W Czarnogórze, niedawno jeszcze będącej w cieniu Chorwacji, znalazłem tak wiele atrakcji, że mogę wracać tu na wakacje i urlop przez lata. Przygotowałem listę 17 atrakcji i ciekawych miejsc Czarnogóry z masą inspiracji do zwiedzania. Są miejscowości nad morzem, coś dla miłośników gór, jezior i aktywnego spędzania czasu – np. raftingu czy nurkowania.
Zwiedzanie Czarnogóry to różnorodne krajobrazy, gdzie morze przelata się z górami, pięknymi zatokami oraz jeziorami.
Czeka tu też ciekawa architektura miast oraz ciągłe obcowanie z naturą na szlakach, w parkach narodowych, kanionach i na wybrzeżu Adriatyku.
Czy warto wybrać się na urlop lub wakacje do Czarnogóry?
Czarnogóra to kraj nieimponujący rozmiarami – jest ponad 20 razy mniejsza od Polski pod względem powierzchni, a zamieszkuje ją raptem ponad 600 000 osób, czyli nieco mniej niż mieszkańców Wrocławia. Rozmiar w tym przypadku nie ma jednak znaczenia. Czarnogóra to kraj położony malowniczo nad Morzem Śródziemnym (zwanym tutaj Adriatyckim), mający szereg zróżnicowanych atrakcji, wśród których trudno będzie nie znaleźć czegoś w sam raz dla każdego typu turysty.
Czarnogóra wśród najciekawszych miejsc do zobaczenia ma m.in. Zatokę Kotorską wyglądającą jak fiord (i wpisaną na listę UNESCO), pełne rozległych widoków góry, największe na Bałkanach Jezioro Szkoderskie, wiele zabytkowych miast, smaczną kuchnię pełną owoców morza, mięsa i nabiału… i to nadal nie koniec. ;) Znajdzie się coś dla miłośników adrenaliny, sportów wodnych, zip-line’ów, raftingu, nurkowania… I to wszystko w tak niedużym kraju.
Myślę, że warto wybrać się do Czarnogóry na niejeden urlop. Przylecieliśmy tutaj z Polski i od razu wynajęliśmy samochód na lotnisku w Podgoricy – żeby móc zobaczyć jak najwięcej atrakcji i być elastycznym w poznawaniu tego kraju. Radzę Ci chociaż 1-2 razy zmienić swoją bazę noclegową i przenieść się do innej miejscowości w Czarnogórze dobrej na urlop, żeby dać sobie szansę na poznanie różnych atrakcji kraju.
Możesz wybrać kilka miejsc na wybrzeżu Adriatyku, a później dać sobie czas na zobaczenie Zatoki Kotorskiej i jednego z górskich parków narodowych (mi najbardziej spodobał się Durmitor). W przewodniku poznasz zaraz mój wybór atrakcji, które warto zwiedzić w Czarnogórze. Miłego urlopu!
1. Budva
Budva to jedno z najstarszych miast nad Adriatykiem, w którym historia spotyka się z rozrywką oraz jedna z najchętniej odwiedzanych atrakcji Czarnogóry. Zwiedzanie rozpocząłem od spaceru po średniowiecznym Starym Mieście, położonym na morskim cyplu – w wąskich, malowniczych uliczkach i między zabytkowymi budynkami da się poczuć historyczny klimat miasta. Starówka otoczona jest potężnymi murami obronnymi, po których możesz się przespacerować z widokiem na okoliczne morze i góry.
Sprawdź artykuł: 12 atrakcji Budvy w Czarnogórze – co warto zobaczyć i zwiedzić?
Tuż przy Starym Mieście, znajduje się także Trg Starogradskih Crkava, przy którym stoją 3 najważniejsze zabytki sakralne w mieście – kościół św. Jana Chrzciciela, cerkiew św. Trójcy oraz cerkiew Najświętszej Maryi Panny na Skale. W Budvie możesz również spróbować nurkowania np. w Budva Diving Center lub wypłynąć w morze kajakiem lub jachtem. W budvańskiej przystani zapytaj o rejs statkiem na wyspę Sveti Nikola, nazywaną przez lokalnych mieszkańców Hawajami.
Budva jest dobrą bazą do zwiedzania innych miejscowości Zatoki Kotorskiej. Mając do dyspozycji samochód, możesz wybrać się na jeden dzień w okolice Sveti Stefan, Kotoru lub Petrovac na Moru. Z Budvy możesz wypłynąć na rejs po najważniejszych punktach Boki Kotorskiej.
W Budvie znajdziesz wiele plaży, ciągnących się wzdłuż całej jej linii brzegowej. Możesz skorzystać z najpopularniejszej Słoweńskiej Plaży (Slovenska Plaža), znajdującej się w samym centrum miasta lub wybrać się trochę dalej, na bardziej dziką Plażę Mogren w otoczeniu klifów. Dzięki temu, że miasto z jednej strony zamknięte jest morzem, a z drugiej majestatycznymi górami, w okolicy znajduje się wiele punktów widokowych (szczególnie polecam Ci ruiny twierdzy Mogren, z których przepięknie widać Stare Miasto w Budvie).
Praktyczna wskazówka od nas: Jeśli zależy Ci na spokojnym zwiedzeniu Starego Miasta lub zajęciu dobrego miejsca na plaży, wstań wcześniej i nie zwlekaj z wyjściem z hotelu. W czasie wakacji, Budva cieszy się bardzo dużą popularnością, więc przygotuj się na tłumy. Jeśli masz taką możliwość, rozważ przyjazd poza sezonem.
Polecane noclegi: Kilkanaście minut od Starego Miasta leży Apartaments Pier – to okolica cicha i mniej tłoczna od ścisłego centrum. W zasięgu spaceru są dwie plaże. Jest to jeden z tańszych noclegów, jakie udało mi się znaleźć w Budvie przy zachowanym dobrym standardzie i czystości.
2. Kotor
Zatoka Kotorska to jeden z najbardziej obleganych przez turystów regionów Czarnogóry i ważna atrakcja kraju. Kotor, znajdujący się na liście światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na swoje historyczne bogactwo kulturowe i architektoniczne, stanowi centrum życia zatoki i najpopularniejszy punkt wycieczek. Jego największą atrakcją jest Stare Miasto, w którym zobaczysz wymieszane elementy architektoniczne z różnych epok.
Sprawdź artykuł: 20 atrakcji Kotoru w Czarnogórze – co WARTO zobaczyć i zwiedzić?
W Kotorze obejrzysz też średniowieczne zabytki oraz odwiedzisz punkty widokowe na zatokę. Możesz też wypłynąć w rejsy do różnych punktów wybrzeża Adriatyku, a także spędzić czas bardziej aktywnie m.in. na wędrówce po okolicznych, górskich szlakach. Spacer po ciasnych i malowniczych uliczkach Starówki Kotoru zacząłem od renesansowej Bramy Morskiej – największej bramy prowadzącej na Stare Miasto.
Następnie przeszedłem się na główny plac miasta, czyli Plac Broni i pod Wieżę Zegarową, która jest jednym z symboli Kotoru. Polecam Ci także obejrzeć wystawę poświęconą historii miasta w Muzeum Morskim, które znajdziesz w barokowym pałacu oraz zobaczyć popularną katedrę św. Tryfona z relikwiami.
Wdrap się również na górujące nad całym miastem ruiny twierdzy św. Jana. Z mniej oczywistych atrakcji, proponuję wybrać się do Muzeum Kotów, które są nieoficjalnym symbolem Kotoru – bezdomne kociaki możesz w tym mieście napotkać na każdym kroku.
3. Zatoka Kotorska z listy UNESCO
Zatoka Kotorska to atrakcja Czarnogóry, która przyciąga do kraju tysiące turystów – w końcu cała okolica została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z Kotoru możesz także wypłynąć w rejs statkiem, który jest dobrą okazją, aby zwiedzić inne miejscowości nad Zatoką Kotorską bez zatrzymywania się na noc. Okolicę możesz zwiedzać też, przemieszczając się po niej we własnym tempie, wypożyczonym samochodem.
Sprawdź artykuł: Zatoka Kotorska – 9 najciekawszych atrakcji, które warto zobaczyć
Możesz wybrać się np. w rejs na Półwysep Luštica, gdzie zobaczysz Błękitną Jaskinię. Nie prowadzi do niej żadna droga lądowa, a wpływając tam łodzią, możesz popływać pod sklepieniem jaskini w lazurowej wodzie. Wybór rejsów jest szeroki – od kajaków, przez małych lokalnych przewoźników po wielkie wycieczkowe statki. Najdłuższa trasa może zająć nawet 8 godzin, jak np. rejs, podczas którego zwiedzić ważne atrakcje Boki Kotorskiej.
Rejs do Błękitnej Jaskini możesz połączyć ze zwiedzaniem z przewodnikiem wysp koło Perastu – Wyspę Mamula oraz Wyspę Matki Boskiej na Skale.
4. Perast
Około 20 min drogi autem od Kotoru znajduje się Perast, który łączy w sobie śródziemnomorski klimat niskich, jasnych zabudowań i spacerowego bulwaru z pięknymi widokami na zatokę. To moim zdaniem najładniejsze miasteczko w Zatoce Kotorskiej. Możesz je podziwiać m.in. z 55-metrowej dzwonnicy kościoła św. Mikołaja, który jest najważniejszym zabytkiem miasta.
Przeczytaj też: Perast: aż 15 atrakcji, które polecam zobaczyć
W Peraście nie znajdziesz wielu zabytków, ale będziesz mógł odpocząć od kotorskiego zgiełku i zrelaksować się, bez presji na ciągłe zwiedzanie. Obok Perastu leży mała Wyspa Św. Jerzego, zwana także Wyspą Umarłych – krąży o niej wiele tragicznych legend, przez co miejsce zrobiło na mnie wrażenie nieco tajemniczego. Z Perastu możesz także przepłynąć na Wyspę Matki Boskiej na Skale, czyli jedyną sztuczną wyspę na Morzu Adriatyckim.
Praktyczna wskazówka od nas: Zatokę Kotorską najwygodniej będzie Ci zwiedzać samochodem. Dasz radę dojechać do każdego zakątka i zobaczyć więcej atrakcji w swoim tempie. Możesz przyjechać tu swoim autem z Polski albo tak jak ja – wypożyczyć samochód na miejscu. Jeśli nie planujesz wypożyczać auta, polecam Ci odkryć Zatokę Kotorską w ramach jednodniowych wycieczek z lokalnym przewodnikiem.
Polecane noclegi: Ze względu na tłum i wyższe ceny w Kotorze, polecam Ci szukać noclegu w mniejszych miejscowościach obok. Wieś Dobrota, tuż obok Kotoru, jest dobrą bazą wypadową do różnych punktów zatoki. Możesz zatrzymać się np. w Apartment Ninas, którego główną zaletą jest świetna lokalizacja przy plaży i cicha okolica.
5. Serpentyna Kotorska
Jeden z najlepszych punktów widokowych nad Zatoką Kotorską to Serpentyna Kotorska – fragment ciągnącej się drogi od Kotoru do Cetinje jest atrakcją Czarnogóry, która najbardziej zapadła mi w pamięć. Przejazd tą trasą oferuje niesamowite widoki na leżącą kilometr niżej Zatokę Kotorską z wodami Adriatyku, pasmo gór Lovćen oraz majaczące w oddali nadmorskie miasteczka. Jadąc od strony Kotoru w kierunku Budvy, wystarczy, że odbijesz od drogi P22 na drogę P1 i już możesz zacząć podziwiać widoki.
Wzdłuż drogi natkniesz się na wiele parkingów i punktów widokowych, przy których żal się nie zatrzymać. Za najlepsze uznałem punkty Point View Montblack (lokalizacja na mapie: 42.405502874, 18.780550206) i Trojica (lokalizacja na mapie: 42.40414644, 18.785655202). Po drodze możesz się także zatrzymać na kawę w Horizont Bar.
Malownicza droga prowadzi w głąb Parku Narodowego Lovćen, aż na szczyt Jezerski, na którym znajduje się Mauzoleum Niegosza, a za nim jeden z lepszych moim zdaniem punktów widokowych. Z jednej strony widziałem Jezioro Szkoderskie, a z drugiej miałem widok na całą Zatokę Kotorską.
Do takich miejsc jak np. Serpentyna Kotorska nie dojedziesz komunikacją publiczną. Mając auto do dyspozycji, czułem się bardziej elastyczny w planowaniu swoich wycieczek i miałem swobodę podróżowania po całym wybrzeżu.
Polecam Ci wynająć samochód już na lotnisku w Podgoricy, aby od samego początku nie musieć się już martwić dojazdami. Niżej znajdziesz kilka tanich modeli samochodów z wypożyczalni, z której korzystaliśmy już w Czarnogórze, Albanii, na Krecie i w Gruzji. W pola niżej wpisz datę swojej podróży.
Praktyczna wskazówka od nas: Serpentyna Kotorska jest dosyć wąska, dlatego jedź powoli, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa. Zatrzymuj się przy punktach widokowych, tak aby nie zagradzać przejazdu innym samochodom. Prowadząc auto patrz na drogę i nie rozglądaj się na boki – z samej serpentyny i tak nie ma aż tak dobrych widoków jak np. z Trojicy lub Horizont Bar.
6. Herceg Novi
Herceg Novi, leżące na samym początku Zatoki Kotorskiej, nazywane jest miastem kwiatów ze względu na bujną roślinność śródziemnomorską i ciepły klimat. To dobry punkt wypadowy do okolicznych atrakcji – zarówno do innych miejscowości Zatoki Kotorskiej, jak i nieco dalej do chorwackiego Dubrovnika. Słoneczna pogoda trwa ponad 200 dni w roku, a lato jest długie i suche, dlatego raczej nie musisz się obawiać, że trafisz na złą pogodę. Poza plażami, znajdziesz tutaj potężne twierdze obronne, cerkwie oraz klimatyczną promenadę nadmorską.
Przeczytaj też: Atrakcje Herceg Novi: TOP 17 miejsc, które warto zobaczyć
Największymi atrakcjami Herceg Novi są średniowieczne Stare Miasto z wieżą zegarową i klimatycznym Placem Bellavista oraz twierdze obronne – Španjola z pięknym widokiem na zatokę i Kanli Kula, w której kiedyś mieściło się więzienie. Ładne widoki roztaczają się również przy Monastyrze Savina, położonym na wzgórzu, w zacisznej okolicy. Wejdź także do otoczonej palmami cerkwi św. Michała Archanioła, aby zobaczyć pięknie wyrzeźbione wnętrze.
Obecnie zabytkowa twierdza Kanli Kula pełni funkcję amfiteatru. W sezonie letnim odbywają się tam koncerty i wydarzenia kulturalne. Warto też tam zajrzeć ze względu na widok roztaczający się z murów obronnych.
Bardzo długa linia brzegowa i duża ilość kameralnych plaż w połączeniu ze świetną pogodą sprawiają, że Herceg Novi jest idealnym miejscem na plażowanie i uprawianie sportów wodnych. Szczególnie polecam Ci plażę Boka z piaszczystym zejściem do wody oraz plażę przy Forte Mare. Wzdłuż brzegu ciągnie się także promenada – jedna z najładniejszych nad Adriatykiem, wzdłuż której znajduje się wiele restauracji i kawiarnii m.in. Fabrika Coffee, w której będziesz napijesz się dobrej kawy.
Praktyczna wskazówka od nas: Jeśli zależy Ci na spokojnym wypoczynku, nie szukaj noclegu w ścisłym centrum Herceg Novi, gdzie jest bardzo głośno i drogo. Wybierz hotel nieco oddalony od Starego Miasta, ale wciąż w zasięgu spaceru, najlepiej niedaleko którejś z plaż.
Polecane noclegi: Hotel Studios Adriatic położony jest w cichej okolicy, przy twierdzy Savina, oddalony 15 min spacerem od Starego Miasta. Pokoje są w dobrych cenach, z prywatnymi łazienkami i aneksami kuchennymi, w okolicy skorzystasz z kawiarnii i sklepów.
7. Sveti Stefan
Sveti Stefan to jedno z najbardziej fotogenicznych miejsc, które warto zobaczyć w Czarnogórze. Widok na wyspę jest jednym z najchętniej umieszczanym zdjęciem na pocztówkach z tego kraju. Miejscowość znajduje się kilka kilometrów od Budvy w kierunku Petrovaca, a jej wyspa połączona jest ze stałym lądem tylko wąskim wałem.
Przy wale znajduje się ogólnodostępna plaża, gdzie możesz odpocząć z widokiem na urokliwe zabudowania wyspy i majaczące w oddali góry. To jeden z widoków z tego kraju, które najbardziej zapadły mi w pamięć.
Kiedyś wyspę zamieszkiwali biedni rybacy, teraz mogą na nią wejść tylko najbogatsi. Miejsce nie jest już udostępnione dla zwiedzających – jedynie dla gości luksusowych hoteli i restauracji, znajdujących się na wyspie (chociaż w ostatnich latach hotel przestał działać i wyspa zupełnie opustoszała – można ją zwiedzać tylko z przewodnikiem). Zawsze możesz jednak wejść na plażę tuż przy wale.
Jednak okolica wyspy słynie z punktów widokowych, dlatego dobrym pomysłem jest obejrzenie jej z góry – możesz wjechać autem na jeden z nich. Moim ulubionym jest punkt przy cerkwi św. Sawy (lokalizacja na mapie: 42.25668177, 18.897343901), na który bardzo polecam Ci zajrzeć w czasie zachodu słońca. Spacer wzdłuż brzegu również gwarantuje w tym czasie piękne widoki.
Praktyczna wskazówka od nas: Lepiej zatrzymać się w którejś z miejscowości obok Sveti Stefan, zamiast w samym miasteczku, aby nie przepłacać. Weź pod uwagę noclegi w Petrovac na Moru lub Pržno.
Polecane noclegi: Poza wyspą można znaleźć noclegi w przystępnych cenach np. Apartments Langust, z którego będziesz mieć parę minut spaceru do plaży. Pamiętaj jednak o rezerwacji z dużym wyprzedzeniem ze względu na popularność Sveti Stefan w czasie sezonu.
8. Bar
Bar to miasteczko nad Morzem Adriatyckim, które w przeciwieństwie do innych nadmorskich miejscowości, nie oferuje zbyt wielu zabytków. Jest natomiast dobrym miejscem jeśli masz ochotę na wypoczynek nad wodą – znajdziesz tam piaszczyste plaże i ciągnącą się wzdłuż nich promenadę. Spacer po niej w pełnym słońcu był dla mnie fajną formą odpoczynku. Po drodze mijałem wiele restauracji i kawiarni, z których szczególnie polecam Ci Martinę, gdzie wypijesz kawę z widokiem na morze.
Przeczytaj też: 14 atrakcji Baru (Czarnogóra), których nie możesz przegapić
Poza relaksem na plaży, do zobaczenia w Barze masz też inne atrakcje np. ruiny Starego Baru, czyli miasteczka zniszczonego w trzęsieniu ziemi czy Pałac Króla Mikołaja, będący kiedyś rezydencją władcy Czarnogóry.
Zajrzyj także do będącej symbolem miasta Wieży Zegarowej i przejdź się pod Starą Masline – jedno z najstarszych drzew w Europie. Bar jest również dobrym miejscem wypadowym na wycieczkę pociągiem do Podgoricy – prowadzi do niej jedna z najpiękniejszych linii kolejowych na Bałkanach.
Praktyczna wskazówka od nas: W Barze nie znajdziesz zbyt wielu atrakcji poza plażowaniem, dlatego jeśli chcesz spędzić urlop bardziej aktywnie, możesz skorzystać z wycieczki zorganizowanej. Z Baru możesz się wybrać nad Jezioro Szkoderskie i poznać tamtejszą dziką przyrodę, popływać w jeziorze albo pojechać do kanionu rzeki Rikavac z pięknym wodospadem.
Polecane noclegi: Jeśli planujesz głównie odpoczynek nad wodą, weź pod uwagę noclegi znajdujące się niedaleko którejś z plaż np. Apartments Kojic, z którego będziesz miał również blisko do centrum Baru. Pokoje są czyste, cena bardzo przystępna, a z okien rozpościera się widok na morze.
9. Petrovac na Moru
Petrovac na Moru to kameralny kurort, który kojarzy mi się przede wszystkim z ładną, nadmorską promenadą i ładnymi widokami na Bokę Kotorską. Wzdłuż ciągnącej się przy plaży promenady, znajdziesz wiele kawiarni i restauracji, w których możesz spróbować słynącej z prostoty czarnogórskiej kuchni lub wypić poranną kawę z widokiem na morze. W Petrovac są 3 plaże, ale polecam Ci wybrać się kawałek dalej od centrum, na plażę Buljarica w pięknych okolicznościach przyrody, na której nie ma tłumów.
Jeśli lubisz zwiedzać w ramach odpoczynku, w Petrovac znajdziesz ruiny rzymskiego domu z II wieku oraz pozostałości zamku Kastio. Pięknie widać z nich całe miasto i Adriatyk, a obecnie mieści się w nich restauracja i przystań portowa, w której możesz wykupić rejsy po morzu. Dzięki położeniu dokładnie po środku wybrzeża Adriatyckiego, Petrovac na Moru może służyć za świetna bazę wypadową do zwiedzania okolicznych atrakcji, np. Budvy, Sveti Stefan czy jeziora Szkoderskiego.
Praktyczna wskazówka od nas: Petrovac na Moru jest dobrym wyborem dla wszystkich fanów plażowania. Znajdziesz tu wiele plaży – od małej piaszczystej plaży Drobni Pijesak, przez położoną w spokojnej zatoczce koło parku spacerowego Luchica, po ogromną, kamienisto-żwirową plażę Buljarica.
Polecane noclegi: Polecam Ci szukać noclegu nieco dalej od plaży, przy której do późna działają restauracje i bary generujące dużo hałasu. Dobrym miejscem będzie np. Jovan Apartments, położony w cichej i spokojnej okolicy, ale wciąż w zasięgu spaceru od plaży.
10. Ulcinj
Ulcinj to najstarsze miasto Czarnogóry, słynące z pirackiej przeszłości. Decydując się na wycieczkę do tego miejsca, nie sugerowałem się opiniami w Internecie, które mówiły o dużym tłoku i zaśmieceniu – i całe szczęście, bo miasto mi się spodobało. Ważnym punktem Ulcinj jest Stare Miasto, którego wąskie, klimatyczne uliczki i górująca nad okolicą twierdza Ulcinj z dawnym targiem niewolników, tworzą razem ładny widok. Na placu targowym stoi Muzeum Miejskie Ulcinj, w którym możesz poznać historię miasta.
Sprawdź artykuł: 16 atrakcji Ulcinj w Czarnogórze – co warto zobaczyć i zrobić?
W murach Starego Miasta znajdziesz także wiele kawiarnii i restauracji ze stolikami na tarasie lub dachu, będące świetnym punktem do oglądania zachodu słońca. Polecam Ci zajść np. do Terra Promessa, gdzie zjesz świeże owoce morza.
W sercu Ulcinj znajduje się Mała Plaża, która jest w sezonie bardzo zatłoczona, więc lepszym wyborem może być plażowanie np. na Valdanos. Wzdłuż plaży ciągnie się nadmorska promenada z dużą ilością lokali gastronomicznych, a tuż przy Małej Plaży znajduje się zatoczka Molja, z której możesz popłynąć na Wielką Plażę.
W granicach miasta znajdziesz również gaje oliwne oraz Plażę Kobiet z leczniczymi wodami siarczkowymi. Z Ulcinj możesz też wyskoczyć na jednodniową wycieczkę na jedną z najdłuższych plaż w Europie – Wielką Plażę i przejść się tam sosnowym lasem. Niedaleko Wielkiej Plaży znajdują się dawne zakłady pozyskujące sól z wód Adriatyku – możesz wypożyczyć tam rower i objechać teren, który teraz jest miejscem życia wielu gatunków ptaków.
Praktyczna wskazówka od nas: Wszystkie atrakcje Ulcinj są w zasięgu spaceru, dlatego nie poruszaj się po mieście samochodem. Oszczędzisz sobie stresu związanego z przeciskaniem się zatłoczonymi ulicami miasta i staniem w korkach, nie wspominając o szukaniu miejsc parkingowych, których w Ulcinj nie ma za wiele.
Polecane noclegi: Proponuję szukać noclegu gdzieś na Starym Mieście, skąd będziesz miał możliwość podziwiać pocztówkowe widoki na miasto i morze. Dobrym wyborem może być Room Rada z przystępnymi cenami, położony w obrębie Starego Miasta, gdzie możesz poczuć klimat bałkańskich uliczek.
11. Park Narodowy Biogradska Gora
Park Narodowy Biogradska Gora jest ostoją jednej z ostatnich puszcz w Europie (nie zapominając oczywiście o Puszczy Białowieskiej w Polsce). Znajdziesz w nim 40-metrowe drzewa, szczyty pasma Bjelasica sięgające ponad 2000 m oraz 6 jezior polodowcowych. Możesz tu zobaczyć także wiele różnych gatunków ptaków, owadów i roślin, niespotykanych w innych miejscach kraju. Dla tych, którzy chcieliby trochę dłużej poprzebywać z naturą, jest możliwość wynajęcia domków tuż przy jednym z jezior. Znajduje się tu także miejsce na grilla, mała restauracja Nacionalni i wypożyczalnia kajaków.
Jedno z polodowcowych jezior – Jezioro Biogradskie to serce parku i dobra baza wypadowa na górskie wyprawy. Możesz stąd wyruszyć np. na szczyt Crna Glava (2139 m). Trasa nie jest trudna, ale dosyć długa – ma około 13 km, dlatego zdobycie szczytu może zająć ponad 5 godzin. Wokół jeziora znajduje się pole kempingowe (lokalizacja na mapie: 42.90081759, 19.59572802), ścieżki spacerowe, dużo ławeczek i wiat piknikowych. Jest to idealne miejsce na relaksujący spacer w pięknych okolicznościach dzikiej przyrody.
Jeśli chcesz odpocząć od hałasu i zgiełku, to Biogradska Gora jest na to świetnym miejscem, bo nawet w szczycie sezonu nie spotkasz tu tłumów. W parku znajdziesz także świetne punkty widokowe z panoramą na okoliczne jeziora i góry. Moim ulubionym jest ten znajdujący się na szczycie klifu Bendovac (lokalizacja na mapie: 42.89823269, 19.62589210), na który podjedziesz samochodem. Dobrą bazą wypadową do eksplorowania Biogradskiej Gory są spokojne miasteczka Mojkovac lub Kolašin, leżący nieco dalej.
Praktyczna wskazówka od nas: Do Parku Narodowego Biogradska Gora możesz bez problemu wjechać samochodem, jednak na wjeździe trzeba uiścić opłatę za wstęp. Chcąc wyruszyć na spacer, samochód możesz zostawić przy kempingu nad jeziorem lub pod którymś z punktów widokowych.
Polecane noclegi: Szukając noclegu, polecam Ci wziąć pod uwagę miejsca znajdujące się w Mojkovac i Kolašinie. Fajną opcją są domki letniskowe Tara Riverside tuż nad brzegiem rzeki Tara i w przystępnej cenie. Każdy domek ma mały taras, na którym dobrze pije się kawę, a nawet pracuje (potwierdzam z doświadczenia!).
12. Jezioro Szkoderskie (Park Narodowy Jeziora Szkoderskiego)
Jezioro Szkoderskie, leżące na granicy Czarnogóry z Albanią, to największe jezioro na Bałkanach i atrakcja, do której przyjeżdżają osoby szukające atmosfery spokojniejszej niż na wybrzeżu. Wśród tutejszych atrakcji są rejsy po jeziorze, połączone z degustacją wina i możliwością kąpieli oraz spływy kajakowe.
Jezioro stanowi także miejsce gniazdowania wielu ciekawych gatunków ptaków, których możesz wypatrywać podczas rejsu, m.in. pelikana kędzierzawego, będącego jednocześnie symbolem tego Parku Narodowego.
Przeczytaj też: Jezioro Szkoderskie: 11 atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć
Możesz również przejść się jednym ze szlaków pieszych, prowadzących przez dawne wsie i rozpoczynających się w wiosce Virpazar. Trasy mają od 4 do 8 km i prowadzą pośród zarastających trawą mostów, kamiennych domów i opuszczonych młynów. Po drodze miniesz także sporo punktów widokowych jak np. Vidikovac Godinje lub Circular Viewpoint, z których rozciąga się bardzo ładna panorama na jezioro. W okolicy znajdziesz także spokojną plażę Godinje oraz ruiny budowli obronnych.
Na północnych krańcach jeziora Szkoderskiego, niedaleko Podgoricy znajduje się punkt widokowy, z którego roztacza się widok na okoliczne szczyty górskie i dolinę z meandrami. Przy punkcie Pavlova Strana zaplanuj sobie dłuższy postój, aby móc w pełni napawać się widokiem tworzącego malownicze zakola jeziora. To moim zdaniem punkt obowiązkowy na mapie Czarnogóry, jednak dojedziesz tam tylko samochodem.
Praktyczna wskazówka od nas: Najlepszym punktem wypadowym na zwiedzanie Parku Narodowego Jeziora Szkoderskiego jest wioska Virpazar, w której zaczyna się większość szlaków spacerowych. Znajdziesz tam także sporo hoteli i restauracji oraz ruiny twierdzy Besac oraz Biuro Informacji Turystycznej, w którym możesz wykupić sobie np. rejs po Jeziorze Szkoderskim.
Polecane noclegi: Wzdłuż wybrzeża Jeziora Szkoderskiego nie znajdziesz zbyt wielu hoteli, dlatego polecam Ci szukać noclegu w wiosce Virpazar. Wygodę połączoną z dobrą ceną i unikalnym klimatem znajdziesz w otoczonych lasem domkach Little Paradise.
13. Park Narodowy Lovćen
Park Narodowy Lovćen to jedna z najchętniej wybieranych górskich atrakcji Czarnogóry, dobra dla osób, które chcą odpocząć od zatłoczonego wybrzeża. Park obejmuje górujące nad Zatoką Kotorską pasmo gór Lovćen z najwyższym szczytem Štirovnikiem.
Największą atrakcją regionu jest Mauzoleum Niegosza na szczycie Jezerski z punktem widokowym, z którego rozciąga się piękna panorama na Zatokę Kotorską i Jezioro Szkoderskie. Jednak już po drodze na szczyt możesz podziwiać widoki, bo prowadzi na niego Serpentyna Kotorska (P1).
W Parku Narodowym Lovćen możesz przejść się szlakami trekkingowymi, rozpoczynającymi się w małej miejscowości Ivanova Korita. Jedną z prostszych i ciekawszych tras jest 4-kilometrowy szlak na Trestenicki Vrh, którego pokonanie zajmie Ci około 3 godzin. A jeśli szukasz większej dawki adrenaliny, wybierz się na przejazd tyrolką w wiosce Njeguši, podczas którego będziesz mógł nacieszyć się widokiem na Zatoką Kotorską i górski krajobraz parku.
U podnóża gór Lovćen leży dawna stolica Czarnogóry – Cetinje, która może być Twoją bazą wypadową do zwiedzania okolicy. Zajrzyj do Monastyru Cetyńskiego, największego w całym kraju Muzeum Narodowego i przejdź się na wzgórze Orlov Krš, z którego roztacza się widok na miasto i jego górską okolicę – szczególnie pięknie jest tam w czasie zachodu słońca.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Cetinje: TOP 11 miejsc, które warto zobaczyć
Praktyczna wskazówka od nas: Mimo, że latem liczba turystów jest zdecydowanie największa, doradzałbym Ci zwiedzanie Parku Narodowego Lovćen właśnie w tym czasie. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że skorzystasz ze wszystkich możliwych atrakcji np. tyrolki, która zamyka się tuż po sezonie. Jeśli szukasz ciszy i spokoju, to wiosna i jesień będą lepszym wyborem.
Polecane noclegi: Polecam Ci zatrzymać się w Apartments Aleksandra, zlokalizowanym w centrum Cetinje, ale w spokojnej i cichej okolicy. Będziesz miał w nim dostęp do darmowego parkingu.
14. Park Narodowy Durmitor
Park Narodowy Durmitor to największy park narodowy w Czarnogórze, znajdujący się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO. Obejmuje masyw górski Durmitor, słynący z licznych jaskiń, krętych dróg pełnych widoków i jezior polodowcowych. Szczególnie warte zobaczenia jest moim zdaniem Czarne Jezioro, złożone z dwóch mniejszych jezior, połączonych wysychającym latem kanałem. Dotrzesz do niego 3,5-kilometrową trasą z Žabljaka, ale możesz też dojechać na miejsce samochodem.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Parku Narodowego Durmitor: 11 miejsc, które warto zobaczyć
Przez park narodowy biegnie droga P14 – najwyżej położona droga w Czarnogórze, prowadząca z Plužine do Žabljaka. Podczas jazdy możesz podziwiać zapierające dech w piersiach widoki na ostre krawędzie skał, zbocza porośnięte trawą i wijącą się rzekę Piva. Po drodze polecam Ci się zatrzymać przy którymś z punktów widokowych np. pod szczytem Prutash (lokalizacja na mapie: 43.11980164, 18.98821387) lub Prevoj Sedlo, która jest jednocześnie najwyższym punktem P14 i miejscem startowym na najwyższy szczyt Durmitoru.
Jako bazę wypadową do odkrywania piękna Durmitoru możesz obrać sobie Plužine lub Žabljak – najważniejszy górski kurort Czarnogóry, położony na prawie 1500 m.n.p.m. Žabljak to dobry wybór na przyjazd nie tylko w czasie sezonu wakacyjnego – od grudnia do marca to miejsce dla fanów sportów zimowych, a w sierpniu możesz tu wziąć udział w festiwalu filmowym Green Montenegro.
W okolicy Žabljaka znajdziesz wiele szlaków pieszych i rowerowych. Możesz przejść się łatwą trasą wokół Czarnego Jeziora, która zajmie Ci około 2 godzin lub wejść na najwyższy szczyt Durmitoru – Bobotov Kuk, z którego będziesz miał spektakularne widoki na okolicę. Ta 10-kilometrowa trasa na szczyt prowadzi z Przełęczy Siodło, a jej pokonanie zajmuje około 6 godzin.
Praktyczna wskazówka od nas: Do Parku Narodowego Durmitor nie dotrzesz transportem publicznym, dlatego wybierz się tu koniecznie samochodem (możesz wypożyczyć auto na lotnisku w Podgoricy). Jeśli masz dobrą kondycję, to możesz zdecydować się także na rower, który możesz wypożyczyć np. w ośrodku Parku Przyrody Piva w Plužine (lokalizacja na mapie: 43.15721627, 18.846016119).
Polecane noclegi: Moim zdaniem najwygodniej zatrzymać się będzie w Žabljaku, w którym dostępne są dziesiątki miejsc noclegowych. Polecam Ci leżący nieco powyżej miasta Apartments Baron Žabljak, będący dobrym wyborem także dla grup. Ceny są przystępne jak za ten standard domków, a gospodarze sympatyczni.
15. Plužine i kanion rzeki Piva
Plužine to mała, spokojna miejscowość położona nad kanionem rzeki Piva, z drugiej strony Parku Narodowego Durmitor. Jej największą atrakcją jest sztuczne jezioro Pivsko z turkusową wodą, po której możesz przepłynąć się łódką lub kajakiem, wyruszając z przystani Marina Plužine.
Aby spojrzeć na kanion rzeki i jezioro z nieco innej perspektywy, udaj się na jeden z punktów widokowych niedaleko Plužine np. Piva Canyon (lokalizacja: 43.176859291, 18.8576157) lub Babina greda (lokalizacja: 43.189517498, 18.86107926). Wycieczkę do kanionu Pivy możesz połączyć z przejazdem trasą widokową przez Durmitor drogą P14, o której już wspominałem w artykule.
Sprawdź artykuł: Atrakcje Plužine – 9 ciekawych miejsc, które warto zobaczyć
Okolica Plužine jest dobrym wyborem dla wszystkich lubiących aktywny wypoczynek. Możesz tu spróbować wspinaczki na skałkach dookoła miasteczka, przejechać się tyrolką nad jeziorem Pivsko i spróbować raftingu rzeką Tara. Ośrodki raftingowe znajdują się na wielu odcinkach trasy spływu, jednak szczególnie polecam Ci Centrum Raftingu Drina-Tara, znajdujące się już na terenie Bośni i Hercegowiny. Ośrodek może zapewnić Ci transport z Plužine i dokładne przeszkolenie przed spływem.
Praktyczna wskazówka od nas: Pamiętaj o opłacie za wejście na teren parków narodowych w Czarnogórze. Informacje na temat wysokości opłat i ewentualnych ulg znajdziesz na stronach internetowych parków. Warto mieć przy sobie gotówkę na wypadek, gdyby nie dało się płacić kartą.
Polecane noclegi: W Plužine znajdziesz wiele miejsc noclegowych prowadzonych przez lokalnych gospodarzy. Ciekawą opcją na nocleg są domki Bungalow Holiday, tuż przy brzegu jeziora Pivsko, gdzie będziesz mógł cieszyć się spokojem i ładnymi widokami.
16. Kanion rzeki Tara
Kanion rzeki Tara jest jest jednym z najgłębszych w Europie, a przepływająca przez niego Tara to najdłuższa rzeka Czarnogóry. Najprostszym sposobem na zobaczenie kanionu jest przejechanie się samochodem drogą P4, prowadzącą wzdłuż koryta rzeki, z licznymi punktami widokowymi po drodze. Mi najbardziej podobał się widok z punktów w pobliżu Mostu Đurđevića. Most przerzucony jest między pionowymi ścianami kanionu nad 250-metrową przepaścią, co zrobiło na mnie duże wrażenie.
W okolicy mostu Đurđevića, będziesz mieć również okazję przejechać się jedną z najdłuższych tyrolek w Europie. Miałem okazję jechać zip-line nad rzeką Tara i było to niesamowite doświadczenie ze względu na przepiękne widoki, które widziałem, jadąc z prędkością ponad 100 km/h. Możesz zjechać sam bądź w towarzystwie drugiej osoby. To pierwsza tyrolka zaliczona przeze mnie za granicą – i od niej zaczęła się przygoda z nimi. ;)
Za bazę wypadową możesz obrać Žabljak lub Mojkovac, leżący niedaleko Parku Narodowego Biogradska Gora. Jadąc z Mostu Đurđevića w kierunku Mojkovac, możesz zahaczyć o monastyr św. Jerzego – zabytkowy klasztor żeński. Warty zobaczenia jest także Premćanski Most – wiszący mostek nad Tarą z otaczającą zielenią i błękitną wodą rzeki.
Praktyczna wskazówka od nas: Możesz w łatwy sposób połączyć zwiedzanie kanionu rzeki Tara ze zwiedzaniem Parku Narodowego Durmitor. W tym celu najlepiej zrób sobie bazę w Žabljaku, skąd wszędzie będziesz miał prosty dojazd. Upieczesz dwie pieczenie na jednym ogniu – najlepiej korzystając z wypożyczonego auta.
Polecane noclegi: W Žabljaku polecam zatrzymać Ci się w Apartments Dedeic, w którym będziesz mógł cieszyć się spokojną atmosferą. Zlokalizowany jest parę minut samochodem od centrum miejscowości, a do dyspozycji będziesz mieć własną łazienkę i aneks kuchenny.
17. Góry Przeklęte
Góry Przeklęte są jednym z najważniejszych pasm górskich Bałkanów, położonych na granicy Czarnogóry i Albanii. Z ich nazwą związane są ciekawe legendy. Przez lata uchodziły za dzikie, pozbawione cywilizacji miejsce. Znajdują się w obrębie Parku Narodowego Prokletije, na terenie którego znajdziesz wiele pięknych szlaków trekkingowych, kanionów i wodospadów. Większość szlaków jest trudnych i wymagających, ale znajdziesz też trasy, które przejść możesz nawet z dziećmi np. na Valušnicę.
Na bazę wypadową do eksplorowanie terenu Gór Przeklętych proponuję wybrać miejscowość Plav, tuż przy brzegu jeziora Plavsko (to dobre miejsce dla wędkarzy i lubiących aktywny wypoczynek nad wodą). W mieście znajdziesz najstarszy w kraju meczet – Carska Džamija.
Do Plav możesz dojechać busem z Podgoricy. W mieście znajdziesz także placówkę straży granicznej, w której możesz uzyskać zgodę na przekroczenie granicy czarnogórsko-albańskiej, znajdującej się wysoko w górach. Dokument przyda Ci się, jeśli planujesz wycieczkę do Theth lub Valbonë – malowniczych miejscowości położonych po albańskiej stronie.
Jedną z łatwiejszych i bardziej popularnych tras w Górach Przeklętych jest szlak pętlą przez szczyty Valušnica – Talianka – Popadija, rozpoczynający się w Dolinie Grebaje (lokalizacja na mapie: 42.51964725, 19.780495467), do której możesz podjechać samochodem. Cała trasa wynosi 10 km, ale możesz ją sobie skrócić, ograniczając się do szczytu Valušnica, z którego rozciąga się piękna panorama na najwyższe szczyty Gór Przeklętych. Z Plavu dotrzesz także na najwyższy szczyt Czarnogóry – Zla Kolata (2534 m n.p.m.).
Praktyczna wskazówka od nas: Szlaki w Górach Przeklętych są najczęściej dobrze oznaczone, ale zdarzają się też bardziej dzikie fragmenty ze słabo widoczną ścieżką lub wręcz wymagające przedzierania się przez chaszcze. Polecam Ci skorzystać z map offline MAPS.ME, aby nie zgubić się na gorzej oznaczonych odcinkach.
Polecane noclegi: Dobrym wyborem na bazę noclegową będzie Plav, w którym polecam Ci zatrzymać się w Ema Apartments. Będziesz miał przepiękny widok na jezioro oraz góry, w bardzo komfortowych warunkach i za dobrą cenę,
Zwiedzanie atrakcji Czarnogóry – wskazówki i informacje praktyczne
Poznałeś już najważniejsze atrakcje Czarnogóry, a teraz czas na nieco praktycznych informacji. Poniżej zebrałem kilka porad z mojego doświadczenia, które mogą Ci się przydać podczas planowania urlopu w Czarnogórze.
- rezerwuj noclegi z wyprzedzeniem – jeśli spodoba Ci się któreś z miejsc noclegowych, nie zwlekaj z rezerwacją (w sezonie najlepsze oferty znikają bardzo szybko). Weź to pod uwagę zwłaszcza, jeśli planujesz urlop w jednym z najbardziej z popularnych kurortów.
- spakuj odpowiednie ubrania – jeśli masz w swoich planach pobyt w górskim rejonie, zabierz ze sobą trochę cieplejszych ubrań. Nawet w sezonie letnim wieczory mogą być tam zimne, a pogoda często się zmienia.
- bądź elastyczny w swoich planach – pamiętaj, że urlop jest czasem relaksu, dlatego nie planuj swojego pobytu w Czarnogórze co do sekundy. Pozwól sobie na trochę odpoczynku, poodkrywaj czarnogórską kuchnię i ciesz się wakacjami. Nie obawiaj się zmiany planów.
- zmień chociaż raz bazę wypadową – nawet jeśli Twoje miejsce pobytu bardzo Ci się spodoba, nie zostawaj tam na cały czas urlopu. Zmiana noclegu urozmaici Twoją podróż i pozwoli na odkrycie innych wartych zobaczenia miejsc w Czarnogórze.
- wymień pieniądze lub zamów kartę do taniej wymiany walut – w Czarnogórze obowiązującą walutą jest euro. Możesz wymienić sobie odpowiednią ilość gotówki w Polsce lub na lotnisku albo zdecydować się na kartę do taniej wymiany walut jak np. kartę Curve (możesz ją zamówić w kilka minut i dostać bonus 50 zł). Warto jednak zawsze mieć przy sobie nieco gotówki, bo nie wszędzie w Czarnogórze zapłacisz kartą.
- wypożycz samochód – najwygodniejszym sposobem na zwiedzanie Czarnogóry jest korzystanie z wypożyczonego na lotnisku samochodu. Pozwoli Ci to dotrzeć do wszystkich atrakcji, do których nie miałbyś szans dostać się, korzystając z komunikacji zbiorowej. Niżej znajdziesz najtańsze auta w wypożyczalni, z której korzystaliśmy już w Czarnogórze, Albanii i na Krecie.
Jak najwygodniej zwiedzać Czarnogórę?
Komunikacja zbiorowa (czyli autobusy i pociągi) w Czarnogórze działa sprawnie, ale jedynie między głównymi kurortami turystycznymi i większymi miastami. Bilety najczęściej możesz kupić na stacji lub u kierowcy autobusu, więc przygotuj się raczej na płatność gotówką. Ceny biletów są przystępne, ale komunikacją miejską nie dojedziesz do atrakcji położonych poza głównymi drogami.
Jeśli nie planujesz zostawać w jednym miejscu na dłużej i chcesz mieć swobodę w poruszaniu się po kraju, dobrym wyborem będzie wypożyczenie samochodu. Moim zdaniem najwygodniej wziąć samochód już na pierwszym etapie podróży, po wylądowaniu w Podgoricy. Możesz też wypożyczyć samochód w większym mieście np. w połowie wyjazdu, jeśli chcesz podzielić urlop między plażowanie a eksplorowanie okolicy.
Mapa popularnych i mniej znanych atrakcji Czarnogóry
Podczas mojej pierwszej podróży do Czarnogóry wiele czasu zajęło mi zrobienie rekonesansu i odnalezienie wszystkich wartych zobaczenia miejsc. Z racji tego zebrałem na mapie ponad 400 atrakcji i ważnych punktów Czarnogóry wszystkie ciekawe miejsca, zabytki, piękne plaże, muzea, górskie szlaki oraz polecane restauracje i noclegi.
Mapa powoduje, że nie musisz tracić czasu na przeglądanie Internetu i możesz od razu ze spokojną głową wyruszyć na zwiedzanie. Możesz z niej korzystać zarówno na komputerze jak i telefonie.
Co warto wiedzieć przed podróżą na własną rękę?
Jeśli myślisz o podróży do Czarnogóry na własną rękę i zastanawiasz się, co warto wiedzieć przed wyjazdem, zebrałem na ten temat trochę praktycznych informacji. Znajdziesz tu podstawowe informacje o tym kraju, najciekawsze miejsca z polecanymi noclegami, zasady wjazdu i bezpieczeństwa w Czarnogórze oraz wiele innych przydatnych wskazówek.
Jak dojechać z Polski do Czarnogóry?
Polscy turyści wybierający się do Czarnogóry mają do wyboru podróż samochodem lub samolotem. Decydując się na przejazd samochodem, możesz przy okazji zwiedzić niektóre z atrakcji Chorwacji lub Słowenii. Cała trasa wynosi ok 1500 km i wymaga rozłożenia na co najmniej dwa dni.
Podróż samolotem jest znacznie szybsza, a do wyboru masz dwa porty lotnicze – w Podgoricy oraz w Tivat (w rejonie Zatoki Kotorskiej). Istnieje kilka opcji dojazdu z lotniska w Podgoricy do centrum – możesz skorzystać z pociągu, taksówki lub wypożyczonego samochodu. Do lotniska w Tivat nie dociera żadna komunikacja miejska, dlatego chcąc dojechać np. do Kotoru, do wyboru masz tylko taksówkę lub wypożyczony samochód.