudowskie chałupy i stodołę. Myślę, że to pouczające miejsce dla osób, które interesuje sudecka historia. Skanseny to typ atrakcji, który zawsze chętnie odwiedzam ze względu na interesujące przedmioty (często takie, które wyszły już z użycia) i sielankowy klimat. Obok muzeum przechodzi niebieski szlak, który w jedną stronę prowadzi do Czech, a w drugą do Błędnych Skał (2,5 km, ok. 1 h).

7. Fort Karola

Fort Karola to dobra atrakcja dla turystów, którzy lubią połączenie historycznych ruin i widoków na góry (m.in. na Szczeliniec Wielki). Odwiedzając to miejsce, powiązałem je w głowie z zamkiem Chojnik w Jeleniej Górze głównie przez widoki – ruiny Fortu Karola są zachowane znacznie gorzej. Zamek został wybudowany w XVIII wieku jako niewielka strażnica na dawnej granicy Prus i Austrii. Zadaniem strażników było pilnowanie Drogi Stu Zakrętów prowadzącej do Radkowa i ostrzeganie wojsk o niebezpieczeństwie (dawniej było to możliwe, bo nie było tu drzew).

Podejście nie jest wymagające, jednak musisz się uważnie rozglądać – miejsce jest słabo oznakowane. Dzisiaj po samym forcie niemal nic nie pozostało. Zobaczysz tu fragmenty dawnych murów, resztki bramy i okien, a na środku dziedzińca znajdziesz cokół z zaznaczoną różą wiatrów. 

Współcześnie górę porasta gęsty las, który ogranicza widoczność. Warto się tu jednak wybrać ze względu na starą platformę widokową, do której prowadzą schodki z dziedzińca. Według wielu turystów to właśnie tutaj zobaczysz najpiękniejszą panoramę na Szczeliniec Wielki (moim zdaniem konkurencyjnym punktem jest platforma widokowa na Guzowatej). Miejsce jest zabezpieczone barierkami, więc możesz je odwiedzić również z dziećmi.

8. Szczyt Narożnik

Narożnik to kolejny szczyt w Górach Stołowych w okolicy Lisiej Przełęczy. Szlak nie jest szczególnie trudny, a trasa nie jest długa – przejście niespełna 7-kilometrowej pętli zajmie Ci ok. 2 godziny. Nie ma tu znanych Ci już skalnych labiryntów, za to na trasie czekają widoki na Szczeliniec Wielki, Błędne Skały i Góry Orlickie, a także las, pokrywający Góry Stołowe. Przy okazji spaceru na Narożnik, spróbuj zwiedzić Skalną Czaszkę. Kiedy oglądałem to miejsce, trudno mi było uwierzyć, że natura sama stworzyła skałę w tak nietypowym kształcie. 

Niestety, Narożnik ma również swoją mroczną tajemnicę. W 1997 roku doszło tu do morderstwa dwójki studentów z Wrocławia. Ania i Robert wybierali się na obóz naukowy do Karłowa, jednak nigdy nie dotarli na miejsce (zostali zastrzeleni). Sprawca zbrodni do dziś pozostaje nieznany. Na jednej ze skał zobaczysz tablicę upamiętniającą śmierć pary. Myślę, że warto się tu zatrzymać i uczcić pamięć zmarłych, poświęcając chwilę na przeczytanie ich historii.

9. Białe Skały i Skały Puchacza

Białe Skały i Skały Puchacza to dobry pomysł na jednodniową wycieczkę po Górach Stołowych – szczególnie, jeśli chcesz odwiedzić miejsca rzadziej wybierane przez turystów. Białe Skały są skałami piaskowcowymi, które swoją nazwę zawdzięczają białemu zabarwieniu. Między poszczególnymi formami znajdują się głębokie szczeliny i jary, przez które skały przypominają wolnostojące wieże lub baszty. Malownicze zbocza ciągną się przez ok. 1 km i osiągają wysokość nawet do 30 m. Niektóre z nich mają zabawne nazwy, takie jak Bubek czy Prosiaczek.

Skały Puchacza, znane też pod nazwą Sowie Skały, to ogromne urwisko w skałach piaskowcowych. Odsłoniły je prace eksploatacyjne dawnego kamieniołomu, dziś już nieczynnego. Znajdziesz tu punkt widokowy, z którego możesz zobaczyć opadające, kilkudziesięciometrowe skały i panoramę gór. Jeśli wędrówkę rozpoczniesz od niebieskiego szlaku na Narożnik, dojście do Białych Skał będzie prowadziło w dużej części w dół, co jest zawsze przyjemnym zaskoczeniem w górach. ;)

10. Wodospady Pośny

Wodospady Pośny znajdują się w okolicy Radkowa, ok. 1,2 km od Szczelińca Wielkiego. Choć słowo wodospady brzmi dość szumnie, to w rzeczywistości zobaczysz tu tylko kilka małych wodospadów, które leżą na wysokości ok. 550 m n.p.m. na potoku Pośna, nieopodal Skalnych Wrót. Obszar ten objęto ścisłą ochroną ze względu na roślinność, m.in. cenne okazy buków i jodeł, a także wiązów górskich. Z tego powodu, na szlak nie możesz zabrać psa.

Szlak na wodospady Pośny jest raczej mało uczęszczany, a samo miejsce trochę zaniedbane. W latach 60. XX wieku, nad wodospadami wybudowano ujęcie wody pitnej dla Radkowa, co wpłynęło na wygląd szlaku i zanik wody w potoku. Dziś większą atrakcją są pozostałe tu progi skalne czy okoliczne Skalne Wrota, do których dojdziesz niebieskim szlakiem. Osobiście potraktowałbym zwiedzanie wodospadów raczej jako ciekawostkę niż obowiązkowy punkt wycieczki w Góry Stołowe.

11. Kudowa-Zdrój

Kudowa-Zdrój to jedna z kilku uzdrowiskowych miejscowości na Ziemi Kłodzkiej i dobre miejsce na odpoczynek od spacerów po Górach Stołowych. W tym niewielkim uzdrowisku przy granicy z Czechami zwiedzisz Park Zdrojowy ze Stawem Zdrojowym i Pijalnią Wód Mineralnych. Spróbowanie leczniczej wody to dla mnie zawsze obowiązkowy punkt zwiedzania każdego uzdrowiska, a pijalnia w Kudowie to przy okazji budynek ciekawy architektonicznie. 

W Kudowie-Zdroju możesz skorzystać z zabiegów leczniczych i pospacerować po malowniczej okolicy, m.in. do Altany Miłości z widokiem na całe miasto. Jeżeli dopadnie Cię gorsza pogoda lub zwiedzasz okolicę z dziećmi, zajrzyj do Muzeum Zabawek, gdzie zobaczysz kolekcję zabawek sprzed lat. Możesz też przejść się Szlakiem Ginących Zawodów, na którym poznasz dawne zawody i obejrzysz tradycyjne stroje ludowe. W Kudowie-Zdroju zobaczysz też osobliwą Kaplicę Czaszek w Czermnej, wyłożoną ludzkimi czaszkami i piszczelami. 

Z Kudowy-Zdroju możesz ruszyć czerwonym szlakiem do Błędnych Skał (6,5 km, 2,5 h w jedną stronę). Jeżeli wciąż nie brak Ci energii, możesz wybrać aktywny odpoczynek w parku linowym lub aquaparku “Wodny Świat”. Ciekawą atrakcją, na którą trafisz wielokrotnie w czasie zwiedzania okolicy Gór Stołowych, jest też przejazd słynną Drogą Stu Zakrętów, łączącą Kudowę-Zdrój z Radkowem. Samochodem dojedziesz do Kudowy z Karłowa w 15 min. 

12. Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych

Zwiedzanie Gór Stołowych to lekcja praktyczna – jeśli jednak chcesz poznać nieco teorii, zajrzyj do Ekocentrum Parku Narodowego Gór Stołowych. Poznasz tu okoliczną przyrodę i dowiesz się, co konkretnie chroni Park Narodowy Gór Stołowych. Miejsce jest zaprojektowane tak, że podczas zwiedzania będziesz korzystać z multimedialnej ekspozycji. Część eksponatów jest interaktywna, przez co dobrze mogą się tu bawić zarówno dorośli, jak i dzieci.

W porównaniu z Muzeum Przyrodniczo-Leśnym Białowieskiego Parku Narodowego, które mieliśmy okazję zobaczyć przy okazji zwiedzania atrakcji Puszczy Białowieskiej, w obiekcie w Górach Stołowych zabrakło moim zdaniem audioprzewodników, które uporządkowały by nieco oglądanie wystawy. To jednak nadal dobra okazja, żeby dowiedzieć się więcej o przyrodzie i historii Góry Stołowych. Możesz tu podróżować leśną windą przez piętra lasu, a także poznać świat widziany oczami różnych gatunków zwierząt.

Poza opowieściami o współczesnych mieszkańcach lasu, Ekocentrum przedstawi Ci też historię powstania Gór Stołowych. Możesz je odwiedzić przed wyprawą na szlaki, żeby poznawać góry bardziej świadomie albo tuż po, żeby uporządkować sobie to, co zobaczyłeś podczas wędrówki. Po zwiedzaniu możesz przejść na drugą stronę ulicy do mającej niespełna 300 m ścieżki dydaktycznej Płazy. Dzięki tablicom informacyjnym, możesz tu lepiej poznać gatunki płazów żyjących na terenie Gór Stołowych. 

13. Duszniki-Zdrój 

Duszniki-Zdrój to miasto uzdrowiskowe w bliskiej okolicy Góry Stołowych. Przespacerujesz się tutaj po Parku Zdrojowym z Pijalnią Wód Mineralnych, w którym odetchniesz czystym powietrzem. W pochodzącej z XIX wieku pijalni będziesz mógł napić się leczniczych wód, którym Duszniki zawdzięczają swoją rozpoznawalność. Dzielnica uzdrowiskowa leży poza centrum miasta, przez co panuje tu spokojna, sielska atmosfera.

W Dusznikach-Zdroju zobaczysz zabytkowy dworek im. Fryderyka Chopina z początku XVIII wieku, który został wkomponowany w miejscowy Park Zdrojowy. Podczas spaceru po parkowych alejkach zobaczysz podświetlane fontanny i dużo kwiatów. Świetną atrakcją dla dzieci i dorosłych jest Muzeum Papiernictwa, które zajmuje budynek dawnego młyna papierniczego. Obiekt jest atrakcja na tyle unikalną, że stara się o wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W muzeum będziesz miał okazję wziąć udział w warsztatach czerpania papieru.

Zwiedzając Duszniki, warto też zajrzeć na miejski Rynek otoczony z czterech stron kamienicami (historia niektórych z nich sięga XVI wieku). Zobaczysz tu też XVIII-wieczną figurę Matki Bożej, wybudowaną w podziękowaniu za ocalenie mieszkańców przed zarazą. Spacerując po mieście, nie zapomnij rozejrzeć się za figurką koguta – to znany symbol miasta, który znajduje się w herbie.

14. Wambierzyce

Wizyta w Górach Stołowych to świetna okazja do zwiedzenia śląskiego Jeruzalem, czyli wsi Wambierzyce. Największą atrakcją w okolicy jest odrestaurowana Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z XVIII wieku, wzorowana na jerozolimskiej Świątyni Salomona. Prowadzą do niej imponujące schody, składające się z 56 stopni. To symboliczna liczba – pierwszych 9 stopni oznacza liczbę chórów anielskich, 33 środkowe lata życia Jezusa, a kolejnych 15 to lata życia Maryi zanim została matką. Budynek to typowy przykład barokowej architektury, dlatego zobaczysz tu bogate złocenia, zdobienia i malowidła ścienne.

W Wambierzycach znajdziesz też najstarszą i zarazem największą ruchomą szopkę, która powstała w XIX wieku. Ślusarz, który ją wykonał, posłużył się mechanizmem zegarowym, wprawiając figurki w ruch. Każda figurka została wykonana ręcznie – jest ich aż 800, z czego ok. 300 się porusza. Opowieści przewodniczek umilają zwiedzanie, a do tego pozwalają lepiej poznać Wambierzyce. Przy okazji spaceru po wsi, odwiedź też Wambierzycką Kalwarię, czyli zespół kapliczek, symbolizujących stacje Drogi Krzyżowej. Na górę prowadzą strome schody, jednak warto je pokonać dla widoku na Sanktuarium Maryjne. Mnie urzekła panująca tu spokojna atmosfera, która pozwala się trochę wyciszyć.

15. Zobacz Zalew Radkowski i Góry Stołowe z tarasu widokowego w Radkowie

Zalew Radkowski to sztuczny zbiornik wodny, utworzony w latach 70. XX wieku dla górników z zamkniętej już kopalni węgla kamiennego w Nowej Rudzie. Z drewnianego pomostu na zalewie możesz podziwiać widoki na polskie i czeskie Góry Stołowe.

Warto odwiedzić to miejsce latem i skorzystać z kąpieliska z piaszczystą plażą oraz jednym z największych wodnych torów przeszkód w Polsce – Ninja Water Park. W okolicy znajdziesz kilka restauracji – polecam lokal Made in Sudety, w którym spróbujesz czebureków w różnych wersjach. Warto tu zjeść ze względu na dobry widok na Zalew Radkowski (zwłaszcza z ogródka).  

Podczas wizyty w Radkowie zajrzyj też na Górę Guzowatą, gdzie znajdziesz platformę widokową, tuż nad Zalewem Radkowskim. Są tutaj ławeczki i miejsca na rowery, a przy barierkach przeczytasz tablicę dotyczącą panoramy Gór Stołowych, w tym Szczelińca Wielkiego. Uważam, że to jeden z ładniejszych widoków na Dolnym Śląsku. Z zalewu dostaniesz się tu leśną ścieżką, a wejście na taras widokowy nie zajmie Ci więcej niż 15 min. Możesz też zdecydować się na przejażdżkę rowerem drogą asfaltową, prowadzącą od ul. Grunwaldzkiej w Radkowie.

16. Zamek w Szczytnej

Zamek Leśna Skała w Szczytnej znajdziesz na wzniesieniu Szczytnik. Początkowo znajdował się tu tylko fort obronny, a dziś możesz oglądać imponujący budynek, zbudowany na wzór średniowiecznego zamku obronnego w stylu neogotyckim. Budowla ma trzy kondygnacje i cztery wieże, a dla bezpieczeństwa otoczono ją suchą fosą i murem obronnym. Przez lata obiekt nie był udostępniany zwiedzającym – dopiero Fundacja Zamek Leśna Skała otworzyła jego bramy dla turystów.

Zamek możesz zwiedzać tylko w towarzystwie przewodnika, który przybliży Ci jego historię. A jest co opowiadać – obiekt istnieje od XIX wieku i wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli. Wzniesiono go jako rezydencję magnacką, a z czasem dobudowano kaplicę, która dziś niestety nie jest w najlepszym stanie. Mimo to, wielu turystów odwiedza obiekt i kupuje bilety, by dołożyć swoją cegiełkę do odrestaurowania zamku. Parking przy zamku jest bezpłatny.

17. Rusz na wędrówkę przez skalne miasta Adršpach i Teplickie Skały w Czechach

Góry Stołowe to pasmo górskie, które leży nie tylko w Polsce, ale i po czeskiej stronie granicy. Popularnym wyborem na jednodniową wycieczkę jest Adršpach, czyli największe skalne miasto w Czechach, dostępne dla turystów przez cały rok. Prowadzą tamtędy dwie trasy – niebieska, którą przejdziesz się wzdłuż brzegu malowniczego jeziorka oraz zielona, gdzie zobaczysz najciekawsze formacje skalne. Pamiętaj jednak, że w jeziorze w Adršpachu nie wolno pływać.

Na wspomnianym już jeziorku w sezonie letnim odbywają się ok. 20-minutowe rejsy łódką, które mogą być miłą rozrywką dla par. Niestety nie ma możliwości zarezerwowania atrakcji wcześniej – bilety kupisz tylko na miejscu, płacąc gotówką w koronach czeskich. Do skalnego miasta dojedziesz samochodem. Zaplanuj jednak nieco więcej czasu na dojazd niż sugerują mapy, szczególnie w okresie wakacyjnym i Majówkę. Parking jest płatny, a liczba miejsc ograniczona, dlatego kup elektroniczny bilet parkingowy jeszcze przed zwiedzaniem, wraz z wejściówką do Adršpachu.

Przy okazji zwiedzania Adršpachu, możesz zobaczyć też Teplickie Skały, rzadziej odwiedzane przez turystów. Wystarczy, że pójdziesz żółtym szlakiem z Adršpachu przez Wilczy Wąwóz – to dodatkowe ok. 3 km marszu. Na miejscu czeka Cię dziki labirynt skalny, pełen wysokich form o ciekawych kształtach. Możesz zwiedzać Teplickie Skały, poruszając się po niebieskim szlaku. Trasa ma długość ok. 6 km, a do punktu startowego dojedziesz samochodem i zaparkujesz na płatnym parkingu przy samym wejściu.

18. Łężyckie Skałki

Łężyckie Skałki są wyjątkowa atrakcją w południowej części Gór Stołowych – to rozległa łąka górska, która leży na wysokości ponad 700 m n.p.m. Ze względu na charakterystyczną, niską murawę, kojarzącą się ze stepami, to miejsce bywa nazywane Sawanną Łężycką lub nawet Sawanną Afrykańską. Egzotyczną atmosferę potęgują rozrzucone skałki i pojedyncze drzewa. To dobre miejsce na spacer z dziećmi, które bez problemu poradzą sobie z wejściem na płaską równinę.

Łężyckie Skałki raczej nie są częstym wyborem turystów, dlatego możesz spokojnie podziwiać naszą polską sawannę. ;) Szczególnie warto zwiedzić to miejsce w okresie letnim, kiedy łąkę porastają kwiaty w przepięknych kolorach – z dominacją żółtych pełników europejskich. Możesz uprawiać taką roślinę w swoim ogrodzie, jednak tutaj jest objęta ścisłą ochroną, więc nie wolno jej zrywać.

19. Kopa Śmierci

Kopa Śmierci jest jednym z mniej znanych szczytów Gór Stołowych, który znajduje się tuż obok popularnego Narożnika. Niech nie odstraszy Cię mroczna nazwa – to ciekawe miejsce, do którego prowadzi malownicza trasa, biegnąca wzdłuż urwiska. Na szlaku trafisz na punkt widokowy, z którego zobaczysz strome ściany skalne i górskie szczyty (zachowaj ostrożność, bo nie ma tu żadnych barierek). W okolicy Kopy Śmierci zobaczysz też Skalną Czaszkę w sugestywnym kształcie.

Kopę Śmierci wyróżnia nietypowa nazwa, która pochodzi od niemieckiego określenia tej góry – Totenkopf. Po polsku oznacza to trupią czaszkę, co współgra z nazwą okolicznej skały. Dawniej te miejsca nie były dobrze oznakowane, a do Skalnej Czaszki dopiero od kilku lat prowadzą dobudowane przez władze parku schodki. Na skalnych tarasach Kopy Śmierci możesz zrobić kilka ładnych, pamiątkowych zdjęć. Szlak możesz przejść przy okazji pętli przez Narożnik, Skały Puchacza i Białe Skały. Dotrzesz tu niebieskim szlakiem z Narożnika w ok. 20 minut.

20. Wyrusz na eksplorację atrakcji w okolicach Gór Stołowych

W Górach Stołowych znajdziesz wiele interesujących miejsc. Polecam Ci wziąć też pod uwagę inne atrakcje, które warto zobaczyć w okolicy. Jeśli zainteresują Cię wybrane przeze mnie miejsca, zastanów się nad przedłużeniem pobytu, by lepiej poznać ten rejon Dolnego Śląska.

Kłodzko

Kłodzko to jedno z najstarszych miast w regionie. Możesz tu zwiedzić Muzeum Ziemi Kłodzkiej, w którym zobaczysz m.in. kolekcję zegarów śląskich, szkła artystycznego, a także map. Najbardziej znaną atrakcją miasta jest Twierdza Kłodzko, z której roztacza się piękny widok na miasto i okolicę. Pod monumentalną budowlą znajduje się system podziemnych korytarzy, służący dawniej do obrony twierdzy (można go zwiedzić tylko z przewodnikiem).

Interesującą atrakcją Kłodzka jest też Podziemna Trasa Turystyczna, którą poprowadzono wzdłuż dawnych mieszczańskich piwnic i korytarzy znajdujących się pod ścisłym centrum Kłodzka. Trasa udostępniona turystom jest oświetlona i wyposażona w eksponaty związane z historią Kłodzka. Na trasie umieszczono głośniki, które wprowadzą Cię w klimat dawnego miasta poprzez muzykę mieszczańską czy odgłosy jarmarku. Myślę, że to jedno z najbardziej magicznych miejsc w Kłodzku.

Polanica-Zdrój

Polanica-Zdrój to kolejne uzdrowiskowe miasteczko Dolnego Śląska. Zwiedzisz więc tutaj piękny Park Zdrojowy, w którym zobaczysz kamienną rzeźbę niedźwiedzia i fontanny. Warto tu przyjść z dziećmi, by wspólnie zagrać w szachy na wielkiej, 100-metrowej planszy. W parku skorzystasz też z kolejki turystycznej, a podczas jazdy usłyszysz kilka ciekawostek o historii Polanicy-Zdrój.

Odwiedzając miasto uzdrowiskowe, aż żal nie skorzystać z oferty Pijalni Wód Mineralnych. Na miejscu są dostępne dwa źródła – Wielka Pieniawa i Pieniawa Józef. Polecam spróbować wody ze względu na jej właściwości zdrowotne, ale i ciekawy smak, który przypadł mi do gustu. Przy okazji proponuję przejść się na spacer po deptaku przy ul. Zdrojowej, gdzie m.in. kupisz pamiątki z wyjazdu czy napijesz się kawy.

Park Miniatur Minieuroland

Kłodzki park miniatur Minieuroland to atrakcja dla dzieci i dorosłych, gdzie zobaczysz 40 makiet atrakcji Dolnego Śląska i nie tylko, większość w skali 1:25. Obejrzysz tu m.in. Twierdzę w Kłodzku, wieżę Eiffla czy Fontannę di Trevi. Wszystkie makiety przygotowano ręcznie, przez co można je nazywać małymi dziełami sztuki. Pracownia modelarska artystów również jest udostępniona do zwiedzania.

Makiety w Minieurolandzie możesz oglądać w otoczeniu ogrodu pełnego kolorów – najlepiej prezentuje się więc w okresie wiosenno-letnim, kiedy kwitną kwiaty. W parku znajduje się plac zabaw dla dzieci i wiele ławek, na których możesz odpocząć podczas zwiedzania. Minieuroland odwiedzisz w każdą porę roku.

Wioska indiańska “Howgh”

Wioska indiańska “Howgh” leży w Bystrzycy Kłodzkiej i działa jako centrum animacji dla dzieci. Rodzice mogą tu zrelaksować się na leżakach, nie martwiąc się o swoje pociechy – animatorzy zorganizują dzieciom zabawę w indiańskim stylu. Na miejscu można spróbować strzelania z łuku, odwiedzić namioty tipi, a także bawić się na torze przeszkód i kolorowych dmuchańcach.

Zabawy dla dzieci są organizowane w wiosce głównie w wakacje, a wejście następuje w ustalonych godzinach. Program zazwyczaj trwa ok. 2 godzin. Atmosferę zapewniają animatorzy, którzy wkładają w swoją pracę dużo serca. W trakcie zabawy dzieci dowiedzą się, jak żyli Indianie i jakie były ich tradycje. Na terenie wioski jest też mini ZOO, w którym maluchy mogą pogłaskać i nakarmić owce, kozy i króliki.

Zwiedzanie atrakcji – wskazówki i informacje praktyczne

Skoro znasz już najważniejsze atrakcje Gór Stołowych, to przyda Ci się jeszcze kilka porad praktycznych. Poniżej znajdziesz wskazówki z mojego doświadczenia, które mogą okazać się przydatne w czasie podróży.

• Zabierz rzeczy, które przydadzą Ci się na wybranym szlaku – na wycieczkę w Góry Stołowe spakuj ekwipunek, który będzie odpowiedni dla wybranej przez Ciebie trasy. Możesz zdecydować się na szlaki, wzdłuż których nie znajdziesz sklepów czy schronisk na uzupełnienie zapasów. Część tras w Górach Stołowych obejmuje również przeciskanie się między skałami, a w takich miejscach nie sprawdzi się duży plecak. Nie zapomnij też o wygodnych butach trekkingowych.

• Zawsze miej plan awaryjny na wypadek złej pogody – zwiedzanie gór w czasie ulewy nie jest ani przyjemne, ani bezpieczne, zwłaszcza w przypadku spaceru po urwiskach i śliskich skałach, których nie brakuje w Górach Stołowych. W takiej sytuacji lepiej odwiedzić muzeum lub zaplanować czas w okolicznych miasteczkach.

• Okolice Gór Stołowych najłatwiej zwiedzać samochodem – w tej części Dolnego Śląska sieć połączeń kolejowych niestety nie jest dobrze rozbudowana. Do części atrakcji dotrzesz autobusem, jednak większość dostępna jest wyłącznie autem.

Gdzie zjeść i wypić kawę w Górach Stołowych?

U podnóża Gór Stołowych znajdziesz kilka przyjemnych miasteczek, w których zjesz smaczny obiad i wypijesz kawę w pochmurny dzień. Poniżej wymieniam kilka miejsc, które zwróciły moją uwagę podczas wyjazdu w te okolice.

• Restauracja Cafe Domek (lokalizacja na mapie: 50.442047460, 16.241642557) – to klimatyczna restauracja w Kudowie-Zdroju z przytulnym, ale nowoczesnym wystrojem. Zjesz tu pizzę z pieca i sałatki, jak również regionalne dania obiadowe o nazwach z lokalnym kontekstem (polecam zestaw Koryto Liczyrzepy). Ceny są przystępne, w dodatku lokal proponuje wiele dań dla dwojga, np. góralskie jadło. Jeśli pogoda dopisuje, polecam zjeść posiłek na restauracyjnym patio.

• Wypoczęty Wół Steakhouse (lokalizacja na mapie: 50.44271109, 16.251923971) –  restauracja w Kudowie-Zdroju, której specjalizacją są potrawy z wołowiny. Zjesz tu nie tylko burgery i soczyste steki, ale też estetycznie podane pasty i sałatki. Przygotowano tu nawet specjalne menu z myślą o najmłodszych, m.in. z zupą pomidorową i Tagliatelle bolognese. Nie jest to najtańsza knajpa, jednak warto wydać nieco więcej ze względu na dobrej jakości mięso.

• Cech. Restauracja (lokalizacja na mapie: 50.443120252, 16.24282251) – w tym miejscu zjesz dania oparte na regionalnych produktach. Restauracja Cech w Kudowie opiera się na tradycyjnej kuchni włoskiej. Czasem możesz tu posłuchać muzyki na żywo. Jeśli chodzi o kuchnię, polecam menu turystyczne, zwłaszcza kurczaka stołowego. Spróbujesz tu też prawdziwej, polskiej kwaśnicy.

• Kawiarnia Sissi (lokalizacja na mapie: 50.44354312, 16.243975128) – w tym miejscu nie tylko wypijesz gorącą kawę, ale spróbujesz też ciekawych ciast, w tym podawanych na bezie. Dzieciom może posmakować gorąca czekolada z bitą śmietaną. Latem polecam usiąść na tarasie z pięknym widokiem na uliczki.

Atrakcje Gór Stołowych nie kończą się tylko na tych, o których tutaj wspomniałem. Od lat odwiedzam te okolice i wymieniłem Ci te najciekawsze miejsca, które według mnie musisz zwiedzić. Jednak ich lista nie zamyka się tylko na nich. Jest szansa, że w Górach Stołowych odkryjesz zakątki, do których mi jeszcze nie udało się dotrzeć. Udanego zwiedzania!