TOP 10 najlepszych książek o Gruzji, które warto przeczytać

Przed Tobą autorskie zestawienie 10 najlepszych książek o Gruzji. Ta lista przyda Ci się zarówno wtedy, gdy akurat wróciłeś z Gruzji i zafascynowałeś się tym krajem oraz w przypadku, gdy dopiero masz w planach wyjazd do Gruzji. Miłośnicy spędzania wieczorów przy lekturze powinni w tym subiektywnym zestawieniu 10 najciekawszych książek o Gruzji znaleźć coś dla siebie.

Mam nadzieję, że razem z moją serią artykułów o Gruzji, proponowane książki pozwolą Ci na przeniesienie się myślami na Kaukaz.

1. Gaumardżos! Opowieści z Gruzji – A. Dziewit-Meller i M. Meller

Drugie wydanie reportażu “Gaumardżos! Opowieści z Gruzji” to jedna z najczęściej wyszukiwanych książek o Gruzji. Jej autorzy piszą o niej tak: “Gruzja. Dla wielu wciąż nieodkryta, dla innych – pełna wyjątkowych smaków, zapachów, dźwięków muzyki, bajkowych krajobrazów i życzliwych mieszkańców, godzinami wspólnie biesiadujących przy stole. Tych, którzy jeszcze w Gruzji nie byli i tych, którzy odwiedzili ją choć raz.”

W podróż po tym niezwykłym kraju zabiorą Cię Anna Dziewit-Meller i Marcin Meller.

Autorzy wspólnie opowiedzą czytelnikom o gruzińskiej, głęboko zakorzenionej dumie, o sztuce wznoszenia toastów, stosunku Gruzinów do punktualności, ironicznym poczuciu humoru, zamiłowaniu do kulinarnych uczt i o tym, jak w specyficznym środowisku pełnym “macho” radzą sobie kobiety.

Książka to pełen humoru zbiór anegdot opowiadanych o Gruzinach przez nich samych. Znajdziesz tam mnóstwo akcentów odnoszących się do gościnności, radości życia i sztuki świętowania gruzińskiej społeczności, naznaczonej jednak trudnymi wydarzeniami takimi jak m.in. wojna na Kaukazie.

Sami autorzy piszą, że “książka powstała z miłości do Gruzji”. I w opinii mojej oraz wielu innych czytelników miłość ta staje się zaraźliwa.

2. Gruzja. Jak się żyje Polce w kraju wina, gościnności i drogowych absurdów – M. Kaczmarzyk

Autorka książki “Gruzja. Jak się żyje Polce w kraju wina, gościnności i drogowych absurdów“, (prawie) zasymilowana z Gruzją Polka, Martyna Kaczmarzyk opisuje swoje doświadczenia zebrane z prawie dziesięciu lat pobytu w Gruzji.

Autorka książki punktuje różnice między europejską a kaukaską wizją kobiet i ich roli w społeczeństwie – ku zdziwieniu jej samej i czytelnika, starcie to jest bolesne. Martyna opisuje historie mieszkańców Kaukazu – ich codzienne problemy, styl życia, przekonania, gościnność, tradycje i umiejętność świętowania, która w Gruzji jest szczególnie ważna.

Książka zawiera wspomnienia z gruzińskich uczt, portret kraju w okresie walki o zachowanie tożsamości narodowej wobec zmieniającego się świata i turystycznego boomu (w tym Polaków), pozytywna energia, gruzińskie zwyczaje.

Wszystko opisane jest w “lekkim” językiem, który od standardowych przewodników różni się tym, że skupia się na ludziach, żyjących i przyjmujących autorkę książki do swojej wielkiej, gruzińskiej rodziny. W środku znajdziesz też przepiękne zdjęcia, które jeszcze bardziej pomagają w przeniesieniu się myślami do Gruzji.

3. Gruzja. Magiczne Zakaukazie – K. Dopierała, K. Kamiński

Autorzy książki “Gruzja. Magiczne Zakaukazie” stworzyli przewodnik, który udowodni Ci, że nawet jeśli byłeś przekonany, że o Gruzji wiesz już wiele, to tak naprawdę bardzo się myliłeś. Mężczyźni opisują Gruzję jako kraj dla samodzielnych turystów – zapraszają ich na czarnomorskie wybrzeże, w doliny, gdzie rosną figi i palmy, a także w surowe, wysokie na ponad pięć tysięcy metrów góry.

W przewodniku opisane są nie tylko oczywiste, z punktu widzenia zwykłego turysty, cechy mieszkańców tego kraju, czyli gościnność i zamiłowanie do dobrej kuchni i wina, ale i ciekawostki, które udowadniają, że Gruzja to kraina do odkrycia.

Jeśli planujesz samodzielny wyjazd do Gruzji, to przewodnik Gruzja. Magiczne Zakaukazie okaże się czymś niezbędnym podczas podróży, a nawet i po powrocie – by móc odświeżyć wspomnienia i wrócić myślami do tego pełnego barw kraju, tworzonego przez niesamowitych ludzi.

4. Przewodnik “Gruzja”, seria Pascal Lajt – S. Adamczak

Na 156 stronach przewodnika “Gruzja” z serii Pascal Lajt, Sławomir Adamczak rzuca świeże spojrzenie na północne Zakaukazie. W trakcie lektury przekonasz się, że Tbilisi to nie tylko urzekająca starówka z ażurowymi balkonami, wiekowymi domami i egzotycznymi cerkwiami, ale przede wszystkim gościnni, cieszący się życiem ludzie.

Jeśli szukasz nieskomplikowanej pozycji, która zaserwuje Ci dawkę ciekawostek o życiu, historii i mieszkańcach Gruzji, to właśnie ją znalazłeś. W środku znajdziesz odpowiedzi na pytania, które być może od jakiegoś czasu trapią Twoją głowę, a których nie znajdziesz w internecie!

5. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Tam, gdzie gościnność nie zna granic. Inspirator podróżniczy – K. Kościńska

“Inspirator podróżniczy Gruzja, Armenia i Azerbejdżan” autorstwa Klaudii Kościńskiej to zbiór przydatnych informacji typowo dla osób, które szukają konkretów, pomocnych do planowania podróży nie tylko do Gruzji, ale i Armenii oraz Azerbejdżanu.

Znajdziesz tam opisy m.in. Tbilisi przedstawionego jako wielokulturowa stolica, Swanetii jako regionu z wieżami strachu, opisy monastyrów – górskich świątyń czy relację z Qobustanu, pełnego zaskakujących atrakcji przyrodniczych.

Przewodnik zawiera rankingi atrakcji, opisy knajp i restauracji, w których jedzą miejscowi, rekomendacje co do poszczególnych miejsc, czytelne plany i rozkładaną mapę, która na pewno przyda się, kiedy stracisz zasięg w telefonie.

6. Pokazucha. Na gruzińskich zasadach – S. Budzisz

Książka autorstwa reporterki Stasi Budzisz – “Pokazucha. Na gruzińskich zasadach” z całą pewnością może Cię zaskoczyć. Jeśli spodziewasz się kolejnej lekkiej, obyczajowej pozycji w typie przewodnika, to zdecydowanie trafiłeś pod zły adres. Książka Stasi Budzisz jest bowiem opisem problemów społecznych Gruzji – autorka w otwarty sposób rozprawia się z mitami o kraju i jego mieszkańcach.

Pokazucha – czyli coś, robione pod publikę, na pokaz. W książce S. Budzisz bardzo dobrze pokazana jest Gruzja z tej prawdziwej strony: nie tej, wystawionej na pokaz, a raczej tej niechlubnej, o której rzadko się mówi. Bohaterami książki są osoby wykluczone społecznie: kobiety, osoby niepełnosprawne czy mniejszości seksualne.

Niektórzy twierdzą, że przeczytanie książki przez osoby, które nigdy wcześniej nie miały do czynienia z Gruzinami spowoduje u nich strach i postawi Gruzję w świetle pełnego okrucieństw kraju – stąd też polecam, by sięgnęły po nią osoby, które chcą pogłębić istniejącą już własną wiedzę na temat Gruzinów. Nada się raczej dla osób, które w pewien sposób miały już styczność z gruzińskim społeczeństwem. Społeczeństwem, które z jednej strony kojarzone jest głównie z gościnnością i zabawą, z drugiej zaś skrywa wiele uprzedzeń.

7. Toast za przodków – W. Górecki

Książka Wojciecha Góreckiego jest zbiorem 23 reportaży: historii zasłyszanych przypadkiem od innych oraz opisów własnych przeżyć autora podczas pobytu na Kaukazie, przeplatanych refleksyjnymi Dziennikami baskijskimi. Górecki odrzuca uprzedzenia i na własnej skórze doświadcza obcowania z mieszkańcami Kaukazu.

“Toast za przodków” to podróż na Kaukaz bez ruszania się z domu – region ten przedstawiony jest jako styk światów – miejsce na granicy kontynentów, pełne sprzeczności i różnic. W trakcie tej podróży poznasz miejsca, zwyczaje, kulturę, kuchnię i codzienne życie ludzi zamieszkujących te tereny.

Po przeczytaniu “Toastu za przodków” dowiesz się dlaczego wybuchła wojna w Gruzji, w jakiej części Kaukaz Południowy to jeszcze Europa, a w jakiej już Azja oraz jak to się stało, że mieszkańcy Kaukazu na dwie najbardziej wpływowe osobistości w dziejach świata wybrali Jezusa Chrystusa i Józefa Stalina.

8. Abchazja – W. Górecki

Wojciech Górecki jest autorem również drugiej książki o tematyce Kaukazu – “Abchazja”. Abchazja, czyli uznany tylko przez pięć państw kraj na terenie Gruzji.

Abchazja ma swój rząd, swoją armię, swoje terytorium i granice – jednak tylko Rosja, Nikaragua, Wenezuela, Tuvalu i Vanuatu uznają je jako niepodległe państwo. A co z resztą świata?

W ciągu dwudziestu lat autor miał okazję być świadkiem upadku tego parapaństwa – tak długi czas pozwolił Góreckiem na opisanie trudnego życia mieszkańców Abchazji. Mieszkańców, należących do wszystkich warstw społecznych: od pasterzy po profesorów.

9. Dobre miejsce do umierania – W. Jagielski

Książka “Dobre miejsce do umierania” jest książką trudną, w której zderzają się dwa światy. Świat istniejący w wyobrażeniu ludzi – czytelników i turystów, w którym mieszkają pełni sympatii, chęci do życia i gościnni Gruzini oraz świat, Gruzinów zmagających się z trudną historią i trwałym niezrozumieniem z Czeczenami czy Ormianami.

Jagielski zanurza czytelnika w krwawą historię zwykłych ludzi – szuka odpowiedzi na pytanie dlaczego tak często wikłali się oni w wojny domowe czy krucjaty przeciwko Rosji, jakie były losy przywódców narodu gruzińskiego i jak to się stało, że po tak trudnych wydarzeniach pozostali oni niezmiennie otwartymi, pełnymi woli życia i gościnnymi (szczególnie dla nas, Polaków) ludźmi. Jeśli szukasz pozycji, która wyjaśni Ci losy “rozszarpywanego przez wojny Kaukazu” – to dobrze trafiłeś!

10. Klątwa gruzińskiego tortu – M. Jastrzębski

I na koniec pozycja od Macieja Jastrzębskiego. “Klątwa gruzińskiego tortu” to opowieść o Gruzji jako o kraju “ludzi i wilków” – znajdziesz tu niezbędne informacje, które wypada wiedzieć, jeśli wybierasz się do tego płynącego winem kraju.

Książka to mieszanka kontrastów – z jednej strony autor opisuje zwyczaje długiego i hucznego biesiadowania, cieszących się życiem i pełnych gościnności Gruzinów, z drugiej zaś – nie pomija skomplikowanych aspektów politycznych. W środku znajdziesz trudne historyczno-polityczne wątki, jak szczegółowy opis wyborów prezydenckich w Gruzji czy analizę wojny rosyjsko-gruzińskiej.

“Klątwa gruzińskiego tortu” to coś pomiędzy reportażem, powieścią, publicystyką a literaturą wspomnieniową – nie da się dokładnie określić formy. Wiadome jest tylko tyle, że jeśli chcesz poznać historyczno-polityczne zawiłości tego kraju przeplatane wątkami z codziennego życia mieszkańców, to jest to książka dla Ciebie.

Co jeszcze warto przeczytać?

• Podróż do Gruzji na własną rękę – co musisz wiedzieć?

• Atrakcje Gruzji – 16 miejsc, które warto zobaczyć i zwiedzić

Mam nadzieję, że moja lista książkowych propozycji będzie pomocna i wybierzesz którąś z polecanych przeze mnie książek o Gruzji. Starałem się, aby w zestawieniu zamieścić różnorodne pozycje – tak, abyś znalazł tutaj zarówno przewodniki, jak i książki reportażowe. Życzę Ci owocnych zakupów, miłej lektury i przede wszyskim udanego zwiedzania Gruzji!