Guria – region Gruzji, o którego 14 atrakcjach nie słyszałeś

W artykule znajdziesz listę 14 atrakcji i ciekawych miejsc Gurii, dzięki której lepiej poznasz jeden z najmniej popularnych regionów Gruzji, o którego zwiedzaniu rzadko pisze się w przewodnikach. Gurię mija się w drodze z Tbilisi i Kutaisi do Batumi, ale mało turystów zatrzymuje się tu na dłużej. Region słynie z upraw herbaty, wody mineralnej Nabeghlavi i pięknej przyrody z górami oraz wybrzeżem Morza Czarnego.

Nie miałem Gurii w planach zwiedzania Gruzji na własną rękę, bo myślałem, że nie ma tu ciekawych atrakcji. Zatrzymałem się jednak w stolicy regionu – Ozurgeti, a moje dni łatwo wypełniłem aktywnościami – wędrówkami w naturze, degustacją herbaty i trunków, zwiedzaniem monastyrów i opalaniem się na plażach Morza Czarnego. A pomysłów na zwiedzenie Gurii jest jeszcze więcej.

Moje doświadczenia z Gurii przydatne przed zwiedzaniem

Gruzję odwiedzałem wcześniej kilka razy i spędziłem w niej miesiąc, świętując tutaj Boże Narodzenie i Nowy Rok. Odwiedziłem wszystkie ważne atrakcji Gruzji i pomimo takich doświadczeń nie wiedziałem, że skryła się przede mną mało znana część Gruzji – Guria. Region mijają tysiące turystów jadących w kierunku Swanetii i Adżarii, ale mało kto widział powody, że poszukać atrakcji w tym regionie.

Guria to region w zachodniej części Gruzji, który graniczy z Morzem Czarnym od zachodniej strony, a we wschodniej i południowej części teren mocniej się fałduje i ciągną się tu góry. Niewielkie Ozurgeti to stolica regionu – pozbawiona większych atrakcji, nieco senna, ale przyciągająca gruzińską swojskością i autentycznością, której brakuje już w bardziej turystycznych zakątkach Gruzji.

Ozurgeti to dobra baza wypadowa do zwiedzania atrakcji trzech gmin, które wchodzą w skład Gurii – Chokhatauri, Lanchkhuti i właśnie Ozurgeti. Do wszystkich prowincji zajrzymy w czasie zwiedzania. Poznając Gurię zauważyłem, że ciągle żywa tradycja przeplata się tu z dostrzeganiem potencjału turystycznego. Powoli rozwija się infrastruktura – powstają biura podróży, budują się hotele i otwierają knajpki.

Jak dojechać do Gurii?

Dobrą opcją jest odbiór samochodu na lotnisku w Kutaisi, dzięki czemu będziesz bardziej elastyczny w zwiedzaniu i zobaczysz znacznie więcej atrakcji w krótkim czasie. Gdy wpiszesz niżej datę swojej podróży, zobaczysz listę dostępnych wtedy tanich aut z wypożyczalni, z której korzystaliśmy w Albanii, Czarnogórze i na Krecie.

Guria zaoferowała mi różnorodny sposób spędzania czasu – od spokojnego zwiedzania monastyrów i zabytków z różnych epok, przez degustację lokalnej herbaty i wina, będącego w cieniu tego z Kachetii, po wędrówki górskimi szlakami i aktywny, a czasami ekstremalny wypoczynek. Guria Ci się spodoba, jeśli lubisz eksplorację i slow travel – bez tłumów i nachalnej infrastruktury turystycznej.

1. Poopalaj się na czarnej plaży w Ureki i Shekvetili nad Morzem Czarnym

Z kurortami nad Morzem Czarnym kojarzy się najmocniej Batumi, ale w środkowej części gruzińskiego wybrzeża jest więcej ciekawych, mniejszych miejscowości. Do Gurii należą dwie nieduże, kameralne miasteczka na wybrzeżu – Ureki i Shekvetili. Są one znacznie spokojniejsze od Batumi, do którego kieruje się większość turystów. Latem na plażach bywa tłoczno, ale dużą część turystów stanowią Gruzini.

Wzdłuż wybrzeża ciągną się czarne plaże pokryte magnetycznym piaskiem, który z jednej strony wygląda unikalne, a z drugiej ma też właściwości lecznicze. Dla mnie było to pierwsze w życiu doświadczenie spacerowania po gorącym, czarnym piasku na plaży (niecodzienne doświadczenie). Dzięki właściwościom leczniczym, możesz bezczynnie leżeć plackiem i łapać czarnomorskie promienie słoneczne i jednocześnie poprawiać kondycję swojego układu krwionośnego, nerwowego i oddechowego. ;)

Same miejscowości są niewielkie i w sezonie żyją głównie dzięki przyjeżdżającym tu turystom. Do Ureki możesz dojechać nowoczesnym pociągiem z Tbilisi do Batumi – stacja kolejowa leży niecałe 2 kilometry od wybrzeża. Gdy wysiądziesz z pociągu, niedługi spacer doprowadzi Cię na wybrzeże. Możesz też złapać na stacji taksówkę, których sporo czeka na pasażerów wysiadających z pociągu.

Jeśli myślisz o zatrzymaniu się na noc nad brzegiem Morza Czarnego, bez problemu wybierzesz coś z dużej liczby hoteli i resortów zaraz przy wybrzeżu. Wybór zaczyna się od droższych, ale bardziej komfortowych hoteli jak Ritsa Resort i Hotel Albatros, ale dostępne są też bardziej ekonomiczne pensjonaty i apartamenty jak np. House & Yard Sesil albo Apartments Kapro-One.

2. Zobacz zachód słońca z wioski Gomismta na wysokości 2500 m.n.p.m.

W Gurii udało mi się dotrzeć do malowniczo położonej na szczycie góry wioski Gomismta, której popularność w kolejnych latach będzie moim zdaniem tylko rosła. Sięgająca aż 2755 m n.p.m. wysokość robi wrażenie – szczególnie, gdy rozejrzysz się dookoła i zobaczysz rozległe panoramy na okoliczne góry. Już teraz sporo osób przyjeżdża tu żeby oglądać zachody słońca, co było zaskoczeniem, bo Guria przyzwyczaiła mnie do braku tłumów nawet przy ważnych atrakcjach.

Na wzgórzach wioski Gomismta od późnego popołudnia stały dziesiątki samochodów, a przyjezdni siedzieli na trawie, podziwiali widoki, piknikowali i robili ogniska, czekając na spektakularny zachód słońca (który akurat tego dnia ukrył się za gęstymi chmurami). Czasami chmury pokrywają całą miejscowość – Gomismta to w końcu dla Gruzinów “królestwo chmur i mgły”.

Zajmująca kilka wzgórz wioska jest wypełniona letniskowymi domkami dość lichej konstrukcji, które na zdjęciach wyglądają jednak całkiem malowniczo. W ciepłej części roku są zajmowane przez turystów, którzy chcą na łonie natury odpocząć od większego tempa życia w dolinach, poczuć górskie, świeże powietrze i zobaczyć z bliska mgłę unoszącą się nad zboczami gór. Nie ma tu jeszcze komercji i jest na tyle dużo przestrzeni, że każdy może się tu czuć nieskrępowany.

Wieczorne ognisko i picie lokalnego wina z widokiem na góry to jedno z najbardziej unikalnych przeżyć w czasie mojego zwiedzania Gruzji. Zanim dotarliśmy na górę, czekała nas długa trasa po krętej drodze kiepskiej jakości, która jest aktualnie remontowana i częściowo budowana od nowa. Gdy remont się zakończy, Gomismta może okazać się jednym z gruzińskich hitów – rzadko można dojechać samochodem na tak dużą wysokość bez konieczności wspinania się.

3. Odwiedź plantację herbaty i weź udział w degustacji

Nie spodziewałem się przed przyjazdem do Gurii, że uprawa herbaty jest tak ważną częścią lokalnej kultury oraz, że ma potencjał zostania jedną z najważniejszych atrakcji Gurii. W regionie tradycje uprawy herbaty mają już ponad 170 lat, ale lokalne herbaciane produkty nadal nie zagościły w naszej świadomości. W Gurii odbywa się cały proces tworzenia herbaty – od zbiorów, przez obróbkę liści, pakowanie i wysyłanie jej do krajowych oraz zagranicznych klientów.

Wszystko zaczyna się od położonych na zboczach wzgórz plantacji herbaty, która w Gurii ma idealne warunki do wzrostu – zimy są tutaj łagodne, a lato gorące i wilgotne przez bliskość Morza Czarnego. Później młode liście herbaty są zbierane (najlepiej rankiem) i trafiają do zakładów, w których są suszone i odpowiednio obrabiane. Zbiory odbywają się zazwyczaj od maja do września i nadal robi się je ręcznie, przez co każda porcja herbaty ma w sobie troszkę gruzińskiego serca. ;)

Odwiedzając gurijskie plantacje, będziesz miał okazję do degustacji herbaty i kupienia tej najsmaczniejszej jako pamiątkę do Polski. Część herbat, na jakie trafiłem posiada nawet europejskie certyfikaty ekologiczne, które potwierdzają, że uprawiano je w naturalnych warunkach, bez udziału pestycydów i chemicznych dodatków.

Ja kupiłem w Anaseuli Experimental Tea Factory niedaleko Ozurgeti czarną herbatę Anna Batonishvili z uprawy ekologicznej i najpierw rozdałem kilka paczek znajomym, a potem tego pożałowałem – tak mi zasmakowała. ;) Od kilku lat w Gurii działa Szlak Herbaciany (Tea Road), który łączy punkty związane z produkcją herbaty i docelowo ma ułatwiać turystom zwiedzanie Gurii z tym motywem przewodnim (na razie do szlaku należy mało punktów).

Powoli rośnie świadomość lokalnych mieszkańców i herbata staje się coraz mocniejszym magnesem, który ma przyciągnąć do regionu turystów. Polecam śledzić wydarzenie Georgian Tea Festival, które ma być świętem producentów herbaty z całego regionu. W 2022 r. festiwal odbył się w Parku Muzycznym i przy jego okazji można też było spróbować innych lokalnych produktów, np. miodu i suszonych owoców.

4. Zobacz potężne drzewa w Parku Dendrologicznym Shekvetili

Park Dendrologiczny w miejscowości Shekvetili to potężny teren, na którym rośnie ponad 200 drzew z przeróżnych zakątków świata. Stworzenie parku było realizacją wizji gruzińskiego miliardera Bidziny Iwaniszwilego, którego potężną willę możesz kojarzyć z okolicy twierdzy Narikala i pomnika Matki Gruzji w Tbilisi. Przywiezienie drzew na przylegający do wybrzeża Morza Czarnego teren, było potężnym wyzwaniem logistycznym.

O procesie tworzenia parku i transportowania wykopanych drzew przez setki kilometrów było tak głośno również poza Gruzją, że Salomé Jashi postanowiła uwiecznić ten niecodzienny proces w filmowym dokumencie Poskromiony ogród z 2021 r. Dzięki niemu Park Dendrologiczny w Shekvetili stał się rozpoznawalny również poza Gruzją. Dzisiaj teren jest otwarty za darmo dla wszystkich zwiedzających.

W parku możesz miło spędzić nawet kilka godzin, spacerując według swojego planu. Zwiedzanie to właśnie spacery ścieżkami między drzewami, reprezentującymi dziesiątki gatunków, ale też mały las bambusowy i wewnętrzne ZOO, w którym udało się zgromadzić sporo zwierząt z całego świata. Miejsce robi wrażenie, ale ogrody zoologiczne budzą we mnie negatywne emocje.

Piękne flamingi są w parku trzymane na dużym terenie, który jest niestety przykryty wielką siatką, żeby nie mogły z niego swobodnie odlecieć. Niezależnie jednak od mojego stosunku do części zoologicznej, sam spacer po parku w upalny dzień daje dużo ukojenia, a wszechobecna zieleń uspokaja i pozwala się zrelaksować. Tuż przed wejściem do parku znajdziesz darmowy parking.

5. Posłuchaj hitów ze świata i z Gruzji w Parku Muzyków

Niecałe 3 kilometry na południe od Parku Dendrologicznego, zaraz przy hali widowiskowej Black Sea Arena, leży miły dla oka Park Muzyków. Na ponad 20 hektarach (jest gdzie pospacerować!), twórcy parku zaaranżowali schludną przestrzeń, w której pośród parkowych ścieżek poustawiano aż 35 pomników znanych na świecie muzyków. Podobnie jak w Parku Dendrologicznym, wstęp do Parku Muzyków jest bezpłatny.

Przy pomnikach możesz posłuchać charakterystycznych utworów nie tylko klasycznych kompozytorów jak Mozart czy Beethoven, ale też współczesnych legend jak Louis Armstrong, Tupac, Bob Marley czy Miles Davis. Czasami muzyka kompozytorów miesza się np. z Tupakiem, co jest interesującym doświadczeniem. ;) Swoje miejsce znalazło tu też kilku gruzińskich artystów, których niestety nie znałem. Wizyta w parku to więc dobra okazja, żeby postawić pierwsze kroki w poznawaniu gruzińskiej sceny muzycznej.

Z uszkodzonych drzew gruzińscy artyści stworzyli ciekawe rzeźby i ławki, które ustawiono w parku, dając drzewom drugie życie. Miło, że takie trendy zaczynają być w Gruzji coraz silniejsze. Teren parku jest bardzo czysty, co chwilę łatwo trafić na ławkę, na której można zrobić sobie krótką przerwę od zwiedzania. W upalne lato cień drzew w Parku Muzyków “zrobił robotę”. ;)

6. Odwiedź małą wioskę Achi ze słynnym kościołem i wodospadem

Do leżącej niedaleko Ozurgeti wioski Achi przyjechaliśmy na kilka nocy i początkowo miała być tylko naszą bazą wypadową. Okazało się jednak, że sama wioska jest nie tylko malowniczo położona w otoczeniu niewysokich gór, ale też ma do zaoferowania ciekawe atrakcje – jak kościół św. Jerzego czy ukryty w lesie wodospad Gogieti.

W centrum zamieszkałem przez kilkadziesiąt osób wioski Achi znajdziesz kościół pochodzący z XIII wieku. Zgodnie z legendą powstał tutaj w podziękowaniu dla św. Jerzego, który pomagał mieszkańcom w walce z devi – mitologicznym olbrzymem zagrażającym wiosce. Ściany świątyni są pokryte przez freski, wśród których możesz zauważyć postać św. Jerzego walczącego ze smokiem. Znajdujący się w kościele srebrny krzyż pochodzi podobno z czasów rządów królowej Tamar, na które przypadały złote lata rozwoju Gruzji.

Teren wokół kościoła porastają kwiaty, a nawet krzewy bananowca, co w połączeniu z górskim otoczeniem wygląda malowniczo i jest wdzięcznym motywem do zdjęć. Zwiedzanie Achi możesz kontynuować idąc wzdłuż rzeki Achi. Po kilkudziesięciu minutach dojdziesz do ukrytego w lesie wodospadu, do którego jeszcze niedawno docierali tylko miejscowi. Teraz przy głównej drodze w Achi pojawił się prowadzący tutaj drogowskaz – kwestią czasu jest więc gdy dotrze tutaj więcej turystów.

7. Spróbuj rozpoznać gruzińskie zabytki w Parku Miniatur w Shekvetili

Gdy wybierzesz się już na wybrzeże, nie ruszając się z okolic wioski Shekvetili, możesz zajrzeć do kolejnej atrakcji Gurii, obok znanych Ci już Parku Dendrologicznego i Parku Muzycznego. Pomimo, że nie wszystkim to miejsce przypada do gustu, ja szczerze polecam zarezerwować sobie jeszcze kilkanaście minut na spacer po niewielkim, ale zbudowanym z dużym wysiłkiem Parku Miniatur “Gruzja w miniaturze”. Leży on tuż przy Parku Rozrywki Tsitsinatela, dokładnie na granicy oddzielającej prowincję Guria od Adżarii.

W parku miniatur udało się odtworzyć prawie 50 ikonicznych budynków Gruzji, z których dużą część będziesz pewnie kojarzył, mając już doświadczenia w zwiedzaniu najważniejszych atrakcji Gruzji. Bez problemu udało mi się rozpoznać m.in. klasztor Cminda Sameba, katedrę Sweti Cchoweli w Mcchecie czy kilka atrakcji Tbilisi. Jeśli będziesz miał trudności z rozpoznawaniem, obok miniatur znajdziesz tabliczki (również po angielsku) – w sam raz, żeby dopisać coś do listy miejsc do zobaczenia.

Spacer po Parku Miniatur nie będzie zbyt czasochłonny, ale polecam poświęcić trochę czasu na zrobienie zdjęć – najlepiej z takiej perspektywy, z której miniatury będą wyglądały jak pełnoprawne budowle. Obiekty są wieczorami podświetlane, ale jak to w Gruzji – nie każdy punkt świetlny działa. Taki już lokalny klimat, więc jeśli zależy Ci na zdjęciach, przyjedź tu w ciągu dnia. ;)

8. Poznaj folklor Gurii w czasie śpiewu i weź udział w tradycyjnej suprze

Tygodniowy pobyt w Gurii utkwił mi w głowie z kilku powodów, ale jednym z większych była duża liczba autentycznych przeżyć, związanych z kulturą i folklorem tego regionu. Mieliśmy okazję wziąć udział w kilku tradycyjnych suprach, czyli uroczystych kolacjach prowadzonych przez tamadę – mistrza ceremonii. Stoły uginały się od gurijskich i gruzińskich przysmaków, a lampki były często napełniane lokalnym winem.

Rzadko piję alkohol, ale supra była idealną okazją do spróbowania lokalnego wina powstającego w Gurii – i to w wyjątkowych, uroczystych okolicznościach. Każdy toast jest poprzedzany przemową tamady albo wyznaczonego przez niego gościa, który wspomina wtedy ojczyznę, prosi o pokój albo kieruje słowa w kierunku przodków, gości, przyjaciół.

Może uda Ci się spróbować wina z zakopanego w ziemi naczynia kvevri (to są te wielkie, gliniane dzbany, które mogłeś zauważyć na stoiskach przy gruzińskich drogach). Takie wino może być długo przechowywane pod ziemią, bo mikroklimat sprzyja dojrzewaniu i uszlachetnianiu się wina. Na winie się dobrze nie znam się – to słowa naszego przewodnika, którego rodzina od wielu pokoleń produkuje wino właśnie w taki sposób. ;)

Supra (albo wizyta w lokalnej, gurijskiej restauracji) to też dobra okazja do spróbowania tradycyjnych dań kuchni gruzińskiej, które w Gurii moją swoich wyjątkowych przedstawicieli:

• chaczapuri guruli – rodzaj chaczapuri, który zdobył międzynarodowe uznanie i którego można łatwo znaleźć w gruzińskich knajpach w Polsce. To nadziewany serem wypiek w kształcie półksiężyca (takie gruzińskie calzone),
• brinjula – wypiekany w glinianych naczyniach ketsi rodzaj chaczapuri, w którym mąkę zastępuje się ryżem (co w Gruzji jest ewenementem),
• gwezeli – pierogi nadziewane jajkiem i serem.

Ważnym elementem uroczystości w Gurii jest śpiew krimanchuli, czyli jedno- albo trzygłosowe pieśni, przypominające mi jodłowanie (dużo bardziej melodyjne i przyjemniejsze w odbiorze). Posłuchaliśmy go w Muzeum Historii i Kultury w Chokhatauri w wykonaniu sześcioosobowego zespołu w tradycyjnych, gurijskich szatach. Zanim posłuchasz śpiewu krimanchuli na żywo, możesz odsłuchać nagrania Adila – Alifasha i Anchiskhati Choir – Naduri “Chochkhatura”.

Samo muzeum to miejsce w starym stylu, bez opisów po angielsku. Ma ładny ogród z dawną gurijską chatą, a na 1. piętrze możesz posłuchać muzyki z polifonu, czyli pozytywki odtwarzającej muzykę z metalowych płyt. Zajrzałbym tam na Twoim miejscu, jeśli bardziej od zdobycia nowej wiedzy zależy Ci na autentycznym doświadczeniu małomiasteczkowego, “swojskiego” muzeum. Mi się podobało. ;)

9. Odwiedź położony na wzgórzu klasztor Erketi i inne monastyry Gurii

Zwiedzanie Gruzji nierozerwalnie łączy się z odwiedzinami w zabytkowych, pamiętających setki lat monastyrach i klasztorach. Część z nich ma nie tylko wartość zabytkową i historyczną, ale są również piękne architektonicznie i leżą w miejscach, z których roztaczają się rozległe, piękne widoki na okolicę. Również w innych częściach regionu nie brakuje takich miejsc – mi udało się odwiedzić kilka, które trafił na moją listę miejsc, które warto zobaczyć w Gurii.

Jednym w najstarszych takich zabytków w Gruzji jest klasztor Erketi pochodzący z IX wieku (lokalizacja: 41.98402974, 42.274012846). Pomimo wielkiej wartości historycznej, jest ciągle rozpoznawalny znacznie słabiej od kompleksu monastyrów Dawit Garedża czy klasztoru Cminda Sameba w Stepancmindzie. Osoby wierzące docenią przechowywane tu relikwie męczenników gruzińskiego kościoła i rękopis ewangelii po gruzińsku z XI wieku.

Ja doceniłem widoki na okolicę rozpościerające się ze wzgórza, na którym stoi klasztor Erketi. Mieliśmy okazję przeżyć wodną inicjację przy źródełku mającym podobno właściwości lecznicze. Procedura była prosta – podchodziliśmy do źródełka w niewielkim pomieszczeniu poniżej cmentarza, zamykaliśmy oczy i… dostawaliśmy kubkiem lodowatej wody w twarz. Przyjemne doświadczenie w czasie sierpniowych upałów. ;)

Ważnym zabytkiem sakralnym Gurii jest też monastyr Udabno (lokalizacja: 42.060011317, 42.22347737 – to nie to samo Udabno, które mija się w drodze do Dawit Garedża), po którym oprowadził nas nieco znudzony zakonnik. Poniżej klasztoru możesz zejść do miejsca, w którym znajdziesz małe jaskinie wykute w skale, gdze dawniej zakonnicy spędzali większość swojego klasztornego czasu, szukając drogi do zbawienia przez ascezę.

Warte uwagi są również – klasztor św. Tekli w Oragve niedaleko Lanczchuti (lokalizacja: 42.05060690, 42.01280705) z pięknymi freskami i rozległym widokiem na okolicę oraz monastyr Shemokmedi przy rzece Bzhuzhi (lokalizacja: 41.907505369, 42.06407512), który w średniowieczu był jednym z najważniejszych ośrodków edukacji w regionie. Zajrzyj też do klasztoru Trójcy Świętej Jikheti (lokalizacja: 42.06934313, 42.15722459), gdzie na szczycie góry Nigoiti stoją dwa kościoły i dzwonnica, skąpane w dźwiękach płynącego potoku.

10. Przejdź kanionem Orkari i spróbuj raftingu po rzece Supsa

Położenie Gurii w objęciu wysokich gór i wybrzeża Morza Czarnego, stwarza dobre warunki do turystyki i poszukiwania pięknych zakątków natury. Wiele miejsc nadal nie przebiło się do świadomości przyjezdnych i znają je tylko lokalni mieszkańcy, którzy powoli stają się coraz chętniej przewodnikami dla turystów. Podobnie było z kanionem Orkari, zwanym też czasami kanionem Chochkhati, do którego bez przewodnika trudno byłoby nam dotrzeć.

Długość wycieczki zależy od Ciebie – możesz iść kanionem dopóki będzie możliwy do pokonania. Jeśli w poprzednich dniach nie padało, poziom wody będzie śladowy i możesz wydłużyć spacer, ale najładniejsze zakątki zaczynają się już po 700-800 metrach od mostku. Otoczenie jest piękne – wysokie ściany porastają mchy, czasami z krzaków wyłania się odpoczywająca akurat krowa, a w czasie całej wycieczki nie miniesz pewnie żadnych turystów.

Jeśli masz ochotę na trochę ekstremalnej przygody, możesz skontaktować się z lokalną firmą, organizującą rafting na pontonach nurtem płynącej obok rzeki Supsa. Zadzwoń pod numer +995 591 111 975 i umów się na spływ przynajmniej 1-2 dni wcześniej. Organizatorzy płynęli z nami i dbali o bezpieczeństwo, a na końcu odwieźli nas na miejsce startu raftingu. Widoki po drodze nie są spektakularne, ale przygoda jest warta zachodu. ;)

11. Poszukaj sowieckich i współczesnych mozaik na ulicach Gurii

Ta atrakcja Gurii pojawiła się w moich planach zwiedzania przypadkowo – jako wynik jeżdżenia autem po różnych zakątkach regionu i dokładnego obserwowania tego, co mijaliśmy za oknem. To kolejny powód, dla którego zwiedzanie Gurii autem wynajętym na lotnisku w Kutaisi to dobry pomysł. W dobrym stanie zachowało się jeszcze w regionie wiele artystycznych pamiątek po czasach Związku Radzieckiego – w tym słynne mozaiki, które w szarościach betonu mocno odznaczają się swoimi kolorami.

Dobrym tropem do szukania takich sowieckich mozaik jest rozglądanie się za przystankami w małych miejscowościach. Często udawało mi się w ten sposób wypatrzeć perełki z dobrze widocznym sierpiem i młotem oraz hasłami propagandowymi po rosyjsku i gruzińsku. Polecam m.in. poszukać unikalnego, ozdobnego basenu z czasów sowieckich, wypełnionego mozaikami z kolorowymi postaciami zwierząt (lokalizacja: 41.90841170, 41.98265601).

W Gurii da się też znaleźć współczesnych przedstawicieli tej sztuki. Moje oko przykuła duża mozaika i płaskorzeźba na szkole sportowej w Ozurgeti (lokalizacja: 41.92688917, 42.00326182) w sąsiedztwie stacji kolejowej. Nie zdołałem wynotować sobie lokalizacji wszystkich mijanych mozaik, ale myślę, że to dobrze – teraz będziesz uważniejszy w czasie podróżowania po Gurii. Jeśli trafisz na ciekawe prace, daj mi o nich znać np. w komentarzu pod artykułem.

12. Zobacz latem popularny górski kurort Bakhmaro

Bakhmaro to obok wioski Gomismta jedna z najbardziej rozpoznawalnych górskich miejscowości w Gurii. W odróżnieniu od przeciętnie wyglądającej zabudowy Gomismty, wioska Bakhmaro może się pochwalić drewnianymi domami, których elewacje zdobią kolorowe, ręcznie malowane dekoracje. W otoczeniu górskich krajobrazów robi się więc malowniczo. ;)

W końcówce XIX wieku, lokalny lekarz zwrócił uwagę, że mieszanka górskiego i morskiego powietrza, która unosi się nad Bakhmaro, ma lecznicze właściwości. Przyjeżdżający do wioski goście mogli oddychać powietrzem, które pozytywnie wpływało na ich układ oddechowy i wzmacniało układ odpornościowy – a to wszystko w pięknych okolicznościach przyrody i spokojnej atmosferze.

Latem możesz przyjechać tu utwardzoną drogą nawet wypożyczonym autem osobowym. Na tej wysokości lato nie jest gorące, a wieczorami temperatura spada na tyle, że warto mieć ze sobą ciepłe ubrania. Zimą jednak Bakhmaro przykrywa tak gruba pokrywa śniegu, że dojazd tu jest możliwy tylko skuterem śnieżnym. W chłodnych miesiącach docierają tutaj miłośnicy ekstremalnego narciarstwa – w kurorcie nie ma wyciągów ani przygotowanych stoków, więc jedzie się “na wyczucie”. ;)

13. Pójdź na spacer po centrum Ozurgeti z gmachem Teatru Dramatycznego

Nie będę ukrywał, że Ozurgeti nie jest najpiękniejszym i najbardziej obfitującym w zabytki miastem Gruzji. To małe miasto będące stolicą Gurii, w którym większość interesujących punktów znajdziesz w obrębie ścisłego centrum, przy gmachu Teatru Dramatycznego. Brak dużych atrakcji nadrabia autentycznym klimatem i spokojem, związanym z brakiem turystów. Ozurgeti to również dobra baza wypadowa do zwiedzania atrakcji Gurii.

Najbardziej okazałą atrakcją centrum Ozurgeti jest pochodzący z 1934 r. Teatr Dramatyczny – jeden z najstarszych i największych budynków teatralnych w Gruzji. Taki rozmach w budowie kontrastuje z niewielkim i prowincjonalnym Ozurgeti, ale obecność teatru daje dostęp do przedstawień o zróżnicowanej tematyce (nie tylko gruzińskich klasyków). Polecam obejrzeć potężny budynek z zewnątrz, a potem wejść do niego przy okazji przedstawienia.

Dokładnie po drugiej stronie ulicy możesz zajrzeć do centrum sztuki im. Meraba Berdzenishviliego (lokalizacja: 41.92381362, 42.00519336), czyli do lokalnej galerii z pracami gruzińskich twórców. Miejsce ma dość swojski i kojarzący się z dawnymi czasami klimat. Pomimo, że ząb czasu je trochę nadgryzł, na ścianach znajdziesz grafiki i obrazy w przeróżnych stylach. Niektóre są przeznaczone na sprzedaż – najmniejsze z nich zmieszczą się nawet do bagażu podręcznego. ;)

Do swojego planu zwiedzania możesz też wrzucić Muzeum Historyczne (lokalizacja: 41.92253874, 42.005505787), które też leży niedaleko Teatru Dramatycznego. Działa od 1936 r. i zgromadziło ponad 5000 eksponatów, chociaż ciekawe będzie głównie dla miłośników historii i zainteresowanych mocniej gruzińską kulturą. W muzeum możesz m.in. przenieść się do Vashnari, czyli dawnej stolicy Gurii i zobaczyć szpadę, która należała podobno do Napoleona. Muzeum jest otwarte codziennie.

14. Zwolnij tempo i zatrzymaj się w unikalnych agroturystykach Gurii

Pozbawiona jeszcze masowej turystyki Guria, to dobre miejsce, żeby przyjechać tutaj na podróż w stylu slow i zatrzymać się w jednej z klimatycznych agroturystyk, których powstaje w regionie coraz więcej. Wydaje mi się, że zatrzymywanie się w hotelu, wyglądającym jak w każdym innym miejscu świata to trochę stracona szansa. W Gurii możesz liczyć na autentyczne doświadczenia już w cenie niektórych noclegów.

Unikalnym miejscem, do którego udało nam się dotrzeć było Skijis Sakhli – pensjonat połączony z niewielką wytwórnią suszonych owoców, które powoli stają się jednym ze znaków rozpoznawalnych Gurii. W tym miejscu możesz się zatrzymać na noc – w głównym budynku albo w nowo wybudowanych domkach na wzgórzu z pięknym widokiem. Obowiązkowa jest degustacja suszonych owoców, pochodzących z rosnących przy domu drzew i udział w suprze (możesz ją wcześniej zamówić u gospodarzy).

Dobrym miejscem na spędzenie kilku dni dla miłośników wina jest Menabde Winery we wsi Shemokmedi, leżącej niedaleko Ozurgeti. Niektóre pokoje znajdują się w starym, drewnianym budynku i są urządzone w rustykalnym stylu. Niecałe 2 kilometry dalej leży monastyr Shemokmedi, do którego możesz się wybrać na szybki spacer. W winiarni możesz zamówić wyżywienie oparte na tradycyjnych daniach, którego ceny są niestety w tym miejscu zawyżone. Do posiłków serwowane jest produkowane tutaj wino.

Gdzie spać w Gurii? Ciekawe i polecane noclegi

Naturalną bazą wypadową do zwiedzania Gurii jest Ozurgeti, w którym działa kilkanaście miejsc noclegowych – w tym hotele o zachodnioeuropejskim standardzie. Nie musisz jednak decydować się na spędzenie całego pobytu w jednym miejscu, jeśli po Gurii planujesz podróżować samochodem.

Dzięki większej elastyczności, będziesz mógł dojechać do położonych w spokojnej okolicy agroturystyk i niedużych pensjonatów, które będą miały ciekawszy klimat niż podobne na całym świecie obiekty. Jeśli jednak doceniasz hotelowy komfort, w Ozurgeti uda się znaleźć coś spełniającego Twoje wymagania. Niżej przygotowałem trzy ciekawe noclegi w regionie, które wpadły mi w oko.

Jak najwygodniej zwiedzać Gurię?

Guria jest regionem, którego nie możesz wygodnie zwiedzać komunikacją zbiorową. Do Ozurgeti da się dojechać marszrutką m.in. z Kutaisi, ale już zwiedzanie rozrzuconych po regionie atrakcji nie będzie w ten sposób możliwe. Najlepszym wyjściem jest wynajęcie samochodu już na lotnisku w Kutaisi. Dzięki temu będziesz mógł ruszyć swobodnie i elastycznie na zwiedzanie regionu, a przy okazji zahaczyć też o Batumi i Swanetię.

Niżej znajdziesz listę najtańszych samochodów dostępnych w określonym terminie w wypożyczalni, z której korzystałem już wiele razy w Albanii, Czarnogórze i na Krecie. Wiele aut nie wymaga wpłacania kaucji, co dla wielu turystów (również dla mnie) jest wygodne i bezpieczniejsze od blokowania na mojej karcie kredytowej większych kwot. Wpisz datę swojego wyjazdu, jeśli chcesz sprawdzić ceny samochodów.

Do Ozurgeti dojedziesz samochodem z lotniska w Kutaisi w mniej więcej 1,5 godziny. Miasto leży w połowie drogi między Kutaisi i Batumi, więc może być dobrym przystankiem na trasie na wybrzeże Adżarii. Dostęp do auta umożliwi Ci dojechanie do wszystkich wymienionych przeze mnie atrakcji Gurii. Parkingi przy atrakcjach są darmowe.

Zwiedzanie Gurii – wskazówki i informacje praktyczne

Zwiedzanie Gurii uświadomiło mi, że przyzwyczajenia z innych, lepiej rozwiniętych turystycznie regionów Gruzji mogą tu nie mieć zastosowania. Zebrałem w głowie moje doświadczenia i niżej wypisałem kilka prostych wskazówek i informacji praktycznych, które mogą się okazać przydatne:

• przygotuj się na brak infrastruktury turystycznej – dobrym pomysłem jest zrobienie sobie większych zakupów w sklepie spożywczym i przygotowanie prowiantu na cały dzień zwiedzania, bo liczba restauracji i knajpek w okolicy jest jeszcze na tyle mała, że czasami musiałbyś nadrabiać autem sporo drogi, żeby dotrzeć do jednego z takich miejsc,

• przygotuj wcześniej zapasy gotówki, wypłacając ją z bankomatu na lotnisku – w Gurii w zdecydowanej większości restauracji i atrakcji oraz w sporej części sklepów uda Ci się zapłacić tylko gotówką. Przygotuj więc trochę zapasów, żeby nie mieć problemów z opłaceniem rachunków. Na Twoim miejscu zamówiłbym darmową kartę Curve, żeby oszczędzać na wymianie walut (możesz ją zamówić z tego linka),

• zarezerwuj odpowiednio wcześniej samochód z odbiorem na lotnisku w Kutaisi – Gurii nie da się wygodnie zwiedzić transportem publicznym, więc polecam odpowiednio wcześnie zarezerwować tanie auto, a potem odebrać je od razu po przylocie do Gruzji. Po zakończonym zwiedzaniu, oddasz je zaraz przed odlotem na lotnisku, bez martwienia się o logistykę i planowanie transportu marszrutkami.

Co jeszcze powinieneś przeczytać?

• 15 atrakcji Gruzji – co warto zobaczyć i zwiedzić?

• Jak TANIO wynająć auto na lotnisku w Kutaisi (w tym 4×4)?

• Podróż do Gruzji na własną rękę – co musisz wiedzieć?

• 20 atrakcji Tbilisi – co zobaczyć i zwiedzić?

Poznałeś właśnie unikalną listę atrakcji i miejsc, które moim zdaniem warto zobaczyć w nieznanej jeszcze i czekającej na odkrycie Gurii. Lubię docierać do takich miejsc, w których nie pojawiły się jeszcze większe grupy turystów. Łatwiej tutaj o autentyczność i unikalne doświadczenia, które pozostają w głowach na długo. Życzę Ci udanego zwiedzania Gurii!

Do Gurii przyjechaliśmy w ramach podróży studyjnej, zorganizowanej w ramach projektu „Guria – CELEBRATE LIFE”. Opracowanie i wdrożenie strategii marki regionu Guria jest współfinansowane w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.