Przygotowałem listę 15 miejscowości na urlop w Czarnogórze – nad morzem i w górach. Jeśli planujesz urlop w Czarnogórze i zastanawiasz się, gdzie jechać, żeby zobaczyć dużo atrakcji i dobrze spędzić wakacje – znajdziesz tutaj sporo gotowych pomysłów. Sprawdziłem je w czasie wyprawy autem po całej Czarnogórze. To dobra alternatywa dla drogiej Chorwacji i jeden z ulubionych kierunków polskich turystów.
Zaskoczyłem się, jak wiele kierunków czeka na odwiedziny w Czarnogórze. Do wyboru masz m.in. kurorty z długimi plażami, zabytkowe miasta nad Adriatykiem, przypominającą fiord Zatokę Kotorską i ciche miejsca w górach z piękną przyrodą.
Wybrałem najpopularniejsze miejscowości pełne najważniejszych atrakcji Czarnogóry, ale też kilka mniej znanych perełek nad morzem, w okolicach górskich parków narodowych i nad Jeziorem Szkoderskim. Decyzja o tym, dokąd konkretnie jechać na wakacje, powinna być teraz łatwiejsza. ;)
Jak zaplanować sobie czas w Czarnogórze?
Wyjeżdżając do Czarnogóry na własną rękę, możesz zaplanować czas od A do Z samodzielnie – i to jest piękna cecha, której nie mają wycieczki z biurem podróży. Musisz jednak przemyśleć swoje preferencje turystyczne, zastanowić się jak lubisz zwiedzać, a potem wybrać strategię zwiedzania Czarnogóry. Do wyboru są przynajmniej trzy rozwiązania.
Wypożyczenie samochodu
Wynajęcie samochodu będzie w sam raz, jeśli Twój urlop nie jest zbyt długi, a Ty chciałbyś zobaczyć jak najwięcej atrakcji Czarnogóry. Auto przyda się też, gdy podróżujesz rodzinnie, np. z małym dzieckiem i cenisz sobie elastyczność i wygodę. Możesz wypożyczyć auto na lotnisku w Podgoricy i ruszyć z lotniska w dowolnym kierunku, nie czekając na autobusy i nie zastanawiając się nad przesiadkami.
Niżej sprawdzisz ceny samochodów z wypożyczalni, z której wynajmowałem samochody w Czarnogórze, Albanii i na Krecie. Gdy wpiszesz daty Twojej podróży, zobaczysz dostępne, najtańsze auta w danym terminie. Pracownik wypożyczalni będzie na Ciebie czekał na hali odlotów, a samochód – na parkingu przez lotniskiem.
Jednodniowe wycieczki z lokalnym przewodnikiem
Niedawno odkryłem nową formę zwiedzania na własną rękę – jednodniowe wycieczki prowadzone przez lokalnych przewodników. W czasie takich wypadów możesz porozmawiać z lokalnym przewodnikiem, poznać kulturę i zdobyć informacje z pierwszej ręki o tym, jak wygląda życie w danym miejscu. Wybrałem kilka propozycji najpopularniejszych wycieczek po Czarnogórze.
Gdybym miał podpowiedzieć Ci kilka ciekawych wycieczek, wziąłbym na pewno pod uwagę:
- wycieczka kajakami lub SUPem do jaskiń Zatoki Kotorskiej – wycieczka pozwoli obejrzeć Zatokę z perspektywy, którą znają tylko nieliczni turyści; dobry sposób na spędzenie aktywnego dnia pełnego relaksu i zwiedzania,
- rejs łodzią po Jeziorze Szkoderskim do monastyru Kom – największe jezioro Bałkanów i Europy to miejsce pełne atrakcji, które turyści oglądają zazwyczaj z poziomu lądu; dzięki tej wycieczce możesz popływać w akwenie na granicy Albanii i Czarnogóry,
- wycieczka do górskiego Parku Narodowego Durmitor – długo jeszcze nie zapomnę widoków, które odkryliśmy jeżdżąc po wąskich drogach parku narodowego w otoczeniu gór, mgły i pięknych krajobrazów; w czasie całodniowej wycieczki okryjesz wtulony w skałę monastyr Ostrog.
Zwiedzanie autobusami komunikacji publicznej
W Czarnogórze i tej części Bałkanów komunikacja między miastami opiera się na busach i autobusach, które łączą wiele ważnych, turystycznych punktów kraju. Zazwyczaj odjeżdżają zgodnie z rozkładami jazdy (w odróżnieniu np. do Albanii, gdzie często trzeba czekać, aż dany pojazd napełni się turystami). W sezonie w takich autobusach może być tłoczno.
Autobusy odjeżdżają z dworców autobusowych, które znajdziesz we wszystkich najważniejszych miastach Czarnogóry. Autobusami dojedziesz do dużych miejscowości, ale da się nimi dojechać też np. do nadmorskich wiosek – o ile obok nich przebiegają trasy łączące duże ośrodki. W Czarnogórze działają też pociągi, a dużą atrakcją turystyczną jest jedna z najpiękniejszych linii kolejowych Bałkanów z Podgoricy do Baru.
Za przejazdy autobusami najwygodniej zapłacić gotówką, najlepiej nominałami zbliżonymi do ceny przejazdu. Czasami można też kupić bilety online, np. korzystając ze strony BalkanViator (ale liczyłbym bardziej na zakup na miejscu – w sieci może być drożej, bo bilety sprzedają pośrednicy).
Pojazdy zazwyczaj kursują punktualnie – gdy już odjadą z przystanku początkowego, docierają na miejsce w deklarowanym czasie (o ile nie ma wielkich korków w kurortach typu Budva). Korzystanie z komunikacji publicznej to dobra opcja, jeśli masz w Czarnogórze sporo czasu i nie planujesz odwiedzać zbyt wielu miejsc. Przejazdy bywają czasochłonne i trudno w ciągu jednego dnia odwiedzić kilka atrakcji.
1. Budva
Budva to miasto nad Adriatykiem, które jest w czołówce najchętniej odwiedzanych miast w Czarnogórze. Średniowieczne Stare Miasto z murami miejskimi i twierdzą oraz plaże, ciągnące się przez całą długość wybrzeża to główne atrakcje Budvy. Znajdziesz tam też zaciszną plażę Mogren w leśnym otoczeniu.
Sprawdź artykuł: 12 atrakcji Budvy w Czarnogórze – co warto zobaczyć i zwiedzić?
Polecam Budvę jeśli chcesz spędzić wakacje na plażowaniu i zwiedzaniu zabytków. Leżące blisko miasta góry, ciasne uliczki Starego Miasta i Adriatyk tworzą unikalny klimat. W Budvie działa wiele restauracji z kuchnią śródziemnomorską i kawiarni, serwujących dobrą kawę (najbardziej polubiłem Casper Bar & Coffee Roastery).
Gdzie zatrzymać się w Budvie? Poszukaj noclegu blisko Starego Miasta i plaży, ale niekoniecznie na samym Starym Mieście (może być trochę drożej i głośniej). Budva w sezonie jest bardzo popularna – rezerwuj więc z dużym wyprzedzeniem albo wybierz pobliskie miasta – Bečići i Pržno, które są tańsze i spokojniejsze.
2. Kotor
Kotor to miasto na dalekim końcu Zatoki Kotorskiej – z wodami Boki z jednej strony i stromymi górami z drugiej. Otoczone murami Stare Miasto z wąskimi uliczkami, średniowiecznymi zabytkami i górującą nad nim twierdzą św. Jana powodują, że Kotor to jedna z najpopularniejszych atrakcji Czarnogóry.
Sprawdź artykuł: 20 atrakcji Kotoru w Czarnogórze – co WARTO zobaczyć i zwiedzić?
Kotor to obowiązkowy przystanek na trasie zwiedzania Czarnogóry, ale moim zdaniem to nie najlepsze miejsce na Twoją urlopową bazę. W sezonie w mieście jest tłoczno i głośno, więc polecam Ci wpaść tu na jeden dzień. Zwiedzisz wtedy najważniejsze atrakcje, nacieszysz się widokiem na Bokę Kotorską, a na noc wrócisz do spokojniejszej miejscowości w okolicy.
Gdzie zatrzymać się w Kotorze? Noclegi w Kotorze są droższe niż w okolicznych miejscowościach. Żeby poczuć klimat Starego Miasta, możesz wybrać jeden z prywatnych apartamentów, np. Apartments Wine House Old Town i zostać w centrum na jedną noc. Ciszej będzie poza murami miejskimi, np. w Apartment Marina.
Alternatywa dla Kotoru? Wieś Dobrota, która leży na północ od miasta i jest do niego “przyklejona”. Podczas pobytu nad Zatoką Kotorską spałem w Joković Accommodation i chodziłem na spacery do Kotoru. Nad wybrzeżem biegnie droga spacerowa Put I Bokeljske Brigade z małym ruchem samochodów (główna droga biegnie równolegle, dalej od Zatoki) i wieloma restauracjami.
Kotor i okolice Zatoki Kotorskiej, o której zaraz Ci opowiem, możesz zwiedzić samodzielne (np. na pokładzie wynajętego samochodu) albo ze zorganizowaną wycieczką prowadzoną przez lokalnych przewodników. Czasami warto wziąć takie wycieczki pod uwagę, żeby nie musieć martwić się logistyką, wskoczyć do busa i ruszyć na eksplorację okolicy. Niżej wybrałem kilka moim zdaniem najciekawszych wycieczek.
3. Zatoka Kotorska
Zatoka Kotorska (lub Boka Kotorska) to unikatowa atrakcja Czarnogóry znajdująca się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Przypomina fiord, w którym morze wcina się głęboko w ląd, a miejscowości “tłoczą się” w wąskim pasku wybrzeża. Zatoka to wysokie góry, błękitna woda i wielkie statki wycieczkowe, płynące do Kotoru. Miasto jest centrum życia zatoki, ale możliwych perspektyw na okolicę jest więcej – zobaczysz je wyjeżdżając z Kotoru.
Sprawdź artykuł: Zatoka Kotorska – 9 najciekawszych atrakcji, które warto zobaczyć
Dobra rada od mnie – jeśli chcesz w spokojnej atmosferze odpocząć nad Zatoką Kotorską, na noc zatrzymaj się we wsi Dobrota lub w Peraście. Spośród wszystkich miejscowości okolicy, te przypadły mi najmocniej do gustu. Obie mają klimat, w obu można zatrzymać się w rozsądnej cenie. Perast będzie na pewno bardziej oblegany.
Gdzie zatrzymać się w rejonie Zatoki Kotorskiej? Wybrałem wieś Dobrota tuż obok Kotoru i zatrzymałem się w Joković Accommodation. Mogłem łatwo robić z tej bazy wypadowej wycieczki do różnych punktów Zatoki Kotorskiej i wracać na noc do mniej obleganego i tańszego miejsca niż Kotor. Wieczorami wychodziliśmy na spacery wzdłuż brzegu Zatoki.
Najwięcej zobaczysz w czasie jednodniowej objazdówki wokół Zatoki Kotorskiej samochodem. Zahaczysz o ważne atrakcje i przepłyniesz promem na drugi brzeg zatoki. Boka Kotorska wygląda inaczej z każdej mijanej miejscowości, a po drodze jest kilka popularnych punktów widokowych.
Zatokę Kotorską (i całą Czarnogórę) najwygodniej zwiedza się samochodem. Możesz przyjechać tu własnym autem z Polski albo wynająć samochód na miejscu. W czasie naszej podróży wynająłem samochód na lotnisku w Podgoricy.
Jeśli zdecydujesz się na wynajem samochodu, możesz sprawdzić najtańsze dostępne w danym terminie auta w sekcji poniżej. Korzystałem z tej wypożyczalni już kilka razy – na Krecie, w Albanii i właśnie w Czarnogórze. Nie mam do niej żadnych zastrzeżeń, więc mogę ich śmiało polecić.
Perast
Perast to dla mnie jedno z najbardziej urokliwych miejsc, jakie widziałem w czasie całej podróży po Czarnogórze. Wymienia się je wśród najważniejszych miejsc do zobaczenia w okolicy Zatoki Kotorskiej. Ma w pigułce to, co kojarzy mi się ze śródziemnomorskimi miejscowościami – kawiarnie i restauracje przy wodzie, niskie budynki z jasnego kamienia, kolorowe okiennice i spacerowy bulwar przy Zatoce Kororskiej.
Perast to obok Kotoru najchętniej odwiedzana miejscowość Boki Kotorskiej (co widać, gdy próbujesz zaparkować tutaj w sezonie). Liczba zabytków nie przytłacza, więc miałem czas zrelaksować się z pięknymi widokami bez presji na ciągłe zwiedzanie.
W krajobrazie wyróżnia się 55-metrowa dzwonnica kościoła św. Mikołaja z widokiem na zatokę i Wyspa Matki Boskiej na Skale (Gospa od Škrpjela), na którą dopłyniesz łodzią.
Gdzie zatrzymać się w Peraście? W Peraście możesz pozwolić sobie na trochę luksusu (np. w Apartments Admiral z tarasami i widokiem na bokę), ale są też do wyboru tańsze apartamenty (np. mający dobre oceny Bluemarine Rooms & Apartments). Najlepszy klimat poczujesz wieczorami – siedząc w kawiarni przy brzegu bez tłumów turystów.
Risan
Risan to moim zdaniem przystanek przy zwiedzaniu Zatoki Kotorskiej, a nie miejsce na spędzenie całego pobytu w Czarnogórze. Możesz wziąć Risan pod uwagę, jeśli szukasz bazy wypadowej do zwiedzania okolicy i szukasz spokojniejszej miejscowości.
Panuje tu bardziej kameralna atmosfera, bo przyjeżdża tu mniej turystów niż do Kotoru czy Perastu. W centrum Risan nie znajdziesz wielu publicznych miejsc do plażowania, ale przed miastem jest kamienista Bolnička plaža.
Największymi atrakcjami Risan są mozaika z czasów rzymskich i ulica Gabela (Gabela Street) z XII wieku, przy której stoją zabytkowe kamienne domy. W mieście działa kilka restauracji – ja zajrzałem do Hipnos nad brzegiem Zatoki i wypiłem kawę z pięknym widokiem na wodę.
Gdzie zatrzymać się w Risan? Oferta noclegów w Risan to głównie prywatne apartementy (np. Apartments Subotic, który ma swój kawałek betonowej plaży). Szukaj miejsc z darmowym parkingiem, żeby nie robić sobie dodatkowego problemu w wakacje. Im wyżej i dalej od brzegu, tym powinno być spokojniej.
Tivat
Tivat to miasto, które możesz kojarzyć dzięki portowi lotniczemu (po lotnisku w Podgoricy). To dla wielu turystów pierwsza atrakcja w Czarnogórze i punkt startowy wycieczek po Zatoce Kotorskiej. Tivat to miasto, w którym odnajdziesz się jeśli lubisz komfortowe hotele, duży wybór sportów wodnych i atmosferę bogatego kurortu.
Miejscowość zapadła mi w pamięć przez luksusową przystań Porto Montenegro, która w sezonie wypełnia się drogimi jachtami i masą rosyjskich turystów, spacerujących po uliczkach Tivatu. Życie toczy się przy promenadzie Obala Maršala Tita, w pobliżu której działa dużo barów i restauracji. Kusi też bogate życie nocne, jeśli szukasz takich atrakcji w czasie wakacji.
Gdzie zatrzymać się w Tivacie? Żeby poczuć mikroklimat miasta, możesz zatrzymać się w nim na jedną noc. Noclegi w hotelach są drogie (nawet powyżej 1000 zł za dobę!), więc polecam rozejrzenie się za prywatnymi apartamentami, np. przytulny City House Apartments z tarasem.
Bijela
Bijela to dla mnie odpowiednik Tivatu po drugiej stronie Zatoki. Znajdziesz tu duże hotele z prywatnymi plażami. Jeśli szukasz miejsca na plażowanie bez dużych planów zwiedzania i potrzebujesz odpocząć w dobrych warunkach, Bileja będzie interesującą opcją. Chociaż to nie mój klimat podróżowania, dobrze rozumiem, że po miesiącach pracy czasami nie ma ochoty na intensywne wakacje.
W mieście nie ma zbyt wielu atrakcji do zwiedzania, ale blisko jest stąd do Herceg Novi – gdyby jednak naszła Cię ochota na poznanie okolicznych atrakcji. W zasięgu jednodniowych wycieczek jest też cała Zatoka Kotorska i Park Narodowy Lovćen.
Gdzie zatrzymać się w Bileji? To dobre miejsce, żeby osiąść w bardziej komfortowym hotelu. Do wyboru są m.in. czterogwiazdkowe hotele Carine Hotel Park oraz Hotel Azzurro. Oba mają w ofercie pokoje z widokiem na zatokę, restauracje hotelowe oraz prywatne plaże z leżakami i parasolkami.
Rejon Zatoki Kotorskiej to wdzięczne miejsce do organizacji jednodniowych wycieczek z lokalnymi przewodnikami. Do wyboru jest sporo aktywności na wodzie, trochę objazdówek i sporo okazji do dokładnego zwiedzania okolicy. Możesz rzucić okiem na pełną listę wycieczek i aktywności w okolicach Kotoru albo zobaczyć niżej kilka wybranych przeze mnie opcji. Wycieczki nie są drogie – za 100-200 zł można spędzić ciekawy dzień.
4. Ulcinj
W Ulcinj spędziłem najlepszy czas w Czarnogórze. Ciasne uliczki Starego Miasta nie były zatłoczone w czasie mojej wizyty. Do wyboru masz kawiarnie i restauracje ze stolikami na dachu, które są świetnymi punktami do oglądania zachodów słońca. W centrum możesz skorzystać z popularnej, choć obleganej przez turystów, Małej Plaży, wzdłuż której ciągnie się promenada.
Sprawdź artykuł: 16 atrakcji Ulcinj w Czarnogórze – co warto zobaczyć i zrobić?
Z Ulcinj możesz wyskoczyć na jednodniową wycieczkę do Albanii (Szkodra i Jezioro Szkoderskie) i pojechać na jedną z najdłuższych plaż w Europie – Wielką Plażę. Niedaleko miasta zobaczysz opuszczone zakłady, produkujące dawniej sól z morskiej wody. Teraz to dobre miejsce do obserwacji ptaków.
Gdzie zatrzymać się w Ulcinj? Polecam Ci wybrać apartament na Starym Mieście, z którego roztaczają się pocztówkowe widoki na plażę i Adriatyk. Działają tu nie tylko drogie hotele, ale też przystępne cenowo apartamenty, np. Apartments Timoni.
Luksusowo, ciekawie, ale i wyraźnie drożej będzie w Hotelu Palata Venezia w dawnym weneckim pałacu. Możesz też sprawdzić listę 5 dobrych i tanich noclegów w Ulcinj, które wybrałem na podstawie moich kryteriów szukania hoteli i apartamentów.
5. Sveti Stefan
Widok na wyspę Sveti Stefan połączoną z lądem wąskim paskiem to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazków w Czarnogórze. To miejscowość z kompletną ofertą dla turystów – są tu plaże, zabytki w okolicy i dużo okazji do uprawniania sportów wodnych. Poza popularną plażą przy wyspie, niedaleko są też mniej zatłoczone plaże – Milocer i Kraljičina, gdzie zagląda mniej turystów.
Okolica Sveti Stefan słynie też z zapierających dech w piersiach punktów widokowych (i nie są to puste słowa – byłem zauroczony tym, co zobaczysz na zdjęciu poniżej). Najłatwiej dojedziesz do nich samochodem, więc rozważ wypożyczenie auta na czas wakacji w Czarnogórze. Przyciągają tłumy w czasie zachodów słońca, ale w ciągu dnia możesz je mieć zazwyczaj tylko dla siebie.
Gdzie zatrzymać się w Sveti Stefan? W mieście znajdziesz noclegi w akceptowalnej cenie, o ile zamarzy Ci się spanie na wyspie lub tuż obok (pamiętaj o rezerwacji z dużym wyprzedzeniem). Niedrogie są np. leżące blisko morza Apartmani More i Apartmani Famelja Jovanovic. Alternatywą są miejscowości Bečići lub Petrovac na Moru.
6. Herceg Novi
Herceg Novi ma w moim sercu szczególnie miejsce, bo dojechałem tutaj kilka lat temu w czasie autostopowej podróży do Albanii. Miasto leży na początku Zatoki Kotorskiej i jest dobrym punktem wypadowym do Kotoru, atrakcji całej Boki Kotorskiej i chorwackiego Dubrovnika. Stare Miasto w Herceg Novi jest mniejsze i ma spokojniejszą atmosferę od tego w Kotorze.
Przeczytaj też: Atrakcje Herceg Novi: TOP 17 miejsc, które warto zobaczyć
W mieście i okolicy będziesz miał do wyboru dużo różnego typu plaż – od kameralnych z łatwym wejściem do morza, przez betonowe kąpieliska należące do hoteli, aż do obleganych, długich odcinków wybrzeża z wieloma miejscami do plażowania. W jednym miejscu będziesz miał warunki do zwiedzania, plażowania i relaksu w kawiarniach, serwujących wysokiej jakości kawę.
Obok Herceg Novi leży miejscowość Igalo. Zatrzymałem się tam na noc i… nie polecam Ci tego miejsca. W sezonie jest zatłoczone i oferuje mało atrakcji. Główną z nich jest pełna restauracji ulica Nikole Kovačevića. Nie podzielam internetowych zachwytów nad plażą, która była brudna. Atrakcją mógłby stać się potężny pałac Galeb, należący dawniej do Tito, ale rzadko jest otwarty dla turystów i szansa na wejście do środka jest niewielka.
Gdzie zatrzymać się w Herceg Novi? Możesz sprawdzić moją listę dobrych noclegów w Herceg Novi. Niedrogi i dobrze zlokalizowany jest np. Apartmani Milosevic, a w Studios Adriatic będziesz miał do dyspozycji aneks kuchenny (ważny przy rodzinnych podróżach). Prywatną plażę oferuje m.in. Palma Apartments.
7. Petrovac na Moru
Petrovac na Moru to nieduży, nadmorski kurort z dużą bazą noclegową i ładną nadmorską promenadą, ciągnącą się wzdłuż niedużej, ale leżącej w sercu miejscowości plaży. Petrovac na Moru zapadł mi w pamięć jako żywe miejsce z dużą liczbą restauracji i kawiarni, w których wypijesz poranną kawę z widokiem na morze i adriatycką bryzą we włosach.
Plaża w centrum jest piaszczysto-kamienna i korzysta z niej sporo turystów. Na szczęście masz do wyboru leżące w okolicy alternatywy, jak plaża Lučica czy będąca w zasięgu spaceru plaża Perazića Do. Z górujących nad miasteczkiem pozostałości zamku Kastio, leżącego na cyplu zobaczysz plażę i rozległy widok na Adriatyk.
Gdy przyjechaliśmy autostopem do Petrovaca i szukaliśmy noclegu na ostatnią chwilę, wylądowaliśmy… u sióstr zakonnych. Pamiętam, że lokalna społeczność wykazała wtedy dużą wolę pomocy strudzonym podróżnikom. Przez to Petrovac na Moru to kolejne z miejsc, które jest wysoko na mojej liście wakacyjnych wspomnień. ;)
Gdzie zatrzymać się w Petrovacu? Moim zdaniem najlepiej szukać noclegu przy ulicach nieco dalej od plaży, żeby zagwarantować sobie ciszę i spokój wieczorem. Wybrałem kilka takich miejsc do listy dobrych noclegów w Petrovacu. Przy morzu do późna działają knajpki, które generują hałas. Weź pod uwagę np. Jovan Apartments i Vila Vukotić.
8. Jezioro Szkoderskie
Jezioro Szkoderskie to największe jezioro Bałkanów, które Czarnogóra dzieli z Albanią. Zajrzeliśmy tutaj po przylocie do Czarnogóry i odbiorze samochodu z lotniska w Podgoricy. Jezioro to centrum wodnych aktywności – możesz skorzystać z rejsów statkami po jeziorze, wskoczyć do kajaku, ale też zrobić wycieczkę po atrakcjach Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego.
Przeczytaj też: Jezioro Szkoderskie: 11 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Moja trasa wiodła od Podgoricy do Ulcinj i przy tej okazji odkryłem piękną drogę wzdłuż wybrzeża Jeziora Szkoderskiego. Zaczynająca się w miasteczku Virpazar kręta trasa z wieloma punktami widokowymi (np. Donji Murići z widokiem na leżący na wyspie monastyr Beška) dotyka prawie granicy z Albanią w punkcie widokowym Stegvas.
Na dalekich krańcach Jeziora Szkoderskiego kryje się prawdopodobnie najpiękniejszy punkt widokowy, jaki widziałem w tej części Europy. Przy punkcie Pavlova Strana, do którego dojedziesz tylko samochodem, jezioro tworzy malowniczą, wąską rynnę. Zaparzyłem sobie tam “kawę w podróży” – była pyszna!
Gdzie zatrzymać się nad Jeziorem Szkoderskim? Wzdłuż czarnogórskiego wybrzeża jeziora nie ma zbyt wielu hoteli. Możesz zatrzymać się w miejscowości Virpazar, skąd wyruszysz na wycieczki statkami po jeziorze. Unikalny klimat mają m.in. domki Little Paradise.
9. Bar
Bar to miejscowość nad Adriatykiem, która spodoba Ci się, jeśli chcesz dużo plażować i poświęcić mniej czasu na zwiedzanie. Bar oferuje mniej zabytków niż inne nadmorskie miasta (Budva, Herceg Novi czy Ulcinj), które są rozrzucone po mieście. Miło spaceruje się po promenadzie, ciągnącej się wzdłuż miejskich plaży i wygrzewa się w słońcu nad Adriatykiem.
Nie lubię plażowania, ale w Barze skusiłem się na błogi relaks na leżaku, na którym prawie zasnąłem pochłonięty wypoczynkiem. Poza relaksem nad morzem, do zobaczenia masz m.in. ruiny zniszczonego trzęsieniem ziemi Starego Baru i Pałac Króla Nikoli z muzeum miejskim. Z Baru możesz pojechać na wycieczkę pociągiem do Podgoricy, który jedzie jedną z najpiękniejszych linii kolejowych na Bałkanach.
Gdzie zatrzymać się w Barze? Dla wygody proponuję, abyś zwrócił uwagę na apartamenty leżące blisko plaży, np. Apartments Kojic. Spokojniejsza jest północ miasta (okolice plaży Šušanjska). Dużo osób wybiera też pobliski kurort Sutomore, ale w sezonie jest tam ogromny tłok. Nie polecam – trudno mi było przejść chodnikiem przy plaży i restauracjach.
10. Cetinje
Cetinje to niedoceniana przez turystów dawna stolica Czarnogóry, w której odnalazłem ukojenie po znacznie popularniejszym wybrzeżu Adriatyku i odpocząłem przed wyprawą w góry. Możesz potraktować to miasto jako jednodniowy przystanek np. w drodze z Budvy do Kotoru przez Park Narodowy Lovćen.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Cetinje: TOP 11 miejsc, które warto zobaczyć
W Cetinje znajdziesz spokojne Stare Miasto z uśmiechającymi się ludźmi, niezmęczonymi masową turystyką. Nieco senna atmosfera powoduje, że cicho jest tu nawet wieczorami. W oko wpadło mi górskie otoczenie z ładnym punktem widokowym na górze Orlov Krš. Na szczycie znajduje się mauzoleum biskupa Daniły, a wycieczka zajmuje kilkadziesiąt minut.
Wśród ważnych atrakcji są: duże Muzeum Narodowe Czarnogóry, rezydencja kościelnych i świeckich oficjeli Bilardówka (wzięła się od jednej z pierwszych w tej części świata sal przeznaczonych do gry w bilarda) i Niebieski Pałac w parku Njegošev. Obok Cetinje leży także popularna jaskinia Lipa oraz piękny Park Narodowy Lovćen.
Gdzie zatrzymać się w Cetinje? Dobrze wspominam nocleg w Apartments Bokan naprzeciwko Muzeum Narodowego Czarnogóry i kilka kroków od głównej ulicy miasta. Nowocześnie i niedrogo jest też w Apartments Gruda niedaleko parku.
11. Žabljak
Žabljak to najważniejszy górski kurort Czarnogóry i najwyżej położone miasto dawnej Jugosławii. Miasto leży na prawie 1500 m n.p.m., a prowadzi do niego piękna droga z Plužine przez Park Narodowy Durmitor, czyli najwyższy masyw Gór Dynarskich.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Parku Narodowego Durmitor: 11 miejsc, które warto zobaczyć
Podróż w deszczu i we mgle górską drogą była obciążająca… dla silnika, bo przez genialne widoki chciałem zatrzymywać się na zdjęcia co kilkaset metrów. Žabljak to dobry kierunek dla narciarzy i fanów sportów zimowych, a latem wygodna baza wypadowa do Parku Narodowego Durmitor i nad malownicze Jezioro Czarne.
W sierpniu możesz wziąć udział w festiwalu filmowym Green Montenegro International Film Fest. Atmosfera samego miasteczka jest dla mnie dość kurortowa, ale to nie problem – możesz łatwo uciec do naturalnych atrakcji w okolicy.
Gdzie zatrzymać się w Žabljaku? Dostępne są tu setki miejsc noclegowych. Szukałem spokojniejszej atmosfery, więc zatrzymałem się w Apartments Dedeic ok. 1,5 km od centrum. Miałem do dyspozycji aneks kuchenny, a gospodyni obiektu dbała o nas jak o własne dzieci. ;) Ciekawą opcją jest też Apartments Baron Žabljak, leżący powyżej miasta.
12. Plužine
Plužine to oaza spokoju leżąca nad kanionem rzeki Piva. Miasto znajdziesz z drugiej strony Parku Narodowego Durmitor (z perspektywy Žabljaku). Okolica jest mekką miłośników aktywnego wypoczynku w czasie wakacji. Możesz tu obcować z naturą – nauczyć się wspinaczki, trenując na skałach dookoła miasta, popływać po rzece Piva czy ruszyć na spacer po okolicy.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Plužine – 9 ciekawych miejsc, które warto zobaczyć
Oddzielną atrakcją turystyczną jest sam przejazd trasą widokową przez Durmitor do Žabljaku. Będziesz mijał wiele tuneli wykutych w żywej skale – pamiętam to doświadczenie jak coś w kategorii bezpiecznego off-road. Przy wąskiej drodze jest kilka genialnych punktów widokowych, w tym jeden z najbliższych Plužine, z widokiem na miasteczko i rzekę Piva.
Wielką zaletą Plužine jest to, że… nie ma tu zbyt wiele do roboty. Miejscowość to kierunek dla miłośników spokojnej atmosfery, gór i małej liczby turystów. Znajdziesz tu raptem kilka sklepów i restauracji – wszystko w lokalnym, mało turystycznym klimacie.
Gdzie zatrzymać się w Plužine? Zdecydowanie w domkach Bungalow Holiday. Trafiliśmy na to miejsce przypadkiem i był to strzał w dziesiątkę. Nowoczesne domki z aneksami kuchennymi, szybkim WiFi, wielkim, wygodnym łóżkiem i miejscem przez domkiem, gdzie można wyjść z kawą i… popisać trochę bloga podróżniczego. ;)
13. Mojkovac (Park Narodowy Biogradska Gora)
Mojkovac to miejscowość z gatunku tych, w których niewiele się dzieje (i nie jest to wada). Miasteczko jest naturalną bazą wypadową do parku narodowego Biogradska Gora. W okolicy zobaczysz jezioro Biograd, ruszysz na trekking do punktów widokowych i wdrapiesz się na szczyty Crna Glava i Zekova.
W drodze do Mojkovacu z miejcowości Žabljak, spróbowałem jednego z najszybszych w Europie zip-line z widokiem na kanion rzeki Tara. Kawał przeżycia – i nie było tak strasznie, jak można się było spodziewać. ;) Możesz też zahaczyć o monastyr św. Jerzego w Dobrilovinie.
Gdzie zatrzymać się w Mojkovacu? Uważam, że do Mojkovacu warto przyjechać głównie po to, żeby zwolnić tempo i zrelaksować się bez napiętych planów. Zatrzymałem się na noc w nowych, drewnianych domkach Tara Riverside, zaraz nad brzegiem rzeki Tara. Pamiętaj, żeby zarezerwować domek z klimatyzacją! ;)
14. Plav (Park Narodowy Gór Przeklętych)
Plav to nieformalna stolica jednego z rzadziej odwiedzanych regionów Czarnogóry. To kierunek z dala od masowej turystyki, a przyjeżdżają tu przede wszystkim miłośnicy górskich klimatów. W okolicy rozciąga się Park Narodowy Projletije, który obejmuje Góry Przeklęte.
To jedno z najwyższych pasm górskich Bałkanów. Znajdziesz tu pełno wodospadów (w tym 98-metrowy wodospad Skakavac), kanionów, klifów i pięknych tras trekkingowych. Szlaki są puste i często przez cały dzień nie spotkasz innych osób. Ważną atrakcją jest też leżące tuż przy mieście Plav – jezioro Plavsko.
Potraktuj Plav jako bazę wypadową. Im dalej od miasta i bliżej gór, tym turystów będziesz widział, a krajobraz stanie coraz bardziej dziki. Trudno w to uwierzyć, gdy jedzie się tutaj z tłocznego wybrzeża Adriatyku. Najwygodniej zwiedza się okolicę samochodem (możesz go wynająć na lotnisku w Podgoricy).
Gdzie zatrzymać się w Górach Przeklętych? Naturalną bazą noclegową jest Plav, gdzie masz do wyboru m.in. drewniane domki i nowoczesne apartamenty. Widok na góry będziesz miał np. w Ema Apartments. Najlepszy klimat będzie w drewnianym domku Gradine (ale uwaga – mają tam tylko współdzielone łazienki).
15. Podgorica
Ostatnie miejsce w moim zestawieniu najlepszych miejscowości na urlop w Czarnogórze zajmuje stolica, czyli Podgorica. Miasto jest ignorowane przez turystów, bo istotnie – w porównaniu z uroczym wybrzeżem i pięknymi górami Czarnogóry nie może się pochwalić wieloma atrakcjami. Miasto jest architektonicznie dość monotonne i nie może przyciągnąć wieloma zabytkami.
Moim zdaniem nie warto go jednak zupełnie ignorować. Możesz zatrzymać się tutaj na noc pierwszego lub ostatniego dnia swojego pobytu w Czarnogórze (jeśli wracasz do Polski samolotem z Podgoricy) albo zajechać przejazdem. To dobre miejsce do dekompresji po zwiedzaniu Czarnogóry i zaznania trochę wielkomiejskiego życia (w stolicy wielkości Kielc lub Gliwic).
Lubię szukać w miastach architektonicznych ciekawostek – myślę, że wrażenie zrobi na Tobie przysadzista bryła kościoła Najświętszego Serca Jezusowego (Crkva Presvetog Srca Isusova) i ukryta pod mostem kawiarnio-księgarnia Karver Bookstore. Świetnie steki podają w Steak House przy ulicy 1 Karađorđeva 1. ;)
Gdzie zatrzymać się w Podgoricy? Wynająłem małe mieszkanko z oddzielną kuchnią w samym centrum Podgoricy – Cicki Apartment. Nie było najłatwiej z parkowaniem, więc dobrym wyborem mogą być hotele z dedykowanymi parkingami, np. Hotel Fobra niedaleko parku Gorica.
Jak zaplanować zwiedzanie Czarnogóry? Jak podzielić czas w czasie urlopu?
Każdy z nas ma zupełnie inne preferencje, więc nasze wymarzone wakacje w Czarnogórze będą wyglądały inaczej. Spisałem kilka praktycznych rad i kryteriów z mojego doświadczenia, które biorę pod uwagę przy planowaniu swoich wyjazdów:
- określ swoje urlopowe potrzeby – Czarnogóra oferuje zarówno kurorty dla rodzin z dobrym zapleczem turystycznym, jak i spokojniejsze zakątki (czasami tylko kilkanaście minut od najpopularniejszych miejsc i miejscowości w górach, do których dociera niewielu turystów),
- wytypuj atrakcje i miasta do zobaczenia – nie ma konieczności, żebyś zwiedził wszystkie zakątki wybrzeża. Możesz wybrać 1-2 punkty (czas na plażowanie, relaks i odpoczynek), a resztę czasu poświęcić np. na zwiedzanie Zatoki Kotorskiej albo wycieczkę do górskiego parku narodowego,
- rezerwuj noclegi z wyprzedzeniem – jeśli spodoba Ci się któryś z noclegów (proponowanych przeze mnie albo zupełnie innych), zarezerwuj go odpowiednio wcześnie. Najlepsze miejsca wyprzedają się bardzo szybko (szczególnie w popularnych miejscach),
- zmień bazę noclegową przynajmniej raz – to moja rada, którą powtarzam przy każdej okazji. Nawet, jak miejsce Ci się bardzo podoba, warto dać sobie 1-2 dni na zobaczenie czegoś odmiennego, na innym kawałku wybrzeża albo w górach. Kto wie – może będzie jeszcze ładniej? ;)
- nie przesadzaj z tempem i bądź elastyczny – nie popadnij w drugą skrajność – urlop jest od relaksu, a nie gonitwy za kolejnymi atrakcjami i kurczowego trzymania się planu. Nie wywieraj na sobie presji, znajdź czas na testowanie lokalnej kuchni, a przede wszystkim… łap adriatyckie słońce!
Kiedy najlepiej jechać na urlop do Czarnogóry? Kiedy będzie najcieplej?
Czarnogóra kojarzyła mi się wcześniej wyłącznie z wakacyjnym kierunkiem, ale po 10 dniach samochodem wycieczki zdałem sobie sprawę, że to kraj na każdą porę roku.
Na wybrzeże Adriatyku przyjeżdża się najczęściej w miesiącach letnich. Najwięcej turystów jest tu w wakacje, ale ciepło w Czarnogórze jest od maja do września. W tych miesiącach temperatura nad morzem sięga już do 20°C. W wakacje temperatura powietrza przekracza 30°C, a woda ma przynajmniej 24°C.
W górach dobre warunki do wędrówek są również w okresie od maja do września, a wakacyjne miesiące nie są tak upalne jak na wybrzeżu. Nawet w środku lata poranki w górach są chłodniejsze (ok. 7:00 włączałem na chwilę ogrzewanie w samochodzie). Zimą drugie życie dostają centra sportów zimowych (np. Žabljak, Kolašin). Jeżdżenie na narty do Czarnogóry jest coraz popularniejsze.
Jeśli masz wolne tylko w okresie wakacyjnym, postaraj się przyjechać do Czarnogóry na początku lipca albo w końcówce sierpnia (środek wakacji to największe tłumy). Gdybyś jednak mógł sobie pozwolić na większą elastyczność, polecam:
- wybrzeże Adriatyku – końcówka maja/początek czerwca albo początek września (ciepło, znacznie mniejsze tłumy, mniejsze ceny noclegów i większa dostępność),
- góry – maj-czerwiec oraz wrzesień (wędrówki po górach są przyjemniejsze, bo nie ma upałów) albo grudzień-marzec (sezon zimowy).
Co jeszcze powinienem przeczytać przed podróżą do Czarnogóry?
Rzuć okiem na pozostałe teksty z kategorii Czarnogóra i skorzystaj z dodatkowych wskazówek, które przydają się przed podróżą. Poniżej wybrałem te, które są moim zdaniem najważniejsze przed podróżą:
Podzieliłem się z Tobą wszystkimi ważnymi informacjami, które sam brałem pod uwagę decydując, gdzie jechać na wakacje do Czarnogóry. Wakacyjnych miejscowości na długim wybrzeżu i w górach nie brakuje, a po przeczytaniu artykułu masz już pewnie obraz tego, gdzie chciałbyś pojechać. Pamiętaj tylko, żeby nie zwlekać z rezerwacjami – szkoda tracić pieniądze i stresować się, robiąc to na ostatnią chwilę. Życzę udanego urlopu!