16 atrakcji Wałbrzycha, których nie warto pominąć

Przez wiele lat zwiedzanie Wałbrzycha nie było modne, bo miasto kojarzyło się z kopalnianą przeszłością, marazmem i byciem miejscem, z którego raczej się ucieka – a nie do którego się przyjeżdża. Współczesny Wałbrzych to jednak miasto pełne ciekawych miejsc do zobaczenia, otoczone z każdej strony pasmami górskimi i dobra baza do zwiedzania okolicy.

Przygotowałem listę 16 atrakcji Wałbrzycha i rzeczy, które polecam zrobić w czasie wizyty w mieście. Dojazd z różnych części Dolnego Śląska i Polski jest tu bardzo łatwy, a miasto to dobry pomysł na jednodniowy albo weekendowy wypad.

Gdzie spać w Wałbrzychu?

W Wałbrzychu nietrudno znaleźć zakwaterowanie. Hotele i pensjonaty znajdują się w każdej dzielnicy, jednak najwięcej jest ich w centrum i północnej części miasta (skąd łatwo dotrzeć do Zamku Książ). Nocleg znajdziesz też w pobliskim Szczawnie-Zdroju. Jeżeli zależy Ci na noclegu w spokojnym miejscu, polecam Ci pensjonat Dworek Adamski w kamiennym budynku i pokojami w stylu retro. To dobre miejsce na bazę wypadową na Zamek Książ (odległość od hotelu to 3 kilometry).

Podrzucam Ci jeszcze jedną ciekawą opcję – nocleg w pokojach gościnnych w Centrum Nauki Stara Kopalnia blisko centrum (25 min spacerem). Znajdują się na terenie muzeum, w tym samym budynku co recepcja i kasy biletowe. Na budżetowy wyjazd polecam Ci  Noclegi Pan Tadeusz, który oferuje kilka pokoi do wynajęcia ze współdzielonym aneksem kuchennym i łazienkami. Obiekt znajduje się w centrum, około 400 m od Rynku.

1. Poznaj historię Zamku Książ

Zwiedzanie Wałbrzycha rozpocznij od odwiedzenia trzeciego największego zamku w Polsce – Zamku Książ. To budowla, która przechodziła z rąk do rąk – wiele lat zamieszkiwała ją rodzina Hochbergów, a podczas II wojny światowej została przejęta przez nazistów (duża część zabytkowego wnętrza została wtedy zniszczona). W Zamku obejrzysz odrestaurowane, barokowe sale. Mi szczególnie zapadła w pamięć Sala Maksymiliana, która składa się z dwóch kondygnacji i jest najlepiej zachowaną barokową salą reprezentacyjną na Śląsku. Ciekawą częścią są Apartamenty Księżnej Daisy, gdzie dowiesz się, jak wyglądało życie rodziny Hochbergów.

Naziści wybudowali pod zamkiem system bunkrów, którego przeznaczenie pozostaje tajemnicą. Dzisiaj Podziemia Zamku Książ są udostępnione do zwiedzania i poznasz tu historię Dolnego Śląska w czasie II wojny światowej. Po korytarzach oprowadzi Cię przewodnik, a całe przejście w moim przypadku zajęło pół godziny. Nie zapomnij zabrać ze sobą cieplejszej bluzy lub kurtki – w podziemiach jest dość zimno.

Po zobaczeniu wnętrza, przejdź tarasami do otaczających zamek ogrodów, które powstały podczas rozbudowy w XVIII wieku, w miejscu dawnych umocnień. Znajdziesz tutaj wielkie rododendrony (polecam zobaczyć je na początku lata, gdy kwitną) oraz zdobiące trawniki bukszpany. Do Zamku przylega też park z szerokimi alejkami i zbiornikiem wodnym. Przespaceruj się nim przed lub po zwiedzaniu i odpocznij na jednej z ławeczek.

Na zwiedzanie samego Zamku zaplanuj sobie 2-3 godziny. Jeżeli chciałbyś dodatkowo poznać atrakcje w okolicy, będzie to wycieczka na cały dzień. Płatny parking znajduje się około 10 min spacerem od wejścia do zamku (lokalizacja na mapie: 50.83779940, 16.301579476).

Jeśli do Zamku Książ wybierz się transportem zbiorowym, wysiądź z pociągu na stacji Świebodzice albo Wałbrzych Miasto. Ze Świebodzic możesz zdecydować się na pieszą wycieczkę na zamek (5 km, 1:30 h czerwonym szlakiem). Jeśli dojedziesz do Wałbrzych Miasto, spod dworca kursują autobusy linii nr 8 i 12, które zawiozą Cię na zamek (przystanek w lokalizacji: 50.78588581, 16.287104483).

Na obiad polecam Ci restaurację Kryształowa, ukrytą na osiedlu mieszkaniowym. Lokal wystrojem nawiązuje do tradycyjnej gospody i serwuje dania kuchni polsko-czeskiej. Poza typowymi daniami mięsnymi, w menu znajdziesz też kilka opcji wegetariańskich (polecam Ci sałatkę z camembertem i grillowanymi owocami).

2. Obejrzyj egzotyczne rośliny w Palmiarni Zamku Książ

Powstała na początku XX wieku Palmiarnia Zamku Książ to jedna z najstarszych palmiarni w Polsce i jedyna, która zachowała swój oryginalny wygląd. Wybudowana na zlecenie księcia Henryka XV z rodu Hochbergów, miała być prezentem dla jego żony, księżnej Daisy, która podobno uwielbiała białe róże. Znajdziesz ponad 250 gatunków roślin, w tym rośliny cytrusowe, eukaliptusy, kaktusy i róże.

Do kolejnych części Palmiarni przechodzi się alejkami. Dzięki zachowaniu oryginalnych cegieł i szkła, ich historyczny charakter dodatkowo umilał mi spacerowanie. W środku polecam Ci zwrócić uwagę na stałą wystawę drzewek bonsai w jednej z bocznych szklarni – by ją znaleźć rozglądaj się uważnie. ;) Wewnątrz alejki są dość ciasne, przez co czasami konieczne jest przeciskanie się między ludźmi. Temperatura i wilgotność też mogą być uciążliwe, zwłaszcza w letnie dni, dlatego koniecznie zabierz ze sobą wodę.

Jeżeli podróżujesz z dziećmi (do lat 4 wstęp bezpłatny), mogą one zainteresować się zwierzakami – lemurami, pawiami i żółwiami. Skalne ścianki porasta roślinność, czasem można się na nie wspiąć specjalnymi schodkami. 

3. Zwiedź Centrum Nauki i Kultury Stara Kopalnia i wejdź na wieżę widokową

W Centrum Nauki i Kultury Stara Kopalnia poznasz historię i trudne realia górnictwa, które odegrało ważną rolę w historii Wałbrzycha. Atrakcja mieści się na terenie dawnej kopalni węgla kamiennego “Julia”. Główną częścią obiektu jest Muzeum Przemysłu i Techniki, gdzie warto zobaczyć wystawy skupione na historii górnictwa i górników. Mi najbardziej podobało się przejście trasą podziemną, gdzie można obejrzeć maszyny używane kiedyś w kopalniach. Tutaj też przyda Ci się cieplejsza kurtka. ;)

Po Muzeum Przemysłu i Techniki oprowadzi Cię przewodnik – były pracownik kopalni, który opowie Ci o specyfice zawodu górnika z własnego doświadczenia. Myślę, że to bardzo wartościowa część zwiedzania, bo uzupełnia wystawy o historii o perspektywę pojedynczego pracownika. Przejście całego obiektu zajęło mi 2 godziny i zakończyło się wejściem na wieżę widokową. Rozciąga się z niej widok na Wałbrzych, ale polecam Ci przyjrzeć się szczególnie maszynom z wystawy plenerowej – rzadko można zobaczyć je z tej perspektywy.

Na terenie Centrum działa też Galeria Sztuki Współczesnej, gdzie odbywają się wystawy sztuki. Znajdziesz tu również Centrum Ceramiki Unikatowej, oferujące warsztaty ceramiczno-garncarskie, w których możesz wziąć udział (to ciekawa atrakcja dla dzieci i dorosłych). Informacje o rezerwacji sprawdzisz na stronie internetowej atrakcji.

Na terenie dawnego biura sztygarów działa Cafe Sztygarówka. Industrialne wnętrze uzupełniają stare fotografie kopalni. Czekałem tutaj na rozpoczęcie zwiedzania, a czas umiliła mi dobra kawa. Obok znajduje się również restauracja Coolturalna Montownia, ale nie wchodzi w skład kompleksu muzeum (mieści się na zaadaptowanej, pokopalnianej hali). W menu znajdziesz dużo opcji wegetariańskich. Ciekawym daniem są czarne pierogi.

4. Wybierz się do Książańskiego Parku Krajobrazowego na spacer do ruin zamku Stary Książ

Ruiny zamku Stary Książ to zabytek położony w Książańskim Parku Krajobrazowym. Przewrotnie nie są prawdziwymi ruinami, a budowlą stylizowaną, która powstała na miejscu zamku z XIII wieku. Na ruinach znajduje się punkt widokowy, z którego obejrzysz Zamek Książ i okoliczne szczyty. Przy ruinach zamku Stary Książ odpoczniesz w ciszy i spokoju, bo większość odwiedzających Książ nie dociera do tego miejsca.  

Do ruin zamku Stary Książ dotrzesz “ścieżką Hochbergów“, która ciągnie się wokół Zamku Książ, wzdłuż wąwozu Pełcznicy (ma około 8 km, a przejście zajmie Ci co najmniej 2 godziny). Trasa nie wymaga doświadczenia – wystarczą Ci wygodne buty. Spacer możesz rozpocząć z terenu Zamku Książ, gdzie znajdziesz tabliczki wskazujące zielony szlak. Podczas drogi natrafisz na miejsca związane z historią Zamku Książ np. Łabędzi Staw, gdzie znajduje się płyta nagrobna dzieci Jana Henryka VI Hochberga.

Podczas spaceru po Książańskim Parku Krajobrazowym zobacz też Mauzoleum Rodziny Hochbergów. Budowla jest związana z historią Zamku Książ, a w środku zobaczysz sarkofagi, w których były trumny członków tej rodziny (w czasie wojny zostały przeniesione w nieznane miejsce). Dobrą atrakcją dla dzieci są z kolei stajnie zamkowe Stado Ogierów.  Zwiedź zabytkowe stajnie, powozownię, krytą ujeżdżalnie i przywitaj się ze zwierzętami. ;) Mauzoleum i stajnie zamkowe możesz zwiedzić w ramach biletu “All Day Ticket” lub kupić osobne bilety wstępu na miejscu.

5. Obejrzyj bogate zbiory w Muzeum Porcelany & Pałacu Albertich

W ramach zwiedzania Starego Miasta w Wałbrzychu polecam Ci zajrzeć do Muzeum Porcelany. Obejrzysz tutaj jedną z największych w Europie kolekcji porcelany śląskiej i europejskiej oraz kolekcję współczesnego malarstwa polskiego. W muzeum poznasz nie tylko historię przemysłu porcelanowego w Wałbrzychu, ale również samego miasta. 

Na Muzeum Porcelany składają się 3 działy – ceramiki, sztuki oraz historii miasta i regionu. Zobaczysz tu unikatową w skali kraju porcelanę miśnieńską oraz zbiór ceramiki polskiej z lat 50. i 60. XX wieku (bardzo polecam!). Do stałej kolekcji należą też obrazy m.in. Zdzisława Beksińskiego i Jerzego Nowosielskiego oraz stare gazety i fotografie z miasta. To jedna z głównych atrakcji centrum, którą warto zobaczyć podczas pobytu w Wałbrzychu – przy tym może uratować zwiedzanie, gdy zaskoczy Cię deszczowy dzień. ;)

Muzeum Porcelany mieści się w klasycystycznym Pałacu Albertich – zabytkowym dworku z początku XIX wieku. Niedługo po wybudowaniu, wykupiła go rodzina kupiecka Albertich, znana z założenia pierwszej w okolicy mechanicznej tkalni. W 1926 roku Pałac przeszedł w ręce miasta i od tego czasu nieprzerwanie funkcjonuje w nim muzeum. Wewnątrz spodobało mi się, że nie zapomina się tu o wyjątkowości budynku – część sal jest urządzona w stylu dawnej rezydencji mieszczańskiej. Zbiory porcelany uzupełniane są wystawą historycznych mebli oraz obrazów. 

6. Przespaceruj się na wałbrzyski Rynek

Rynek w Wałbrzychu to najstarszy plac miasta, na którym w przeszłości co tydzień odbywały się targi. Dawny (wyburzony) Ratusz otaczały jarmarczne budki – współczesne kamienice stanęły w ich miejscu w połowie XVIII wieku. Obecnie w okolicach Rynku znajdziesz restauracje i kawiarnie. Na środku Rynku znajduje się fontanna, a pod drzewami ustawione są ławeczki, gdzie możesz usiąść na chwilę przerwy.

Na Rynku zwróć uwagę na trzy najstarsze budynki – rozpoznasz je po nietypowych zdobieniach. Najbardziej wyróżnia się “Dom pod Kotwicą” (nr 23), czyli klasycystyczna kamienica z kotwicą na szczycie – nie spodziewałem, że zobaczę taki element na Dolnym Śląsku. ;) Podobno symbolizowała związki handlowe Wałbrzycha z krajami zamorskimi. “Kamienica pod trzema różami” (nr 22), reprezentuje styl barokowy, a na jej frontowej elewacji znajdziesz trzy stiukowe róże. Mój wzrok przyciągnęła też “Kamienica pod czterema Atlantami” (nr 9), w której początkowo działała winiarnia. Gdy ją zobaczysz, łatwo domyślisz się skąd pochodzi nazwa – na fasadzie znajdują się rzeźby czterech mężczyzn (atlantów).

Na Rynku panuje swobodna atmosfera – odbywają się tu festyny oraz jarmark świąteczny. Dzięki lokalizacji wśród zabytkowych kamienic Wałbrzycha, może być dobrą atrakcją w zimie. W każdą drugą niedzielę miesiąca ma tu miejsce Giełda Staroci – jeżeli to dla Ciebie interesujące, zatrzymaj się i zobacz jakie skarby są na sprzedaż. ;)

7. Zobacz budynek Urzędu Miejskiego przy Placu Magistrackim

Z Rynku wystarczy przejść niecałe 200 m, by dostać się przed budynek Urzędu Miasta przy Placu Magistrackim. To reprezentacyjny budynek Wałbrzycha, przy którym turyści często robią sobie zdjęcia. Wybudowany w 1856 roku, reprezentuje styl neogotycki, przez co przywodzi mi na myśl średniowieczny zamek. Gmach wyróżnia się z otoczenia wysokością oraz kilkoma strzelistymi wieżyczkami. Nad głównym wejściem zobaczysz działający zegar. Polecam Ci podejść tutaj też po zmroku, gdy budynek jest podświetlany.

Plac Magistracki potocznie nazywa się “Drugim Rynkiem“. Powstał w połowie XIX wieku i pełnił funkcję miejsca odpoczynku dla mieszkańców. Kiedyś znajdowały się tu minipark, fontanna i altana, które zniknęły po powojennej przebudowie. Polecam Ci podejść tutaj po zmroku, gdy budynek Urzędu Miasta jest podświetlany – dzięki takiemu zabiegowi prezentuje się jeszcze efektowniej.

Przy Placu Magistrackim zwróć uwagę też na budynek prokuratury. Powstał on w 1904 roku z projektu architekta Resnera z Wrocławia. Budynek wyróżnia nietypowa dla Starówki surowa forma – jedynym zdobieniem jest schodkowe wykończenie dachu. Moim zdaniem w pozytywny sposób odstaje od reszty zabudowań przy Placu. Podobnie jak budynek Urzędu Miasta, gmach prokuratury jest podświetlany nocą.

8. Wdrap się na wieżę widokową na Borowej

Wejście na wieżę widokową na Borowej to dobry pomysł, jeśli szukasz pomysłu na górski spacer w okolicach Wałbrzycha i lubisz oglądać miasta z góry. Wieża ma ponad 15 m i jest znana ze swojego nietypowego (przypominającego hiperboloidę)  kształtu. Ta atrakcja Wałbrzycha cieszy się sporą popularnością – rozciąga się z niej widok na Wałbrzych i okolice, w tym np. szczyty Wielka Sowa i Śnieżka. Przy dobrej pogodzie zobaczysz stąd nawet wrocławski Sky Tower.

Trasa na Borową (szlak żółty) startuje przy dworcu kolejowym Wałbrzych Główny. Przy Koziej Przełęczy kontynuuj wycieczkę szlakiem czerwonym. Na platformę wieży wejdziesz po 90 kręconych schodach. Plusem platformy są umieszczone na barierkach tabliczki informacyjne, na których znajdziesz opisy szczytów widocznych z wieży. Alternatywą jest szlak czarny, jednak nie polecam go wybierać zimą ani w deszczowe dni (jest najkrótszy, ale bardzo stromy).

Trasa na szczyt Borowej z Wałbrzycha to około 4 km, a jej przejście zajęło mi prawie 2 godziny. Wejście jest dość wymagające, dlatego zabierz odpowiednie obuwie oraz prowiant – w górach nie warto ryzykować nagłego głodu. 

9. Zobacz neogotycką kolegiatę Pw. NMP Bolesnej i św. Aniołów Stróżów

W najbliższym sąsiedztwie Rynku znajdziesz też kolegiatę Pw. NMP Bolesnej i św. Aniołów Stróżów. To główna świątynia Wałbrzycha, którą z zewnątrz wyróżnia strzelista wieża. Wnętrze jest znane z ogromnych 12-metrowych witraży. Sam kościół został wybudowany na przełomie XIX i XX wieku, według projektu architekta Alexisa Langera.

W swojej historii, kościół nie uniknął problemów – w wyniku prowadzonych w okolicy prac górniczych, groziło mu zawalenie. Doszło nawet do znacznego przechylenia wieży (w latach 90. odchylenie od pionu wynosiło pół metra). Zabrano się jednak za remont, dzięki czemu dziś nie ma już zagrożenia, a kościół może być dalej użytkowany i zwiedzany.

Polecam Ci wejść do środka i zobaczyć wnętrze Kolegiaty. Wrażenie robią zwłaszcza wspomniane witraże – są naprawdę wielkie, co da się odczuć tylko widząc je z bliska. Moją uwagę przykuły też epitafia, które znajdziesz wmurowane na elewacji. Dwa z nich są poświęcone Jadwidze i Urszuli Czettritz – siostrom Dippranda Czettritza, który był wtedy właścicielem miasta. Wewnątrz znajdziesz też aż 46-głosowe organy. Niektóre elementy wyposażenia (np. chrzcielnica i ambona) pochodzą jeszcze ze starego kościoła św. Michała.

10. Obejrzyj panoramę Wałbrzych z Góry Parkowej w Parku Miejskim im. Jana III Sobieskiego

Na punkt widokowy na Górze Parkowej (508 m.n.p.m.) w Parku Miejskim im. Jana III Sobieskiego, w centrum Wałbrzycha, wybierz się przy okazji spaceru po Rynku. Pierwotnie była nazywana “Górą Szubieniczną”, co bezpośrednio wskazuje na to, jak wcześniej była wykorzystywana. Dziś to przestrzeń odpoczynku dla mieszkańców. Znajdziesz tu ścieżki spacerowe, sporo ławeczek, a także plac zabaw dla dzieci.

Z punktu widokowego na szczycie Góry Parkowej spojrzysz na Wałbrzych i okolice. Na terenie parku znajduje się Harcówka, gdzie polecam Ci zatrzymać się i zjeść lub wypić coś ciepłego (kupisz tu np. pierogi z mięsem w rozsądnej cenie). Obok Harcówki znajduje się druga platforma widokowa, która jest dobrą alternatywą, jeżeli nie chcesz wchodzić na szczyt (chociaż ja polecam Ci oczywiście wybrać się na górę). Niestety przez otoczenie drzew, będziesz mieć stąd ograniczoną widoczność. 

Wejście na Górę Parkową rozpoczniesz z dowolnej części Parku Miejskiego – trasa od placu Grunwaldzkiego to tylko 1200 m. Na sam szczyt prowadzi krótki odcinek kamiennych schodków. Sam park pozytywnie mnie zaskoczył. Mimo, że jest w centrum miasta, to przez panującą tu ciszę i spokój, momentami czułem się jak na ustronnym, górskim szlaku.

11. Zobacz fasadę renesansowego pałacu Czettritzów

Pałac Czettritzów to budynek, w którym łączy się historia dwóch ważnych dla Wałbrzycha rodzin. Wybudowano go na początku XVII wieku dla rodu Czettritzów, którego członkowie przez pokolenia byli właścicielami miasta, a w XVIII wieku wykupiła go rodzina Hochbergów (znani przedwojenni właściciele Zamku Książ). Dziś mieści się tu siedziba Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa. W fasadzie zwróć uwagę na herb Hochbergów umieszczony nad głównym wejściem.

Budynek ma dużą wartość historyczną dla miasta, dlatego warto go zobaczyć podczas zwiedzania Wałbrzycha. Nie jest jednak przygotowany pod turystów – otacza go ogrodzenie i nie ma możliwości zwiedzania wnętrza (fasadę obejrzysz przez bramę wjazdową lub z przylegającego do pałacu parku). Pałac znajduje się na trasie spacerowej, która na mapie jest oznaczona kolorem czerwonym (z Rynku dotrzesz tutaj w niecałe 10 min).

12. Obejrzyj kolekcję samochodów w Muzeum Górnictwa i Sportów Motorowych

Muzeum Górnictwa i Sportów Motorowych to mniej znane miejsce, które warto zobaczyć w Wałbrzychu. To połączenie motoryzacji z górnictwem, jakiego nie spotyka się często. Muzeum znajduje się w budynkach pokopalnianych, na terenie dawnej kopalni węgla kamiennego “Teresa”.  

W murowanej wieży wyciągowej z 1864 roku, zobaczysz wystawę poświęconą górnictwu, na której znajduje się m.in. dawny sprzęt używany w kopalniach. W części związanej ze sportami motorowymi obejrzysz kolekcję samochodów osobowych, wyścigowych i ciężarowych oraz pamiątki związane z kierowcami wyścigowymi. Na niedużej powierzchni udało się zgromadzić dużą liczbę ciekawych eksponatów, a miejsce można obejrzeć z zaciekawieniem nawet jeśli podobnie jak ja, nie wiesz zbyt wiele o sportach motorowych. ;)  Mnie najbardziej zainteresowały pamiątki związane z kierowcami np. spalona Celica Krzysztofa Hołowczyca.

13. Zobacz zabytkowe organy w kościele Zbawiciela na pl. Kościelnym

Kościół Zbawiciela na pl. Kościelnym to XVIII-wieczna świątynia, w której zachowane są elementy wyposażenia starsze niż sam kościół (przeniesione z innych miejsc). Najbardziej znane są barokowe organy, które wyróżniają się bogatym zdobieniem. Dziś kościół Zbawiciela to siedziba parafii ewangelicko-augsburskiej, regularnie odbywają się tu nabożeństwa.

Projekt kościoła Zbawiciela stworzył architekt Carl Gotthard Langhaus z Kamiennej Góry – znany z projektu Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Wnętrze pozostaje niezmienione od ponad 200 lat. Jedyną znaczącą zmianą było podwyższenie wieży w połowie XIX wieku. Stała za tym prozaiczna przyczyna – dzwonnik, który miał bić w dzwony podczas uroczystości pogrzebowych, przez wysokie drzewa nie był w stanie dojrzeć, kiedy powinien to zrobić.

W środku zobaczysz surowe, neoklasyczne wnętrza. Mój wzrok od początku przyciągnęły pozłacane organy, które wyróżniają się w utrzymanym w bieli wnętrzu. Polecam Ci wejść na górę, by z bliska obejrzeć kunszt zdobień. Ciekawymi elementami są też ołtarz (według opowieści, skrywa podwaliny starego ołtarza, który w czasach kontrreformacji służył ukrywającym się protestantom) oraz XVIII-wieczna chrzcielnica.

14. Zobacz monumentalny wiadukt kolejowy nad ul. Niepodległości

Wiadukt kolejowy nad ulicą Niepodległości wyróżnia monumentalny rozmiar. Znajduje się na terenie wałbrzyskiej dzielnicy Pogórze. Przebiega przez niego linia kolejowa nr 286 Wałbrzych Główny-Kłodzko Główne. Wiadukt nad ulicą Niepodległości zbudowano w 1880 roku i od tego czasu jest cały czas użytkowany. Jego wysokość to 20 m, ma trzy przęsła, a rozpiętość między nimi wynosi po 40 m. Początkowo przebiegały nim dwa torowiska, obecnie jest tylko jedno.

Polecam Ci zobaczyć wiadukt podczas zwiedzania Wałbrzycha – to jeden z najstarszych, wciąż użytkowanych wiaduktów Dolnego Śląska.  Minusem jest dość duża odległość od centrum – z okolic Rynku to około 3 km spaceru. Ale nic straconego – obok znajduje się stacja Wałbrzych Główny, a pod wiaduktem przebiega szlak na Borową, dlatego proponuję połączyć  zobaczenie obu miejsc. ;) Na miejsce dotrzesz w kilka minut pociągiem (ze stacji Wałbrzych Centrum) lub autobusem linii 12 z centrum miasta.

15. Spędź czas rodzinnie korzystając z atrakcji dla dzieci

W dzielnicy Piaskowa Góra znajduje się “Moja Mała Papugarnia“, gdzie zobaczysz papugi różnych odmian, m.in. ary, kakadu i papużki faliste. Ptaki są oswojone i chętnie przylatują się do ludzi, a zlecą się jeszcze szybciej jeśli dokupisz kubeczek z karmą. Jeżeli ma go mieć dziecko, upewnij się, że trzyma mocno – papugi lubią wyrywać je z rąk. Najlepiej odwiedzić ją w godzinach porannych, gdy nie są jeszcze objedzone po całym dniu i są najbardziej aktywne. Obok Papugarni znajduje się strefa płatnego parkowania, ale lepiej skorzystaj z parkingi bezpłatnego, koło marketu B1 (100 m od Papugarni).

Odwiedź Park wodny Aqua Zdrój z dziećmi, jeżeli chcesz w aktywny sposób odpocząć od zwiedzania zabytków. Znajdziesz tutaj w pełni zadaszony basen sportowy i 3 zjeżdżalnie. Dla dzieci atrakcją mogą być armatki wodne i gejzery. Dostępny jest też brodzik dla najmłodszych oraz jacuzzi i sauna dla dorosłych.

Explora park to centrum poświęcone popularyzacji nauki poprzez zabawę, gdzie spędzisz z dzieckiem kilka godzin na rozwiązywaniu łamigłówek. Znajdziesz tu stanowiska i eksponaty poświęcone różnym zagadnieniom z zakresu fizyki i matematyki. Młodsze dziecko może zainteresować się tangramami lub puzzlami geometrycznymi. Na terenie centrum nie ma żadnej kawiarni czy restauracji, dlatego polecam Ci zaopatrzyć się wcześniej w przekąski i wodę. W Jump Planet spędzisz rodzinnie czas, zażywając przy tym trochę aktywności fizycznej. Na dzieci (i dorosłych) czekają trampoliny, baseny z gąbkami i tor przeszkód. Znajdziesz tu też boiska do koszykówki czy badmintona.

16. Odkryj atrakcje w okolicy Wałbrzycha

Wałbrzych to miasto pełne zabytków, które zobaczysz podczas weekendowej wycieczki. Polecam Ci rozejrzeć się też dalej. Okolice Wałbrzycha kojarzą mi się z pięknym, górskim krajobrazem i szlakami turystycznymi. Ale czy znasz miejsca jakie można tu zobaczyć? Przedstawię ci najważniejsze fakty atrakcjach okolic Wałbrzycha. Szczerze polecam Ci uwzględnić je podczas swojej wycieczki, bo dobrze uzupełnią Ci obraz Dolnego Śląska.

Góry Sowie 

W Górach Sowich znajdziesz szlaki dobre na weekendową rodzinną wycieczkę oraz zabytki o ciekawej historii. Odwiedź jedną z najlepiej zachowanych warowni Dolnego Śląska – Zamek Grodno, by obejrzeć średniowieczne mury i renesansowe pomieszczenia. Pod zamkiem zatrzymaj się przy jeziorze Bystrzyckim. To sztuczny zbiornik wodny, który powstał na początku XX wieku, w wyniku utworzenia zapory wodnej. Znajdziesz tu szlaki spacerowe i kąpielisko.

Wstąp do Parku Krajobrazowego Gór Sowich i wybierz się na Wielką Sowę, najwyższy szczyt Gór Sowich oraz Kalenicę (trzeci najwyższy szczyt). Na obu górach znajdziesz wieże widokowe – z tym, że Kalenica jest mniej oblegana, a wstęp na wieżę jest bezpłatny. Dobrą bazą wypadową na zwiedzanie Parku Krajobrazowego Gór Sowich jest Schronisko Górskie Orzeł. Rozpoczyna się tu szlak na Wielką Sowę, którym dotrzesz na szczyt w 2 godziny. Niedaleko znajduje się też Przełęcz Jugowska, gdzie startuje szlak na Kalenicę.

Polecam Ci odwiedzić położony niedaleko od Wałbrzycha Pałac Jedlinka, który znajduje się w granicach położonej blisko Jedliny Zdroju. Wyróżnia go ciekawa historia – wiążą się z nim tajemnice z okresu wojny (stąd zarządzano pracami nad projektem Riese). Samochodem to 15-minutowa wycieczka, przejazd pociągiem zajmie Ci ok. 50 min.

Sokołowsko

Sokołowsko to nieduża wieś położona 15 km na południe od Wałbrzycha. Zyskała na znaczeniu w połowie XIX wieku, jako pierwsze na świecie uzdrowisko dla gruźlików. W Sokołowsku zobaczysz charakterystyczny budynek sanatorium Grunwald, w którym obecnie mieści się Międzynarodowe Laboratorium Kultury.

Mimo niewielkich rozmiarów, Sokołowsko ma do zaoferowania ciekawą historię i kilka wartych odwiedzenia zabytków – sanatorium, dawne obserwatorium astronomiczne oraz cerkiew, która powstała dla prawosławnych kuracjuszy. By je zobaczyć, trzymaj się ulicy Głównej. Rozglądaj się tutaj uważnie – większość zabudowań to XIX-wieczne budynki , związane z sanatorium. W Sokołowsku spaceruje się w ciszy i spokoju. Latem zaczerpniesz tu trochę świeżego powietrza i odpoczniesz od większego Wałbrzycha. ;)

Szczawno-Zdrój

Bezpośrednio sąsiadujące z Wałbrzychem Szczawno-Zdrój to miasteczko uzdrowiskowe, związane z ważnym dla Wałbrzycha rodem Hochbergów. Wieś przekształcono w uzdrowisko w 1815 roku i wybudowano wtedy Pijalnię Wód i Halę Spacerową. Dziś odwiedzając Szczawno-Zdrój, obejrzysz zabytkowe budynki uzdrowiskowe i spróbujesz leczniczych wód.

Szczawno-Zdrój to dobre miejsce na bazę wypadową podczas zwiedzania Wałbrzycha i okolic. Noclegi są tu tańsze niż w centrum Wałbrzycha, a dzięki dobrej komunikacji miejskiej łatwo dostaniesz się do wybranych atrakcji. Do Szczawna-Zdroju dojeżdżają autobusy miejskie nr 7, 8, 17 (z dworca PKP Wałbrzych Miasto) oraz linii nr 6 (z dworca PKP Wałbrzych Główny).  

Góry Wałbrzyskie i Kamienne

W okolicach Wałbrzycha rozpoczynają się szlaki spacerowe w Górach Wałbrzyskich i Kamiennych (ich wspólna nazwa to Sudety Wałbrzyskie). Łatwo włączysz je w plan zwiedzania Wałbrzycha dzięki połączeniom autobusowym i kolejowym.

W Górach Wałbrzyskich jeszcze 30 lat temu prowadzono wydobycie węgla. W ramach ich zwiedzania, polecam ci wejść na szczyt Chełmiec. Na szczycie znajduje się schronisko, 45-metrowy stalowy krzyż oraz wieża widokowa z XIX wieku. Miło odpoczywa się przy drewnianych ławeczkach lub pod wiatą. Wybierz się też na Trójgarb, by obejrzeć panoramę okolicy z nowoczesnej, trzy-poziomowej wieży widokowej.

W Górach Kamiennych wybierz się również do ruin zamku Rogowiec – najwyżej położonego zamku w Polsce. Na miejsce prowadzi przyjemna trasa spacerowa. Polecam Ci też wspiąć się na najwyższy szczyt Gór Kamiennych, Waligórę (936m.n.p.m.). Możesz dotrzeć na górę nawet w 15 min – jeśli rozpoczniesz spacer przy schronisku Andrzejówka. Ja polecam Ci wybrać okrężną, dłuższą drogę (szlak niebieski, potem żółty) – prowadzi przez las i daje możliwość wyciszenia :). Przejście zajmie Ci około godziny.

Świdnica

Świdnica to drugie miasto na Dolnym Śląsku (za Wrocławiem) z największą ilością zabytków, leżące 20 km od Wałbrzycha. Zobaczysz tu Kościół Pokoju, czyli największą drewnianą świątynię Europy. Podczas zwiedzania Świdnica urzekła mnie mnogością wpadających w oko budynków. To ten typ miasta po którym można z satysfakcją spacerować bez konkretnego celu. ;)

Świdnicki rynek otaczają zabytkowe kamienice. Wśród nich zwróć uwagę na Ratusz z wieżą i renesansowy Pałac Hochbergów. Na górnym piętrze wieży Ratusza znajduje się punkt widokowy, z którego obejrzysz panoramę Świdnicy i Gór Sowich. Polecam Ci też wizytę w Muzeum Dawnego Kupiectwa – to jedyne polskie muzeum poświęcone tej tematyce. Podejdź też pod katedrę św. Stanisława, by zobaczyć najwyższą wieżę kościelną na Dolnym Śląsku.

Pocysterskie Opactwo w Krzeszowie

W okolicach Wałbrzycha możesz odwiedzić Pocysterskie Opactwo w Krzeszowie, nazywane Europejską Perłą Baroku. Kompleks składa się z bazyliki pw. Wniebowzięcia NMP, kościoła pw. św. Józefa, Mauzoleum Piastów Śląskich, zabytkowego cmentarza i budynków pomocniczych. Zwiedzanie odbywa się w ramach trasy podstawowej lub rozszerzonej (obejmującej dodatkowo strych i podziemia kompleksu). 

Skrótowe wymienienie elementów wyposażenia na jakie warto zwrócić uwagę w krzeszowskim opactwie jest trudnym zadaniem. Mnie najbardziej zaintrygował cykl fresków w kościele pw. św Józefa. Autor, Michał Willmann, podobno umieścił na nich trzy autoportrety. Jest na nich więcej nietypowych elementów np. Matka Boska z XVIII-wiecznym kapeluszem na głowie. W mauzoleum zobaczysz również średniowieczne płyty nagrobne i sufitowe freski, przedstawiające historię opactwa. W bazylice najbardziej wyróżnia się 24-metrowy ołtarz główny z najstarszą w Europie Środkowej ikoną Matki Boskiej.

Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy

Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy powstało na terenie dawnego obozu koncentracyjnego o tej samej nazwie. Miało na celu zabezpieczenie materiałów źródłowych i popularyzację wiedzy o obozie. Znajdziesz tu zebrane wspomnienia świadków tamtych wydarzeń, ocalałe dokumenty oraz pozostałości zabudowań. Z Wałbrzycha do Rogoźnicy dojedziesz autem w 40 min lub autobusem z pobliskiego Strzegomia.

Podczas zwiedzania muzeum, przejdziesz przez tereny byłego obozu koncentracyjnego, w tym fundamenty bloków, krematorium i kamieniołomy, w których pracowali więźniowie. Zobaczysz wystawy stałe poświęcone m.in. życiu codziennemu w obozie i historii innych, podległych Gross-Rossen obozów, które działały na Dolnym Śląsku. Ja dużo czasu spędziłem na wystawie “Zaginione człowieczeństwo”, która przedstawia rozwój systemów totalitarnych w XX-wiecznej Europie (głównie niemieckiego faszyzmu).

Zwiedzanie atrakcji Wałbrzycha – wskazówki i informacje praktyczne

Wiesz już wszystko o atrakcjach Wałbrzycha – teraz czas na kwestie praktyczne. Przygotowałem dla Ciebie wskazówki dotyczące zwiedzania Wałbrzycha. Poznaj je, by uniknąć błędów organizacyjnych i podróżować bez niepotrzebnego stresu.

• Zaplanuj w Wałbrzychu co najmniej dwa dni – miasto znajduje się na dość dużej powierzchni, a atrakcje Wałbrzycha są porozrzucane, przez co w  jeden dzień nie dasz rady zobaczyć wszystkiego. Proponuję rozłożyć zwiedzanie na minimum dwa dni, np. jeden dzień spędzić w północnej części (Zamek Książ, Palmiarnia, Książański Park Krajobrazowy), a drugi przeznaczyć na centrum (Muzeum Porcelany, Centrum Nauki i Kultury Stara Kopalnia, Rynek, Plac Magistracki).

• Rozważ zwiedzanie Wałbrzycha samochodem – szczególnie, gdy masz niewiele czasu na odwiedzenie wszystkich atrakcji. Odległości pomiędzy niektórymi atrakcjami mogą być spore, jeżeli chciałbyś dotrzeć do nich pieszo lub autobusem. Decydując się na auto, bez problemu dostaniesz się do interesujących Cię miejsc. Nie powinieneś mieć też problemu ze znalezieniem parkingu w mieście.

• Kupuj bilety na komunikację miejską w Wałbrzychu przez aplikację mPay – jeżeli jednak zdecydujesz się przemieszczać pomiędzy ważnymi miejscami Wałbrzycha transportem publicznym, polecam Ci zainstalować aplikację jeszcze przed przyjazdem do miasta. Dzięki aplikacji kupisz bilet bez czekania w kolejce. Podczas kontroli wystarczy, że pokażesz zakupiony bilet na telefonie.

Jak dojechać do Wałbrzycha?

Do Wałbrzycha dojedziesz bezpośrednio Kolejami Dolnośląskimi m.in. z Wrocławia. Z miast jak Warszawa, Łódź czy Poznań dojedziesz z przesiadką we Wrocławiu. W Wałbrzychu są 4 duże stacje kolejowe – Wałbrzych Miasto, Wałbrzych Główny, Wałbrzych Centrum i Wałbrzych Szczawienko. Najbliżej starówki jest stacja Wałbrzych Miasto i proponuję Ci tutaj wysiąść, jeśli chcesz zwiedzić atrakcje centrum Wałbrzycha.

Dojazd własnym samochodem zapewni Ci większą swobodę (chociaż moim zdaniem nie jest to konieczność, bo komunikacja zbiorowa też daje radę). Już po drodze możesz zatrzymać się i zwiedzić niektóre atrakcje okolic Wałbrzycha. Z wielu miast startuje autobus Flixbus, którym dojedziesz do Wałbrzycha bezpośrednio. Autobus zatrzymuje się na dwóch przystankach – ul. Sikorskiego (lokalizacja na mapie: 50.76940507, 16.27363616) oraz na  ul. Wieniawskiego (lokalizacja na mapie: 50.821733444, 16.284006542).