Zwiedzanie Krety samochodem to najszybszy sposób, by dotrzeć do plaż Balos i Elafonisi, wąwozów Samarii i Theriso, urokliwych miasteczek jak Chania czy Retimno i dziesiątek miejsc poza utartym szlakiem, do których autobusem dojechać się nie da. Samodzielna podróż autem daje ogromną elastyczność — wynajmij auto na lotnisku w Heraklionie lub Chanii i zaplanuj objazdówkę chociaż na kilka dni.
Jeśli podróżujesz po Krecie na własną rękę w co najmniej dwie osoby, to auto opłaca się bardziej niż komunikacja publiczna (dzielisz koszty paliwa i wynajmu). Podpowiadam więc, gdzie wynająć auto na Krecie, jakie okolice zwiedzić samochodem i gdzie zaplanować noclegi.
W tym artykule podpowiem Ci, jak najlepiej zaplanować podróż samochodem po wyspie, by zobaczyć jak najwięcej ważnych atrakcji Krety w krótkim czasie.
Skąd wypożyczyłem dobry i niedrogi samochód na Krecie?
Wynajem samochodu na lotnisku w Heraklionie lub Chanii to świetne rozwiązanie, jeśli chcesz rozpocząć zwiedzanie Krety od razu po przylocie. Dzięki wypożyczeniu auta na lotnisku, unikasz konieczności szukania transferu do hotelu czy korzystania z komunikacji publicznej.
Ja zdecydowałem się na wynajem samochodu na tydzień za pośrednictwem lokalnej wypożyczalni, a najlepszych ofert szukałem na localrent.com i DiscoverCars. Samochód możesz również zarezerwować w większych miastach na wyspie, takich jak Retimno czy Agios Nikolaos. Rezerwacji najlepiej dokonywać z wyprzedzeniem – im bliżej terminu podróży, tym wyższe są ceny, a oferta może być ograniczona.
Mniejsze, lokalne wypożyczalnie na Krecie często oferują konkurencyjne ceny oraz elastyczne warunki wynajmu w porównaniu do dużych, międzynarodowych firm. Lokalne firmy mają w swojej ofercie szeroki wybór pojazdów – od małych, ekonomicznych aut idealnych do poruszania się po wąskich uliczkach kreteńskich miast, po większe modele przystosowane do dłuższych tras czy jazdy po górskich terenach. Wiele z nich oferuje także możliwość odbioru i zwrotu samochodu w różnych lokalizacjach na wyspie, co jest dużym udogodnieniem dla turystów.
Gdzie polecam spać w czasie podróży? Noclegi na trasie samochodem po Krecie
Według mnie najkorzystniejszymi bazami wypadowymi będą Chania i Heraklion. Miasta mają bogatą sieć noclegową w różnych cenach i standardach, a także są dobrze skomunikowane z resztą wyspy.
Podczas mojego pobytu w Heraklionie nocowałem w Candia Suites & Rooms. Apartamenty znajdują się blisko najważniejszych atrakcji, a do tego 2 km od plaży i niecałe 2,5 km od lotniska. Ciekawą opcją jest też Infinity City Boutique Hotel. Jego lokalizacja jest równie dogodna – blisko lotniska, plaży i popularnych atrakcji – a dodatkowo w cenę wchodzi śniadanie.
Jeśli planujesz zatrzymać się w Chanii to miejscem noclegowym, które mogę Ci polecić jest Apollon Hotel. Jest w nim cicho i kameralnie, a pokoje były schludne i przestronne. Możesz rozważyć nocleg w Boutique Hotel Del Doge. Obiekt leży zaledwie kilka kroków od Morza Śródziemnego, a do tego tuż obok Starego Portu Weneckiego i Twierdzy Firka – ważnych miejsc, które warto zobaczyć w Chanii.
Osobom, które nie lubią brać noclegów w dużych miastach mogę doradzić zakwaterowanie w Agios Nikolaos. Polydoros Appartments jest jedną z tańszych opcji, 20 min piechotą od ścisłego centrum i niedaleko plaży Ammoudi. Jeśli chcesz, żeby pierwszą rzeczą, którą zobaczysz po przebudzeniu było morze, rozważ apartamenty Meltemi Coast Suites położony przy plaży.
Co warto zwiedzić samochodem na Krecie?
Kreta to znacznie więcej niż tylko większe miasta, ale także ukryte poza ich granicami atrakcje. Zwiedzanie Krety samochodem to doskonały sposób na odkrycie ich wszystkich. Własny pojazd zapewni Ci niezależność i elastyczność, pozwalając dotrzeć do pięknych plaż, wąwozów i urokliwych kreteńskich wiosek.
Podróżując samochodem, możesz zatrzymać się w dowolnym momencie oraz odkryć nieoczekiwane atrakcje. Wynajęcie auta to idealne rozwiązanie dla osób ceniących swobodę i możliwość spontanicznego planowania.
Po Krecie możesz poruszać się z polskim prawo jazdy. Warto jednak rozważyć wyrobienie międzynarodowego prawa jazdy, które daje dodatkowe zabezpieczenie podczas każdej podróży.
Na Krecie komunikacja publiczna jest słabo rozwinięta i ogranicza się do autobusów miejskich (w Chanii, w Heraklionie) i międzymiastowych (relacji: Heraklion-Lasithi, Chania-Retimno). Dużym ograniczeniem są rozkłady jazdy, a w weekendy zmniejszona liczba kursów.
1. Okolice Agios Nikolaos
Agios Nikolaos to malownicze miasto położone na północno-wschodnim wybrzeżu Krety, znane z pięknych plaż, urokliwych uliczek i spokojnej atmosfery. W jego okolicy znajduje się Muzeum Archeologiczne, które jest skarbnicą wiedzy o starożytnej Krecie. Ekspozycja zawiera artefakty z różnych okresów, w tym ceramikę, rzeźby, a także przedmioty codziennego użytku.
Najcenniejszym artefaktem w muzeum jest naczynie w kształcie kobiety dźwigającej dzban, datowane na około 2400 p.n.e. Duże wrażenie zrobiła na mnie czaszka atlety zwieńczona złotym wieńcem, w ustach której nadal tkwi obol (moneta dla przewoźnika dusz Charona).
Około 2 km od Agios Nikolaos leży plaża Almyros – idealne miejsce na relaks i kąpiele w ciepłym, płytkim morzu (sprawdzi się dla rodzin z dziećmi). Ta piaszczysta leży w delcie rzeki o tej samej nazwie i jest otoczona bujną roślinnością. Znajdziesz na niej dobrze rozwiniętą infrastrukturę w postaci: przebieralni, pryszniców oraz wypożyczalni sprzętu do plażowania.
Ciekawą formą spędzenia wolnego czasu w mieście będą odwiedziny lokalnej farmy oliwy z oliwek – Cretan Olive Oil Farm, która jest podstawą kuchni kreteńskiej. Farma oferuje interaktywne wycieczki, podczas których zobaczysz tradycyjne metody tłoczenia oliwy, a także spróbujesz różnych jej rodzajów i lokalnych produktów, takich jak miód, sery i wino.
2. Okolice miasta Heraklion
Heraklion to największe miasto Krety, a zarazem jej stolica, która położona jest na północnym wybrzeżu wyspy. W tym mieście antyczne zabytki otoczone są supermarketami, budynkami mieszkalnymi i biurami dużych firm. W Heraklionie mieści się największe lotnisko na wyspie, a także port – jednak pełni on głównie funkcję przemysłową.
Sprawdź artykuł: Heraklion: TOP 19 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Miasto słynie z bogatej historii, będąc ważnym ośrodkiem cywilizacji minojskiej. Oprócz pozostałości po starożytnych mieszkańcach, w jego okolicy odnajdziesz także piękne plaże.
Park Wodny WaterCity
Park Wodny WaterCity to atrakcja na Krecie, która zapewni rozrywkę każdemu – niezależnie od wieku. Jest oddalony zaledwie 15 km od Heraklionu i leży na wzgórzu, z którego roztaczają się widoki na okolicę i góry. W parku możesz skorzystać z różnorodnych zjeżdżalni, takich jak Crazy River – przejażdżka tratwą, bumerang czy zjeżdżalnia w stylu wirowym. Dostępne są również atrakcje, takie jak Kamikaze oraz Czarna Dziura, określane jako ekstremalne, choć moim zdaniem daleko im do tego. Polecam Ci również przejazd tyrolką zawieszoną nad kompleksem.
Wstęp do Parku Wodnego WaterCity jest płatny, a bilety najwygodniej kupić online. Dla dzieci poniżej 90 cm wstęp jest darmowy.
Nad Twoim bezpieczeństwem będzie czuwał zespół ratowników. Młodsze dzieci znajdą tam baseny o mniejszej głębokości i specjalne zjeżdżalnie. Dla osób pragnących odprężenia idealnym wyborem będzie jacuzzi na świeżym powietrzu. Na terenie parku znajdziesz również specjalne tarasy do opalania. Park ozdabiają rzeźby i kolumny wzorowany na tych antycznych, które dodają uroku temu miejscu. Tarasowe przestrzenie wypoczynkowe pozwolą Ci cieszyć się słońcem i relaksem.
Pałac Minojski w Knossos
Pałac Minojski w Knossos to kolebka cywilizacji minojskiej, uważanej za jedną z najstarszych w Europie. Kompleks pałacowy mieści się na wzgórzu Kefala i składa się z licznych budynków, dziedzińców, klatek schodowych, sal tronowych, magazynów i świątyń, które zajmują powierzchnię ponad 20 tysięcy m².
Charakterystyczną cechą pałacu są liczne freski przedstawiające sceny życia codziennego, mityczne postacie i bogactwo natury. Zwróć szczególną uwagę na fresk Bull-Leaping oraz “Księcia z liliami”. Podczas wizyty możesz zobaczyć magazyny z ogromnymi pitosami (glinianymi naczyniami) do przechowywania żywności oraz systemy kanalizacyjne.
Bilet wstępu najwygodniej kupić online, a na zwiedzanie pałacu polecam Ci przeznaczyć 2 godziny.
Samemu ciężko wyobrazić sobie jak mogło wyglądać życie w pałacu, dlatego uważam, że najlepszą opcją jest zwiedzanie z przewodnikiem. Pałac w Knossos był siedzibą legendarnego króla Minosa (syna Zeusa i Europy), władcy Krety. Ten rozległy kompleks pałacowy pełnił znacznie więcej funkcji niż jedynie rezydencja króla, kapłanów czy urzędników. Stanowił centrum administracyjne i gospodarcze, wokół którego rozwijało się starożytne miasto Knossos. Pałac jest związany z grecką mitologią, m.in. z mitem o Minotaurze, Ariadnie czy Dedalu i Ikarze.
Muzeum Nikosa Kazantzakisa
Fani literatury powinni odwiedzić Muzeum Nikosa Kazantzakisa. Znajdziesz je w Myrtii i w całości zostało poświęcone autorowi słynnej powieści Greka Zorby, który był siedmiokrotnie nominowany do Nagrody Nobla (jednak nigdy jej nie otrzymał). W domu należącym do jego ojca zgromadzono m.in: rękopisy jego książek, pamiątki osobiste, korespondencję, prace filozoficzne oraz pamiątki jego z licznych podróży.
W muzeum dostępny jest krótki film dokumentalny o autorze, również z polskimi napisami. Dla dzieci i młodzieży przygotowano animowaną bajkę o autorze w języku angielskim. Wstęp jest płatny i istnieje możliwość zwiedzania z audioprzewodnikiem, które zajęło nam około 1,5 h.
Jeśli zgłodniejesz polecam Ci zajrzeć do restauracji Ταβέρνα Γενάρης, serwującej pyszne dolmady (greckie gołąbki w liściach winogron) i soczyste żeberka jagnięce.
Zwiedzając Heraklion obowiązkowym punktem powinien być Bastionu Martinengo – jedyny z zachowanych bastionów Murów Weneckich, gdzie mieści się grób Nikosa Kazantzakisa. Jego nagrobek z krzyżem zdobią słynne słowa: „Nie oczekuję niczego. Nie boję się niczego. Jestem wolny”. Obok spoczywa jego żona, Eleni, a całość otacza zadbany ogród. Ze wzgórza rozciąga się piękny widok na góry, morze i wyspę. Uważam, że to dobre miejsce do rozmyślań i na złapanie oddechu od zgiełku miasta.
Myrtia
Myrtia to niewielka wieś leżąca około 15 km od Heraklionu. Możesz do niej dotrzeć samochodem, taksówką lub busem z Heraklionu do Kastelli. Oprócz Muzeum Nikosa Kazantzakisa, które jest główną atrakcją miejscowości, w okolicy Myrti znajdziesz liczne winnice. Oferują one degustację lokalnych win w tym znanego na całej wyspie wina malvasia. Na tle innych win wyróżnia się intensywnymi, złożonymi aromatami owocowymi i kwiatowymi.
Szczególnie polecam Ci zajrzeć do rodzinnej manufaktury WINERY STILIANOU mieszczącej się na wzgórzu, w której poznasz tajniki produkcji wina.
Wieś jest spokojnym miejscem, idealnym na relaks i odpoczynek od tłumów turystycznych jakie można spotkać w stolicy wyspy. Warto wybrać się na krótki spacer po miejscowości, aby poznać grecką gościnność i poznać jej mieszkańców. Myrtia oferuje także liczne ścieżki spacerowe i rowerowe, które prowadzą przez malownicze wzgórza i pola oliwne z widokami na pobliskie góry.
Zaledwie 10 km od Myrti znajdziesz jeden z najstarszych kościołów prawosławnych na Krecie – Agarathos Monastery. Mnisi, którzy tam mieszkają są gościnni i chętnie opowiedzą Ci o historii świątyni, sprzedają oni także miód i rakiję (warto wesprzeć ich finansowo).
3. Okolice miasta Chania
Chania to jedno z najpiękniejszych miast na Krecie, położone na północno-zachodnim wybrzeżu wyspy. Słynie z urokliwego weneckiego portu, malowniczych uliczek i bogatej historii łączącej wpływy greckie, weneckie i tureckie. W okolicach Chanii znajduje się słynna plaża Balos, znana z turkusowej laguny i białego piasku.
W pobliżu miasta leży również plaża Elafonisi, której różowy piasek i krystaliczna woda zachwycają turystów z całego świata. Region oferuje także możliwość eksplorowania wąwozów oraz wizyty w tradycyjnych kreteńskich wioskach.
Klasztor Agia Triada Tzagaroli
Klasztor Agia Triada Tzagaroli to monastyr otoczony malowniczymi wzgórzami i gajami oliwnymi. Znajduje się w niewielkiej odległości od portu lotniczego w Chanii, dlatego warto zwiedzieć go zaraz po przyjeździe. Zachwycił mnie swoją architekturą i spokojną atmosferą.
Powstał w XVI wieku dzięki inicjatywie mnichów z rodziny Tzagaroli. Projekt kościoła stworzyli weneccy architekci, a jego styl łączy w sobie elementy bizantyjskie i weneckie. Ogród otaczającym świątynię to oaza spokoju i spotkasz tam wylegujące się na słońcu koty.
Główna świątynia klasztoru wyróżnia się bogato zdobioną fasadą oraz pięknym wnętrzem z freskami i ikonami. Moją uwagę przyciągęła ikona Trójcy Świętej, której monastyr zawdzięcza nazwę. W klasztorze działa niewielkie muzeum, w którym zobaczysz historyczne rękopisy, relikwie i zabytkowe przedmioty liturgiczne.
Mnisi z klasztoru Agia Triada Tzagaroli prowadzą swoje winnice w sposób ekologiczny i nie używają żadnych pestycydów.
Od mnichów zamieszkujący klasztor możesz kupić oliwę, ocet winny, mydło oliwne, miód oraz wino. Podczas wizyty warto zakupić te produkty – są one nie tylko wysokiej jakości, ale przede wszystkim wesprzesz tamtejszych mnichów.
Zatoka Szatana
Zatoka Szatana (Seitan Limania) jest oddalona zaledwie 22 km od centrum Chanii. Najwygodniej dotrzesz tam samochodem, a prowadząca po krętych drogach trasa dostarczy Ci malowniczych widoków na Morze Śródziemne. Zatoka wcina się w ląd, tworząc przy tym piękny kadr do zdjęć. Jedynym minusem jest ostre zejście do plaży, które może dostarczyć nieco problemów osobom z lękiem wysokości.
W dole czekać będzie na Ciebie kamienista plaża i lazurowa woda. Jest ona dzika, więc jeśli zamierzasz na niej plażować musisz pamiętać o zabraniu własnego sprzętu, wody i prowiantu (brak tam jakiejkolwiek infrastruktury). Dla własnej wygody polecam wziąć również buty do pływania. W okolicy Seiran Limania spotkaliśmy kozy, które są bardzo przyjazne i lubią spać pod samochodami. Zanim ruszysz w dalszą drogę upewnij się, że pod kołami nie ma żadnego zwierzęcia.
Tuż przy zejściu do zatoki znajdziesz darmowy Parking Lot Seitan Limania Beach (lokalizacja na mapie: 35.5514642220165, 24.192696953716442).
Wąwóz Theriso
Wąwóz Theriso, znany również jako Therissos Gorge, to malownicze miejsce położone w zachodniej części Krety, około 16 kilometrów na południe od miasta Chania. Można go przejechać samochodem, ale warto mieć na uwadze, że droga jest wąska i kręta, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.
Wąwóz rozciąga się na długości około 6 kilometrów u stóp Białych Gór. Na pierwszy rzut oka wąwóz wygląda niepozornie, ale jest to dobrze zagospodarowany teren wspinaczkowym na wyspie. Na miejscu (podobnie jak przy Zatoce Szatana) możesz spotkać dzikie kozy.
Podczas wędrówki warto pamiętać o wygodnych, sportowych butach. W lecie polecam Ci wyruszyć w drogę wcześnie rano, aby uniknąć upału.
Wąwóz oferuje wiele punktów widokowych, więc nie zapomnij o aparacie fotograficznym, aby uchwycić piękno tamtejszej natury. Wąwóz Theriso można zwiedzać również pieszo, a trasa Theriso – Aliakes – Monoskafidi nie powinna zająć Ci więcej niż 2,5 h. Moim zdaniem po drodze warto zajrzeć do wioski Theriso.
To właśnie w niej grecki polityk Eleftherios Wenizelos, rozpoczął w 1905 roku ruch niepodległościowy Krety. Na miejscu warto zwiedzić małe muzeum (Museum of national resistance 1941-1945) poświęcone osobie Wenizelosa, gdzie obejrzysz fotografie, dokumenty oraz broń z epoki.
W Theriso znaleźliśmy godną polecenia rodzinną tawernę Lameri, serwującą tradycyjną kreteńską kuchnię. W menu znajdziesz pyszne souvlaki (mięsny szaszłyk) podawane z frytkami, sałatkę grecką, a także coś na słodko – loukoumades (greckie pączki).
Grób Elefteriosa Wenizelosa
Po odwiedzinach Museum of national resistance 1941-1945 w wiosce Theriso, chciałem jeszcze bardziej zagłębić się w temat walki Krety z Imperium Osmańskim o swoją niepodległość. Postanowiłem pojechać samochodem do miejsca spoczynku Elefteriosa Wenizelosa (greckiego polityka), znajdującego się po drodze w kierunku półwyspu Akrotiri.
W grobowcu obok Elefteriosa spoczywa również jego syn Sofokles, który podobnie jak ojciec sprawował urząd premiera kraju. Dojazd do grobów tych słynnych Greków jest dobry i nie powinien sprawić Ci żadnych problemów. Przed wjazdem na wzgórze znajdziesz parking, na którym będziesz mógł zostawić samochód.
Elefterios Wenizelos był inicjatorem rewolucji w Theriso w 1905 roku, która miała na celu zrzucenie rządów międzynarodowego protektoratu i przyspieszenie unii z Grecją.
Obok grobowców znajdziesz również mały i skromny kościół Orthodox Church of Holy Prophet Elias (niestety nie udało się nam go zwiedzić od środka). Położony jest na Wzgórzu Proroka Eliasza, z którego roztacza się widok na położoną w dole Chanię, Morze Egejskie i Góry Białe.
Uważam, że miejsce warto odwiedzić choćby dla samej panoramy. Właśnie na tym wzgórzu Kreteńczycy po raz pierwszy w 1897 roku wznieśli grecką flagę. To pamiętne dla Greków wydarzenie uwiecznia stojący na wzgórzu pomnik przedstawiający postać Spyrosa Kayalesa, który trzyma podziurawioną od kul flagę.
4. Wąwóz Samaria
Dzięki temu, że wynająłem samochód mogłem zobaczyć wąwóz Samaria, leżący w zachodniej części Krety – najdłuższy suchy wąwóz w Europie. Moim zdaniem jest to najładniejszy wąwóz na wyspie i nie powinno się go omijać podczas zwiedzania Krety samochodem.
Wąwóz rozciąga się na długość 18 km, zaczynając się na płaskowyżu Omalos, w pobliżu Xyloskalo, na wysokości ponad 1200 m. n.p.m. Kończy się nad Morzem Libijskim w miejscowości Agia Roumeli. Po drodze miniesz kaplicę Agios Nikolaos oraz wioskę Samaria, która została opuszczona przez ostatnich mieszkańców w 1962 roku, po utworzeniu na tym terenie parku narodowego.
Z Agia Roumeli musisz popłynąć promem do miejscowości Sougia, a następnie wsiąść do autobusu, który zabierze Cię z powrotem do Xyloskalo.
Najwyższe ściany tworzące wąwóz sięgają 300 m, a najwęższym odcinkiem szlaku są Stalowe Wrota (3,5 metra szerokości) i znajdują się mniej więcej na 11 km trasy. Wąwóz jest również schronieniem dla dzikich kozic kri-kri. Przeprawa przez niego jest znacznie bardziej wymagająca kondycyjnie niż wędrówka wąwozem Theriso.
W pobliżu miejscowości Xyloskalo znajdziesz dwa parkingi – Parking Samaria Gorge (lokalizacja na mapie: 35.309143828387896, 23.91804252492392) i Free parking Samaria Canyon (lokalizacja na mapie: 35.31100866807669, 23.917162760404434).
Przejście wąwozu Samaria zajęło nam ponad 6 h, dlatego musisz pamiętać, że chcąc zwiedzić go w całości powinieneś zarezerwować na to cały dzień. Warto zaplanować wędrówkę na wczesne godziny poranne, gdy upał nie jest jeszcze zbyt uciążliwy.
Po drodze warto zahaczyć o miejscowość Agia Roumeli, w pobliżu której znajdowało się starożytne miasto Tarra. Był to ważny ośrodek handlowy i religijny poświęcony Apollonowi.
5. Plaża Mazida Ammos
Plaża Mazida Ammos to jedna z tych plaż na Krecie, na których można odpoczywać godzinami. Znajdziesz ją na południowo-wschodnim krańcu wyspy, w pobliżu miejscowości Xerokampos. Dojazd na plażę prowadzi krętą, malowniczą drogą przez górzysty krajobraz z widokami na wybrzeże.
Sama plaża to szeroki pas złotego piasku, który łagodnie łączy się z krystalicznie czystą wodą Morza Libijskiego. Kolor wody mieni się różnymi odcieniami błękitu i turkusu, co tworzy kontrast z surowymi, skalistymi wzgórzami otaczającymi plażę.
Zejście do wody jest łagodne, a dno piaszczyste, więc nie musisz zabierać ze sobą butów do pływania. Na plaży brakuje dużej infrastruktury turystycznej, znajdziesz tam jedynie prysznice, kilka parasoli i leżaków (brakuje punktów gastronomicznych). To idealne miejsce dla miłośników snorkelingu – wody wokół plaży są pełne morskiego życia. Polecam zostać Ci na plaży aż do zachodu słońca, kiedy niebo robi się pomarańczowo-różowe. Warto jednak pamiętać, że czasami może być tam wietrznie, zwłaszcza gdy wiatr wieje z północy.
6. Okolice miasta Retimno
Retimno, położone na północnym wybrzeżu Krety, to miejsce pełne historii i uroku, które przyciąga turystów swoimi zabytkami i wenecką architekturą. Jednak to nie tylko samo miasto oferuje ciekawe atrakcje. Najlepszym sposobem na odkrycie wszystkich jest wynajęcie samochodu, który umożliwi wygodny dojazd do mniej dostępnych, ale niezwykle urokliwych lokalizacji. W okolicy Retimno kryją się malownicze miejsca warte odwiedzenia – urokliwe wioski, plaże, malownicze wąwozy i górskie trasy, każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Wąwóz Mili (Mili Gorge)
Zwiedzając Kretę autem warto zobaczyć również Wąwóz Mili (Mili Gorge), który znajduje się w północno-zachodniej części wyspy. Wąwóz jest otoczony stromymi skałami wznoszącymi się na kilkadziesiąt metrów i bujną roślinnością. Podczas wędrówki mogłem cieszyć się cieniem, który dają zielone lasy i krzewy dzikiej roślinności.
Dno wąwozu pokrywa kamienista ścieżka, która prowadzi przez strumień, a na trasie można spotkać kilka naturalnych zbiorników wodnych (w postaci jeziorek i małych wodospadów), w których woda zbiera się po deszczu. Wąwóz jest stosunkowo mało turystycznym miejscem, dzięki temu możesz poczuć się tam jak w ustronnym, dzikim zakątku wyspy.
W przerwie obiadowej polecam Ci zajrzeć do restauracji Cantina Banana, miejsca gdzie przy stolikach rosną bananowce. My zdecydowaliśmy się na gyros pita i świeżą lemoniadę. Właściciel był bardzo sympatyczny i poczęstował nas za darmo soczystymi owocami ze swojego ogrodu.
Po drodze znajdziesz kilka ruin starych młynów wodnych, które były wykorzystywane przez mieszkańców w przeszłości i to właśnie im wąwóz zawdzięcza swoją nazwę. Podczas marszu możesz zobaczyć kilka małych kościółków, charakteryzujących się prostotą i surowością budownictwa.
Wędrówka wąwozem zwykle zajmuje około 2-3 godzin, w zależności od tempa marszu i liczby przerw. Możesz zajrzeć również do opuszczonej wioski Mili położonej na skraju wąwozu. Znajdziesz w niej opuszczone budynki mieszkalne, które powoli pochłania przyroda. Mieszkańcy byli zmuszeni je opuścić z powodu wylewów rzeki i osunięcia ziemi w 1972 roku.
Źródła Argiroupoli
W wiosce Lappa oddalonej zaledwie 30 minut samochodem od Retimno znajdziesz liczne potoki i strumienie. Płyną one ze źródeł Argiroupoli, np. potok Mouselas, potok Argyroupolis czy potok Petres. To naturalne cieki wodne, które dodają uroku okolicy i tworzą malownicze krajobrazy.
Na miejscu jest dość sporo schodów, więc osobom starszym i rodzinom z wózkami może być ciężej się poruszać. Po wejściu na górę zobaczysz małą jaskinię a w niej kościół ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΪ ΙΩΑΝΟΥ ΑΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ. Ze szczeliny w jego ścianie wypływa woda, która przez miejscowych nazywana jest świętą wodą.
Tuż obok źródeł Argiroupoli znajdziesz Taverna Kastro, która zasługuje na Twoje odwiedziny – zjesz w niej dolmadakię, czyli roladki z ryżem (ku mojemu zdziwieniu podano je w kwiatach cukinii, a nie jak zwykle w liściach winogron).
Trasa prowadząca do wioski Lappa biegnie wzdłuż wybrzeża wyspy, więc po drodze nacieszysz się pięknymi widokami. Przy rzece Mouselas znajdziesz mały bizantyjski kościół Ναός Αγίας Κυριακής. W środku nie znajdziesz nic specjalnego, ale możesz do niego wejść i się ochłodzić. Podczas spacerowania towarzyszył mi dźwięk cykad, a dookoła znalazłem dużo zieleni. Co ciekawe źródła Argiroupolis zasilają studnie, fontanny i farmy pstrąga znajdujące się w okolicy.
Klasztor Arkadi
Po północno-zachodniej stronie góry Psiloritis na wysokości 500 m n.p.m wznosi się klasztor Arkadi. Samochodem z Retimno na miejsce dotrzesz w zaledwie 30 minut. Ten XIV-wieczny kościół stał się symbolem poświęcenia i walki o niepodległość, którą Kreteńczycy toczyli z Turkami w 1866 roku.
Świątynię zbudowano na planie prostokąta, a mój wzrok przyciągnęły kamienne łuki tworzące krużganki oraz solidna kamienna fasada. Dziedziniec porośnięty jest kolorowymi kwiatami, ale moją uwagę przykuł stary cyprys, w którym do dzisiaj tkwi turecka kula.
Podczas zwiedzania klasztoru najwięcej emocji wzbudził we mnie budynek prochowni, którego strop runął w wyniku eksplozji. Kobiety wraz z dziećmi, znajdujące się w prochowni za wszelką cenę chciały uniknąć dostania się do tureckiej niewoli, dlatego padła decyzja o wysadzeniu budynku.
Na terenie klasztoru znajdziesz również refektarz, w którym dokonano egzekucji pozostałych powstańców, a obecnie mieści się w nim muzeum. Obejrzysz w nim broń używaną w czasie oblężenia, bogato zdobione ikony i krzyże, ręcznie przepisywane kodeksy czy szaty liturgiczne. Zwiedzanie zakończyliśmy przy Pomniku Bohaterów, w którym zgromadzono szczątki kreteńskich bohaterów.
7. Wąwóz Richtisa
Trasa samochodowa biegnąca z Ajos Nikolaos do Wąwozu Richitsa prowadzi wzdłuż wybrzeża i oferuje malownicze widoki. Wąwóz Richitsa jest jednym z najbardziej zielonych zakątków Krety – było to miłą odmianą od spalonej od greckiego słońca ziemi.
Trasa przez wąwóz zaczyna się tuż przy kamiennym moście Lachanas. Według opowiadań mieszkańców wyspy był on miejscem wymiany ludności między Turkami i Grekami. Po drodze miniesz rzekę Richits i prywatne działki obsadzone winoroślą i drzewkami cytrusowymi.
Wstęp do wąwozu jest płatny, a bilety kupisz w kasie na miejscu. Kasa biletowa znajduje się przy wejściu do Wąwozu Richitsa – otrzymacie w niej również ulotki informacyjne dotyczące wąwozu.
Podobnie jak w Wąwozie Mili znaleźliśmy pozostałości po dawnych młynach wodnych. Rosnące w wąwozie oleandry i platany dostarczają wiele cienia, w którym możesz zrobić przerwę i odpocząć od marszu, a w powietrzu unosił się zapach ziół. Największą atrakcją wąwozu jest wysoki na 20 metrów wodospad. W jego dole znajdziesz niewielki staw, w którym miałem przyjemność zażyć orzeźwiającej kąpieli. Wąwóz ciągnie się na około 3 kilometry, a nam przeprawa przez niego zajęła 3,5 godziny.
8. Wodospady Argyroupolis
Korzystając z wynajętego samochodu mogłem zobaczyć na Krecie wodospady Argyroupolis – oddalone od Retimno o około 20 km. Znajdują się w Wąwozie Kurtaliotiko, w którym odpoczniesz od tłumów turystów. Wodospady tworzą kaskady, a spływająca po nich woda wydaje przyjemny szum. Polecam Ci zrobić sobie dłuższy spacer ścieżkami wąwozu (ciągnie się na 3 km), podczas których będziesz miał możliwość obcowania z dziką naturą. Nam wędrówka z krótkimi przystankami zajęła 2,5 godziny.
Uważam, że spędzenie czasu wśród wodospadów to idealne rozwiązanie dla rodzin czy par, które chcą spędzić kilka godzin w otoczeniu natury. Współczesna miejscowość Argyroupolis została wybudowana na miejscu starożytnego miasta Lappa, a według legend założył je sam Agamemnon.
Przyjemnie patrzyło mi się na domy mieszkańców Argyroupolis, które zdobią antyczne mozaiki i wiekowe kolumny. Zobaczysz tam również zachowane do naszych czasów wille weneckie – jednak można obejrzeć je tylko z zewnątrz. Elementy starożytnego świata idealnie wkomponowały się w dzisiejszy krajobraz Argyroupolis, dlatego polecam Ci odwiedzić to miejsce na Krecie.
9. Wycieczka na Spinalongę
Podróż na grecką wyspę Spinalongę zaczyna się od dojazdu autem do malowniczej miejscowości Elounda. Trasa wiedzie przez urokliwe kreteńskie krajobrazy, a po drodze możesz podziwiać gaje oliwne i turkusowe zatoki.
W Eloundzie znajduje się przystań (lokalizacja na mapie: 35.19144319, 25.720558833), skąd regularnie odpływają łódki na Spinalongę – podróż łódką trwa kilkanaście minut i oferuje widoki na Zatokę Mirabello. Wyspa na początku XX wieku pełniła funkcję kolonii dla trędowatych. Oprócz weneckiej twierdzy z punktami widokowymi na morze, zobaczysz również kościół św. Jerzego i cmentarz z bezimiennymi grobami.
Na południu wyspy znajduje się także plaża Spinalonga z ciepłymi i czystymi wodami. Jeśli nie chcesz na własną rękę organizować wyprawy na Spinalongę to dobrym rozwiązaniem będzie skorzystanie z wycieczek zorganizowanych. Mogę polecić Ci całodniową wycieczkę ze zwiedzaniem Spinalongi, Eloundy i Agios Nikolaos, podczas której poznasz historię tych miejsc, a także odwiedzisz fabrykę oliwy z oliwek. Możesz też zdecydować się na wycieczkę łodzią na wyspę z grillem na plaży Kolokytha.
Jak jeździło mi się autem po Krecie? Czy jest bezpiecznie? Moje doświadczenia
Jazda autem po Krecie to ciekawe doświadczenie, które dostarczyło mi wiele wyzwań, ale także wiele przyjemności. Wiele tras biegnie wzdłuż wybrzeża wyspy dostarczając malowniczych widoków na morze. Drogi biegnące przez górskie tereny wymagają sporej uwagi i umiejętności ze względu na strome zbocza i serpentyny.
Podróżowanie samochodem po Krecie jest bezpieczna, choć warto przygotować się na specyficzne warunki i lokalne zasady drogowe. Poniżej przygotowałem dla Ciebie kilka przydatnych informacji dotyczących poruszania się po wyspie:
- stan dróg – Kreta szczególnie w północnej części ma dobrze rozwiniętą infrastrukturę drogową. W tej części wyspy biegnie autostrada nr 90, jednak do europejskich standardów jej daleko. Po zachodniej stronie wyspy drogi są w całkiem dobrym stanie, ale w sezonie turystycznym tworzą się tam korki. Drogi we wschodniej części Krety również są zadbane. Sytuacja najgorzej wygląda na południu wyspy, choć z roku na rok ich stan ulega poprawie,
- bezpieczeństwo jazdy – mieszkańcy Krety mają specyficzny styl jazdy, który dla turystów może wydawać się nieco chaotyczny i często używają klaksonów. Choć ogólnie znają przepisy drogowe, nie zawsze rygorystycznie ich przestrzegają. Podczas jazdy warto być czujnym na zwierzęta, takie jak kozy lub owce czy koty,
- przepisy drogowe – w obszarach zabudowanych wynosi 50 km/h, a poza terenem zabudowanym 90 km/h, 110 km/h na drogach szybkiego ruchu i 130 km/h na autostradach. Kierowcy powinni zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa, a motocykliści muszą nosić kaski. Stężenie alkoholu we krwi doświadczonego kierowcy w Grecji może wynosić maksymalnie 0,5 promila,
- zasady parkowania – parkowanie na Krecie bywa wyzwaniem, zwłaszcza w większych miastach, gdzie miejsca parkingowe są ograniczone. W centrach miast najczęściej można znaleźć parkingi płatne, zarówno publiczne, jak i prywatne, z jasno oznaczonymi strefami postojowymi. Znaki zakazu parkowania często występują w kluczowych miejscach, takich jak wąskie uliczki czy okolice zabytków, dlatego warto zwracać na nie uwagę,
- stacje benzynowe – na Krecie są dość licznie rozmieszczone, szczególnie w pobliżu większych miast i głównych dróg, a wiele z nich oferuje obsługę przez pracowników. Ceny paliwa są wyższe niż w Polsce, co wynika z greckich podatków oraz kosztów transportu paliwa na wyspę. Przed wyruszeniem w dłuższą trasę warto zatankować do pełna, szczególnie jeśli planujesz podróż w górskie lub mniej zaludnione obszary (bo tam stacji jest znacznie mniej).
Czy wykupiłem ubezpieczenie wynajmu auta przed podróżą?
Wynajmując samochód, często rezygnuję z dodatkowego ubezpieczenia, licząc na to, że wszystko pójdzie bezproblemowo. Jednak muszę przyznać, że to dość ryzykowne podejście – nawet drobne uszkodzenie pojazdu może wiązać się z dużymi kosztami, które będę musiał pokryć z własnej kieszeni. Decydując się na podróż po Krecie autem, postanowiłem wykupić ubezpieczenie, aby mieć większy spokój ducha i Tobie również polecam tak zrobić.
Na Krecie drogi są bardzo zróżnicowane. Autostrada biegnąca przez wyspę jest szeroka i zadbana, ale trasy górskie i te w małych wioskach są wąskie, kręte o stromych podjazdach. Takie warunki zwiększają ryzyko drobnych szkód (zarysowania czy otarcia), szczególnie na parkingach lub w zatłoczonych miejscach turystycznych.
Przed zakupem ubezpieczenia warto dokładnie przeczytać, co obejmuje polisa. Niektóre ubezpieczenia pokrywają jedynie niewielkie szkody lub mają pewne wykluczenia. Zwróć uwagę na szczegóły, takie jak ochrona szyb, lusterek czy podwozia – te elementy pojazdu są szczególnie narażone na uszkodzenia w trudnym terenie.
Dobrym pomysłem jest wybranie polisy, która oferuje całkowite zniesienie udziału własnego. Dzięki temu, w razie uszkodzeń, nie będziesz musiał pokrywać żadnej części kosztów naprawy z własnej kieszeni. Jeśli zdecydujesz się na ubezpieczenie z udziałem własnym, upewnij się, jak wysoka jest kwota, którą będziesz musiał dopłacić w razie szkody.
Mapa najważniejszych atrakcji Krety na telefon i komputer
Podczas mojej podróży po Krecie, spędziłem dużo czasu na poszukiwaniu miejsc wartych zobaczenia. Zebrałem je wszystkie w całość, a efekty mojej pracy możesz zobaczyć na mapie ponad 300 atrakcji i punktów Krety. Znajdziesz w niej zabytki architektury, muzea, plaże, szlaki górskie oraz sprawdzone przeze mnie hotele i restauracje.
Mapa pozwoli Ci w pełni cieszyć się urlopem bez konieczności wyszukiwania atrakcji na własną rękę – zaoszczędzisz w ten sposób swój czas. Dostęp do mapy jest możliwy zarówno na komputerze, jak i telefonie.
Co jeszcze warto przeczytać?
Polecam zajrzeć do wszystkich artykułów o Krecie, które napisaliśmy na blogu. Szczególnie dobrze będzie Ci przejrzeć: