19+ atrakcji Mazowsza: jakie ciekawe miejsca zobaczyć i gdzie pojechać na weekend?

Mazowsze to region, który kojarzymy głównie dzięki bogatej w atrakcje Warszawie. Województwo mazowieckie to jednak obszar, w którym możesz znaleźć multum zróżnicowanych atrakcji idealnych na jednodniowy, weekendowy lub dłuższy wypad. Mazowsze ma w swojej ofercie park narodowy, sporo parków krajobrazowych, jeziora, ciekawe miasta i dziesiątki naturalnych atrakcji, które warto zobaczyć nawet w ramach jednodniowej lub weekendowej wycieczki.

Przygotowałem listę 19 atrakcji i miejsc wartych zwiedzania na Mazowszu na jeden dzień, niedzielę i na cały weekend. Mazowsze to nie tylko Warszawa. Na terenie największego województwa Polski czeka sporo do zrobienia i zobaczenia. Dzięki temu przewodnikowi nie będziesz już musiał zastanawiać się, gdzie pojechać na weekend w okolicach Warszawy.

Co znajdziesz w artykule?

• propozycję atrakcji i ciekawych miejsc, które warto odwiedzić w czasie zwiedzania Mazowsza,
• informacje o najpiękniejszych naturalnych zakątkach regionu,
• wskazówki dotyczące odwiedzin w najciekawszych punktach Mazowsza,
• powody, dla których warto odwiedzić Mazowsze,
• porady dotyczące dojazdu na Mazowsze i poruszania się po regionie camperem.

1. Kampinoski Park Narodowy

Obejmujący tereny Puszczy Kampinoskiej Kampinoski Park Narodowy to jedyny park narodowy w Europie, który bezpośrednio graniczy ze stolicą kraju. Trudno o lepszą lokalizację – mieszkańcy Warszawy mogą zaglądać tutaj w ramach krótkich wypadów za miasto. Od 2000 r. Kampinoski Park Narodowy jest wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO.

Teren Kampinoskiego Parku Narodowego oferuje pieszym turystom ponad 300 km szlaków turystycznych. Rowerzyści mogą skorzystać z prawie 150-kilometrowego Kampinoskiego Szlaku Rowerowego. Gdyby tego było mało, w parku popularna jest również turystyka konna. Puszczę Kampinoską umiłowały sobie liczne gatunki ptaków, łosie, bobry, rysie i dziesiątki innych zwierząt.

Poza spacerami na łonie natury, w planach zwiedzania polecam Ci uwzględnić m.in. muzeum i cmentarz w Palmirach, upamiętniające ofiary II wojny światowej oraz kampinoską pustynię, czyli Grochalskie Piachy. Zainteresuje Cię też kilka tras dydaktycznych prowadzonych drewnianymi kładkami – ścieżki dydaktyczne “Do Karczmiska”, “Wokół Opalenia”, “Wokół Bieli” czy “Łużowa Góra”.

2. Warszawa

Trudno mówić o Mazowszu nie wspominając o Warszawie – stolicy Polski i największym mieście województwa mazowieckiego. Liczba atrakcji w Warszawie pozwala spędzić na zwiedzaniu długie dni, ale klimat miasta można poczuć już po wizycie w kilku charakterystycznych punktach. Jeśli Warszawę traktowałeś dotychczas jako bazę wypadową – tym razem może stać się głównym celem Twojej podróży.

Przyjeżdżając do Warszawy trudno Ci będzie nie zauważyć jednego z najbardziej charakterystycznych budynków naszego kraju, czyli “ofiarowego” nam przez “przyjaciół z ZSRR” Pałacu Kultury i Nauki. Jeśli chcesz spojrzeć na miasto z góry, warto wjechać na działający w nim punkt widokowy. Do obowiązkowych atrakcji należy też Stare Miasto z prowadzącym do niego Krakowskim Przedmieściem. Nie pomiń również Zamku Królewskiego i malowniczych Łazienek Królewskich z Pałacem na Wodzie.

Stolica Polski to również duża liczba interesujących i różnorodnych muzeów. Mocno rekomenduję Ci odwiedziny w poświęconych współczesnej historii muzeach: Muzeum Powstania Warszawskiego i POLIN Muzeum Historii Żydów Polski. Klasycznymi punktami w planach zwiedzania Warszawy są też Muzeum Narodowe, popularne wśród całych rodzin Centrum Nauki Kopernik i znajdujące się w dzielnicy Praga Muzeum Polskiej Wódki.

3. Jezioro Zegrzyńskie

Warszawiacy i mieszkańcy okolicy nie muszą ruszać w daleką podróż, aby w gorące dni przenieść się w otoczenie jezior, lasów i plaż. Leżące niedaleko Warszawy Jezioro Zegrzyńskie, zwane też Zalewem Zegrzyńskim, to sztuczny zbiornik wodny zbudowany w 1963 r. na Narwi. Miał wchodzić w skład układu innych zbiorników umożliwiających żeglugę w okolicy, jednak… pozostałych zalewów nie zbudowano.

Leżące na północ od Warszawy Jezioro Zegrzyńskie to mazowieckie centrum sportów wodnych. W sezonie tafla jeziora zapełnia się rowerami wodnymi, żaglówkami i wszelkiego rodzaju sprzętem pływającym, a plaże pełne są wypoczywających mieszkańców okolicy. W Nieporęcie działa też szkoła windsurfingu – a nuż złapie Cię ochota na złapanie wiatru w żagiel. ;)

Pobyt nad Jeziorem Zegrzyńskim możesz rozszerzyć o spływ kajakowy Narwią. Jeśli nie masz zbyt wiele czasu, zdecyduj się na krótki spływ na trasie Dzierżenin – Kacice (14 km, 3 godziny) albo Dzierżenin – Gzowo (8 km, 2 godziny). Organizacją spływu może zająć się np. firma Kajakiem po Narwi z siedzibą w Dzierżeninie. Po kajakowych doświadczeniach na płynącej bardziej na zachód Skrwie czuję, że Narew może być podobnie przyjemnym przeżyciem.

4. Twierdza Modlin

Jedną z największych twierdz w Europie i największą twierdzę w Polsce znajdziesz w Modlinie – prawobrzeżnej części Nowego Dworu Mazowieckiego, niedaleko popularnego wśród tanich linii lotnicznych portu lotniczego. Poza imponującym rozmiarem, warto docenić fakt, że Modlin jest jedną z najlepiej zachowanych twierdz, które można nadal oglądać w Polsce.

Umocnienia zajmują spory fragment prawego brzegu Narwi. Przy nim znajduje się cytadela modlińskiej twierdzy, a w jej skład wchodzą jeszcze umocnienia kazuńskie i nowodworskie oraz dwa łańcuchy pomocniczych fortów. Cytadela w Modlinie to najdłuższy budynek w Europie – ma aż 2250 metrów! W odróżnieniu od innych potężnych twierdz (jak np. ta w Toruniu czy Srebrnej Górze), Modlin sprawdzał się w boju kilkukrotnie, a do swojej ostatniej walki stanął w 1939 r.

Twierdza Modlin w znanej nam dzisiaj formie powstała z rozkazu Napoleona, który chciał mocniej ufortyfikować okolice Warszawy i przez to wspierać działania francuskiej armii. Pomimo klęski Napoleona w bitwie pod Lipskiem w październiku 1813 r., Modlin bronił się jeszcze przez dwa miesiące. Twierdzę przebudowywano za czasów rosyjskich i w czasie XX-lecia międzywojennego. 29 września 1939 r. Modlin skapitulował po ponad 2 tygodniach niemieckiego oblężenia i na tym akcie zakończył swoją militarną historię.

5. Pojezierze Gostynińskie i Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy

Za zachód i południe od Płocka rozciąga się Pojezierze Gostynińskie, pełne coraz popularniejszych wśród turystów jezior. Jego część wchodzi w skład Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego, który zahacza o województwa mazowieckie i kujawsko-pomorskie. Jeśli zastanawiasz się, gdzie pojechać nad wodę na Mazowszu, ten region dostarczy Ci wielu ciekawych możliwości. Nie bez powodu mówi się o nim “mazowieckie Mazury”.

Do najpopularniejszych zakątków Pojezierza Gostynińskiego należy okolica Jeziora Białego. Głębokie na nawet 36 metrów Jezioro Białe to liczący sobie 150 hektarów zbiornik, który w ciepłe miesiące wypełnia się turystami z całego Mazowsza. Szukanie noclegów w tej okolicy nie powinno sprawiać problemów, bo dookoła jeziora działa sporo agroturystyk i campingów.

Jeśli poszukujesz bardziej ustronnych terenów i chciałbyś uniknąć tłumów, ciekawą alternatywą jest leżące niedaleko Jezioro Sumino z dużą liczbą trawiastych i piaszczystych wejść do wody. Polecam Ci też zainteresowanie się Jeziorem Zdworskim, czyli największym naturalnym zbiornikiem Mazowsza. Zatrzymaliśmy się tu camperem na jedną noc i doceniliśmy urok okolicy.

Porównywalną do Jeziora Białego popularnością cieszy się Jezioro Lucieńskie – mazowiecki rekordzista pod względem objętości, z przylegającym do niego rezerwatem Leśny Lucień. Jeszcze długo przed moim przyjazdem w tej rejon Mazowsza wiedziałem o ważnym punkcie przy jeziorze, czyli opuszczonym ośrodku wypoczynkowym. Obiekt należący pierwotnie do Żyrardowskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego działał do 2007 r., a teraz stał się popularnym kierunkiem urbexowych eksploracji. Pamiętaj, że wejście do środka nie jest legalne – wszystko robisz więc na swoją odpowiedzialność.

Okolica Pojezierza Gostynińskiego to nie tylko około 40 jezior, ale też kilka wartych uwagi miejscowości. Polecam Ci zajrzeć na chwilę do Nowego Duninowa, który może się pochwalić zespołem pałacowo-parkowym leżącym niedaleko Wisły (moim zdaniem najładniejszy jest gotycki zameczek nad stawem) oraz parkiem w stylu krajobrazowym z XIX wieku i ogólnodostępnym, wiślańskim portem. Z widokiem na łódki możesz tu odpocząć przed dalszym odkrywaniem uroków Mazowsza.

Odwiedź też leżący nad Skrwą Lewą Gostynin, w którym zwiedzić warto Zamek Książąt Mazowieckich z II połowy XIV wieku, stojący na otoczonym wodą podwyższeniu. Poza malowniczym położeniem, zamek wsławił się w historii tym, że w 1612 r. jego więźniem był sam car Rosji, Wasyl Szujski. Dzisiaj na zamku działa hotel, restauracja oraz punkt informacji turystycznej. W okolicy znajdziesz rezerwaty przyrody Osetnica, Dybanka i Drzewce.

6. Skansen Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim

Kilkanaście minut drogi na wschód od Płocka znajdziesz pamiątkę po czasach, w których na tych terenach w symbiozie żyli obok siebie Polacy i Olendrzy. W Skansenie Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim poznasz historię osadników z terenów Fryzji, Flandrii i Niemiec, którzy przybywali do dzisiejszej Polski od XVII wieku. Szukali u nas swobody wyznawania swojej protestanckiej religii. Byli świetnymi specjalistami od melioracji i dobrze znali się na prowadzeniu gospodarstwa.

W Skansenie Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim zobaczysz dawne olenderskie zabudowania, m.in. dom polski, gospodarstwo i coś, w tym Olendrzy się specjalizowali, czyli powidlarnię. Odtworzono też dawną szkołę z 1901 r. Dzięki skansenowi możesz poznać historię grupy społecznej, która bezpowrotnie zniknęła z naszych terenów po II wojnie światowej. Zbyt mocno kojarzyli się wtedy ze znienawidzonymi Niemcami.

Skansen to atrakcja z gatunku tych, dla których warto nadłożyć nieco kilometrów i zboczyć ze swojej podróżniczej trasy. Zanim odwiedziłem Wiączemin Polski, idea olenderskiej obecności w Polsce była dla mnie dość mglista. Skansen przybliżył mi nie tylko historię ich osadnictwa ale pokazał też, że społeczne podziały biorą się często nie z ludzkiej niechęci do innych, a raczej z irracjonalnych skutków wielkiej polityki, wcinających się w życie zwykłych ludzi. Polecam wizytę tutaj – będzie ciekawie i pouczająco.

7. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Na styku rzek Skrwy i Sierpienicy działa park etnograficzny, który na otwartej przestrzeni pokazuje charakterystyczną architekturę mazowieckich wsi sprzed wieków. Na ponad 60 hektarach terenu zgromadzono ponad 70 obiektów – chat, obiektów gospodarczych, przemysłowych i sakralnych, ale też zespołów dworskich i karczemnych. Poza ekspozycją “pod chmurką”, do obejrzenia masz też wnętrza Galerii Rzeźb i Powozowni.

Zabudowę zorganizowano w formie wsi rzędowej, charakterystycznej dla polskiej wsi w tej części kraju. Do obejrzenia będziesz miał m.in. pochodzący z XVIII wieku drewniany kościół przeniesiony z Drążdżewa, drewniany młyn wiatrowy, kilka chłopskich zagród z XIX i XX wieku. W Sierpcu zobaczysz też karczmę z kuźnią i chałupą kowala z XVIII wieku oraz drewniany dwór z Uniszek Zawadzkich. Miejsc do spacerowania wystarczy Ci nawet na kilka godzin – rzuć okiem na mapkę skansenu.

W leżącym niedaleko Sierpca Bieżuniu możesz odwiedzić Muzeum Małego Miasta, którego ekspozycja opowiada o kulturze niewielkich miasteczek z II połowy XIX wieku. Jeśli znajdziesz się w okolicach Bieżunia, wizyta w tym muzeum będzie ciekawym dopełnieniem wcześniejszego zwiedzania Muzeum Wsi Mazowieckiej.

8. Radom

Eksplorując Mazowsze, warto zajrzeć również do niekojarzącego się turystycznie Radomia. Niezależnie od memicznych już haseł związanych z miastem, postanowiłem dać Radomiowi szansę i ostatecznie okazało się, że atrakcje miasta szczelnie wypełniły mi cały dzień. Kolejny dowód na to, żeby nie brać czyichś opinii za swoje i eksplorować samodzielnie. Jakie atrakcje oferuje więc rodzinne miasto Jacka Malczewskiego?

Miłośnicy malarstwa (albo ludzie rozpoznający chociaż nazwiska ważniejszych polskich artystów), powinni zajrzeć do Muzeum im. Jacka Malczewskiego z bogatymi zbiorami twórczości malarza pełnymi… autoportretów. Długo nie zapomnę szczegółów twarzy Pana Jacka. ;) Muzeum znajduje się na radomskim Rynku, który paradoksalnie nie jest centrum miejskiego życia – ono odbywa się na Placu Konstytucji 3 Maja. Przy placu obejrzyj imponujący Pałac Karschów i Wickenhagenów z ładną klatką schodową.

Po drodze z Rynku na Plac Konstytucji rzuć okiem na kościół i klasztor Bernardynów oraz średniowieczny kościół św. Jana Chrzciciela, pochodzący z czasów Kazimierza Wielkiego. Imponujące są kamienice ciągnące się m.in. wzdłuż ulic Marszałka Józefa Piłsudskiego i równoległej Stanisława Moniuszki. Zwróć uwagę na potężną Katedrę Opieki Najświętszej Maryi Panny, sąsiadującą z ładnie zaaranżowanym Parkiem Kościuszki.

Radom możesz zwiedzać śladami miejskich rzeźb, które opowiadają o kultowych produktach wytwarzanych dawniej w mieście. Szukając ich na ulicach Radomia, trafisz m.in. na figurki poświęcone wadze marki Radwag, farbie z Rafilu, rowerom produkowanym w radomskiej Fabryce Broni czy butom Sofiksom. Znajdzie się nawet nigdy nie psujący się serek homogenizowany z zakładów Rolmlecz. Ciekawa wariacja kojarząca mi się oczywiście z wrocławskimi krasnalami. ;)

9. Mazowiecki Park Krajobrazowy i Bagno Całowanie

Mówiliśmy już o tym, że mieszkańcy stolicy mogą cieszyć się z bliskości Kampinoskiego Parku Narodowego. Nie wspomniałem jednak, że to nie koniec naturalnych atrakcji w najbliższej okolicy Warszawy. Do dyspozycji turystów jest również Mazowiecki Park Krajobrazowy, który wcisnął się w bogaty w torfowiska teren między Otwockiem a Celestynowem.

Zalesiony w 70% Mazowiecki Park Krajobrazowy ma w swoich granicach kilka interesujących rezerwatów przyrody, ale też ciekawe obiekty historyczne. W sercu parku znajdziesz ukryte wśród bagien bunkry Dąbrowiecka Góra oraz przyjemne do spacerowania rezerwaty Szerokie Bagno i Czarci Dół obok XVIII-wiecznej wsi Ponurzyca. Warto odwiedzić też rezerwaty Bocianowskie Bagno i Żurawinowe Bagno. Dużo tych bagien. ;)

Prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnym zakątkiem parku jest bagno o najpiękniejszej możliwej nazwie – Torfowisko Całowanie. Przez ciągnące się na długości 15 km Bagno Całowanie poprowadzono drewnianymi kładkami ścieżkę dydaktyczną “13 błota stóp” (do przejścia niecałe 5 kilometrów). Bagno znajduje się na liście obszarów Natura 2000, a najcenniejsze jego fragmenty chronią rezerwaty “Na Torfach” i “Wymięklizna”.

10. Puszcza Kozienicka i Kozienicki Park Krajobrazowy

Niedaleko Radomia i Kozienic rozciąga się pradawna puszcza zajmująca 30 000 hektarów i będąca klimatyczną ciekawostką – miejscem cieplejszym o ok. 0,5 °C od średniej temperatury w nabliższej okolicy. Pomimo tego, że do gór stąd daleko, duże występowanie popularnej w górach jodły spowodowało, że w Puszczy Kozienickiej świetnie mają się zróżnicowane gatunki roślin typowych dla górskich terenów.

Ogromny obszar Puszczy Kozienickiej postanowiłem zwiedzić śladami rezerwatów przyrody, których jest tu aż 15. Zdecydowanie polecam zajrzeć do uroczego rezerwatu przyrody Źródło Królewskie, z którego to w pięknych okolicznościach przyrody wypływa rzeka Zagożdżonka. Ze źródeł miał pić wodę sam Władysław Jagiełło! Udostępnione dla turystów ścieżki prowadzą drewnianymi pomostami nad rozlewiskiem rzeki, a częściowo również śladem dawnej kolejki wąskotorowej.

W okolicy dostępnych jest sporo ścieżek dydaktycznych, opowiadających o różnych aspektach życia puszczy i historii okolicy. Przyjemnie spacerowało mi się ścieżką “Śródborze”, niedaleko rezerwatu przyrody Ponty Dęby. Jeśli starczy Ci czasu, zahacz też o rezerwat Brzeźniczka i rezerwat Krępiec z jarem rzeki Krypianka. W okolicy (już poza Puszczą Kozienicką) warto jeszcze odwiedzić malowniczy punkt widokowy Kępeczki z panoramą na Wisłę.

11. Muzeum Wsi Radomskiej

Idąc za ciosem i zwiedzając w ostatnim czasie sporo parków etnograficznych (np. na Kaszubach, w Sierpcu i Wiączeminie Polskim), nie mogłem nie zajrzeć do Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Ekspozycja pokazuje zabudowania i domostwa typowe dla ziemi radomskiej – krainy na pograniczu Mazowsza i Małopolski.

W zbiorach muzeum na świeżym powietrzu jest ok. 80 budynków przeniesionych z różnych zakątków regionu. Są wśród nich chłopskie chałupy, zabudowania dworskie, kuźnie, wiatraki, a nawet kościoły. Poza budynkami, w zbiorach radomskiego muzeum są sprzęty gospodarskie, maszyny rolnicze i narzędzia wykorzystywane dawnej na wsi. W ramach zwiedzania czeka Cię spacer po sporym terenie liczącym sobie ponad 30 hektarów.

Kupując bilet wstępu do muzeum, za kilka złotych dokup jeszcze plan skansenu, który ułatwi Ci odnalezienie się w terenie. Zdecydujesz oczywiście sam, ale mi do gustu przypadły najbardziej: zagroda z Kłonówka, chałupa z Bartodziejów i wyposażona w sprzęt strażacki remiza z Antoniowa. Uwagę przyciąga też zespół sakralny z kościołem z Wolanowa i spory wiatrak przeniesiony tu z Grabowca.

12. Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie

Miłośnicy zamków i dawnej historii w ramach zwiedzania atrakcji Mazowsza nie mogą nie zahaczyć o Ciechanów. Znajduje się tutaj mający za sobą przeszło 600 lat historii Zamek Książąt Mazowieckich – jeden z dwóch zachowanych średniowiecznych zamków na Mazowszu (obok tego w Czersku). W ramach wizyty w Ciechanowie możesz zwiedzić również Muzeum Szlachty Mazowieckiej.

Zamek w Ciechanowie powstał w XIV wieku, aby chronić Mazowsze przez zagrożeniem ze strony Krzyżaków. Pomimo, że zachowane dzisiaj ruiny sugerowałyby, że zamek upadł podczas jednej z wielu wojen nawiedzających ten teren, w rzeczywistości nigdy nie został zdobyty. Podupadł, bo od XVI wieku stopniowo pustoszał i tracił na znaczeniu, nie doczekując się potrzebnych remontów. Dzieła zniszczenia dokonali najpierw Szwedzi, a przypieczętowali je Prusacy, który rozebrali część zamku, bo… potrzebowali cegieł.

Na zamku w Ciechanowie do zwiedzania czekają na Ciebie m.in. Baszta Zachodnia, Baszta Wschodnia z dobrym widokiem na dziedziniec, zamkowe lochy i ekspozycja prezentująca archeologiczne znaleziska wykopane w czasie prac na zamku. Pomimo, że oficjalnie zamek to ruiny, jego bryła nadal jest imponująca. Miłośnicy historii będą się tu świetnie bawić.

13. Spływ kajakowy Pilicą

Po niezapomniane wrażenia i piękne widoki w czasie przygód na kajaku nie trzeba wyjeżdżać daleko od Warszawy. Na południe od stolicy znajdziesz Pilicę – liczący sobie 319 km, najdłuższy lewobrzeżny dopływ Wisły. Rzeka wyznaczała historycznie granicę między Mazowszem, Małopolską a Wielkopolską. Dzisiaj to miejsce umiłowane przez kajakarzy. Nie bez przyczyny.

Jeśli długie godziny w kajaku nie są Ci straszne, warto spróbować 3-dniowego spływu kajakowego na trasie Nowe Miasto nad Pilicą – Mniszew (79 km). Dostępnych jest też sporo krótszych, bogatych widokowo tras, np. z Białej Góry do Warki (10 km), z Bud Michałowskich do Warki (16 km) lub bardziej wymagająca trasa Białobrzegi – Warka (29 km). Trasy bywają długie, ale nie mają dużych wymagań technicznych i są idealne nawet dla rodzin.

Niedaleko ujścia Pilicy do Wisły w okolicach Mniszewa i Ostrówka, warto zobaczyć m.in. Skansen Bojowy I Armii Wojska Polskiego z ekspozycją sprzętu bojowego. Wcześniej proponuję Ci zahaczyć jeszcze o Warkę, zwiedzając Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w otoczonym parkiem pałacyku z XVII wieku i zaglądając na warecki Rynek. Zainteresować Cię może również Szlak Jabłkowy, który łączy wiele atrakcji związanych z lokalnymi tradycjami sadownictwa.

14. Pułtusk

W poszukiwaniu niecodziennych atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć na Mazowszu, powinieneś zajrzeć do Pułtuska. Leżące nad Narwią miasto może się pochwalić posiadaniem jednego z najdłuższych rynków w Europie, który dodatkowo leży na… wyspie! Gdy dorzucimy do tego Dom Polonii, czyli dawny Zamek Biskupów Płockich, robi nam się z tego pomysł na kilkugodzinne zwiedzanie.

I chociaż Pułtusk nie należy do pierwszej ligi turystycznych miast Polski, zwiedzając go możesz trafić na sporo ciekawych smaczków. Ciągnący się przez 400 metrów pułtuski Rynek to niestety jeden wielki parking, z którego przebija się skromny budynek Urzędu Miejskiego i zajmujące wieżę ratuszową Muzeum Regionalne. Przy Rynku znajduje się też skromna kamienica z numerem 29, która przez 2 dni była domem dla samego Napoleona Bonaparte.

Kierując się z Rynku w stronę głównego koryta Narwy, zwróć uwagę na zbudowany na planie podkowy Zamek Biskupów Płockich (działa tu teraz hotel). Budynek otoczony jest Parkiem Zamkowym sięgającym aż do brzegów Narwi. Niedaleko działa też niewielki Port Pułtusk z wypożyczalną sprzętu wodnego i stanicą wodną. Przespaceruj się kładką nad Narwią, z której rozpościera się piękny widok na rozlewisko Narwi i centrum Pułtuska.

15. Płock

Leżący niecałe 2 godziny drogi samochodem od Warszawy Płock to ważne miasto nie tylko na mapie Mazowsza, ale też całej Polski. Początki miasta sięgają już IX i X wieku, a dzięki świetnemu położeniu na przecięciu się dróg handlowych i dobrym walorom obronnym (wysoka skarpa Wisły), Płock szybko zyskał rangę jednego z najważniejszych ośrodków miejskich, będąc jednocześnie jednym z najstarszych miast Polski.

Zwiedzanie Płocka nie wypada zacząć w innym miejscu niż na Starym Rynku. To otoczony kamienicami z XVIII i XIX wieku dawny plac targowy, który powstał za czasów księcia Bolesława II Mazowieckiego. Przy ul. Stary Rynek 17 stoi jedna z najstarszych miejskich kamienic z końcówki XVII wieku. W stojącym przy Rynku Ratuszu odbyło się w nim ostatnie przed wybuchem powstania listopadowego posiedzenie Sejmu Królestwa Polskiego.

Zwiedzając Płock powinieneś wdrapać się na Wzgórze Tumskie, które jest jednym z najlepszych punktów widokowych na okolicę. Znajdziesz tam XII-wieczną Bazylikę Katedralną Wniebowzięcia NMP – najcenniejszy zabytek Płocka i jedną z najstarszych budowli sakralnych w Polsce. W Kaplicy Królewskiej znajduje się sarkofag ze szczątkami władców Polski – Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. 

Polecam Ci też wizytę w kilku oddziałach Muzeum Mazowieckiego, które zrobiło na mnie ogromne wrażenie. Zajrzyj do Działu Etnografii (Muzealny Spichlerz) i zwiedź położone w centrum Płocka działy poświęcone płockiej secesji (ul. Tumska 8) oraz art déco (ul. Kolegialna 6). Miłośnicy zoo powinni też zajrzeć do położnego na wiślanej skarpie Miejskiego Ogrodu Zoologicznego oraz do ukrytej atrakcji Płocka – klasztoru Mariawitów z pięknym ogrodem.

16. Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli

W bliskim sąsiedztwie Kampinoskiego Parku Narodowego znajduje się atrakcja, do której powinni zajrzeć nie tylko miłośnicy muzyki klasycznej. W dworku w Żelazowej Woli urodził się jeden z najwybitniejszych polskich i europejskich kompozytorów – Fryderyk Chopin. Przez te okolice przejeżdżają wąskotorowe pociągi retro, uruchamiane w sezonie przez Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie.

Oryginalny dworek zamieszkiwany przez Chopinów spłonął w czasie wojen napoleońskich, a obecna forma budynku to wynik adaptacji z lat 30. XX wieku. Ekspozycję urządzono w stylu początku XIX wieku, chociaż do naszych czasów zachowało się niewiele oryginalnych pamiątek po Chopinach. W Domu Fryderyka Chopina zobaczysz książki z biblioteki ojca Fryderyka, pierwsze wydanie dzieł Chopina i list kompozytora do rodziny.

Brak oryginalnych eksponatów nie oznacza jednak, że w muzeum nie ma czego oglądać. Wnętrza są pełne mebli i wyposażenia dworku z epoki Chopina, a ekspozycja dostarcza sporo informacji na temat życia i twórczości kompozytora. Dopełnieniem zwiedzania Domu Urodzenia Chopina w Żelazowej Woli może być wizyta w Warszawie, gdzie od 2010 r. działa Muzeum Chopina z ekspozycją zajmującą 4 poziomy budynku.

17. Brudzeński Park Krajobrazowy i spływy rzeką Skrwą

Brudzeński Park Krajobrazowy rozciąga się na prawym brzegu Wisły, obejmując pofałdowany, pogórkowaty teren rzadko spotykany na nizinnym Mazowszu. Park utworzono w 1988 r., aby chronić m.in. malowniczą i wijącą się po okolicznym terenie rzekę Skrwę. W parku krajobrazowym pojawia się wielu kajakarzy, ale również spacerowiczów, który doceniają piękne lasy zajmujące aż 65% powierzchni parku. Czekają tu na Ciebie spokojne, urocze rezerwaty przyrody Sikórz, Brwilno i Brudzeńskie Jary.

Pierwsze skrzypce w okolicach Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego gra rzeka Skrwa Prawa, która wije się przez pofałdowany teren, aby w końcu wpaść do Wisły (a dokładniej do Jeziora Włocławskiego) w okolicach Płocka. W ciepłe dni Skrwa wypełnia się nie tylko kajakarzami – jej brzegi goszczą turystów i lokalnych mieszkańców, którzy łapią promienie słońca i szukają ochłody w wodzie.

Teren Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego to wspaniałe miejsce dla osób zainteresowanych obserwacją ptaków. Specjaliści stwierdzili, że okolicę zamieszkuje nawet 180 gatunków ptaków, z czego ponad 120 jest pod ochroną. W parku żyją dziki, łosie, sarny, zające, borsuki… Nie trzeba więc organizować dalekich wypraw, aby dziką przyrodę i piękne krajobrazy mieć na wyciągniecie ręki.

Gdy trafisz już w okolice tego parku krajobrazowego, możesz zwiedzić kilka dodatkowych atrakcji. Z pewnością warte uwagi jest Muzeum im. Stanisława Murzynowskiego w Murzynowie, mieszczące się w drewnianej chacie z XX wieku. Zbiory opowiadają o dawnych zajęciach mieszkańców okolicy związanych zarówno z pracą, jak i kulturą oraz wiarą. W Brwilnie Górnym warto zobaczyć też drewniany kościół św. Andrzeja z 1740 r.

18. Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie

W centrum Sochaczewa działa muzeum, którego nie powinni pominąć zarówno miłośnicy techniki, jak i rodziny z dziećmi, które mają ochotę na trochę przygody. W Europie nie ma drugiego tak dużego zbioru wąskotorowych pojazdów szynowych – w Sochaczewie mają ich ponad 160! Poza historycznym taborem, w muzeum czekają na Ciebie wystawy stałe i czasowe poświęcone historii kolei.

Zwiedzanie części zewnętrznej muzeum to przyjemny spacer wśród wąskich torów szczelnie zapełnionych przeróżnymi rodzajami pojazdów kolejowych. Znajdziesz tu zabytkowe lokomotywy, wagony pasażerskie, ale też szereg wagonów towarowych, których przeznaczenie nie zawsze jest jasne na pierwszy rzut oka. Jeśli chcesz lepiej poznać ekspozycję, możesz zarezerwować dodatkowo płatną usługę zwiedzania z przewodnikiem.

Wycieczkę pociągiem retro możesz połączyć ze zwiedzaniem Kampinoskiego Parku Narodowego. Pociąg przejeżdża niedaleko Żelazowej Woli, w której urodził się Fryderyk Chopin. Przejazd pociągiem to niezapomniana przygoda – nie dość, że wszystko dzieje się na pokładzie zabytkowego taboru, to jeszcze trasa prowadzi do jedynego w swoim rodzaju parku narodowego tuż przy stolicy naszego kraju.

19. Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie

Nie planowałem camperowej wycieczki do Czarnolasu, ale gdy tylko zobaczyłem zdjęcia XIX-wiecznego, wiejskiego dworku w otoczeniu parku, nie mogłem tu nie przyjechać. Majątek w Czarnolesie był dla Kochanowskiego miejscem ucieczki od aktywnego życia w największych ośrodkach Polski i Europy. W pięknych, czarnoleskich okolicznościach przyrody poeta stworzył część swoich najważniejszych dzieł.

W głównym budynku Muzeum Jana Kochanowskiego będziesz mógł obejrzeć eksponaty związane z życiem Kochanowskiego, ale też kolekcję ceramiki, drzeworytów, mebli i innych dzieł sztuki. Zwróć uwagę na historyczne wydania najważniejszych dzieł poety, m.in. fraszek, trenów i Psałterza Dawidów. Inponująca jest też parkowa droga prowadząca do centralnie położonego dworku, z pomnikiem Kochanowskiego tuż obok wejścia do muzeum.

Na tyłach głównego budynku muzeum możesz zobaczyć dodatkowo niewielką kaplicę Kochanowskich, a w podziemiach dworku – wystawę poświęconą Rzeczpospolitej Babińskiej, czyli szlacheckiej grupie towarzyskiej, do której należał m.in. Mikołaj Rej, Mikołaj Sęp Szarzyński oraz sam Kochanowski. Zwiedzanie wszystkich części muzeum zajmie Ci ok. godziny, więc to idealny pomysł na przystanek w dalszej podróży.

Dlaczego warto odwiedzić Mazowsze?

Mazowsze warto odwiedzić przede wszystkim za jego różnorodność połączoną ze świetnym położeniem na mapie Polski. Region nie bez powodu nazywany sercem Polski dostarczy Ci wielu wrażeń. Znajdziesz tu dziesiątki naturalnych atrakcji i zakątków z dala od wielkich miast i szybkiego życia, do których będziesz mógł sprawnie dotrzeć z większości zakątków kraju.

W czasie mojej camperowej podróży po Mazowszu na pokładzie Wavecampera z Warszawskiego Centrum Caravaningu, odwiedzałem przede wszystkim miejsca, gdzie natura, zieleń i cisza grają pierwsze skrzypce. Na Mazowszu zrelaksujesz się w czasie spływów kajakowych, spacerów wśród parków krajobrazowych, odwiedzisz jedyny w swoim rodzaju park narodowy na przedmieściach stolicy, a nawet… spróbujesz windsurfingu!

Jeśli zatęsknisz za zwiedzaniem miast, Mazowsze ma do zaoferowania miejsca nafaszerowane ciekawą historią, która sięga czasów początków państwa polskiego, a nawet… wcześniejszych. Burzliwą historię do opowiedzenia ma również Warszawa powstająca dumnie z gruzów II wojny światowej. Warto przyjechać na Mazowsze i zwiedzać je dokładnie tak, jak lubisz. Mam nadzieję, że moja lista atrakcji i ciekawych miejsc wartych zobaczenia na Mazowszu Ci w tym pomogła.

Jak się dostać na Mazowsze?

Jeśli zdecydujesz się na zwiedzanie Mazowsza, nie powinieneś mieć większych problemów z dojazdem do tej części Polski z dowolnego zakątka kraju. Główne miasta Mazowsza połączone są siecią połączeń kolejowych. Pociągi dalekobieżne dowiozą Cię do głównych stacji, a stamtąd możesz ruszyć lokalnymi pociągami Kolei Mazowieckich do interesującej Cię części Mazowsza.

Mazowsze z roku na rok rozwija swoją infrastrukturę do obsługi turystów z camperami. Na stronie Moda na Mazowsze znajdziesz opis dostępnych w regionie miejsc, w których możesz zaplanować wygodny nocleg z camperem. W czasie naszej podróży korzystaliśmy z Campingu Estancia Biała Góra nad Pilicą, Centrum Wypoczynku i Rekreakcji RELAX w Zdworzu oraz z Kozienickiego Centrum Rekreacji i Sportu.

W każdym z tych miejsc dostępne były toalety, przyłącza elektryczne, punkty zrzutu szarej wody i miejsca wodowania. Camperowe miejscówki są rozłożone dość równomiernie na mapie Mazowsza – możesz więc ogarnąć logistykę camperowego wyjazdu bez niepotrzebnego nadkładania kilometrów.

Co jeszcze powinieneś przeczytać?

• Polska na WEEKEND – 44 najpiękniejsze i ciekawe miejsca, które warto zobaczyć

• Jak TANIO podróżować po Polsce? 16 pomysłów na tanie podróżowanie

• Wielka lista 62 najlepszych aplikacji dla podróżników

Poznałeś właśnie listę 19 najciekawszych atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć na Mazowszu. Część z nich da Ci szansę na odpoczynek na łonie natury w pięknych zakątkach, których zdecydowanie nie brakuje na Mazowszu. Jeśli jesteś miłośnikiem poznawania miast i muzeów, artykuł również powinien dostarczyć Ci sporo inspiracji. Życzę Ci udanego zwiedzania Mazowsza i eksplorowania mniej popularnych zakątków – zarówno w ramach jednodniowych i weekendowych wycieczek, jak i w ramach dłuższych wypadów. Do zobaczenia na Mazowszu!

Artykuł powstał we współpracy z Mazowiecką Regionalną Organizacją Turystyczną, na której zaproszenie podróżowaliśmy po Mazowszu. Partnerem podróży było Warszawskie Centrum Caravaningu, które udostępniło nam campera Wavecamper. Jeśli jesteś zainteresowany podobną współpracą z moim blogiem, odwiedź stronę Współpraca i poznaj szczegóły.