Gdzie na weekend na Pomorzu? 30 atrakcji i wycieczek na 1 dzień, niedzielę i weekend

Pomorze to region, w którym nie brakuje atrakcji i ciekawych miejsc na jednodniowe i weekendowe wycieczki – również niedaleko Trójmiasta. Weekend na Pomorzu możesz spędzić różnorodnie – wybierając się nad Bałtyk, zwiedzając atrakcje zabytkowych miast, wędrując wśród naturalnych atrakcji, poznając różnorodne zabytki i szukając śladów historii.

Mam dla Ciebie 30 pomysłów na wycieczki na 1 dzień, niedzielę i na cały weekend na Pomorzu. Zebrałem je w czasie wielu podróży po zakamarkach regionu, którego stolicą jest Gdańsk. Pomorze to w końcu nie tylko ciekawe miejscowości na urlop nad Bałtykiem.

Z tą lista atrakcji Pomorza i pomysłów na wyjazdy łatwo zaplanujesz ciekawą podróż po województwie pomorskim. Miejsca, które znajdziesz na mojej liście to dobre kierunki na dziesiątki wyjazdów i zwiedzanie Pomorza.

Zwiedzanie atrakcji Pomorza – wskazówki i informacje praktyczne

Zanim przejdziesz do listy pomysłów na miejsca, które warto zobaczyć na Pomorzu, zerknij na kilka praktycznych rad wynikających z mojego doświadczenia. Przygotowałem dla Ciebie kilka wskazówek, które ułatwią Ci zwiedzanie i umilą pobyt nad na Pomorzu:

• dostosuj swoje plany do pogody – jeśli wybierasz się nad Bałtyk to pamiętaj pogoda nad morzem bywa kapryśna, dlatego przygotuj się na silny wiatr i niespodziewane deszcze. Szczególnie uważaj podczas burzy i sztormów i nie wychodź wtedy na plażę. Korzystaj z kąpielisk strzeżonych, a jeśli przy budce ratownika wisi czerwona flaga, zrezygnuj z kąpieli. Wiele atrakcji nad morzem zależy od pogody. Pamiętaj, że niektóre punkty programu Twojej wycieczki nad Bałtyk mogą okazać się niedostępne. Sprawdzaj więc prognozy pogody i zawsze miej w zanadrzu plan B, by nie rozczarować się deszczowym urlopem,

• spróbuj podróży SKM Trójmiasto – pociągi SKM kursują głównie po Trójmieście w odstępach 10-30 minut. Możesz nimi dojechać również do Redy, Rumii lub Wejherowa, a niektórymi nawet do Lęborka. To niedrogi i wygodny sposób na podróżowanie po tej części wybrzeża,

• rozważ wyjazd poza sezonem – jeżeli możesz sobie na to pozwolić i chcesz głównie spędzić czas poza opalaniem i kąpielach w morzu, możesz zdecydować się na wyjazd poza sezonem (ja np. bardzo lubię jeździć nad morze we wrześniu i październiku). Dużym plusem takiej decyzji będzie brak korków na drogach i tłumów w większości atrakcji. Zwróć jednak uwagę, że część z nich działa tylko w wakacje (podobnie jest z restauracjami).

1. Gdańsk

Gdańsk jest stolicą województwa pomorskiego i jednym z najważniejszych miast na polskim wybrzeżu. Zwiedzanie Gdańska to obowiązkowy pomysł na weekendowy wypad na Pomorzu. To tutaj przespacerujesz się po Długim Targu, zobaczysz charakterystycznego Żurawia i słynną katedrę oliwską. Miasto jest też znane ze Stoczni Gdańskiej, gdzie narodził się NSZZ “Solidarność”, a także z bogatej historii obrony podczas Kampanii Wrześniowej. Z tego względu możesz zwiedzić tu ważne muzea i zabytki, a także skorzystać z dobrej pogody na miejskich plażach.

Wycieczkę po Gdańsku polecam rozpocząć na Długim Targu, czyli tzw. Głównym Mieście nad rzeką Nowa Motława. Biegnie tędy Trakt Królewski i ul. Długa, gdzie zobaczysz charakterystyczne kolorowe, wąskie kamienice. Przy Długim Targu możesz zwiedzić Ratusz Głównego Miasta i zobaczyć Fontannę Neptuna, a także Żurawia. Obok niego znajdziesz jedną z najpopularniejszych gdańskich restauracji, Chleb i Wino – polecam zajrzeć ze względu na piękny widok na Nową Motławę. ;)

Główne Miasto często mylnie nazywa się Starym Miastem – choć to dwa różne miejsca. Na Starym Mieście zwiedzisz Ratusz Starego Miasta z XVI w. oraz Muzeum Bursztynu w średniowiecznym Wielkim Młynie, gdzie poznasz dzieje polskiego bursztyniarstwa. Ciekawym miejscem jest także zabytkowy XIX-wieczny dworzec Gdańsk Główny, zbudowany w stylu “gdańskiego renesansu” (w sporej części odnowiony, dzięki czemu robi jeszcze większe wrażenie).

W Gdańsku zwiedzisz też muzea o historii XX wieku. Jednym z najważniejszych jest Westerplatte, miejsce obrony Polaków podczas Kampanii Wrześniowej. Moim zdaniem warto zajrzeć również do Muzeum II Wojny Światowej z interaktywną wystawą. Pasjonaci historii współczesnej mogą wybrać się do Europejskiego Centrum Solidarności, by poznać przemysł stoczniowy i “Solidarność”. Na koniec wycieczki polecam zwiedzić dzielnicę Oliwę, gdzie jest piękny Park Oliwski i katedra oliwska, słynąca z rokokowych organów.

2. Zamek krzyżacki w Malborku

Zamek krzyżacki w Malborku powstał na przełomie XIII i XIV w. i jest największym z zachowanych w Europie zamków z okresu średniowiecza. Przez pewien czas był stolicą Państwa Krzyżackiego i siedzibą wielkiego mistrza Zakonu. Gotycka twierdza była wielokrotnie rozbudowywana, dlatego dziś składa się z kilku części – Zamku Niskiego, Zamku Średniego i Zamku Wysokiego.

Polecam zajrzeć do Malborka w lipcu, najlepiej w czasie inscenizacji oblężenia Malborka – wtedy w mieście dzieje się najwięcej (m.in. rekonstrukcje historyczne, turnieje rycerskie, warsztaty dla dzieci), a zamek zmienia się w twierdzę nie do zdobycia. ;) Malbork jednak prawie nigdy nie narzeka na brak turystów – to w końcu nie tylko największa atrakcja Pomorza, ale też jedno z najważniejszych miejsc do zobaczenia w Polsce.

W Malborku zwiedzisz Muzeum Zamkowe, gdzie zobaczysz wystawy dawnej broni i wyrobów rzemiosła artystycznego, a także zamkowe wnętrza. Możesz je oglądać za dnia lub podczas nocnego zwiedzania organizowanego latem – to doświadczenie przypomina mi Noc Muzeów. W sezonie możesz też wejść na Wieżę Zamkową wraz z przewodnikiem i zobaczyć panoramę miasta. Przy dobrej pogodzie polecam spaceru wzdłuż rzeki Nogat, zwłaszcza wieczorem – widok na zamek jest piękny.

3. Sopot

Sopot to najmniejsze z miast składających się na Trójmiasto — jest wciśnięte między Gdańsk a Gdynię. Mimo to spokojnie możesz w nim spędzić cały weekend na Pomorzu. To bardzo zielone miejsce, gdzie znajdziesz dużo drzew, zadbanych parków i przyjemnych tras spacerowych. Najpopularniejszym miejscem w Sopocie jest molo, do którego prowadzi znana ulica Monte Cassino. To centralna część miasta, w której nawet zimą roi się od turystów.

Sopockie molo składa się z dwóch części – Skweru Kuracyjnego i pomostu spacerowego o długości 511,5 m, przez co jest najdłuższym drewnianym pomostem w Europie. Na jego końcu zobaczysz przystań jachtową, a jeśli się rozejrzysz, zauważysz nawet molo w gdyńskim Orłowie i Klif Redłowski. Naprzeciw molo zobaczysz Dom Zdrojowy, w którym dziś znajduje się SPA, centrum konferencyjne, a także pasaż handlowy, restauracje i kawiarnie.

Przy spacerowej ulicy Bohaterów Monte Cassino znajdziesz ciekawe puby i restauracje, w tym lokal Śliwka w Kompot, do którego zawsze ciągnie się długa kolejka. Tu też zobaczysz Krzywy Domek, budynek o nietypowym kształcie, będący częścią Centrum Handlowego “Rezydent”. Po drugiej stronie Sopotu możesz zajrzeć do Opery Leśnej, gdzie są organizowane koncerty i inne wydarzenia kulturalne.

4. Krynica Morska i Mierzeja Wiślana

Krynica Morska to miasteczko turystyczne na Mierzei Wiślanej, oddalone o ok. 70 km od gdańskiego lotniska. Warto poświęcić chociaż jeden weekend, żeby zwiedzić ten zakątek Pomorza. Miasto słynie z pięknych krajobrazów i czystej, piaszczystej plaży, dlatego to dobre miejsce na letni weekend na Pomorzu. Zobaczysz tu pomnik Stadko Dzików, który przedstawia częstych gości miasta – dziki z okolicznych lasów.

Krynicki Park Rozrywki z karuzelami i dmuchańcami to dobra atrakcja dla dzieci na Pomorzu – podobnie jak plac zabaw Bajkolandia z Domem do góry nogami. Warto też wziąć pod uwagę rejsy po Zalewie Wiślanym, które zaczynają się w krynickim porcie.

Jeśli interesuje Cię poznanie głównych ulic Krynicy, polecam Ci kolejkę turystyczną Krynica Morska i Mierzeja Express. Przejażdżka trwa ok. 30 min i możesz podczas niej zobaczyć m.in. centrum miasta, a także port rybacki. W okolicy znajdziesz też 53-metrową latarnię morską z XX w. Możesz się na nią wspiąć po stu schodkach i podziwiać widok na Mierzeję Wiślaną. Inny, ciekawy punkt obserwacyjny to wieża na Górze Pirata (ok. 40 m n.p.m.), jedno z najwyższych miejsc na Mierzei, z którego zobaczysz m.in. Zalew Wiślany.

Krynica Morska leży na Mierzei Wiślanej, jednej z dwóch dużych mierzei na polskim wybrzeżu. To piaszczysty wał i szereg ciekawych wydm, porośniętych pięknym sosnowo-bukowym lasem. Warto zobaczyć zwłaszcza najwyższą z nich, Wielbłądzi Garb (49,5 m n.p.m.), z którego roztacza się widok na morze i Zalew Wiślany. Mierzeja Wiślana ciągnie się od Kątów Rybackich aż po Piaski, wschodnią część Krynicy Morskiej. Tutaj też utworzono Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana, który ma chronić wydmy i tutejszą florę.

5. Hel i Półwysep Helski

Zarówno Hel, jak i Półwysep Helski (nazywany też Mierzeją Helską), to jedne z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc na polskim wybrzeżu i dobry kierunek na weekend na Pomorzu. Półwysep jest wąski i w niektórych miejscach możesz obserwować morze po dwóch przeciwnych stronach jednocześnie. Sercem Helu jest ul. Wiejska, na której zachowały się zabytkowe chaty rybackie – ryglowe i ceglane domki, które możesz kojarzyć z kulturą Kaszub. Na Wiejskiej kupisz też pamiątki lub skorzystasz z szerokiej oferty restauracji, barów i kawiarni.

Do najważniejszych atrakcji Helu należy Helskie Fokarium, czyli placówka turystyczna i badawczo-naukowa, związaną z Uniwersytetem Gdańskim. Kilka razy dziennie można przyjrzeć się tutejszym fokom w czasie karmienia i treningu medycznego – o ile uda Ci się kupić bilet, bo kolejki w sezonie są ogromne. Możesz również zobaczyć zwyczajowe gry i zabawy fok w basenach. Na Półwyspie możesz też zwiedzić Muzeum Obrony Wybrzeża, które prezentuje obiekty militarne z II wojny światowej.

Hel leży na Półwyspie Helskim, uważanym za jedno z piękniejszych miejsc na polskim wybrzeżu. Możesz tu wypocząć na miejscowych plażach lub uprawiać sporty wodne, m.in. windsurfing czy nurkowanie. Ciekawą atrakcją związaną z morzem jest latarnia morska Hel, z której roztacza się piękny widok na Zatokę Gdańską i sąsiednie latarnie (możesz spróbować wypatrzeć np. latarnię w Jastarni lub Rozewiu). Jeśli zostanie Ci trochę czasu, możesz też zwiedzić Muzeum Rybołówstwa, gdzie poznasz dawne metody łowienia ryb na Półwyspie Helskim.

6. Władysławowo i Jastrzębia Góra

Władysławowo to kolejna popularna nadmorska miejscowość, do której każdego lata tłumnie zjeżdżają się turyści. Możesz tu wpaść na słoneczny weekend na Pomorzu, by wylegiwać się na plaży lub przespacerować aleją Gwiazd Sportu, która upamiętnia sportowe legendy.

We Władysławowie jest też dużo atrakcji dla dzieci, np. Ocean Park z karuzelami i rzeźbami morskich stworzeń, a także Lunapark Sowiński z kolejkami górskimi. Zjesz tu też popularną nad morzem smażoną rybę. Niedaleko znajdziesz również Jastrzębią Górę, którą możesz zwiedzić przy okazji weekendowej wycieczki do Władysławowa.

Władysławowo to miejscowość rybacka, dlatego dużo tu atrakcji związanych z rybakami. Możesz zobaczyć np. Port Rybacki czy Dom Rybaka z lat 50., który dawniej był hotelem dla rybaków, a dziś jest siedzibą Urzędu Miejskiego. Zobaczysz w nim wystawę rękodzieła kaszubskiego i wystawę fotograficzną o Władysławowie. Częścią budynku jest wieża, z której zobaczysz panoramę miasta, Bałtyk i Półwysep Helski. Zwiedzisz tu też ciekawe muzea – Muzeum Motyli, którego zbiory liczą ponad 3000 motyli i owadów z całego świata, a także Muzeum Iluzji, w którym poznasz tajemnice iluzji optycznych i zobaczysz zabawki optyczne z XIX w.

Ok. 8 km od Władysławowa leży Jastrzębia Góra, spokojny kurort z osłoniętą klifami plażą. To dobre miejsce, jeśli szukasz spokoju, bo przyjeżdża tu nieco mniej turystów (nie licząc oczywiście plaży, która w sezonie letnim tętni życiem). W Jastrzębiej Górze warto przespacerować się różnorodną linią brzegową. W czasie spaceru możesz podziwiać 33-metrowy jastrzębski klif. Warto też zawędrować do latarni morskiej w Rozewiu, na której dziedzińcu zobaczysz pomnik Stefana Żeromskiego (podobno pisarz pomieszkiwał kiedyś w latarni).

Jednym z najważniejszych miejsc w Jastrzębiej Górze jest Promenada Światowida, gdzie znajdziesz restauracje, kawiarnie, puby, bary czy dyskoteki. To centrum życia turystycznego w kurorcie. Tuż obok znajdziesz niewielki skwer z fontanną i ławeczkami, na których możesz odpocząć po spacerze. Jeśli zostanie ci trochę czasu, możesz też zobaczyć najdalej wysunięty na północ punkt polskiej linii brzegowej – obelisk “Gwiazda Północy”.

7. Żuławy Wiślane

Żuławy Wiślane to wyjątkowy region nad Morzem Bałtyckim, który leży w delcie Wisły. Na terenie Żuław znajdziesz popularne pomorskie miasta, m.in. Nowy Dwór Gdański. Dawniej na tych teren zamieszkiwali mennonici, których szlak ciągnie się od Gdańska, poprzez Nowy Dwór Gdański aż po Elbląg (ok. 170 km). To właśnie oni pozostawili po sobie charakterystyczne domy podcieniowe z wysuniętym piętrem opartym na drewnianych filarach (podcienie). Warto zobaczyć te domy ze względu na ich unikalność i rzadkie występowanie.

Na Żuławach możesz też zobaczyć liczne zabytki hydrotechniki. Polecam je oglądać w czasie wycieczki rowerowej – znajdują się przy popularnych trasach dla rowerzystów. Możesz tu zobaczyć pompę parową i stare mosty zwodzone, których oryginalne mechanizmy działają do dziś. Na Żuławach jest też gęsta sieć kanałów wyposażonych w śluzy, które tworzą szlaki wodne w całym regionie. W okolicy możesz też skorzystać z Żuławskiej Kolei Wąskotorowej, której trasa biegnie wzdłuż Bursztynowego Wybrzeża.

Jednym z najważniejszych miast na Żuławach Wiślanych jest Nowy Dwór Gdański, który leży między dwiema rzekami – Wisłą i Nogatem. Warto tu przyjechać na chociaż jeden dzień, by zobaczyć Żuławski Park Historyczny (Muzeum Żuław) z wystawą muzealną poświęconą Wiśle i historii Żuław. Poznasz tu też bliżej losy mennonitów, czyli  niewielkiej wspólnoty religijnej, a także obejrzysz kolekcję dawnych przedmiotów codziennego użytku oraz narzędzi rzemieślniczych.

8. Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy to jeden z dwóch nadmorskich parków narodowych w Polsce. Znajdziesz go między Łebą a Rowami, ok. 110 km od Gdańska. Ważnym magnesem na turystów są tutejsze ruchome wydmy – największy obszar ruchomego piasku w Europie.

Na terenie parku leżą też słynne jeziora Łebsko i Gardno (jedno z największych jezior przybrzeżnych w Polsce). Możesz je objechać dookoła w czasie wycieczki rowerowej na Pomorzu. Ok. 7 km od jeziora możesz zwiedzić Rowokół (115 m n.p.m.), czyli świętą górę Słowińców, na której znajdziesz wieżę widokową z panoramą na okolicę.

Najważniejszą atrakcją Słowińskiego Parku Narodowego są wydmy. Niektóre z nich wciąż przesuwają się na wschód, a najwyższe osiągają wysokość do kilkudziesięciu metrów. Jedną z ciekawszych jest Wydma Łącka (ok. 42 m n.p.m.). Z jej szczytu zobaczysz Morze Bałtyckie i jezioro Łebsko. W granicach parku narodowego znajdziesz piesze szlaki, np. zielony szlak z Łeby na wydmy i z powrotem (ok. 17 km), a także trasy tematyczne, np. 5-kilometrową ścieżkę przyrodniczo-kulturową “Światło Latarni”.

9. Łeba

Łeba leży tuż obok jeziora Łebsko, przy Słowińskim Parku Narodowym i jest ważnym kierunkiem na wakacje i na weekendowy wypad na Pomorze. Znajdziesz tu ciekawe atrakcje dla dzieci na Pomorzu, m.in. Park Dinozaurów, Funlandię, czyli Dmuchany Park Rozrywki, a także Farmę Alexa, gdzie możesz zobaczyć różne zwierzęta, zagrać w golfa i piłkę nożną lub pokonać labirynt w polu kukurydzy.

W Łebie możesz wybrać się na długi spacer po plaży, która ma niemal 10 km długości. Polecam też zajrzeć do Muzeum Bursztynu, w którym zgromadzono ponad 1500 eksponatów. W okolicy znajdziesz też latarnię morską, udostępnioną do zwiedzania.

10. Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach

Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach to skansen, który leży w niewielkiej słowińskiej wsi niedaleko Łeby, na terenie Słowińskiego Parku Narodowego. Możesz tu zobaczyć, jak wyglądały dawne zabudowy zagrodowe i chaty szachulcowe Słowińców z XVIII, XIX i XX wieku. Słowińcy to grupa etniczna, która niegdyś zamieszkiwała ziemie nad jeziorem Gardno i Łebsko – dziś już nieistniejąca. W skansenie możesz poznać lepiej ich kulturę i styl życia sprzed lat.

W Muzeum Wsi Słowińskiej zobaczysz 18 budynków różnego rodzaju oraz elementy małej architektury – wolnostojące piece chlebowe, składziki i studnie. Możesz zajrzeć m.in. do XVIII-wiecznej chałupy Charlotty Klück, chałupy dwurodzinnej z Żoruchowa czy zagrody Reimannów. Są tu też stodoły i szałas rybacki z Mierzei Łebskiej. W budynkach znajdziesz ekspozycję złożoną z narzędzi i przedmiotów codziennego użytku, a także rzeczy związanych z tradycyjną sztuką słowińską. Większość budynków została tu przeniesiona z innych miejscowości.

11. Ustka

Ustka to miasto portowe i uzdrowisko, które leży na Wybrzeżu Słowińskim. Pamiątką po jego dawnych dziejach jest Starówka Rybacka, gdzie do dziś możesz oglądać chaty w pierwotnym, średniowiecznym układzie. Jeśli chcesz poznać bliżej historię Ustki, zajrzyj do Muzeum Ziemi Usteckiej, które mieści się w replice budynku z XVIII w. Zobaczysz tu m.in. wystawę modeli okrętów, a także makietę z jeżdżącym pociągiem – fajną atrakcję dla dzieci. ;)

Rozpoznawalną częścią Ustki są falochrony wschodni i zachodni, znajdujące się w porcie. Obydwa pełnią też funkcję mola, więc możesz po nich swobodnie spacerować. Ciekawym miejscem są też Bunkry Blüchera z II wojny światowej, leżące przy zachodnim falochronie. Dawne niemieckie bunkry przekształcono w muzeum, w którym dziś możesz poznać historię wojenną Ustki.

Ustka jest też dobrym miejscem na rozpoczęcie rejsu po Morzu Bałtyckim. Dla dzieci przygotowano rejsy na pirackich galeonach, choć możesz je zabrać również na jachty pasażerskie. Po rejsie możesz odpocząć na plaży. Warto też przespacerować się nadmorską promenadą i poszukać ciekawych restauracji czy sklepów z pamiątkami. Na falochronie wschodnim zobaczysz również Syrenkę Ustecką, która przypomina mi trochę tę z Warszawy. ;)

12. Latarnie morskie Pomorza

Latarnie morskie to jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów krajobrazu Pomorza, które możesz zwiedzić na Szlaku Latarni Morskich. Nie wszystkie obiekty są udostępnione do zwiedzania, jednak wciąż masz możliwość oglądania ich z zewnątrz. Szlak możesz przejechać samochodem lub wybrać się na długi rajd rowerowy. Warianty trasy są różne, a okazji do zboczenia z drogi wiele – szlak ma od 650 do nawet 800 km w zależności od wariantu. Łączy 17 latarni, spośród których opiszę Ci kilka najciekawszych. ;)

Latarnię w Krynicy Morskiej często poleca się na rozpoczęcie szlaku. Ma wysokość 26,5 m i możesz ją zwiedzać w miesiącach letnich. Zobaczysz stąd Zatokę Gdańską, Mierzeję Wiślaną i Zalew Wiślany. Kolejny ciekawy punkt na szlaku to metalowa latarnia w Jastarni, pomalowana w czerwono-białe pasy. To najniższa latarnia morska w Polsce (17 m), której nie można zwiedzać. Dalej możesz zajrzeć do latarni morskiej w Helu, z której zobaczysz też sąsiednie latarnie – w Jastarni i Rozewiu.

Proponuję Rozewie jako kolejny przystanek na trasie. Tutejsza latarnia nosi imię Stefana Żeromskiego, który przez pewien czas podobno ją zamieszkiwał – na dziedzińcu zobaczysz jego pomnik. Jadąc dalej na zachód, znajdziesz latarnię morską Stilo (ponad 33 m) oraz nieco niższą latarnię morską Czołpino z panoramą jezior Łebsko i Gardno – ma ok. 25 m i leży na wysokiej, zalesionej wydmie w Słowińskim Parku Narodowym. Warto również zajrzeć do latarni morskiej w Ustce, leżącej po wschodniej stronie falochronu. Możesz tu spotkać przewodnika, którego warto podpytać o ducha żyjącego w latarni. ;)

13. Jezioro Wdzydzkie i Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich

Jezioro Wdzydzkie to jedno z jezior tworzących Krzyż Jezior Wdzydzkich, tzw. Kaszubskie Morze. W jego skład wchodzą też jeziora Radolne, Gołuń, Jelenie i Słupinko, choć największe pozostaje właśnie Wdzydze. Razem swoim kształtem przypominają krzyż, skąd wzięła się ich nietypowa nazwa.

To świetne miejsce dla żeglarzy, którzy mają ogromne pole do popisu. Przy okazji spaceru nad jeziorem polecam Ci zajrzeć na wieżę widokową. Ma trzy platformy na różnych wysokościach, co pozwoli Ci podziwiać panoramę z różnych perspektyw.

We wsi Wdzydze (Wdzydze Kiszewskie) znajdziesz Kaszubski Park Etnograficzny, czyli najstarszy skansen w Polsce. Zobaczysz tu ponad 50 budynków pochodzących z XVII–XX w., a niektóre z nich mają kompletne wyposażenie. Dzięki temu możesz poczuć dawny klimat wsi kaszubskiej i zobaczyć ciekawe budynki sprzed lat, np. wiatrak typu holenderskiego, kościół św. Barbary ze Swornegaci, a także chałupy i zagrody przywiezione z różnych zakątków Kaszub. Na koniec wycieczki polecam Ci zahaczyć o wieżę widokową w Przytarni z dwoma tarasami widokowymi. Jest nieco wyższa niż ta przy Jeziorze Radolnym, przez co widoki są jeszcze lepsze.

14. Kamienne kręgi Odry i Węsiory

Kamienne kręgi w Odrach niektórzy nazywają polskim Stonehenge – to największe kamienne kręgi w naszym kraju, do którego możesz wybrać się na jednodniową wycieczkę na Pomorze. Według badań to cmentarzysko grobowców rodzinnych, pochodzących najpewniej z I i II w. n.e. Utworzono tu rezerwat, na którego terenie znajdziesz 12 różnej wielkości kręgów i 30 kurhanów. W każdym kręgu jest co najmniej kilkanaście kamieni, a grobowce prawdopodobnie należą do Gotów. To dość tajemnicze miejsce, które według niektórych ma specyficzną, wręcz magiczną atmosferę.

To nie jedyne takie miejsce na Pomorzu – w okolicy znajdziesz wieś Węsiory, w której również zobaczysz kamienne kręgi w pobliżu Jeziora Długiego. Ponoć to skupisko wielkiej energii, a jednocześnie… rezerwat przyrody. Tutejsze kamienne kręgi to kolejne cmentarzysko Gotów w tym rejonie. Jest jednak mniej okazałe – zachowały się tu 3 kamienne kręgi, część czwartego oraz 20 kurhanów. O badaniach archeologicznych, które tu prowadzono, opowiada powieść młodzieżowa “Skarb Atanaryka” Zbigniewa Nienackiego. Artefakty odkryte wówczas przez archeologów możesz zobaczyć w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

15. Kaszuby i Kaszubski Park Krajobrazowy

Kaszuby leżą w północnej Polsce i są regionem znanym z bogatej tradycji i kultury, a także unikalnego języka. Jeden z weekendów na Pomorzu warto spędzić eksplorując jeziora i lasy Kaszub. Dziś Kaszubi stanowią mniejszość etniczną w Polsce, którą moim zdaniem warto poznać bliżej. Zwiedzanie regionu moim zdaniem warto zacząć od Kartuz – jednego z najważniejszych miasteczek kaszubskich.

Zobaczysz tu Kolegiatę z XIV w. z barokowym, unikalnym dachem w kształcie wieka trumny. Warto też odwiedzić Muzeum Kaszubskie, w którym zobaczysz bogate zbiory etnograficzne, w tym kaszubskie abecadło, które możesz pamiętać z podstawówki i ludowe instrumenty. Polecam przespacerować się po Rynku, gdzie zobaczysz budynki pochodzące jeszcze z XIX w.

Kaszuby możesz też poznać bliżej we wsi Szymbark, leżącej na obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Zobaczysz tu specyficzny Dom do góry nogami, a także Centrum Edukacji i Promocji Regionu, w którym poznasz kulturę i historię regionu. Ciekawą atrakcją jest też Dom Sybiraka, wierna rekonstrukcja łagru i pociągu transportującego dawniej więźniów na Sybir.

Ciekawym miejscem jest też Pracownia Ceramiki Kaszubskiej w Chmielnie, gdzie zobaczysz charakterystyczne wzornictwo kaszubskie i oryginalne sprzęty rzemieślnicze. Będziesz mógł tu nawet podejrzeć garncarza przy pracy i kupisz pamiątkową ceramikę kaszubską.

Kaszuby słyną też z legend o leśnych duchach – dobrych i złych, które strzegą miejscowej przyrody. Warto tu wspomnieć choćby o dwóch z nich – Bòrowô Cotka to dobrotliwy duch borów, który broni leśnych zwierząt i dobrych ludzi, a jej brat Bòrówc, chętnie pomaga dzieciom w zbieraniu leśnych dobroci, np. grzybów i jagód. Jest jednak wrogiem myśliwych i osób niszczących lasy. Uważaj na niego podczas zwiedzania Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. ;) Możesz się po nim poruszać rowerem po wyznaczonych trasach, biegnących m.in. przez Kartuzy, i podziwiać w ten sposób piękno przyrody regionu.

Na Kaszubach warto też zobaczyć Gniewino i Kaszubskie Oko – zespół rekreacyjny z wieloma atrakcjami. Możesz wspiąć się tu na wieżę widokową i zobaczyć z niej statki na morzu, a także pozostałości po elektrowni atomowej w Żarnowcu. Tuż obok wieży są 2 potężne dinozaury, które są fajną atrakcją dla dzieci. W Kaszubskim Oku możesz też zagrać w mini golfa, szachy lub skorzystać z kręgielni. Dzieci mogą też bawić się na placu zabaw Statek Piratów. Obiekt ma sporo atrakcji, więc możesz tu spędzić cały dzień i zjeść w miejscowej restauracji.

16. Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie

Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie to miejsce poświęcone Józefowi Wybickiemu i jego najbardziej znanemu dziełu – Mazurkowi Dąbrowskiego. Muzeum mieści się w dworze szlacheckim, który był domem rodzinnym kompozytora, w Będominie – wsi kaszubskiej. Zobaczysz tu 3 wystawy stałe – “Józef Wybicki i jego czasy”, “Losy Mazurka Dąbrowskiego” oraz “Polskie Symbole Narodowe”.

W muzeum zobaczysz pamiątki po Józefie Wybickim, dokumenty dotyczące historii hymnu, a także charakterystyczne wyposażenie dworu z XVIII i XIX w. Są tu m.in. dawne meble,  obrazy, szable i pistolety, a także biżuteria patriotyczna z okresu powstań narodowych i medale. Część ekspozycji przedstawia wpływ Mazurka Dąbrowskiego na świadomość narodową Polaków. Zobaczysz tu stare śpiewniki i nuty polskich pieśni, a także sprzęty muzyczne – płyty gramofonowe, pozytywki i gramofony z początku XX w.

17. Kraina w Kratę – wsie o zabudowie ryglowej

Krainę w Kratę to nazwa, której po raz pierwszy użyto jako tytuł wystawy fotograficznej, poświęconej architekturze wsi na Pomorzu. Przyjęła się ona na tyle dobrze, że dziś mówimy w ten sposób o pomorskich wsiach z charakterystyczną zabudową ryglową. Rozpoznasz ją po smołowanych na czarno belkach i bielonych polach wypełnień – przez to budynki wyglądają, jakby były malowane w kratkę. Taką zabudowę możesz zobaczyć w Darłowie, Sławnie czy Ustce, choć za stolicę Krainy w Kratę uznaje się Swołowo.

Swołowo to wieś znana właśnie z dominacji zabudowy ryglowej – zachowało się tu 70 takich obiektów. We wsi możesz podziwiać tę wyjątkową architekturę, a przy okazji zwiedzić niewielki kościół pw. Najświętszej Marii Panny, wzniesiony przez joannitów. Stąd już niedaleko do Starkowa, w którym również zobaczysz specyficzne chaty ryglowe i rybackie z XVIII i XIX w. Można tu zwiedzić Zagrodę Śledziową, czyli regionalną gospodę wyspecjalizowaną w potrawach śledziowych (oferuje także noclegi). Jeśli wciąż będzie Ci mało architektury Krainy w kratę, możesz też zajrzeć do Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach.

18. Spływy kajakowe rzeką Wdą, Wierzycą i Brdą

Pomorze to idealne miejsce na spływy kajakowe. W okolicy jest do wyboru kilka rzek i dziesiątki spływów o różnym poziomie trudności. Najpopularniejsza wśród kajakarzy jest rzeka Wda (inaczej Czarna Woda), która jest dobra dla początkujących – to bezpieczny i komfortowy spływ. Rzeka ma spokojny nurt, przepływa przez wiele jezior, jest też dość szeroka, co ułatwia pływanie. Ok. 1/3 długości, Wda jest objęta ochroną przyrody, więc na spływie napotkasz rezerwaty przyrody, np. Wdzydzki Park Krajobrazowy.

Wierzyca to już trudniejsza i mniej popularna wśród turystów rzeka, bardziej dzika niż spokojna i malownicza Wda. Jeśli szukasz wyzwania, może Ci się spodobać pokonywanie przeszkód na tym spływie. Nurt Wierzycy jest zmienny, czasem dość wartki, dlatego warto mieć się tu na baczności. Wszelki wysiłek jest jednak nagradzany przez piękno przyrody wokół rzeki. ;) Na niektórych trasach możesz przepłynąć przez Starogard Gdański, Pelplin czy Gniew z okazałym zamkiem krzyżackim. 

Brda to już moja ostatnia propozycja. To jedna z najważniejszych rzek w Borach Tucholskich, która ma dość urozmaicony bieg. Mimo to, szlak jest łatwiejszy niż na Wierzycy, więc możesz się tu wybrać również z dziećmi. W okolicy Brdy znajdziesz rozbudowaną infrastrukturę turystyczną, więc bez problemu zrobisz sobie przerwę w trakcie spływu na odpoczynek w otoczeniu malowniczej przyrody. Możesz nawet zdecydować się na nocleg na polach biwakowych przy rzece. 

19. Kościerzyna

Kościerzyna to miasto ściśle związane z Kaszubami, w którym możesz spędzić np. niedzielę na Pomorzu. Leży w południowej części Pojezierza Kaszubskiego, na terenach zwanych Szwajcarią Kaszubską. Słynie nie tylko ze związków z kulturą kaszubską, ale również z bogactwa przyrodniczego i pięknych krajobrazów. Pełno tu urokliwych jezior i rzek. Ze względu na te walory, turyści chętnie korzystają ze spływów kajakowych, a także wybierają się na wycieczki rowerowe po okolicy.

Kościerzyna to jednak nie tylko przyroda, ale też ciekawe muzea. Jeśli chcesz lepiej poznać historię miasta i ziemi kościerskiej, zajrzyj do Muzeum Ziemi Kościerskiej. Na wystawie dowiesz się o ważnych kaszubskich działaczach i artystach, zobaczysz wytwory rękodzieła Kaszubów, a także poznasz okoliczną przyrodę i zwierzęta.

Możesz też zajrzeć do Muzeum Akordeonu z instrumentami z prywatnej kolekcji Pawła Nowaka, która liczy niemal 200 eksponatów. W Kościerzynie możesz też zwiedzić ciekawe Muzeum Kolejnictwa, w którym zobaczysz najliczniejszą ekspozycję pojazdów szynowych w północnej Polsce (polecam!).

20. Wsie kaszubskie (Lipusz, Borsk, Juszki) i kociewskie (Długie, Kasparus, Wycinki, Bukowiny)

Wsie kaszubskie to ciekawe miejsca, które do dziś reprezentują kolorową kulturę Kaszub. Warto je odwiedzić, by dowiedzieć się, jak wyglądają tradycyjne kaszubskie domy i poznać lepiej ważne miejsca poszczególnych wsi. Podczas wycieczki na Pomorze, możesz zajrzeć do Lipusza – tu właśnie rozpoczyna się jeden ze spływów kajakowych na rzece Wda. Zobaczysz tu pomnik przyrody nieożywionej Diabelski Kamień, a także Młyn Wodny z początku XIX w., który jest ważnym zabytkiem kultury kaszubskiej.

Borsk to niewielka wieś, która jednak w sezonie zapełnia się turystami i zmienia się w prawdziwe letnisko. Możesz tu zajrzeć do ciekawych barów, restauracji i zajazdów, a także zobaczyć rzadko spotykaną, tradycyjną zabudowę drewnianą z początków XX w. Przy okazji warto też zwiedzić malutką wieś Juszki, kolejne miejsce z urokliwymi, starymi chatami w układzie ruralistycznym, charakterystycznym dla Kaszub. Tutaj też zaczyna się i kończy ok. 5-kilometrowa ekologiczna ścieżka edukacyjna.

Kociewie to region mniej popularny od Kaszub, jednak mi bardzo się spodobał. Możesz tu zwiedzić wieś Długie, którą często nazywa się wsią… nieistniejącą. Dawniej była to wieś łemkowska, po której do dziś przetrwały pamiątki po dawnych mieszkańcach – krzyże przydrożne czy mały cmentarz łemkowski. Nieco inna jest historia wsi Kasparus, której najstarsze budynki mogą mieć nawet 200 lat.

Zobaczysz tu dobrze zachowane i utrzymane domy drewniane (wciąż zamieszkane). Warto też obejrzeć neogotycki drewniano-ceglany kościół i plebanię z XIX w. Wieś ma swoją smutną historię – w 1907 r. wybuchł tu strajk szkolny przeciw nauczaniu po niemiecku. Strajkujących dotkliwie ukarano, a na ich pamiątkę postawiono pomnik przy wiejskiej szkole.

Wycinki to wieś kociewska, która pozwoli Ci najlepiej poznać ten region. Możesz tu zwiedzić Muzeum Ziemi Kociewskiej, zorganizowane w świetlicy. Oprowadzają po nim przemiłe asystentki i miejscowi wolontariusze, a dla grup min. 10-osobowych są tu organizowane warsztaty ceramiczne. Na koniec możesz jeszcze zajrzeć do Bukowin, gdzie również zachowały się domy z XIX i XX w. (drewniane i murowane). Na budynku szkoły możesz przeczytać tablicę pamiątkową ku czci nauczycielki Mieczysławy Małolepszej, zamordowanej przez hitlerowców w czasie okupacji.

21. Bory Tucholskie

Bory Tucholskie to jeden z najrozleglejszych kompleksów borów sosnowych w naszym kraju. Możesz tu wpaść na weekend i w spokoju podziwiać piękno natury, niemal nieskalane ludzką ręką. Wśród rosnących tu drzew zobaczysz też cisy, dęby, graby czy brzozy. Na terenie Borów Tucholskich jest aż 25 rezerwatów, w tym Rezerwat Cisy Staropolskie z największym skupiskiem tych drzew w Europie. Jednak najważniejszy w ochronie tutejszej przyrody jest Park Narodowy Bory Tucholskie, w większości porośnięty przez lasy, z dominującym gatunkiem sosny zwyczajnej.

Park Narodowy Bory Tucholskie to też liczne jeziora i tzw. Struga Siedmiu Jezior, czyli niewielka rzeka łącząca tutejsze jeziora. Jeśli chcesz zwiedzić teren parku, pamiętaj, że możesz się po nim poruszać tylko po wyznaczonych ścieżkach – pieszych lub rowerowych, a wstęp do parku jest płatny. W Borach Tucholskich możesz też przejść leśne ścieżki przyrodnicze, np. Jelenią Wyspę lub Woziwodę. Polecam też wdrapać się na wieżę widokową Trzebciny, stojącą w miejscu, przez które dawniej przeszło potężne tornado.

Jednym z najważniejszych miast w okolicy Borów Tucholskich są Chojnice, które warto zwiedzić przy okazji weekendu na Pomorzu. Polecam Ci przespacerować się Starym Miastem i przyjrzeć Bramie Człuchowskiej – pozostałości po średniowiecznych fortyfikacjach miasta. Tu też zobaczysz miejski Ratusz neogotycki, a także kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela, który ma niemal 700 lat. Jeśli zostanie Ci trochę czasu, możesz też zajrzeć do Człuchowa na mury zamku krzyżackiego.

22. Gdynia

Gdynia to jedno z miast składających się na Trójmiasto, najbardziej wysunięte na północ. Miasto słynie z portu i modernistycznej architektury. Budowano je jako polskie marzenie i “okno na świat”, dzięki czemu dziś możesz podziwiać nietypowe budownictwo powstałe w ciągu zaledwie jednej dekady i rozwijane od tamtego czasu. Na Gdyńskim Szlaku Modernizmu możesz zobaczyć m.in. Biurowiec ZUS (obecnie Urząd Miasta), Zespół Miejskich Hal Targowych, a także Dworzec Morski, który dziś pełni funkcję Muzeum Emigracji.

Najważniejsze atrakcje Gdyni są związane z morzem. W porcie możesz zobaczyć Dar Pomorza – trójmasztowy żaglowiec, w którym utworzono muzeum prezentujące warunki życia i pracy marynarzy. W dzielnicy Orłowo możesz się przespacerować po słynnym, drewnianym molo, które tłumnie odwiedzają turyści spędzający weekend na Pomorzu. Tutaj też zobaczysz Klif Orłowski, który rozciąga się na długości ok. 650 m. Jego niemal pionowe zbocze ma różne wysokości – przewyższenie wynosi nawet do 40 m. W Gdyni warto też zobaczyć torpedownię Babie Doły, a raczej jej ruiny z II wojny światowej.

W centrum Gdyni koniecznie zajrzyj na Skwer Kościuszki. Tutaj zobaczysz wspomniany Dar Pomorza, a także okręt Błyskawica. Niedaleko zwiedzisz też Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie, znajdujące się obok Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. W mieście nie brakuje też atrakcji artystycznych – niedaleko plaży znajdziesz znany Teatr Muzyczny w Gdyni oraz Gdyńskie Centrum Filmowe, w którym odbywa się coroczny Gdyński Festiwal Filmowy.

23. Gniew

Gniew to historyczne miasto, w którym do dziś zachował się średniowieczny układ ulic. To dobre miejsce na jednodniową wycieczkę na Pomorze – miasto zwiedzisz w ciągu kilku godzin. Najtłumniej jest oblegane w czasie inscenizacji historycznych, związanych z miejscowym zamkiem na wzgórzu. To najważniejsza atrakcja Gniewu, którą możesz zwiedzać z przewodnikiem. Zobaczysz tu kilka wystaw stałych, m.in. multimedialną wystawę sali tortur, kaplicę zamkową i wieżę ostatniej obrony. Z zamkowego punktu widokowego możesz podziwiać widok na dolinę Wisły.

Po zwiedzaniu zamku warto też przespacerować się po uliczkach Gniewu. Zobaczysz tu specyficzne kamieniczki, których piwnice pochodzą jeszcze z czasów krzyżackich. Miasto również możesz zwiedzić z przewodnikiem, który opowie Ci o nim więcej ciekawostek – możesz jednak równie dobrze skorzystać z tablic informacyjnych, przytwierdzonych do kamienic i innych zabytków. W Gniewie znajdziesz też stare, metalowe aparaty fotograficzne, które przedstawiają historię miasta na czarno-białych zdjęciach. Spróbuj znaleźć je wszystkie – jest ich 10. ;)

Miasto najlepiej odwiedzić w czasie inscenizacji plenerowych, organizowanych przez Bractwo Rycerskie Zamku Gniewskiego. Jeśli jednak nie uda Ci się na nie trafić, możesz wykorzystać dodatkowy czas na zwiedzenie kościoła Św. Mikołaja z zabytkowym ołtarzem i obrazami. Dosyć ciekawym elementem tego miejsca jest wiszący ołtarz multimedialny wszystkich świętych i błogosławionych, stale aktualizowany przez tutejszego księdza. Po drugiej stronie kościoła możesz poszukać Ogrodu Historii, który pokrótce przedstawi ci historię Gniewu.

24. Zamki krzyżackie w Kwidzynie, Sztumie i Człuchowie

Zamki krzyżackie to moim zdaniem dobry motyw na weekendową wycieczkę na Pomorze. Najpopularniejszy krzyżacki zamek znajdziesz w Malborku, jednak podobne budowle możesz zobaczyć również w Kwidzynie, Sztumie i Człuchowie. Każdy z tych budynków stanowi oddział Muzeum Zamkowego w Malborku. Zamki te pochodzą jeszcze z przełomu XIII i XIV w. i dawniej należały do Państwa Krzyżackiego.

Zamek w Kwidzynie to miejsce, w którym zobaczysz stałą wystawę archeologiczną, a także całkiem dobrze zachowane wnętrza – Refektarz Zimowy, Kancelarię Kapitulną, dormitorium czy Wieżę Studzienną. Możesz też zobaczyć Gdanisko, wieżę obronną i sanitarną o wysokości 25 m, która jest najbardziej rozpoznawalną częścią zamku. Masz okazję zajrzeć tu na ekspozycję etnograficzną. Muzeum zamkowe możesz zwiedzać z przewodnikiem lub audioprzewodnikiem.

Zamek w Sztumie leży nad Jeziorem Sztumskim. Znajdziesz go na trasie samochodowego Szlaku Zamków Gotyckich, który prowadzi przez 12 miejscowości. Zamek w Człuchowie to drugi po Malborku największy zamek wzniesiony w czasach Krzyżaków. Budynek składał się z 4 części – Zamku Wschodniego i trzech przedzamczy. Do dziś przetrwały fragmenty murów obronnych i wieża główna, choć prace archeologiczne odsłoniły kolejne ważne części imponującej niegdyś budowli.

25. Puck i Rewa

Puck to miasto położone nad Zatoką Pucką, niedaleko Trójmiasta. Jego historia sięga IX w., kiedy to powstał tutejszy port. Serce miasta stanowi Stary Rynek, który znajdziesz w pobliżu portu rybackiego. Możesz tu zobaczyć zabudowania z XIX w., wzniesione jeszcze na średniowiecznych fundamentach. Tutaj też zwiedzisz Muzeum Ziemi Puckiej, które przedstawia historię miasta i Ziemi Kaszubskiej. Zaprezentowano w nim XIX-wieczne wnętrza mieszczańskie, a także wystawy etnograficzne dotyczące miejscowych rzemieślników i lecznictwa. 

W Pucku warto przespacerować się promenadą, obok której biegnie ścieżka rowerowa. Nieopodal portu rybackiego znajdziesz pomnik Józefa Hallera, ławeczkę i pomnik Puckiego Kapra, a także pamiątkową ławkę zaślubinową Pucka z Morzem Bałtyckim. Jeśli pogoda Ci pozwoli, polecam zwiedzić Park Kaszubski i obejrzeć pomnik Antoniego Abrahama, działacza społecznego na Kaszubach. Możesz przedłużyć swój wypad na Pomorze i odwiedzić Rewę. Po drodze warto zrobić przystanek w Rodzinnym Parku Ewolucji w Sławutówku, który jest ciekawą atrakcją dla dzieci.

W Rewie możesz przespacerować się po piaszczystym wale o nazwie Cypel Rewski. Ma długość ok. 1 km i wcina się w Zatokę Pucką. Niedaleko stąd leży stara wieś kaszubska Mechelinki i Rezerwat Przyrody Mechelińskie Łąki. To spokojna miejscowość, w której możesz zobaczyć przystań rybacką lub wypocząć na niewielkiej, piaszczystej plaży. Na koniec wycieczki polecam Ci wieżę widokową w Rezerwacie Przyrody Beka, niedaleko Pucka. Zobaczysz z niej teren rezerwatu i Zatokę Pucką, a co bystrzejsze oko zauważy też liczne wodne ptaki.

26. Kociewie – Zalew Żurski i Wdecki Park Krajobrazowy

Kociewie to jeden z najchętniej odwiedzanych regionów etnograficznych na Pomorzu. Podobnie jak na Kaszubach, tak i tutaj możesz poznać rodzime tradycje mieszkańców, ich haft czy lokalną kuchnię, a nawet gwarę, choć dziś już niewielu mieszkańców się nią posługuje.

W okolicy możesz zobaczyć Zalew Żurski, którego krajobraz wyróżnia się przez liczne półwyspy. To dobre miejsce dla fanów wędkarstwa i wypoczynku na łonie natury. Przy zalewie znajdziesz wiele domów wypoczynkowych i pola namiotowe.

Zalew Żurski znajduje się we Wdeckim Parku Krajobrazowym, jednym z młodszych tego typu w Polsce. Na jego terenie znajdziesz 10 szlaków spacerowych i 5 rezerwatów przyrody, które chronią rzadkie gatunki roślin i zwierząt. W parku możesz zobaczyć rzekę Wda i Bory Tucholskie, a także uprawiać sporty wodne.

Ponad połowę powierzchni parku pokrywa las, głównie składający się z borów świeżych, sosnowych i bagiennych. Niedaleko znajdziesz duchową stolicę regionu – Pelplin z Bazyliką Katedralną wybudowaną przez cystersów. Możesz tu zwiedzić również Muzeum Diecezjalne, w którego zbiorach zobaczysz jedyny w Polsce egzemplarz Biblii Gutenberga, prawdziwy zabytek.

27. Tczew i mosty na Wiśle

Tczew to jedno z najstarszych miast na Pomorzu, którego historia sięga aż XIII wieku. Leży na Pojezierzu Starogardzkim nad Wisłą, ok. 30 km od Gdańska. Jeśli przyjedziesz tu pociągiem, Twoją uwagę zapewne zwrócą mosty na Wiśle. Pierwszy z nich powstał w XIX w. w stylu neogotyckim i miał długość 837 m – łącznie z portalami, które znalazły się na obu wjazdach na most. Pod koniec XIX w. zbudowano kolejny most, który miał służyć przeprawom kolejowym. W następnych latach oba mosty przedłużono. I choć zostały poważnie zniszczone w trakcie II wojny światowej, zostały odbudowane i można je oglądać do dziś.

W Tczewie możesz też zwiedzić Muzeum Wisły, utworzone tu ze względu na bliskość tej ważnej rzeki (rzadko się zdarza, by rzekom poświęcano muzea). Możesz tu dowiedzieć się, jakie towary przypływały Wisłą do miasta i na jakich statkach zawijały do miejscowego portu. Część wystawy poświęcono portowi morskiemu w Tczewie – to pamiątka po dawnych czasach, nim Gdynia stała się popularnym portem. Podczas weekendu na Pomorzu warto też wpaść do tczewskiej Fabryki Sztuk, która organizuje ciekawe imprezy kulturalne i artystyczne, wystawy i prezentacje.

Tczew może się też pochwalić nowoczesnym Centrum Konserwacji Wraków Statków. Z pozoru to miejsce przypomina ogromny magazyn, a składowane są tu ciekawe łodzie z całego świata. Część przymocowano do sufitu, co robi niesamowite wrażenie, a inne eksponowano tradycyjnie na podłodze. Zobaczysz tu zabytkowe polskie jachty, a także pracownię konserwatorską. Proponuję Ci wybrać się również na Rynek w Tczewie, czyli plac Hallera, otoczony zabytkowymi kamienicami mieszczańskimi. Polecam Ci też zobaczyć panoramę Wisły z Bulwaru Nadwiślańskiego – jest tu przyjemny taras widokowy.

28. Arboretum Wirty – najstarszy ogród leśny w Polsce

Arboretum Wirty to najstarszy ogród dendrologiczny w Polsce, który możesz zwiedzić w Wirtach nad Jeziorem Borzechowskim, niedaleko Starogardu Gdańskiego. Powstał w XIX w., a jego głównym założeniem była hodowla sadzonek drzew owocowych. Z biegiem lat poszerzono kolekcję roślin – dziś to ponad 830 gatunków i odmian drzew i krzewów z całego świata. Możesz tu zobaczyć jedynego w Polsce orzecha pośredniego “Wirty”, który jest mieszanką orzecha włoskiego i czarnego, a także najstarszą i największą w naszym kraju jodłę grecką.

Ogród Arboretum Wirty zajmuje ok. 70 hektarów i ma 2 części – leśną i parkową. Jeśli przejdziesz dalej częścią leśną, możesz dotrzeć do brzegu Jeziora Borzechowskiego Wielkiego. Na miejscu możesz poruszać się po trasach wyznaczonych przez mapki lub też zdać się na własne wyczucie kierunku. ;) Ogród możesz zwiedzać nawet z pieskiem. Do dziś w Arboretum Wirty są prowadzone badania botaniczne, a w lesie skorzystasz ze ścieżki dydaktycznej o długości ok. 2,7 km.

29. Muzeum Stutthof

Muzeum Stutthof w Sztutowie to ponure miejsce, które upamiętnia ofiary dawnego obozu koncentracyjnego. Obóz działał w czasie II wojny światowej i wówczas zajmował kilkukrotnie większy obszar niż dzisiejsze muzeum, skupione na jego niewielkiej części. Zobaczysz tu kilkanaście budynków związanych ze straszną historią tego miejsca. Możesz obejrzeć drewniane baraki dla więźniów, częściowo zachowany Stary Obóz i komorę gazową, a także komendanturę z garażami, przestrzeń ogrodów warzywnych i szklarni. Ze względu na ciężką atmosferę i powagę tego miejsca, nie polecam go odwiedzać z małymi dziećmi.

Muzeum Stutthof pełni też rolę miejsca pamięci i obejmuje rekonstrukcję krematoriów i pola tzw. Nowego Obozu oraz Obozu Żydowskiego. Nad kompleksem góruje Pomnik Walki i Męczeństwa, upamiętniający zmarłych więźniów. Muzeum warto zwiedzić z przewodnikiem, który lepiej objaśni, co działo się dawniej w obozie i co przedstawiono w konkretnych częściach kompleksu. Na zwiedzanie ekspozycji zaplanuj ok. 2 godziny. Muzeum organizuje też wystawy czasowe – jeśli Cię zainteresują, zaplanuj więcej czasu na zwiedzanie.

30. Bytów

Bytów to kolejne, historyczne miasto na Pomorzu, a konkretniej na Kaszubach – ma ponad 650 lat. Jego najważniejszą atrakcją jest zamek krzyżacki, wybudowany na przełomie XIV i XV w. Przez lata pełnił różne funkcje, przez co wielokrotnie go przebudowywano. Budowla składała się z Zamku Zakonnego, Książęcego, Wdów i Sądu, a jej narożnikach znalazły się 4 baszty. Dziś znajdziesz tu Muzeum Zachodniokaszubskie, które zajmuje większość północnego skrzydła zamku. Zobaczysz w nim stałą ekspozycję poświęconą Kaszubom bytowskim, a także zabytki historyczne związane z ówczesnym życiem zwykłych ludzi.

W Bytowie możesz też przespacerować się po Ogrodzie Japońskim. Zobaczysz tu nietypowe, japońskie rośliny i odpoczniesz w pięknym otoczeniu. Warto zobaczyć również most kolejowy nad rzeką Borują z XIX w. oraz kościół św. Jerzego z 1346 r., w którym dziś znajdziesz cerkiew ukraińsko-bizantyjską. Przed kościołem św. Katarzyny zwiedzisz Rynek nawiązujący do przedwojennego charakteru Bytowa. To kwadratowy plac z ozdobną fontanną – wieczorami możesz tu posłuchać muzyki i zobaczyć podświetlaną kolorami wodę.

Co jeszcze warto przeczytać przed zwiedzaniem Pomorza?

• Polska na WEEKEND: co warto zobaczyć? 45 pięknych i ciekawych miejsc na 1-2 dni

• Mierzeja Wiślana: 20 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć

• Szlak Kopernikowski na Pomorzu: 3 krzyżackie zamki w Malborku, Kwidzynie i Sztumie