Szukasz atrakcji Beratu, które warto zobaczyć w czasie wakacji? Berat znany też jako “białe miasto”, “miasto tysiąca okien” albo “miasto muzeum” jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejszą atrakcją są położone na wzgórzu białe domy z identycznymi oknami wciśnięte miedzy górę z twierdzą a rzeczną dolinę. Ciekawych miejsc do zobaczenia w Beracie jest jednak więcej.
Oto artykuł z 15 ciekawymi miejscami, które warto zobaczyć w Beracie i pomysłami na to, co robić w mieście. To jedna z ważnych atrakcji Albanii na wakacyjny wyjazd – jedno z dwóch (obok Gjirokastry) albańskich miast na liście UNESCO. Zwiedziłem Berat w czasie podróży do Albanii na własną rękę podróżując autem wynajętym na lotnisku w Tiranie.
Poza obowiązkowymi do zobaczenia miejscami, podrzucę też nieoczywiste pomysły na zwiedzanie, podpowiem gdzie znaleźć dobry nocleg w Beracie i w których restauracjach najlepiej zjeść. Bierzmy się więc za zwiedzanie.
Czy warto zwiedzić Berat?
Berat to jedno z dwóch albańskich miast, obok Gjirokastry, które znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Obecność na tej liście to już mocny powód, żeby miasto znalazło się w planach zwiedzania Albanii. Miasto zdobyło uznanie jako “miasto tysiąca okien” dzięki wyglądającym jakby ułożone na sobie domom z identycznymi oknami położonym na wzgórzu, między doliną rzeki a twierdzą Berat.
Widok na zabytkową dzielnicę Beratu z drugiego brzegu rzeki to jeden z najładniejszych widoków na miasto, jakie zapamiętałem ze zwiedzania tej części Europy. Po wdrapaniu się na twierdzę Berat, możesz wsiąknąć w wąskie uliczki między kamiennymi domami i wyobrazić sobie, jak wyglądało tutaj życie w latach świetności zamku. Wbiegnięcie na zamek to dobry pomysł, jeśli brakuje Ci w podróży aktywności fizycznej.
Centrum Beratu ma klimat małego, ale tętniącego życiem miasteczka (głównie przez turystów). Wieczorem restauracje wypełniają się gośćmi, wśród których są nie tylko turyści, ale też sporo lokalnej społeczności, która lubi spędzać czas poza domem. Obowiązkowy spacer po Bulevardi Republika uzmysłowił mnie, jak otwartym i żywym narodem są Albańczycy.
W Beracie znajdziesz też sporo sklepików i warsztatów lokalnych artystów, co dodaje jeszcze klimatu miastu. Myślę, że warto spędzić w Beracie przynajmniej jedną noc – dasz wtedy radę zobaczyć najważniejsze, ale też mniej typowe atrakcje. Berat leży 2 godziny autem od Tirany i wybrzeża Adriatyku. Niżej wybrałem ciekawe atrakcje, które warto umieścić w planie zwiedzania Beratu.
1. Obejrzyj legendarne domy w “mieście tysiąca okien”
Berat znany jest z charakterystycznych, białych domów – podziwianie tego widoku było więc pierwszą atrakcją, którą zobaczyliśmy po przyjeździe w ten rejon Albanii. Z tego powodu Berat nazywany jest “miastem tysiąca okien” i “miastem okien nad oknami”. Historyczne centrum od 2008 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, co jest moim zdaniem uzasadnione – kontrast białych domów z otaczającymi je górami wygląda wyjątkowo. To drugie takie wyróżnienie miasta w Albanii – wcześniej na listę UNESCO wpisana była Gjirokastra.
Charakterystyczne domki możesz podziwiać po obu stronach rzeki Osum. Moim zdaniem najlepszy widok będziesz miał dwóch z mostów – Nowego Mostu i mostu Gorica, który jest jednym z symboli miasta. Most Gorica ma prawie 130 m długości, a jego postać zmieniała się na przestrzeni wieków przez przebudowy. Pierwotnie był drewniany, a za czasów panowania tureckiego powstała jego kamienna konstrukcja.
W pobliżu mostów, kilka minut spacerem, znajduje się ulica Bulevardi Republika – najbardziej znany deptak Beratu z kawiarniami i restauracjami, na który warto zajrzeć o każdej porze dnia. Około południa domki będą ostro oświetlone śródziemnomorskim słońcem, jednak ja polecam Ci obejrzeć je podczas zachodu słońca, kiedy pada na nie złote światło. Możesz też połączyć podziwianie widoku na domki z obiadem, np. w restauracji White House, oferującej dania kuchni włoskiej i albańskiej.
Po podziwianiu widoku z oddali, udja się na spacer wąskimi, kamiennymi ścieżkami i przyjrzyj się domom z bliska. Taka perspektywa pozwoli Ci na poczucie atmosfery Beratu i zrozumienie, dlaczego ta założona w starożytności miejscowość dziś nazywana jest miastem-muzeum. Wędrując uliczkami, zatrzymaliśmy się w kawiarni Cafe Baço, żeby na chwilę odpocząć od oglądania miasta. Okazało się to strzałem w dziesiątkę, bo klimat tego miejsca w połączeniu z widokiem na dolinę dopełnił nasze zwiedzanie. ;)
2. Wdrap się na zamek (Kalaja e Beratit)
Zamek w Beracie (Kalaja e Beratit) to jedna z najważniejszych atrakcji i jeden z najlepszych punktów widokowych na miasto i okolicę. Rozległa budowla znajduje się na szczycie skały, górującej nad miasteczkiem. Starożytny zamek to nie tylko ruiny, ale też plątanina kamiennych ścieżek, meczety, Cerkiew Trójcy Świętej, Muzeum Ikon Onufrego i stragany z pamiątkami.
Na zamku możesz zrobić sobie przerwę od zwiedzania Beratu i zatrzymać się na kawę lub tradycyjny obiad w Temi Albanian Food. Spacerując po tym terenie, obserwuj mijane domy – część z nich nadal jest zamieszkana chociaż wyglądają jakby były nietknięte od czasów świetności zamku. Miłe przeniesienie się w czasie. ;)
Na zamek w Beracie prowadzi dość stroma uliczka pod górę, która jednak nie jest zbyt wymagająca – bez problemu podejdziesz tam z wózkiem czy w klapkach. Spacer z centrum Beratu do Kalaja e Beratit zajął nam około 30 min z krótkimi przystankami na robienie zdjęć – polecam Ci oglądać się za siebie co jakiś czas, bo za plecami będzie się rozciągał ładny widok na miasto.
Po kilkuset metrach wędrówki, możesz zdecydować się na alternatywną ścieżkę na skróty. Jest trochę bardziej stroma od standardowej trasy, ale nie trzeba być wprawionym w górskich wędrówkach, żeby z niej skorzystać (mieszkańcy zamku używają jej żeby szybciej zejść do miasta). My właśnie tam spotkaliśmy miłego, starszego pana, który, pomimo bariery językowej, opowiedział nam o swojej rodzinie. ;)
Twierdza jest otoczona murami obronnymi, które najlepiej zachowały się od strony północnej, gdzie znajduje się główne wejście na teren zamku. W tej dzielnicy miasta, pomimo jej wartości historycznej, będziesz mógł zaobserwować jak nadal toczy się normalne życie. Wielu lokalnych rzemieślników sprzedaje swoje prace przed własnymi domami i warsztatami. Dzięki temu możesz zaopatrzyć się tu w pamiątki – tkane na miejscu dywany, drewniane rzeźby i obrazy wykonane przez lokalnych artystów.
3. Podziwiaj panoramę miasta przy Cerkwi Trójcy Świętej
Wędrując wąskimi uliczkami zamku w Beracie, przy drugim rzędzie murów miejskich, natrafisz na Cerkiew Trójcy Świętej. Przy świątyni znajduje się jeden z najlepszych punktów widokowych na okolicę. Polecam Ci wybrać się tutaj na zachód słońca – ze wzgórza rozciąga się malownicza panorama, która wygląda pięknie szczególnie po południu. Dotarcie do tego miejsca spod Meczetu Królewskiego zajmie Ci około 20 min pieszo.
Sprawdź artykuł: Wakacje w Albanii na własną rękę – co wiedzieć przed wyjazdem?
Datę powstania cerkwi Trójcy Świętej szacuje się na początek XIV wieku. Na kamiennej tablicy wewnątrz budynku zachowało się nazwisko Andronikosa Palaiologosa, który właśnie w tamtych czasach był gubernatorem Beratu. Cerkiew posiada charakterystyczną, bizantyjską kopułę, którą odrestaurowano kilka lat temu. Przy odrobinie szczęścia, podczas Twojego urlopu w Beracie cerkiew będzie otwarta – warto wejść do środka i przyjrzeć się zachowanym freskom z XV wieku.
4. Udaj się na spacer ciasnymi uliczkami dzielnicy Gorica
Po przekroczeniu mostu Gorica, znajdziesz się w spokojnej, kameralnej dzielnicy Gorica. W tej części Beratu poczujesz spokojny klimat miasta – Gorica jest mniej znaną atrakcją, do której zagląda niewielu turystów. Nie znajdziesz tu niesamowitych zabytków, jednak moim zdaniem warto tu przyjść i pospacerować kamiennymi uliczkami. Stąd też możesz obejrzeć domy z tysiącami okien w dzielnicy Mangalem, znajdującej się po przeciwnej stronie rzeki.
W dzielnicy Gorica polecam Ci zobaczyć kościół świętego Spiridona z XVIII wieku ze starymi malowidłami nad wejściem. Żeby obejrzeć świątynię w środku trzeba mieć trochę szczęścia – pomimo określonych godzin otwarcia, czasami drzwi są zamknięte (nam nie udało się wejść). W tej okolicy działa też House Museum Qako, czyli dom udostępniany przez jego gościnnych mieszkańców, którzy chętnie pokazali nam freski ukryte w ich domu i opowiedzieli o ich historii.
Po tej stronie rzeki znajdziesz też szlak turystyczny, prowadzący na punkt widokowy na wysokości 150 m nad miastem. Jeśli masz ochotę na namiastkę górskiej przygody, wybierz się na spacer na punkt widokowy, zajmujący około 30 min. Po drodze będziesz mijał głównie krzaki i zarośla, ale może uda Ci się wypatrzeć ruiny zamku Gorica, który był zbudowany w tym samym czasie co twierdza Berat. Budowla szybko jednak przestała być używana i teraz można oglądać jedynie pozostałości jego fundamentów.
5. Zobacz Meczet Królewski w dzielnicy Mangalem
Meczet Królewski leżący w dzielnicy Mangalem jest jednym z najstarszych meczetów w całej Albanii (powstał już w XV wieku) i najbardziej okazałym w Beracie. W okresie komunizmu,władze Albanii ogłosiły ją państwem ateistycznym i zaczął się proces niszczenia obiektów religijnych, niezależnie od wyznania. Meczet Królewski przetrwał te wydarzenia i dziś możesz obejrzeć wnętrze z zachowanymi freskami oraz rozetami na suficie, na których napisane są wersety Koranu.
Do Meczetu Królewskiego wchodzi się bez butów i w odpowiednim stroju – krótkie spodenki i odkryte ramiona będą nie na miejscu, a kobiety powinny zakryć włosy chustą. Unikaj też wizyty w meczecie w czasie przeznaczonym dla wiernych. Możesz wtedy posłuchać nawoływania na modlitwę, ale wizytę w środku lepiej odłóż na później.
W najbliższym otoczeniu meczetu, polecam udać się na uliczkę Mihal Komnena (Rruga Mihal Komnena), przy której możesz zaopatrzyć się w pamiątki i skorzystać zjeść obiad w jednej z restauracji. Ciekawą opcją jest restauracja ELVI, która oferuje tradycyjne, domowe dania i sałatki z lokalnych produktów.
Udając się tą ulicą z Meczetu Królewskiego w górę (w stronę twierdzy), miniesz Bramę Pashy (Gate of Pasha) – kamienne przejście z rzeźbionymi dekoracjami. W przeszłości nad bramą znajdował się nawet taras używany do relaksu, na który można było dostać się schodkami z boku bramy. Obecnie taras już nie istnieje, ale możesz schronić się w cieniu bramy przed słońcem i usiąść na wyrzeźbionych ławkach, wkomponowanych w całą konstrukcję.
Jeżeli szukasz noclegu w Beracie, polecam Ci wziąć pod uwagę rezerwację hotelu w okolicy Meczetu Królewskiego. Wszystkie najważniejsze miejsca i sklepy znajdują się blisko siebie, a w zasięgu kilku minut pieszo znajdziesz pokoje w hotelach i prywatnych, niedużych pensjonatach (te polecam najbardziej). My spaliśmy w B&B PELIVANI 2 min od Meczetu Królewskiego – oprócz bliskości centrum, mieliśmy również do dyspozycji taras z widokiem na wzgórze z białymi domkami.
6. Obejrzyj zbiory Muzeum Ikon Onufrego
Onufry to najważniejszy albański twórca ikon, a Muzeum Ikon Onufrego w Beracie to największe muzeum poświęcone jego twórczości. Muzeum znajduje się w starym, bizantyjskim budynku kościoła na terenie zamku. Drewniane rzeźbienia i liczne ornamenty wewnątrz kościoła dodają mu atmosfery niespotykanej w zwykłych muzeach. Jest to też dobra atrakcja na deszcz – zbiory znajdują się pod dachem, więc idealnie możesz połączyć zwiedzanie z przeczekaniem gorszej pogody. ;)
Przeczytaj też: Albania: 19 atrakcji i ciekawych miejsc, które warto zwiedzić
Jednym z najbardziej wyjątkowych elementów kolekcji eksponowanych w Muzeum Ikon Onufrego jest oryginalny ikonostas z początku XIX wieku, który stanowił część wystroju katedry Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny, znajdującej się kiedyś w tym samym miejscu. Ikonostas wypełnia wszystkie trzy nawy świątyni i składa się z dwóch warstw ikon – 12 większych, 27 mniejszych i 3 wrót diakońskich. Na szczycie ikonostasu zobaczysz rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami, który jest symbolem Albanii.
Szczegółowe informacje o godzinach otwarcia i cennik sprawdzisz na stronie internetowej Muzeum Ikon Onufrego.
W muzeum, oprócz bogatej kolekcji ikon (173 eksponatów), znajdziesz opisy w języku angielskim, dzięki czemu będziesz miał szansę dowiedzieć się więcej o twórcy i jego pracach. Na spokojne zwiedzanie obiektu zaplanuj sobie 30-40 min. Ze spokojem możesz spędzić tam nawet więcej niż godzinę, zgłębiając sekrety dzieł sztuki mistrza.
Po zapoznaniu się ze zbiorami Muzeum Ikon, możesz pójść do cerkwi św. Mikołaja, w której znajdują się duże, wyjątkowo dobrze zachowane malowidła i freski na ścianach oraz suficie. Tuż obok, pod murami zamku, stoi rzeźba, przedstawiająca głowę Konstantyna Wielkiego, która jest chętnie fotografowana przez turystów.
7. Spędź wieczór w restauracji przy Bulevardi Republika
Odwiedzając Berat, koniecznie spróbuj regionalnych przysmaków, przygotowywanych z lokalnych produktów. W tym celu polecam Ci przejść się na Bulevardi Republika – główny deptak w Beracie z restauracjami i kawiarniami. W ciągu dnia możesz usiąść w cieniu drzew w parku Lulishtja naprzeciwko restauracji, po drugiej stronie uliczki, a wieczorem, cieszyć się żywą atmosferą lokali i promenady.
Sprawdź artykuł: Gdzie jechać do Albanii? 15 dobrych miejsc na urlop i wakacje
Przy dostępnej ilość kawiarni i restauracji naprawdę jest w czym wybierać. Kilka obiektów, które szczególnie zwróciły naszą uwagę to Zgara Zaloshnja i Bar Kafe Republika. Restauracja Zgara Zaloshnja jest nieco schowana wśród budynków – to klimatyczne miejsce serwuje tradycyjne dania kuchni albańskiej, ale znajdziesz tu też m.in. spaghetti.
Bar Kafe Republika to miejsca, do którego warto się wybrać głównie wieczorem, na drinka po intensywnym dniu zwiedzania atrakcji Beratu. Polecam Ci zajrzeć też do City Grill Berat. To najlepsza restauracja, na którą trafiliśmy w Beracie z dobrym, lokalnym jedzeniem i miłą obsługą.
Pewnie zauważysz, że poza turystami w lokalach przebywa mnóstwo mieszkańców Beratu o każdej porze dnia – to za sprawą xhiro, czyli “szwędania się”. Albańczycy kochają życie poza domem, więc na co dzień ubierają się w ładne stroje i wychodzą na zewnątrz, bez konkretnych planów czy miejsc do odwiedzenia.
W ten sposób spotykają znajomych, przypadkiem się z nimi zagadują i spędzają czas. Nawet jeśli byli z kimś umówieni, tłumaczenie że spotkali kogoś po drodze i dlatego się spóźnili jest zupełnie normalne i akceptowalne. Albańczycy mają zresztą o wiele luźniejsze podejście do czasu od mieszkańców krajów północnych.
8. Kup na pamiątkę dzieło lokalnego artysty
W Beracie znajdziesz dzieła lokalnych artystów, szczególnie w okolicach mostu Gorica, gdzie zazwyczaj kręci się najwięcej turystów. Wyroby artystów różnią się od tego, co znajdziesz w sklepikach w Tiranie czy na wybrzeżu – wiele z nich nie jest produkowanych masowo, a tworzonych na miejscu przez mieszkańców, dlatego będą dla Ciebie wyjątkową pamiątką z Albanii. W niektórych miejscach pracownie znajdują się w tym samym lokalu co sklepik, także będziesz miał okazję podejrzeć artystę przy pracy. ;)
Jeśli kolekcjonujesz magnesy, pośród lokalnych wyrobów znajdziesz takie przedstawiające charakterystyczne widoki Beratu i ikony Onufrego. Możesz kupić dywaniki i malowane dekoracje ścienne. My zdecydowaliśmy się właśnie na taką pamiątkę od artysty z Emanuel Art Studio. Maluje on obrazy przedstawiające Berat, a kupuje się je w jego pracowni, więc mieliśmy okazję zobaczyć jak je tworzy – możesz kupić reprint za kilka euro lub oryginał.
Zwróć też uwagę na drewniane rzeźby wykonywane przez miejscowych artystów. Dla mnie taka pamiątka ma o wiele większą wartość niż produkowane masowo ozdoby ze straganów, dlatego zawsze szukam takiej opcji, jeżeli tylko pozwala na to miejsca w bagażu podręcznym.
9. Odszukaj pozostałości Czerwonego i Białego Meczetu
Czerwony Meczet i Biały Meczet, a właściwie ich ruiny, znajdziesz na terenie zamku w Beracie. Czerwony Meczet powstał, gdy nastąpił podbój twierdzy przez Osmanów, którzy naturalnie zbudowali tam świątynię swojej religii w XV wieku. W XVI wieku, tuż obok zbudowano większy Biały Meczet. Rola czerwonego z czasem coraz bardziej malała. Dziś możesz obejrzeć jedynie zarysy fundamentów i murów obu świątyń oraz część minaretu, zbudowanego z czerwonej cegły.
Obok ruin Białego Meczetu znajduje się cysterna na wodę z XII/XIII wieku. Chociaż wejście do środka nie jest możliwe (jest zalana wodą), a schody urywają się w połowie, to możesz zajrzeć do środka przez okna. Cysterna służyła kiedyś do zbierania deszczówki i miała pojemność wynoszącą aż 150 tysięcy litrów wody.
10. Spróbuj lokalnego wina o długiej tradycji
Albania posiada jedną z najstarszych tradycji winiarskich na świecie, która sięga co najmniej 3000 lat w przeszłość. Berat znajduje się w jednym z największych regionów winiarskich całego kraju – otaczającym miasto góry i rzeka sprzyjają uprawom winorośli. Mieszkańcy dopiero niedawno odkryli turystyczny potencjał swojego wina, ale mają się czym pochwalić. Polecam Ci poświęcić trochę czasu na degustację lokalnego wina podczas wakacji w Beracie.
Żeby spróbować lokalnego wina, możesz odwiedzić jeden z ukrytych w mieście lokali oferujących degustację, np. Lodge of wine. Jeśli podróżujesz po Albanii samochodem, możesz też udać się poza miasto do jednej z lokalnych winnic – co prawda nie będziesz mógł próbować wina na miejscu, ale możesz zabrać je ze sobą jako wyjątkową pamiątkę. Do wyboru będziesz miał kilka miejsc, m.in. Nurellari Winery, do którego dojedziesz autem z Beratu w około 20 min.
Inną opcją na skosztowanie lokalnego wina jest skorzystanie z wycieczki z degustacją wina, gdzie poza spróbowaniem wina polecanego przez mieszkańców regionu, dowiesz się ciekawostek na jego temat. Jeśli lubisz słuchać opowiadania przewodnika, fajną opcją jest wycieczka po Starym Mieście połączona z degustacją (opcja z bazą noclegową w Tiranie). W ten sposób połączysz zwiedzanie i opowieści o historii z ciekawostkami o winie, a także odkryjesz nowe, lokalne smaki.
Niżej wybrałem kilka interesujących wycieczek po Beracie i okolicy, jeśli wolisz spędzić czas w mieście w zorganizowany sposób i nie planować zwiedzania samodzielnie. W ramach wycieczek możesz liczyć na opiekę przewodnika, sporo ciekawostek i lokalnych historii i dojazd do atrakcji, jeśli znajduje się poza Beratem.
11. Poznaj historię regionu w Narodowym Muzeum Etnograficznym
Muzeum Etnograficzne w Beracie to miejsce, które powinieneś odwiedzić, jeśli chcesz poznać tradycje ludności zamieszkującej ten region Albanii. W muzeum obejrzysz ponad 1000 eksponatów – od tradycyjnych strojów, narzędzi i przedmiotów codziennego użytku, po kompleksowo umeblowane pokoje gościnne i inne pomieszczenia berackiego domu. Muzeum znajduje się w XVIII-wiecznej willi, co samo w sobie jest już moim zdaniem atrakcją. Będzie to też dobra opcja na zwiedzanie Beratu podczas deszczowej pogody.
Obecnie Narodowe Muzeum Etnograficzne jest nieczynne do odwołania ze względu na prace remontowe (stan na październik 2023).
Wystawa dotyczy różnych okresów historycznych, od średniowiecza poprzez czasy rządów osmańskich. W środku zobaczysz narzędzia używane przez osoby wykonujące przeróżne zawody – prasę do tłoczenia oliwek, prasę do wełny, przyrządy jubilerskie i tkackie. Będziesz mógł też przyjrzeć się dokładniej makiecie średniowiecznej części Beratu i przenieść się wyobraźnią w tamte czasy.
Godziny otwarcia oraz aktualny cennik znajdziesz na stronie internetowej Narodowego Muzeum Etnograficznego.
12. Zjedz tradycyjne dania kuchni albańskiej
Okolice Beratu słyną z uprawy roślin, dlatego kuchnia regionu jest bogata w dania z warzyw i ziół. Tradycyjne potrawy kuchni albańskiej w dużej mierze opierają się też na mięsie. Daniem, które moim zdaniem zasługuje na szczególną uwagę jest dolma, czyli liście winogron nadziewane ryżem z ziołami. Tak samo podaje się bakłażan, paprykę i cukinię. Dzięki hodowli kóz, do tradycyjnych dań Beratu zalicza się duża ilość serów oraz potrawka z fasoli i suszonego, koziego mięsa.
Sprawdź artykuł: Gdzie i jak TANIO wynająć auto w Albanii bez kaucji?
Spróbuj również pispili – “zapiekanki” z porem, chlebem kukurydzianym, a czasem serem (dobra opcja dla osób na diecie bezglutenowej). Fërgesë to jedna z najbardziej tradycyjnych potraw całej Albanii, która posmakowała mi najbardziej. Składa się z sosu pomidorowego, twarogu, zielonej papryki i czosnku. Wielu Albańczyków lubi je jeść już po wystygnięciu, dlatego czasem nazywa się fërgesë letnim gulaszem.
Mi też bardzo smakowało na zimno, bo miało gęstszą konsystencję i składniki bardziej się wyróżniały. Daniami, których nie znajdziesz nigdzie indziej, więc warto skosztować ich w Albanii jest też Tave Kosi (zapiekanka z jagnięciny i jogurtu), petulla (smażone ciasto podawane na słodko albo na słono) oraz Fasule, czyli zupa z białej fasoli.
Jeśli masz ochotę na coś słodkiego, przy Bulevardi Republika znajdziesz lokalnych sprzedawców, oferujących świeże owoce i bakalie. Do miejscowych specjałów należy też dżem z dzikich fig oraz miód. W Beracie, tak jak na całych Bałkanach, popularną przekąską jest burek – nadziewane warzywami, serem lub mięsem ciasto. Jeśli jeszcze go nie próbowałeś, Berat jest idealnym miejscem żeby to zrobić.
Jeżeli dania kuchni albańskiej zasmakowały Ci tak bardzo jak mi, być może będziesz miał ochotę przygotować je w domu po powrocie z urlopu. Najlepszą opcją, żeby nauczyć się je gotować, jest udział w lekcji gotowania w Albanii (ja zawsze chętnie korzystam z takich atrakcji). Oprócz tajników albańskiej kuchni i przepisów, poznasz historie mieszkańców, ich zwyczaje i codzienność. A na koniec lekcji najlepsza część – delektowanie się wspólnie przygotowanymi daniami z gospodarzami. ;)
13. Zobacz Meczet Kawalerów
Meczet Kawalerów to kolejny meczet na Twojej trasie zwiedzania Beratu – znajduje się na wzgórzu z charakterystycznymi, białymi domami, więc jego wieżę zobaczysz już z daleka. Warto odwiedzić świątynię dlatego, że jest wpisana na listę zabytków i należy do albańskich pomników kultury. Oprócz miejsca modlitwy, w XIX wieku meczet był miejscem spotkań dla nieżonatych młodzieńców, dorabiających jako strażnicy nocni na miejskim targu. Niestety, jak większość świątyń w Albanii, został zniszczony podczas ateizacji kraju w czasach komunizmu.
Dziś możesz podziwiać tylko część oryginalnych malowideł, które kiedyś pokrywały ściany. Mimo to, nawet ten niewielki fragment przykuwa wzrok. Odwiedzając Meczet Kawalerów, pamiętaj o tym, że do świątyni możesz wejść tylko bez butów i w odpowiednim stroju (nie należy mieć odkrytych ramion, krótkich spodni, a kobiety powinny zakryć włosy chustą). Unikaj też wizyty w meczecie w czasie przeznaczonym na modlitwę.
14. Poszukaj drzew oliwnych na uliczkach i dookoła miasta
Śródziemnomorski klimat Albanii możesz poczuć na każdym kroku również w Beracie. Spacerując po mieście i w jego okolicach, spróbuj poszukać drzew oliwnych, rosnących pomiędzy domami i w parkach. Wdrapując się na zamek widać w oddali wzgórza z niskimi drzewami oliwnymi, z których powstaje potem wysokiej jakości, lokalnie produkowana oliwa.
Jeśli chcesz spróbować oliwki prosto z drzewa, pamiętaj o tym, że zbiory zaczynają się na przełomie listopada i grudnia, kiedy owoce są jeszcze zielone, ale już dojrzałe. Kończy się je w marcu, kiedy oliwki stają się ciemnobrązowe i są bardzo dojrzałe. To ciekawa zimowa atrakcja Beratu i urozmaicenie Twojego pobytu.
15. Zobacz ciekawe atrakcje w okolicy Beratu
Okolice Beratu, dzięki swojemu górskiemu położeniu oferują sporo atrakcji i aktywności, które znajdziesz poza miastem. Żeby je eksplorować, możesz skorzystać z jednodniowych wycieczek zorganizowanych. Dobrą opcją jest wypożyczenie samochodu w Albanii i zwiedzanie na własną rękę.
My zarezerwowaliśmy auto z odbiorem na lotnisku w Tiranie, dzięki czemu byliśmy bardziej elastyczni w zwiedzaniu i mogliśmy zobaczyć znacznie więcej atrakcji w krótkim czasie. Gdy wpiszesz niżej datę swojej podróży, zobaczysz listę dostępnych tanich aut z wypożyczalni, z której korzystaliśmy w Albanii, Czarnogórze i na Krecie.
Kanion Osumi (Kanionet e Osumit)
Kanion Osumi, nazywany perłą albańskiej natury, jest jednym z miejsc wartych odwiedzenia w okolicach Beratu. Dojedziesz tu w ok. 1,5 godziny malowniczą drogą w głąb doliny rzeki Osum, usianej punktami widokowymi. Kanion ciągnie się przez 26 km i w niektórych miejscach osiąga szerokość aż do 35 metrów. Dołem płynie rzeka o przepięknym, lazurowym kolorze, a ściany kanionu porasta żywa, górska zieleń. Bajkowy widok. ;)
W kanionie znajdziesz wiele czynnych przez cały rok punktów widokowych. Jeśli szukasz bardziej emocjonujących wrażeń, wybierz się na rafting lub spływ kajakowy. Dobrze zwiedza się naturalne atrakcje kajakami – z poziomu wody natura jest jeszcze bardziej zachwycająca niż przy brzegu. Organizatorzy zapewniają uczestnikom dojazd z Beratu. Na trasie jest kilka momentów, w których trzeba bardziej skupić się na wiosłowaniu – rzeka w kanionie nie jest gładką, spokojną taflą, jednak osoby początkujące też powinny sobie z nią poradzić.
Możesz też wybrać się na zorganizowaną wędrówkę kanionem. W ten sposób odwiedzisz punkty widokowe z przewodnikiem, który opowie lokalne legendy i obejrzysz z bliska dno kanionu, pływając w rzece i wspinając się po skałach. Tak jak przy spływie, organizatorzy zapewniają również transport z Beratu i lokalny lunch na zakończenie przygody, cały sprzęt i stroje potrzebne do wycieczki.
Wodospad Bogova (Ujëvara e Bogovës)
Godzinę drogi od Beratu, po drodze do Kanionu Osumi, znajdziesz wodospad Bogova. Jest to 20-metrowy kompleks wodospadów, spływających kaskadowo po skałach i tworzących na dole zbiornik. Dojście z miejsca przy drodze, w którym zostawisz samochód do wodospadu zajmuje około 20 min. Po krótkim spacerze możesz od razu wykąpać w orzeźwiającej wodzie górskiej rzeki.
Wodospad Bogova możesz zobaczyć na własną rękę albo wybrać jedną z wycieczek zorganizowanych. Możesz połączyć wodospad z wizytą w Kanionie Osumi w czasie całodniowej wycieczki z przewodnikiem. Oprócz wędrówki po Parku Krajobrazowym Bogovë i pływania, poznasz historię regionu i lokalne legendy oraz kuchnię.
Możesz też wybrać inną inną opcję – około 4-godzinną wycieczkę, koncentrującą się bardziej na wodospadzie Bogova. W programie wycieczki jest też zwiedzanie miasteczka Polican, w którym produkowano broń podczas albańskiego komunizmu i piknik przygotowany z lokalnych produktów.
Wodospad Sotira
Wodospad Sotira jest jednym z najwyższych w Albanii, a samo dotarcie do niego może być prawdziwą przygodą – polecam te okolice fanom offroadu i trekkingów. Dojazd autem z Beratu do Parku Narodowego Gór Tomorri zajmie Ci ponad 2 godziny. Następnie przygotuj się na trekking do wodospadu. Tam czeka Cię szansa na ochłodzenie się w górskiej wodzie i zasłużony odpoczynek w cieniu wysokich skał.
Alternatywnie, możesz wybrać się na zorganizowane zorganizowane jeep safari i w ten sposób odwiedzić wodospad Sotira i inne atrakcje Parku Narodowego Tomorri, przeżywając ekstremalną przygodę. To może być też ciekawa atrakcja dla dzieci, które zwykle wolą ekscytujące aktywności i naturę od spacerów po mieście.
Gdzie spać w Beracie?
W Beracie warto spędzić co najmniej jedną noc, chociaż ja polecam Ci zatrzymać się w mieście na dłużej i potraktować Berat jako bazę wypadową do okolicznych atrakcji, np. Kanionu Osumi, wodospadów, górskie szlaki Parku Narodowego Tomor. Dobrą opcją jest nocleg na Starym Mieście, z widokiem na charakterystyczne białe domki. My zdecydowaliśmy się na B&B Pelivani – mogliśmy szybko dojść pieszo do marketu i najważniejszych atrakcji, np. do Meczetu Królewskiego w 2 minuty, a do twierdzy w 15 minut.
Z ogólnodostępnego tarasu mogliśmy oglądać białe domki z oknami i resztę okolicy. Jak na tak dobrą lokalizację, cena była naprawdę atrakcyjna. Alternatywnym rozwiązaniem będzie oddalenie się od centrum i nocleg na campingu lub w hotelu w spokojniejszej części Beratu. Dzięki takiemu wyborowi uda Ci się trochę zaoszczędzić i będziesz miał okazję poznać również inne dzielnice miasta.
Zwiedzanie atrakcji Beratu – wskazówki i praktyczne informacje
Berat jest miejscem często wybieranym na wakacje w Albanii, dlatego w sezonie letnim do miasta przyjeżdża sporo turystów. Zupełnie mnie to nie dziwi, bo to jedno z miast, które najbardziej spodobały mi się podczas mojej objazdówki po Albanii. Poniżej zebrałem dla Ciebie kilka porad, które ułatwią Ci zaplanowanie urlopu w Beracie:
- po mieście poruszaj się pieszo – Stare Miasto Beratu i wszystkie warte zobaczenia atrakcje znajdują się blisko siebie. Podczas spacerów będziesz miał okazję zobaczyć charakterystyczne budynki i wąskie kamienne uliczki z bliska oraz poczuć niezwykły klimat miasta-muzeum. W końcu po prawdziwym muzeum też poruszasz się pieszo, prawda? ;)
- zawsze miej przy sobie trochę gotówki – podczas zwiedzania Albanii, zawsze warto mieć przygotowaną gotówkę w portfelu. W wielu miejscach zapłacisz kartą, ale często spotkasz się z tym, że sprzedawca odmówi takiej formy płatności, np. na straganach i w mniejszych sklepach z lokalnymi wyrobami. Ja od kilku lat korzystam z karty Curve, która łączy wszystkie Twoje karty w jedną i ułatwia sprawę finansów w podróży (można ją zamówić w kilka minut),
- ubierz się odpowiednio – Berat leży w otoczeniu gór, więc nawet latem może być tu chłodniej niż nad morzem czy w Tiranie (szczególnie wieczorami). Bądź przygotowany na zmienne warunki i zabierz ze sobą kilka cieplejszych ubrań. Jeśli chcesz odwiedzić również okoliczne atrakcje górskie, np. Kanion Osumi, Wodospad Bogova lub Sotira albo szlaki w Parku Narodowym Tomor, pamiętaj o wygodnych butach trekkingowych.
- rozważ wynajem auta, żeby zobaczyć więcej – Albania ma rozwiniętą sieć transportu publicznego (busy), ale warto przemyśleć wynajem samochodu – zwłaszcza jeśli planujesz zwiedzać sporo atrakcji. Mieszkańcy Bałkanów lubią “dynamiczną” jazdę, jednak można szybko przyzwyczaić się do panujących na drodze warunków. Niżej znajdziesz tanie auta z wypożyczalni, z której korzystaliśmy. Po Beracie możesz poruszać się pieszo.
Jak dojechać do Beratu?
Dłuższe dystanse w Albanii najlepiej pokonywać lokalnymi i dalekobieżnymi autobusami albo wynajętym samochodem. Nie możesz liczyć na kolej, bo od lat właściwie nie funkcjonuje. Trudno znaleźć jakikolwiek rozkład jazdy, a pociągi są w tragicznym stanie (to bardziej osobliwa ciekawostka niż środek transportu).
Większość autobusów jeździ według rozkładu, ale najlepiej dopytać bezpośrednio na dworcach czy przystankach o godziny odjazdów. Albańczycy są bardzo gościnni i pomocni w tej kwestii, o czym wielokrotnie miałem okazję się przekonać ;) Autobus do Beratu jedzie nie tylko z Tirany, ale też z innych większych miast Albanii, m.in. Durrës, Gjirokastra. Jeśli zależy Ci na elastyczności, dobrą opcją będzie wynajem auta na lotnisku.
Z własnym samochodem najlepiej wykorzystasz swój urlop – nie będziesz musiał dostosowywać planów do rozkładów jazdy i tras autobusów (do wielu ciekawych atrakcji nie dociera transport publiczny). W Albanii nie musisz mieć międzynarodowego prawa jazdy, więc nie musisz załatwiać żadnych formalności przed wyjazdem.
Lądując w stolicy możesz dojechać z lotniska w Tiranie do centrum i tam poszukać wypożyczalni albo wynająć auto z odbiorem na lotnisku – to pomoże Ci zaoszczędzić czas i od razu ruszyć w podróż.