Zatoka Kotorska to najpopularniejszy region turystyczny w Czarnogórze, znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wody Adriatyku wcinają się tutaj w głąb górzystego lądu i tworzą krajobraz przypominający norweski fiord. Najciekawsze atrakcje Zatoki Kotorskiej to średniowieczne miasta pełne zabytków, punkty widokowe w Górach Dynarskich, czyste plaże i lazurowa woda. Zapraszam Cię do przewodnika po atrakcjach i ciekawych miejscach Boki Kotorskiej.
Urlop nad Zatoką Kotorską to alternatywa dla wakacji w droższej Chorwacji. Przy Boce Kotorskiej (druga nazwa zatoki) znajdziesz kilka najpopularniejszych miejscowości na wakacje w Czarnogórze – w tym Kotor zaliczany do najważniejszych atrakcji Czarnogóry.
Przygotowałem listę 9 miejsc i atrakcji Zatoki, które odkryłem w czasie podróży po Czarnogórze. Każde z miejsc to dobry pomysł na jednodniową wycieczkę po okolicy Kotoru – w jeden dzień dasz też radę objechać całą Zatokę Kotorską i odbyć rejs promem. Co warto więc zobaczyć?
1. Kotor
Kotor, dzięki bogatej historii oraz sporej koncentracji zabytków na Starym Mieście, to najpopularniejszy punkt wycieczek w Zatoce Kotorskiej. Wizytówką Kotoru są świetnie utrzymane fortyfikacje i mury miejskie, których początki sięgają III wieku p.n.e. Nad miastem górują ruiny Twierdzy św. Jana oraz niewielki kościółek Matki Bożej od Zdrowia, skąd rozciąga się panorama na miasto i zatokę. Wspinaczka po murach miejskich i kamiennych schodkach była moja ulubioną częścią zwiedzania Kotoru, pomimo żaru lejącego się z nieba. ;)
Sprawdź artykuł: 20 atrakcji Kotoru w Czarnogórze – co WARTO zobaczyć i zwiedzić?
Kotor nazywa się nieoficjalnie miastem kotów. Po okolicy spacerują setki bezdomnych kociaków, o które dbają mieszkańcy oraz organizacja Kotor Kitties. Wśród krętych uliczek natrafisz m.in. na skwer z kocią stołówką oraz drewnianymi domkami. Niedaleko Wieży Zegarowej mieści się także niewielkie Muzeum Kotów, gdzie warto zajrzeć za symboliczne 1€.
Na górskim zboczu nad Kotorem ciągnie się tzw. serpentyna, czyli szosa P1 (odbija od drogi P22, która prowadzi z Kotoru w stronę Budvy). Moim zdaniem jest to najlepszy punkt widokowy na Zatokę Kotorską, zmieniający się wraz z każdym przejechanym metrem. Inna, warta uwagi platforma obserwacyjna znajduje się na szczycie Jezerskim w Parku Narodowym Lovćen, obok Mauzoleum Niegosza (bezpośredni dojazd drogą P1).
Kotorskie Stare Miasto to plątanina urokliwych uliczek i zabytkowych budynków, zajmująca zaledwie kilometr kwadratowy powierzchni. Podczas spaceru po Starówce zobaczysz m.in. przekrzywioną Wieżę Zegarową, Muzeum Morskie w Pałacu Grgurina oraz Katedrę św. Tryfona, gdzie trzymane są bezcenne relikwie patrona miasta, w tym głowa św. Tryfona. Polecam Ci rozpocząć wędrówkę od Bramy Morskiej, gdzie są zawsze największe tłumy, a potem oddalić się od gwaru i ruszyć w stronę Bramy Północnej, skweru z fontanną i Placu św. Łukasza.
Gdzie zatrzymać się w Kotorze? Zerknij na listę dostępnych hoteli i apartamentów w Kotorze – nam przypadły do gustu apartamenty Apartments Wine House Old Town z tarasem wychodzącym na uliczki Starego Miasta. Jeśli chcesz poczuć klimat starówki, warto wziąć to miejsce pod uwagę.
2. Herceg Novi
Herceg Novi leży na początku Zatoki Kotorskiej, skąd statki wypływają się na otwarte wody Adriatyku. Miasto stanowi dobrą bazę wypadową zarówno do innych miejscowości Zatoki Kotorskiej, jak i do chorwackiego Dubrovnika. W Herceg Novi znajdziesz dobrze zachowane, średniowieczne Stare Miasto oraz kilka twierdz, m.in. przekształconą w amfiteatr Kanli Kula (z tureckiego „Krwawa Wieża” – kiedyś mieściło się tam więzienie).
Przeczytaj też: Atrakcje Herceg Novi: TOP 17 miejsc, które warto zobaczyć
Uwielbiam typowo śródziemnomorski klimat Herceg Novi – charakterystyczną roślinność, świetną pogodę i najlepsze plaże w okolicy. Wzdłuż wybrzeża ciągnie się długa promenada, przy której możesz zatrzymać się na lody np. w Moritz Eis. Oferują ciekawe smaki – my jedliśmy czarne lody sorbetowe z aktywnym węglem! Jeśli chodzi o plaże, to polecam wziąć pod uwagę Plażę Boka z piaszczystym zejściem do wody, za którym zdążyłem zatęsknić w Czarnogórze. ;) Jest nieco oddalona od centrum, ale nie ma tu w sezonie takich tłumów jak na plaży przy porcie.
Obecnie zabytkowa twierdza Kanli Kula pełni funkcję letniej sceny w sercu miasta. Na świeżym powietrzu odbywają się koncerty i wydarzenia kulturalne. Do twierdzy warto też zajrzeć ze względu na widok roztaczający się z murów – spacerując wkoło amfiteatru dojrzysz z góry każdy zakątek Herceg Novi. Wstęp do Kanli Kula jest płatny (kilka euro).
Smaczną kawę w Herceg Novi piliśmy w FABRIKA COFFEE, niedaleko portu i głównej plaży. Na tle innych lokali wyróżnia się jakością ziaren i rozbudowanym, jak na Czarnogórę, menu (do wyboru np. cold brew czy aeropress).
Obowiązkowym punktem zwiedzania Herceg Novi są twierdze, które w przeszłości pełniły funkcje obronne u ujścia Zatoki Kotorskiej. Na twierdzę Španjola wejdziesz za darmo, a z góry obejmiesz aparatem rozległą panoramę Boki Kotorskiej. Ładne widoki roztaczają się też przy Monastyrze Savina. W pamięć zapadła mi wizyta w cerkwi św. Michała Archanioła, która jest jeszcze piękniejsza w środku niż na zewnątrz. Okazały ikonostas wyrzeźbiono we włoskim marmurze w XX wieku.
Gdzie zatrzymać się w Herceg Novi? Im bliżej Starego Miasta i wybrzeża, tym lepiej. Lista hoteli i apartamentów jest długa – nam przypadł do gustu Apartments Nautica w ładnym budynku tuż obok Starego Miasta. Polecamy pokoje z widokiem na ogród.
3. Perast
Perast to jedno z miast, które urzekło mnie najbardziej w czasie podróży wokół Zatoki Kotorskiej. Nie jest tak tłoczno jak w Kotorze, a śródziemnomorski klimat z Herceg Novi działa tu ze zdwojoną siłą. Kawiarenki nad wodą, bulwary spacerowe i zadbane Stare Miasto to zdecydowanie moje klimaty. ;)
Sprawdź artykuł: Co zobaczyć w okolicy Kotoru? 11 jednodniowych wycieczek
Spacerując po Peraście, na pewno nie przeoczysz 55-metrowej dzwonnicy kościoła św. Mikołaja. Zaciekawiony, powędrowałem w jej stronę i miło zaskoczyło mnie darmowe wejście na wieżę widokową. Z góry dobrze widać wysepki na zatoce i malutkich turystów krążących po Wyspie Matki Bożej na Skale.
Atrakcji turystycznych w Peraście nie ma dużo, dlatego warto bez pośpiechu cieszyć się klimatem miasta, a o ciekawe miejsca zahaczać przy okazji. W Peraście chodzi o całokształt i atmosferę miejsca – promenadę ciągnącą się tuż przy zatoce, palmy Zabytkowe posiadłości w Peraście, czyli barokowy Pałac Smekja oraz Pałac Visković, niestety nie są udostępnione dla zwiedzających.
Na zboczu ponad miastem (z plaży idzie się około 20 minut) leżą ruiny weneckiej twierdzy św. Krzyża, która kiedyś była ważnym punktem obronnym dla pozbawionego murów miasta. Dziś poza ładnymi widokami na zatokę, nie ma tam wiele do zwiedzenia – jeśli jesteś w Peraście przejazdem, to panoramy Zatoki Kotorskiej z podobnej wysokości doświadczysz w punkcie widokowym przy drodze E65/E80 (lokalizacja na mapie: 42.487702831, 18.69829233).
Jeśli nie masz ochoty albo możliwości do zorganizowania sobie wycieczki po Zatoce Kotorskiej samodzielnie, a chciałbyś zajrzeć m.in. do Perastu i na wyspę Matki Bożej na Skale (o niej za chwilę), możesz zarezerwować jednodniową wycieczkę z lokalnym przewodnikiem. W cenie masz koszty transportu, opiekę przewodnika i czasem też bilety wstępu. Niżej wybrałem kilka wycieczek, które są moim zdaniem warte uwagi.
4. Wyspa Matki Bożej na Skale (Gospa od Škrpjela)
Wyspa Matki Bożej na Skale to jedyna na Morzu Adriatyckim sztuczna wyspa, z intrygującą historią. Na pierwszy rzut oka widać, że wyspa nie powstała w sposób naturalny – bardziej przypominała mi dryfującą platformę niż wzniesienie terenu. Okazało się, że skromną skałkę na miejscu dzisiejszej wyspy mieszkańcy Perastu rozbudowywali przy pomocy… wraków tureckich statków.
W Peraście większość łódek zaparkowanych przy promenadzie oferuje rejs na Wyspę Matki Bożej na Skale. Możesz zdecydować się na wycieczkę z lokalnym przewoźnikiem lub skorzystać z łodzi HopOn HopOff, która krąży między Perastem a wyspą. To dobra opcja jeśli chcesz być elastyczny i zwiedzić wszystko we własnym tempie.
Legenda głosi, że na pierwotnej skałce dwóch rybaków znalazło kiedyś obraz Matki Boskiej. Wizerunek Maryi kilkukrotnie zabierano do Perastu, jednak w tajemniczych okolicznościach obraz zawsze wracał na wysepkę. Miejscowi szybko zrozumieli, że to znak i rozpoczęli rozbudowę wyspy, na której potem wzniesiono kościół.
5. Risan
Risan jest miejscowością, w której łatwiej będzie Ci zapomnieć o turystycznym gwarze. To jedna z najstarszych osad nad Zatoką Kotorską, a swój złoty okres przeżywała pod panowaniem Rzymian. Odczułem różnicę między uśpionym Risanem a popularnym Kotorem czy Perastem. W Risan nie ma wielu atrakcji, ale możesz odwiedzić Cerkiew św. Piotra i Pawła oraz zobaczyć ruiny akropolu.
Wartym uwagi miejscem na mapie Risanu jest Monastyr Banja, czyli żeński klasztor prawosławny, położony kawałek za miastem. Siostry zakonne sprzedają ręcznie robione miody, dżemy, soki i napary ziołowe, które świetnie sprawdzą się jako oryginalna pamiątka z podróży.
Pamiątką po Rzymianach w Risanie jest tzw. Willa Hypnosa, czyli pozostałości domu zamożnej rzymskiej rodziny. Obecnie jest to obiekt muzealny, w którym obejrzysz autentyczne podłogi wyłożone mozaikami. Najcenniejsza jest mozaika z wizerunkiem skrzydlatego Hypnosa – przejętego przez Rzymian greckiego boga snu. Może stąd skojarzenia z uśpieniem miasta. ;)
6. Wyspa Świętego Jerzego
Wyspa Świętego Jerzego leży przy wybrzeżu Perastu, niedaleko Wyspy Matki Boskiej na Skale. W przeciwieństwie do sąsiadki, Wyspa Świętego Jerzego powstała w sposób naturalny. Na wyspie, nazywanej przez miejscowych Wyspą Umarłych, znajduje się ukryty za cyprysami klasztor Benedyktynów z XII wieku oraz dawny cmentarz dla najzamożniejszych mieszkańców Perastu.
Obecnie przy wysepce nie można cumować bez specjalnego pozwolenia, więc statki wycieczkowe tylko ją okrążają. Wyspę Świętego Jerzego podziwiałem jedynie z oddali. Jest to miejsce dość tajemnicze, o którym krąży kilka legend. Jedna z nich mówi o tragicznej miłości francuskiego oficera do dziewczyny, która zginęła od przypadkowo wystrzelonej kuli. Podobno pochowano ją przy klasztorze, a jej ukochany pozostał na wyspie i aż do śmierci, dzień w dzień bił w klasztorny dzwon.
7. Półwysep Luštica
Jeśli szukasz pomysłu na jednodniową wycieczkę w ramach relaksu, to na Półwyspie Luštica doświadczysz nieco innego oblicza Boki Kotorskiej. Luštica to przede wszystkim przybrzeżne jaskinie oraz malownicze plaże bez tłumów. To tutaj znajduje się słynna Błękitna Jaskinia, gdzie pływają liczne statki wycieczkowe (do jaskini nie da się dotrzeć z lądu).
Rejsy do Błękitnej Jaskini są często połączone ze zwiedzaniem wysp koło Perastu i trwają ok. 3 godzin. Startują w Kotorze, ale są też opcje wypłynięcia z Perastu. Postój na pływanie w Błękitnej Jaskini to element dłuższych rejsów, np. 8-godzinnej podróży po Zatoce Kotorskiej.
Bardzo spodobała mi się plaża Mirišta, częściowo skryta w gaju oliwnym. Na miejscu jest wszystko – leżaki, parasole, prysznice i zaplecze gastronomiczne. Dla odważnych wspomnę o wybitnie kamienistej plaży Veslo, z której skał masa osób skacze prosto do wody. Krajobraz jest niesamowity, ale nie radzę zabierać ze sobą mniejszych dzieci.
8. Tivat
Tivat nieco odstaje klimatem od innych miejscowości nad Boką Kotorską, ze względu na bliskość lotniska oraz luksusową przystań Porto Montenegro. Zapamiętałem to miasto jako kurort pełen ekskluzywnych jachtów i wygodnych hoteli. Podczas spaceru przy wodnym Placu Weneckim trafiłem na masę markowych butików. Tivat nie zachwycił mnie klimatem, ale warto wybrać się do miasta, aby wyrobić sobie własne zdanie. ;)
W Tivacie jest kilka wartych zobaczenia atrakcji, m.in. Letni Dom Buciów (tych samych bogaczy, którzy mieszkali w Kotorze dodać link przy przenoszeniu), obecnie będący siedzibą Centrum Kultury. Na terenie Porto Montenegro natrafiłem na Kolekcję Morskiego Dziedzictwa, czyli wystawę dotyczącą morskiej i militarnej historii Czarnogóry. Do wejścia do muzeum zachęciły mnie łodzie podwodne ustawione na zewnątrz – odrestaurowane i udostępnione do zwiedzania.
Ważną atrakcją Tivatu jest Wielki Park Miejski, położony tuż przy przystani. Szukając chwili wytchnienia od upału, przespacerowałem się alejkami parku i dotarło do mnie, że jest to ogród botaniczny. Rośnie tam wiele ciekawych gatunków roślin, jest fontanna i zabytkowe drzewa – idealne miejsce na odpoczynek w czasie zwiedzania.
9. Rejs statkiem po Zatoce Kotorskiej
Nie wyobrażam sobie urlopu nad Zatoką Kotorską bez spacerów po nadmorskich promenadach i rejsów po Adriatyku. Statek to nie tylko szybki środek transportu, ale też atrakcja sama w sobie. Odpoczywając nad Boką Kotorską, co chwilę będziesz mógł zobaczyć wypływające z portu i cumujące statki, które za kierunek najczęściej obierają Kotor. Popularne są też wycieczki na Wyspę Matki Boskiej na Skale.
Uwielbiam podziwiać widoki z pokładu, kiedy towarzyszy mi szum fal i morska bryza. Rejs to świetna okazja do połączenia relaksu ze zwiedzaniem miast Boki Kotorskiej bez dodatkowych noclegów. Jeśli jesteś fanem aktywnego wypoczynku, rozważ wyprawę kajakiem albo SUPem i odkryj Zatokę Kotorską z zupełnie innej strony.
Przejrzyj listę dostępnych rejsów i zorganizowanych wycieczek z lokalnymi przewodnikami. Na stronie możesz zarezerwować interesującą Cię aktywność, a wcześniej sprawdzić recenzje turystów. Sprawdź je przed rezerwacją i wybierz najlepiej oceniane wycieczki.
Jeśli interesują Cię dłuższe, zorganizowane wycieczki, sprawdź 8-godzinny rejs po wodach Zatoki Kotorskiej. Podróż odbywa się z przewodnikiem i zakłada przystanki m.in. na Wyspie Matki Bożej na Skale, w Błękitnej Jaskini oraz w Porto Montenegro w Tivacie. Możesz dostosować wycieczkę pod siebie – rejsy startują z Kotoru, Tivatu, Budvy i Herceg Novi. Niżej wybrałem kilka ciekawych wycieczek po okolicy, które polecam Ci wziąć pod uwagę.
Jak zaplanować zwiedzanie Zatoki Kotorskiej? Jak podzielić czas w trakcie urlopu?
Planowanie objazdówki nie jest najprostszą sprawą, dlatego przygotowałem dla Ciebie kilka wskazówek i praktycznych porad, które zawsze sam stosuję przed wyjazdem:
- wytypuj atrakcje i miasta według własnego uznania – nie musisz „zaliczać” każdej możliwej atrakcji w Zatoce Kotorskiej. Wybierz to, co faktycznie Cię interesuje i dostosuj plan zwiedzania pod siebie. Warto być otwartym na nowe doświadczenia, ale nie ma potrzeby zmuszać się np. do zwiedzania każdej cerkwi na kotorskim wybrzeżu,
- rezerwuj noclegi z wyprzedzeniem – jeśli spodoba Ci się jakiś pensjonat, zrób rezerwację odpowiednio wcześniej. W sezonie letnim najlepsze oferty znikają z w mgnieniu oka, szczególnie w najpopularniejszych miastach,
- nie bój się zmienić bazy noclegowej – w takim miejscu jak Zatoka Kotorska nie warto spędzać całego urlopu w jednym miejscu. Zmiana noclegu urozmaici Twoją podróż i pozwoli Ci na nowe doświadczenia. Może w następnym mieście będzie jeszcze ciekawiej? ;)
- nie planuj co do sekundy i bądź elastyczny – plany mają to do siebie, że nigdy nie wychodzą w 100%. Zrelaksuj się, zjedz dobry obiad i naciesz się pięknem Boki Kotorskiej, zamiast biegać od atrakcji do atrakcji.
Które miasto w okolicy Boki Kotorskiej wybrać? Najlepsze bazy wypadowe
Zatoka Kotorska to bardzo zróżnicowany noclegowo region, dlatego wszystko zależy od tego, czego oczekujesz od swojego urlopu. Jeśli szukasz ciszy i spokoju, rozważ Perast. Mimo swojej popularności, jest to spokojna miejscowość z klimatem. Będzie też dobrą bazą wypadową do wycieczek statkami.
Ciekawą alternatywą jest wieś Dobrota, leżąca w zasięgu spaceru od zatłoczonego i dużo droższego Kotoru. Znajdziesz tu nocleg w rozsądnej cenie, z dala od tłumów i gwaru Starego Miasta. Nocowałem w Dobrocie podczas mojej podróży do Czarnogóry i była to świetna decyzja.
Jeżeli chcesz mieć dużo atrakcji na wyciągnięcie ręki, zarezerwuj nocleg na Starym Mieście w Kotorze. Na Starówce jest mnóstwo prywatnych apartamentów oraz hoteli w zabytkowych budynkach, a zewsząd czuć buzujący charakter Kotoru. Koniecznie dokonaj rezerwacji z dużym wyprzedzeniem, bo tańsze oferty szybko znikają.
Kolejną świetną bazą wypadową do eksplorowania okolicy z pokładu statku jest Herceg Novi. Będzie to również dobry wybór, jeśli chcesz plażować – moim zdaniem w tej okolicy znajdują się jedne z najlepszych plaż Boki Kotorskiej. Miejska promenada to prawie 6 km wakacyjnego raju, gdzie będziesz mieć pod dostatkiem kawiarni i restauracji.
Jak zaplanować sobie czas nad Zatoką Kotorską? Jednodniowe wycieczki z przewodnikami
Jednodniowe wycieczki z lokalnymi przewodnikami to atrakcja, z której ostatnio korzystam coraz częściej. Rozmowa z miejscowym to świetna okazja do bliższego poznania kultury regionu oraz źródło wielu ciekawostek i anegdot podczas zwiedzania. Jeśli nie jesteś pewien, na jaką wycieczkę się zdecydować, poniżej znajdziesz 3 opcje, które ja brałbym pod uwagę:
- rejs do Błękitnej Jaskini z przystankami na kotorskich wyspach – połączenie wodnej rozrywki ze zwiedzaniem zabytków. Kąpiel w chłodnym zaciszu Błękitnej Jaskini może być ciekawym doznaniem po opalaniu się na pokładzie statku.
- całodniowy rejs wypoczynkowy po Boce Kotorskiej – 8 godzin relaksu na pokładzie statku, abyś mógł porządnie wypocząć i spojrzeć na Zatokę Kotorską z różnych perspektyw,
- rejs łodzią motorową i zwiedzanie Starego Miasta w Peraście – interesująca opcja dla miłośników historycznych ciekawostek i zabytkowej architektury. Na tej wycieczce poznasz Perast „od podszewki” i poczujesz wiatr we włosach podczas rejsu motorówką.
Kiedy najlepiej jechać na urlop do Czarnogóry? Kiedy będzie najcieplej?
Sezon turystyczny w Zatoce Kotorskiej trwa od czerwca do września. Najgoręcej jest latem – w lipcu i sierpniu temperatury przekraczają 30°C. Wtedy górskie wędrówki i wspinaczki po kotorskich murach miejskich stają się bardzo męczące. Na szlak najlepiej wybrać się bardzo wcześnie, bo nawet w środku lata poranki w górach są chłodniejsze.
Najbardziej neutralna pogoda w Czarnogórze panuje w maju, czerwcu oraz we wrześniu. Jedynym minusem jest wtedy temperatura wody, która spada w zatoce poniżej 20°C. Jeśli nie jesteś amatorem sportów zimowych, to nie polecam urlopu nad Boką Kotorską w sezonie listopad-marzec. Zima nad Adriatykiem jest typowo śródziemnomorska, przez co bywa deszczowo.
Wyjazd do Kotoru poza sezonem ma jednak swoje zalety, bo jest dużo taniej i nie ma tłumów. Kotor będzie też dobrą bazą wypadową do narciarskiego szaleństwa na stokach masywu Lovćen i górskich wycieczek w zimowej scenerii. Na wyciągnięcie ręki będziesz miał pełen atrakcji Park Narodowy Lovćen.
Co jeszcze powinieneś przeczytać?
Przybliżyłem Ci właśnie najciekawsze moim zdaniem miejsca na obszarze Boki Kotorskiej – te mniej i bardziej popularne. Mam nadzieję, że zainspirujesz się do podróży i nie spędzisz całego urlopu w jednym miejscu. Zatoka Kotorska jest zbyt piękna, żeby nie podziwiać jej z każdej możliwej strony. Życzę Ci pomyślnego planowania i udanych wakacji!