Byliśmy jednymi z pierwszych, którzy tego dnia wstali w Borjomi. Kurort imprezował do późna, więc mało kto kwapił się do szybkiego opuszczenia łóżka. My byliśmy wyjątkiem – tuż po 6 rano, spacerowym krokiem szliśmy już do oddalonego od centrum miasta dworca kolejowego, żeby zdążyć na pierwszy kurs kolejki wąskotorowej z Borjomi do Bakuriani. Pokażę Ci, jak wyglądała podróż najwolniejszą atrakcją turystyczną Gruzji.
Kursowanie pociągów między Borjomi a Bakuriani zostało zawieszone z powodu remontu trasy. Nie wiadomo, kiedy zostanie wznowione. Podczas mojej ostatniej wizyty w Gruzji (początek 2023 r.), pociągi nie kursowały ale czytelnicy raportują, że kolejka jeździła w 2023 r. Najlepiej gdy dowiesz się o kursowanie kolejki już na miejscu w Borjomi.
Zanim znajdziesz wygodne miejsce w wagonie (koniecznie po jego lewej stronie patrząc w kierunku jazdy), zadbaj o prowiant na drogę i naładuj baterie swojego aparatu. Pokonanie niespełna 40 km zajmie kolejce ponad 2 godziny, a Ty spędzisz ten czas w większości z nosem przyklejonym do szyby.
Jak dojechać do Borjomi? Gdzie spać?
Dobrze przyjechać na miejsce dzień wcześniej i poświęcić go na zwiedzanie atrakcji Borjomi. Aby zdążyć na poranny kurs do Bakuriani, musisz spędzić noc w Borjomi. Do Borjomi można dojechać marszrutkami z większości większych miast Gruzji. Bezpośrednio dojedziemy tu m.in. z Kutaisi i Tbilisi. Jeśli masz ochotę zwiedzić Borjomi, zatrzymaj się w hotelu w centrum miasta, a rano przyjedź na dworzec kolejowy taksówką.
Po raz pierwszy przyjechałem do Borjomi tylko po to, aby przejechać się kolejką do Bakuriani. Wtedy najlepiej zatrzymać się blisko dworca we wschodniej części miasta, żeby rano krótkim spacerem dotrzeć do stacji kolejowej. Niżej wybrałem kilka sprawdzonych noclegów w Borjomi.
Dlaczego wąskotorówka mnie zaciekawiła? Historia kolejki z Borjomi do Bakuriani
Decyzję o budowie kolejki do Bakuriani podjęto na fali dynamicznego rozwoju sieci kolejowej Gruzji. W 1883 r. uruchomiono połączenie z Baku do Tbilisi i dalej do portu w Batumi, co pozwoliło na morski handel z całym światem i uzasadniło dalszą rozbudowę sieci kolejowej. Atuty Borjomi jako uzdrowiska spowodowały, że carskie władze w 1894 r. podjęły decyzję o budowie kolei z Chaszuri.
Sprawdź artykuł: Co WARTO zobaczyć w Borjomi? 9 ATRAKCJI, które warto odwiedzić
Mając świadomość trudnych warunków terenowych, w 1897 r. rozpoczęto budowę bohaterki naszej dzisiejszej opowieści – kolei wąskotorowej z Borjomi do Bakuriani. 5 lat później pierwszy pociąg “Kukuszki” (bo tak nazywano kolejką) pokonał całą trasę.
Do 1967 r. ruch prowadzono trakcją parową. W związku z elektryfikacją szlaku, pracę przejęły wtedy lokomotywy elektryczne. Chwilę po wyjeździe z Borjomi zauważysz pomnik, na którym dumnie stoi jedna z lokomotyw parowych, które dawniej królowały na kolejce.
Ruch do dzisiaj prowadzą przypominające krokodyle lokomotywy ЧС11. Powstały w 1966 r. w zakładach w Dubnicy nad Váhom na terenie Czechosłowacji. Powstało łącznie 12 lokomotyw tej serii i były przeznaczone wyłącznie do obsługi linii z Borjomi do Bakuriani. Przynajmniej 8 z nich nadal pracuje na kolejce.
Ich maksymalna prędkość jazdy to 45 km/h, jednak współcześnie pociągi do Bakuriani nie rozpędzają się do prędkości większej niż 20 km/h. Kolej wąskotorowa ma rozstaw toru 900 mm. Zelektryfikowano ją prądem stałym o napięciu 1500 V.
O czym trzeba pamiętać przed wyjazdem do Gruzji?
Zarezerwuj dobre noclegi: zrób to wcześnie, żeby zaoszczędzić i mieć duży wybór.
Wykup ubezpieczenie: przed wyjazdem zawsze wykupuję polisę, żeby mieć ochronę w nieprzewidzianych sytuacjach. Nie chcę sprawdzać, ile kosztują usługi medyczne na miejscu.
Wynajmij tani samochód: Gruzję zwiedza się najlepiej, gdy jesteś elastyczny. Z autem zobaczysz więcej w krótszym czasie i dotrzesz do miejsc, do których nie dojeżdżają busy.
Wymień złotówki na lari: możesz korzystać z polskiej karty, ale od jakiegoś czasu korzystam z karty Curve, która oferuje bardzo dobre przeliczniki po kursie międzybankowym.
Odpal mapę atrakcji Gruzji na telefonie: zaznaczyliśmy na niej setki najciekawszych atrakcji, polecanych restauracji i noclegów, żebyś nie musiał tego szukać samodzielnie.
Zamów indywidualny plan Twojej podróży do Gruzji: możemy wszystko zaplanować za Ciebie – wybrać atrakcje, zaplanować dojazdy, zaproponować hotele i dobre restauracje. Dostaniesz od nas plik z gotowym planem na każdy Twój dzień w Gruzji.
Wybierz najciekawsze wycieczki z przewodnikiem: sprawdź dostępne wycieczki oraz aktywności i zaoszczędź sporo czasu, oglądając z wycieczką kilka atrakcji jednego dnia.
Jak zaplanować przejazd kolejką? Rozkład jazdy pociągów
Kursowanie pociągów między Borjomi a Bakuriani zostało zawieszone z powodu remontu trasy. Nie wiadomo, kiedy zostanie wznowione. Podczas mojej ostatniej wizyty w Gruzji (początek 2023 r.), pociągi nie kursowały ale czytelnicy raportują, że kolejka jeździła w 2023 r. Najlepiej gdy dowiesz się o kursowanie kolejki już na miejscu w Borjomi.
| Relacja pociągu | Odjazd ze stacji początkowej | Przyjazd do stacji końcowej |
|---|---|---|
| Borjomi – Bakuriani | 7:15 | 9:40 |
| Borjomi – Bakuriani | 10:55 | 13:21 |
| Bakuriani – Borjomi | 10:00 | 12:23 |
| Bakuriani – Borjomi | 14:15 | 16:32 |
Pierwszy pociąg odjeżdża o 7:15, a w Bakuriani melduje się o 9:40. W tabelce poniżej znajdziesz rozkład jazdy pociągów. Kursują codziennie. Rozkład jazdy może się zmienić, gdy zakończy się już remont kolejki (prowadzony powoli i bez konkretnego terminu zakończenia robót).
W Borjomi działają dwie stacje kolejowe. Nasz pociąg odjeżdża z tej znajdującej się we wschodniej części miasta (lokalizacja: 41.847760378, 43.4100904), a nie ze stacji Borjomi Park w centrum.
Ile kosztuje bilet na pociąg? Gdzie kupić bilety?
Transport publiczny w Gruzji jest nadal bardzo tani. Przejazd kolejką z Borjomi do Bakuriani kosztuje 2 GEL, czyli 2,6 zł. Ani w Borjomi, ani w Bakuriani nie działają kasy biletowe. Bilety można kupić na pokładzie pociągu.
Po zapłaceniu liczyliśmy na wydanie jakiegokolwiek potwierdzenia lub papierowego biletu, ale pieniądze wylądowały po prostu w kieszeni kolejarza. Po odjeździe z Borjomi, zapadł on w twardy sen i w tym stanie dojechał do stacji końcowej. Pasażerowie z pośrednich stacji nie płacili więc za bilety.
Jak wygląda trasa pociągu z Borjomi do Bakuriani?
Kolejka z Borjomi do Bakuriani w początkowej części swojej trasy biegnie w wąwozie rzeki Gujaretistskali. Na wysokości miejscowości Tsagveri odbija jednak ciasnym łukiem do miejscowości Tsemi. Później już imponującymi zakosami wspina się do swojej stacji docelowej – Bakuriani.
Sprawdź artykuł: 9 powodów, dla których warto pojechać do Gruzji
Kolejka wąskotorowa z Borjomi do Bakuriani pokonuje różnicę wzniesień wynoszącą aż 900 metrów. Gdy uwzględnimy jeszcze prowadzenie torów nieustającymi łukami, czas na pokonanie tej niespełna czterdziestokilometrowej trasy (ponad 2 godziny) staje się bardziej akceptowalny.
Tuż po wyjeździe z Borjomi, kolejka przejeżdża przez przytuloną do skały betonową galerię, z której pasażerowie mają widok na drogę prowadzącą do Bakuriani. Dla późniejszych widoków na trasie, rozsądniej jest zająć miejsce po lewej stronie wagonu – patrząc w kierunku jazdy pociągu.
Na trasie pociągu jest łącznie 7 stacji pośrednich, a ósmą stacją jest już Bakuriani. Za stacją Sakochavi istnieje nieczynna już, towarowa odnoga kolejki do Bakurianis Andeziti.
| Stacja | Kilometraż |
|---|---|
| Borjomi | 0,0 |
| Daba | 12,0 |
| Tsagveri | 16,0 |
| Tsemi | 20,0 |
| Tba | 21,0 |
| Libani | 23,0 |
| Patara Tsemi | 25,0 |
| Sakochavi | 32,5 |
| Bakuriani | 39,0 |
Najbardziej rozpoznawalnym elementem infrastruktury kolejki jest most na rzece Tsemistskali między stacjami Tsagveri i Tsemi. Zaprojektował go sam Gustav Eiffel, projektant paryskiej Wieży Eiffla. Most powstał we Francji, a zmontowano go już na miejscu budowy.
Konstrukcja mostu jest widoczna poniżej poziomu toru, więc nie możemy liczyć na dobre zdjęcie wykonane z pokładu pociągu. Idealne kadry powstają tu zimą, z drona.
Zwróć też uwagę na przystanek w miejscowości Tba. Budowniczym nie zabrakło fantazji – połączyli oni kolumny zbudowane z nieznanym stylu z jaskrawą, różową farbą.
Kolejka nie jest wyłącznie atrakcją turystyczną, ale pełni przede wszystkim rolę dowozową. Czas jazdy jest nieporównywalnie gorszy od osiągów marszrutek, ale pociągi i tak zapełniają się na stacjach pośrednich pojedynczymi osobami. Każdy wagonik mieści 32 osoby.
Jeśli znasz rosyjski, na pewno po chwili zostaniesz zagadany przez lokalnych mieszkańców, którzy przeprowadzą z Tobą szczegóły wywiad. Pomimo mojego podstawowego rosyjskiego, i tak udało nam się wymienić kilka zdań.
Wagony mają tę zaletę, że można między nimi swobodnie przechodzić w czasie jazdy. Przejście odbywa się przez otwarty pomost, na którym można spędzić kilka minut i poczuć wiatr we włosach przy zawrotnej prędkości 20 km/h.
Przestrzeń służy również do przewozu części i sprzętu potrzebnego do bieżącego utrzymania kolejki. Nasz kurs wiózł na pomostach masę kluczy, śrub i części, których przeznaczenia nie udało mi się domyślić.
Co robić w Bakuriani? Jak wrócić do Borjomi i Tbilisi?
Bakuriani to obok Gudauri jeden z dwóch najważniejszych kurortów narciarskich Gruzji. Jeżeli nie przyjeżdżamy tu z zamiarem szusowania na stokach, miasteczko nie należy do najciekawszych turystycznie.
Na spacer po mieście wystarczy w zupełności godzina. Oferta restauracji jest dość uboga – nam udało się znaleźć o godz. 10 tylko jeden czynny lokal. W restauracji Anga można zjeść tradycyjne, gruzińskie dania.
W drogę powrotną do Borjomi można się wybrać jednym z dwóch pociągów. Pierwszy odjeżdża już 20 minut po naszym przyjeździe do Bakuriani, a drugi dopiero o 14:15.
Jeżeli chcemy dojechać do Borjomi lub Tbilisi szybciej, warto przejść się na niewielki dworzec marszrutek. Busy odjeżdżają do Tbilisi w środku dnia średnio co 1-1,5 godziny. Bilet kosztuje 10 GEL (14 zł), a podróż trwa ok. 3 godziny.
Co jeszcze powinieneś przeczytać przed podróżą do Gruzji?
Jak każda podróż za granicę, wyjazd do Gruzji wymaga odpowiednich przygotowań i zaplanowania kilku ważnych spraw. Przygotowałem kilka artykułów, w których dzielę się moim doświadczeniem z już pięciu wyjazdów na Kaukaz:
Kolejki wąskotorowej z Borjomi do Bakuriani nie wymienia się wśród najważniejszych atrakcji Gruzji. Jeśli masz ochotę zejść nieco z utartej ścieżki zwiedzania, podróż po krętym, górskim szlaku będzie ciekawą odmianą. Podziel się ze mną w komentarzach swoimi odczuciami i… życzę miłej podróży!