Signagi (Sighnaghi) to malowniczo położone miasteczko leżące w sercu Kachetii - gruzińskiego regionu, który słynie z trwającej od tysięcy lat uprawy winorośli. Atrakcje Signagi są częstym celem jednodniowych wycieczek z Tbilisi. Turystów przyciągają rozległe widoki na górską okolicę, dobrze zachowane mury miejskie oraz to, że dla Gruzinów Signagi to miasto zakochanych i miłości - przynajmniej od czasów Micheila Saakaszwiliego. W artykule pomogę Ci zaplanować zwiedzanie najciekawszych atrakcji Signagi (Sighnaghi) i leżącego niedaleko monastyru Bodbe.
Co znajdziesz w artykule?
- powody, dla których warto odwiedzić Signagi,
- wyjaśnienie, dlaczego o Signagi mówi się "miasto miłości" i "miasto zakochanych",
- listę najciekawszych atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć w Signagi i okolicy,
- rekomendacje miejsc, w których warto zjeść i napić się wina,
- polecane noclegi i hotele w Signagi,
- wskazówki dojazdu do Signagi z Tbilisi.
Dlaczego warto odwiedzić Signagi (Sighnaghi)?
Signagi to jedno z najmniejszych miast Gruzji, leżące ok. 100 kilometrów od stolicy kraju, czyli Tbilisi. Piękne położenie na szczycie wzniesienia i niepowtarzalny klimat winnego regionu Gruzji - Kachetii, zostały przez Gruzinów wykorzystane w promocji Signagi wśród turystów.
Po intensywnej modernizacji miasteczka i szeregu remontów, od kilkunastu lat Signagi jest promowane jako gruzińskie miasto miłości i zakochanych. Atuty turystyczne są niepodważalne - okalające miasteczko, kilkukilometrowe mury miejskie, rozległy widok na okolicę, ważny klasztor Bodbe no i bliskość Tbilisi, skąd można wpaść tutaj na jednodniową wycieczkę.

Nazwę Signagi stosuje się stosunkowo niedługo. Pierwsze wzmianki o mieszkańcach "Signagi" sięgają początku XVIII wieku. Wcześniej w tym miejscu znajdowała się średniowieczna osada, którą nazywano najpierw Hereti, a później Kiziki. Współczesna nazwa pochodzi od starotureckiego słowa "sığınak", które oznacza twierdzę lub schronienie.
Warto odwiedzić Signagi, żeby w ramach jednodniowej wycieczki z Tbilisi lub dłuższego pobytu skorzystać z malowniczego położenia miasta, przejść się wzdłuż wyremontowanych uliczek centrum Signagi, napić się znanego na całym świecie wina z Kachetii oraz poznać zabytki i atrakcje Signagi. Ruszajmy na zwiedzanie Signagi - ale najpierw o tym, dlaczego mówi się o nim "miasto miłości" i "miasto zakochanych".
Dlaczego Signagi to miasto miłości i zakochanych? Kim był Niko Pirosmaniszwili?
Istnieją dwie teorie, które tłumaczą powody nazywania Signagi miastem zakochanych i miastem miłości. Niezależnie od tych powodów, slogan jest magnesem dla turystów, którzy chcą zabrać swoje drugie połówki do gruzińskiej stolicy miłości. Jeśli to marketing, to działa wyśmienicie.
Pierwsza teoria dotyczy właśnie marketingu Signagi związanego z szerokimi remontami i modernizacjami prowadzonymi na początku XXI wieku. Gdy z inicjatywy prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwillego rozpoczynała się odnowa Signagi, postawiono na chwytliwy slogan, który przyciągnie do miasta turystów "z jakiegoś powodu".
Zdecydowano, że Signagi zostanie miastem miłości i zakochanych. Urząd stanu cywilnego, który udziela w Signagi ślubów, jest otwarty przez całą dobę. Rzeczywiście więc, zakochani w przypływie miłosnych uczuć mogą przyjechać tutaj w środku nocy i zformalizować swój związek. A najlepiej robić to w końcu w "mieście miłości i zakochanych".

Druga teoria (niewykluczająca się z pierwszą) przywołuje znaną Gruzinom postać Niko Pirosmaniszwiliego - gruzińskiego prymitywisty, "odpowiednika" polskiego Nikifora. Żyjący w XIX wieku artysta starał się poprawić jakość swojego życia, wynikającą z kiepskiego urodzenia w chłopskiej rodzinie, jednak ostatecznie został bez pracy i dachu nad głową.
Zakochany we francuskiej tancerce Niko Pirosmaniszwili wydał wszystkie zarobione na sprzedaży swoich obrazów w Moskwie pieniądze na stos purpurowych róż, które miał ułożyć pod oknem ukochanej. Ta nigdy nie dowiedziała się o jego istnieniu, ale historia nabrała rozgłosu - i tak Signagi stało się miastem zakochanych (chociaż w tym przypadku dość nieszczęśliwie).
Niko Pirosmaniszwili to teraz najbardziej znana postać pochodząca z Mirzaani w okolicy Signagi i uznany na całym świecie malarz prymitywista. Sam Pablo Picasso stworzył intrygujący portret Pirosmaniszwiliego. Artystę doceniono jednak dopiero po latach. Pirosmaniszwili zmarł w nędzy, wymieniając do końca swoje obrazy na żywność i malując dowolne sceny na zamówienie.

W centrum Signagi, obok dworca marszrutek, zauważysz pomnik Pirosmaniszwiliego siedzącego na osiołku. Teraz już wiesz, że taki pomnik nie pojawił się w Signagi przypadkowo. Dzieła Pirosmaniszwiliego możesz obejrzeć w Muzeum Sztuk Pięknych w Tbilisi oraz w muzeum działającym w Mirzaani.
Atrakcje Signagi - co warto zobaczyć i zrobić w Signagi?
Dochodzimy do momentu, w którym zajmiemy się zwiedzaniem najważniejszych atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć w Signagi. Lista punktów nie jest długa - do Signani przyjeżdża się nie po to, aby biegać między licznymi zabytkami, a raczej dla zrelaksowania się w pięknym otoczeniu.
Przy okazji wizyty w Signagi warto, abyś poświęcił chwilę na odwiedzenie najważniejszej atrakcji okolicy, leżącej kilka minut drogi taksówką od centrum Signagi. Zwiedzanie atrakcji miasteczka zaczynamy więc od klasztoru Bodbe.
1. Klasztor (monastyr) Bodbe
Klasztor Bodbe leży raptem 2 kilometry od Signagi i od setek lat jest popularnym miejscem pielgrzymek. Swoją sławę zawdzięcza temu, że w Bodbe znajduje się grób świętej Nino - postaci niezwykle ważnej dla gruzińskiej tradycji i wiary. Klasztor Bodbe to świetny punkt widokowy na Kaukaz, co zawdzięcza położeniu na zboczu w dolinie rzeki Alazani.



Św. Nino to apostołka Gruzji; osoba, która w III i IV wieku przyniosła Gruzji chrześcijaństwo. W Gruzji jest objęta najwyższym kultem, a wszystkie miejsca, które zamieszkiwała lub odwiedzała za życia są dla Gruzinów miejscami świętymi. Do grobu św. Nino, która zmarła w Bodbe w okolicach 340 r., przybywają pielgrzymi, mający nadzieję na wypełnienie się ich przeróżnych intencji.




Kompleks klasztoru Bodbe to nie tylko najbardziej okazała, trójnawowa katedra, ale też wolnostojąca dzwonnica z XIX wieku, niewielka kaplica z relikwiami św. Nino i kilka dodatkowych budynków. W czasach Związku Radzieckiego klasztor Bodbe przekształcono w szpital. Funkcje klasztorne powróciły do Bodbe dopiero po upadku ZSRR na początku lat 90. XX wieku.
Współcześnie Bobde to siedziba biskupów kachetyjskich i miejsce, które cieszy się coraz większą popularnością wśród turystów. Pomimo, że przyjechałem tu rano w środku tygodnia, na terenie klasztoru Bodbe było już sporo przyjezdnych i lokalnych turystów.



Tuż za murami klasztoru możesz wypić kawę i zjeść coś w kawiarni Pilgrim, ale... średnie opinie sugerują, żeby z posiłkiem zaczekać do powrotu do Signagi. Do Pilgrima nie zaszedłem właśnie przez kiepskie opinie - tym bardziej, że w centrum Signagi działa kilka sprawdzonych knajpek.
2. Mury miejskie
Niepozorne Signagi było dawniej jedną z najtrudniejszych do zdobycia twierdz w Kachetii i ogólnie - w tej części Kaukazu. Korzystne ze względów militarnych położenie na szczycie wzgórza wykorzystał w XVIII wieku Herakliusz II, który nakazał w Signagi budowę potężnej fortecy.



Mury obronne Signagi osiągnęły 4 kilometry długości, wijąc się po pofałdowanych zboczach wzniesienia, na którym ulokowało się miasteczko. Z rozkazu Herakliusza II powstały aż 23 wieże strażnicze, a mury obronne zyskały łącznie 6 wejść do miasta. Współcześnie zachowała się ponad połowa z 4-kilometrowych obwarowań Signagi.
Poza atutami przy prowadzeniu obrony miasta, mury obronne dawały też doskonały widok na okolicę i pozwalały szybko zauważyć zagrożenie. Usytuowanie wież strażniczych i stanowisk strzeleckich pozwalało złapać wroga w krzyżowy ogień, co siało zniszczenie wśród jednostek najeźdźców.




Zwiedzając Signagi możesz przejść fragmentami murów obronnych. Część z dawnych zabudowań obronnych zmieniła swoją funkcję i stała się mieszkaniami, hotelami albo restauracjami, co dodaje klimatu w czasie podziwiania atrakcji Signagi.
W czasie modernizacji Signagi w XXI wieku zadbano też o naprawę części murów obronnych tak, aby dobrze je wyeksponować i zachować dla kolejnych pokoleń. Dostępnych jest kilka wież strażniczych i odbudowana współcześnie brama miejska w okolicach centrum Signagi.
3. Punkty widokowe na Signagi i cerkiew św. Jerzego
Malownicze położenie Signagi kusi, żeby w mieście szukać ciekawych punktów widokowych. Prawie każda widokówka z Signagi ma w sobie mocny element lokalnego krajobrazu - cerkiew św. Jerzego z wysoką, kamienną wieżą. Kościół trudno przegapić, bo jego wieża wybija się mocno ponad okoliczną zabudowę, a obiekt jest wkomponowany w mury obronne.

Cerkiew św. Jerzego powstała w końcówce XVIII wieku rękami Ormian, którzy zamieszkiwali Signagi. Kościół pozostawał w ormańskich rękach aż do początku XX wieku, gdy Związek Radziecki zamknął go i przekształcił w klub. Po upadku ZSRR obiekt trafił w ręce kościoła prawosławnego i stał się cerkwią.

Ciekawym punktem widokowym jest okolica pomnika Pirosmaniszwiliego. To przy okazji jedna z dwóch "stacji" zip-line, który może Ci dostarczyć trochę adrenaliny w czasie zwiedzania Signagi. Widoki z przejazdu zip-line muszą być ciekawe - jak na dłoni widać wtedy zabudowę miasteczka.



Ciekawych widoków dostarczy Ci droga z Signagi do klasztoru Bodbe. Zatrzymując się na chwilę przy drugiej stacji zip-line, zobaczysz zabytkowe centrum miasteczka z wyróżniającą się cerkwią św. Jerzego. Sam teren klasztoru Bodbe to genialny punkt widokowy na Kaukaz i dolinę rzeki Alazani.
4. Pomnik wojenny
W niewielkim parku w centrum Signagi zwróć uwagę na ciąg płaskorzeźb, które składają się na pomnik poświęcony żołnierzom poległym w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, czyli radzieckiemu odpowiednikowi II wojny światowej. Dla Związku Radzieckiego wojna zaczęła się "nieco" później, bo dopiero agresją III Rzeszy na ZSRR w 1941 r.

Wielu obywateli Gruzji walczyło w szeregach Armii Czerwonej i to właśnie im poświęcony jest pomnik w Signagi. Abstrahując od historycznej perspektywy, którą obierzesz sobie na ten konflikt i rolę Gruzinów, pomnik warto obejrzeć ze względów czysto estetycznych. Trudno tu nie trafić w drodze z murów miejskich do centrum Signagi.
Na ścianie pokrytej płaskorzeźbami ciągną się długie listy nazwisk osób, które poległy w czasie walk Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. W parku stoi również pomnik Salomona Dodaszwilego - gruzińskiego pisarza i filozofa.



Dodaszwili planował na wzór polskiego powstania listopadowego dokonać spisku i zamordować najważniejszych rosyjskich urzędników. Plan się nie powiódł, a Dodaszwili trafił na zesłanie, gdzie zmarł w wieku raptem 31 lat.
5. Muzeum Wina (Sighnaghi Wine Museum)
Nie zapominajmy, w jakim regionie Gruzji jesteśmy. Kachetia to kilka tysięcy lat tradycji w wytwarzaniu wina, tradycyjne metody polegające na używaniu naczyń kvevri i setki hektarów winnic, które szczelnie pokrywają tę krainę. Takie dziedzictwo zasługuje na wiele miejsc, w których można dowiedzieć się o winie więcej.


W Signagi działa niewielkie Muzeum Wina, którego elementem charakterystycznym jest barwny samochód stojący przed wejściem. Poza degustacją wielu rodzajów kachetyjskiego wina, właściciel obiektu opowie sporo o historii wina i o tym, jak uprawia się je w Kachetii. Jeśli lubisz wino i chcesz wiedzieć o nim więcej, wizyta w Muzeum Wina jest obowiązkowa.
6. Muzeum Narodowe (Sighnagi National Museum)
Jeśli lubisz spędzać czas na zwiedzaniu muzeów, warto abyś odwiedził oddział Muzeum Narodowego w Signagi. Obiekt powstał w 1947 r. i gromadzi w swoich murach eksponaty związane z historią tych ziem - od zdobyczy z wykopalisk archeologicznych, po ozdoby, ceramikę i sztukę użytkową.


Pierwsze piętro muzeum zajmuje ekspozycja poświęcona etnografii, archeologii oraz czasom średniowiecznym. Drugie piętro opowiada o lokalnym malarzu-prymitywiście Niko Pirosmaniszwilim, którego znasz już z pierwszej części artykułu. Odwiedziny w muzeum nie są może pozycją obowiązkową, ale jeśli masz trochę czasu, na pewno warto tu zajrzeć.
Interaktywna mapa atrakcji Gruzji - co warto zobaczyć poza Signagi?
Wiem, że planowanie pierwszej podróży do Gruzji na własną rękę może momentami przytłoczyć. Na blogu czeka na Ciebie masa darmowej wiedzy i podpowiedzi. Jeśli jednak chcesz maksymalnie ułatwić sobie planowanie i oszczędzić sporo czasu, przygotowałem dla Ciebie przydatną mapę.
Na interaktywnej mapie atrakcji, polecanych restauracji, kawiarni i rekomendowanych noclegów w Gruzji zaznaczyłem wszystkie ważne punkty, które przydadzą Ci się w czasie wyjazdu. Znajdziesz na niej:
- wszystkie miejsca w Gruzji, które warto zobaczyć w czasie pierwszej podróży,
- ważne punkty związane z transportem (przystanki i stacje w danych miejscowościach),
- rekomendowane kawiarnie i restauracje w poszczególnych miastach,
- lokalizację miejsc noclegowych, w których polecam się zatrzymać.
Z mapki będziesz mógł korzystać na komputerze i telefonie. Mapka będzie więc z Tobą zarówno podczas planowania podróży, jak i w czasie zwiedzania Gruzji.
Gdzie zjeść i napić się wina w Signagi? Polecane restauracje
Jadąc do Signagi pamiętaj, że znajdziesz się w regionie Kachetii słynącym z długich tradycji produkcji wina. Wypada więc do obiadu zamówić przynajmniej lampkę, żeby poczuć w stu procentach klimat miasteczka i dziedzictwo winiarskie okolicy.
W Signagi działa kilka restauracji i barów, a gastronomiczna oferta jest uzupełniana przez winiarnie i mniejsze sklepy z winem. Na pewno znajdziesz coś dla siebie.

Oto kilka polecanych przeze mnie restauracji w Signagi:
- Restaurant Traveler - miejsce, w którym zjedliśmy śniadanie (przypominające rozmiarami raczej obiad). Bardzo sympatyczny właściciel, bogate menu, umiarkowane ceny i bardzo smaczne jedzenie. Właściciel do jedzenia proponuje lampkę białego lub czerwonego wina własnej produkcji - polecam się skusić.
- Kusika Restaurant - duży wybór gruzińskiego jedzenia i dobra lokalizacja zaraz przy murach obronnych Signagi. W sezonie miejsce potrafi być zatłoczone przez dobrą jakość jedzenia i strategiczne położenie.
- The Terrace Signagi - idealne miejsce, jeśli do Signagi przyjeżdżasz latem. Dobry posiłek możesz zjeść tutaj na tarasie z przepięknym widokiem na górską okolicę. Bogate menu i umiarkowane ceny. Czasami można czekać dość długo na realizację zamówienia.
- Pheasant's Tears Winery - winiarnia i restauracja w sercu Signagi, produkująca własne wina przy użyciu tradycyjnych metod (w naczyniach zwanych kvevri). W restuaracji możesz skorzystać z degustacji win i zjeść smaczny posiłek. Piękny wystrój, dość wysokie ceny.


To nie jedyne miejsca, w których dobrze zjesz i odpoczniesz po zwiedzaniu Signagi. Problemem może być jedynie znalezienie dobrej kawy - w miasteczku brakuje jakościowych kawiarni, a kawy serwowane w restauracjach są przeciętnej jakości. Ale nie dla kawy się tutaj przyjeżdża. ;)
Jak dojechać do Signagi? Dojazd z Tbilisi do Signagi
Signagi to dobry cel jednodniowej wycieczki z Tbilisi. Wyjeżdżając rano ze stolicy Gruzji, bez problemu zdążysz dojechać do Signagi, zobaczyć najważniejsze atrakcje miasteczka, pojechać do monastyru Bodbe i zrelaksować się po zwiedzaniu w jednej z restauracji w Signagi.

Z Tbilisi do Signagi dojedziesz sprawnie marszrutką:
- bezpośrednio - korzystając z marszrutek jadących z okolic stacji metra Samgori w Tbilisi. Pojazdy odjeżdżają co ok. 2 godziny, od 9:00,
- z przesiadką - jadąc marszrutką z okolic stacji metra Isani (przystanek po drugiej stronie ulicy) do miasta Tsnori i tam przesiadając się w marszrutkę do Signagi.


Aby wrócić z Signagi do Tbilisi, pójdź na dworzec marszrutek w Signagi. Stamtąd odjeżdżają bezpośrednie marszrutki do Tbilisi, które zawiozą Cię w rejon stacji metra Samgori.
W styczniu 2022 r. ostatnia w ciągu dnia marszrutka z Signagi do Tbilisi odjeżdżała o 18:00. W moim przypadku, przyjeżdżając do Signagi ok. 11:30, bez problemu zdążyłem na marszrutkę powrotną o 16:00. I nie odpuściłem sobie wcale gruzińskiego obiadu. ;)
Do Signagi możesz również dojechać wynajętym samochodem. Koszty będą wyższe niż przy podróżowaniu marszrutką (chociaż wszystko zależy od liczebności Twojej grupy), ale zyskasz dzięki temu znacznie większą niezależność.
Gdzie spać w Signagi? Polecane noclegi i hotele
Renowacja miasteczka za rządów Saakaszwiliego zwiększyła zainteresowanie Signagi wśród turystów. W mieście powstało sporo obiektów noclegowych - zarówno droższych hoteli, jak i budżetowych guesthousów oraz niewielkich pensjonatów.
Przygotowałem dla Ciebie listę 3 obiektów, które moim zdaniem zasługują na uwagę. W wyborze kierowałem się jak najlepszym stosunkiem jakości do ceny - tak, żebyś mógł zatrzymać się w dobrych warunkach, a jednocześnie nie przepłacał za nocleg.
Podróż do Gruzji - o czym powinieneś pamiętać?
Jak każda podróż za granicę, wyjazd do Gruzji wymaga odpowiednich przygotowań i zaplanowania kilku ważnych spraw. Domyślam się, że ten etap przygotowań może być stresujący. Wypisałem więc poniżej wszystkie ważne kroki, o których powinieneś pamiętać przed podróżą do Gruzji.
Jednodniowe wycieczki z Tbilisi - gdzie jeszcze pojechać?
Wyjazd do Signagi i klasztoru Bodbe to świetny pomysł na jednodniową wycieczkę z Tbilisi. Wyjeżdżając z Tbilisi rano, powinieneś zdążyć wrócić do miasta późnym popułudniem, zwiedzając wcześniej wszystkie najważniejsze atrakcje Signagi.
Jeśli myślisz o innych możliwościach jednodniowych wycieczek z Tbilisi, przygotowałem dla Ciebie zestawienie aż 13 ciekawych kierunków na takie wypady. Znajdziesz tam zarówno pomysły na krótkie wycieczki "na pół dnia", jak i nieco bardziej czasochłonne wyjazdy.
Polecam Ci zainteresowanie się kierunkami, które zrobiły na mnie duże wrażenie:
- klasztor Cminda Sameba - jeden z najbardziej znanych widoków z Gruzji, z niewielkim klasztorem na szczycie góry i okazałym Kazbekiem w tle,

- Dawit Garedża - kompleks monastyrów wykutych w skałach na granicy między Gruzją a Azerbejdżanem (co jest przedmiotem sporu między krajami). Droga do Dawit Garedża wiedzie przez piękne, półpustynne tereny z samotną miejscowością Udabno,

- Mccheta i monastyr Jvari - wycieczka do pierwszej stolicy Gruzji z pochodzącym z XI wieku kościołem Sweti Cchoweli oraz pobliskim monastyrem Jvari, wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

- atrakcje Gori i Muzeum Stalina - chociaż miasto Gori kojarzy się prawie wyłącznie z Muzeum Stalina, ma do zaoferowania więcej atrakcji - w tym przepiękne widoki na okolice z dużej twierdzy Goris Ciche.

- Borjomi - popularne gruzińskie uzdrowisko znane ze swojej leczniczej wody Borjomi, którą można kupić w wielu krajach świata. Uroczo położone w Wąwozie Bordżomskim miasteczko ze słynnym Parkiem Centralnym.

Poznałeś właśnie listę atrakcji i miejsc, które warto zobaczyć w Signagi oraz dowiedziałeś się sporo na temat gruzińskiego miasta miłości i zakochanych. Jednodniowa wycieczka z Tbilisi do Signagi to świetny pomysł, jeśli chcesz nasycić oko pięknymi widokami i zobaczyć jedno z najładniej położonych miasteczek Gruzji. Życzę Ci udanego zwiedzania Signagi!