W czasach Związku Radzieckiego Gruzja mogła się pochwalić kilkoma modnymi uzdrowiskami z kuracjuszami z najdalszych zakątków kraju. Borjomi było wyjątkowe – malowniczo wciśnięte w wąwóz i przyciągające turystów wieloma atrakcjami. Górskie widoki, piękny park zdrojowy, zdrowe powietrze i lecznicza woda Borjomi.
W przewodniku opowiem, jakie atrakcje i ciekawe miejsca warto zobaczyć w Borjomi w czasie zwiedzania. Opowiem o historii uzdrowiska i słynnej wody mineralnej.
Podrzucę też rekomendację restauracji i kawiarni i zaproponuję sprawdzone, dobre noclegi w wygodniej do zwiedzania lokalizacji.
Dlaczego warto przyjechać do Borjomi, czyli “perły Kaukazu”?
Miasto to jedna z chętniej odwiedzanych atrakcji Gruzji, chociaż ja dojechałem tu dopiero w trzeciej podróży na Kaukaz. Już trasa do Borjomi pokazuje, że po okolicy możemy się spodziewać wspaniałych widoków i malowniczych scenerii. Końcowe kilometry drogi z Tbilisi wiodą przy brzegu rzeki Kura, przy której leży Borjomi.
Po obu stronach ciągną się góry, które są czasami na tyle wysokie i leżą tak blisko, że ich wierzchołków nie widać z okien samochodów. Raz na jakiś czas między rzeką a linią gór znajdzie się trochę miejsca na łąkę, kilka domów albo przydrożną kawiarnię.
Borjomi to założone na początku XIX wieku miasto w regionie Samcche-Dżawachetia, w którym mieszka ponad 10 000 mieszkańców. Siłą Borjomi jest położenie miasta w Wąwozie Bordżomskim (Borjomi Gorge), w sąsiedztwie ogromnego Bordżomsko-Charagaulskiego Parku Narodowego. To, jak Borjomi komponuje się z okolicą, można podziwiać z punktów widokowych, m.in. nad Parkiem Centralnym.
Teren, na którym leży Borjomi, był zawsze ważny ze względów strategicznych. Ukształtowanie terenu powodowało, że było to idealne miejsce do budowy fortec do obrony doliny przed wrogimi najazdami. W okolicach Borjomi znajdziesz sporo pozostałości po takich budowlach – do jednej wybierzemy się w ramach zwiedzania atrakcji Borjomi.
O Borjomi zaczęło się mówić “perła Kaukazu”. Na początku XIX wieku w mieście zaczęto budowę letnich rezydencji arystokracji i infrastruktury uzdrowiska. Powstawały nowe hotele, a do Borjomi zjeżdżało coraz więcej kuracjuszy. Okolice Borjomi szczególnie upodobał sobie Michaił Woroncow – ważny rosyjski oficer i gubernator, który w Borjomi nakazał zbudować swoją letnią rezydencję.
Po trudnych dla uzdrowiska latach 90. XX wieku, w których Borjomi mocno podupadło, dla miasta nadeszły lepsze czasy. Rządowe środki pozwoliły na modernizację wielu zakątków i ważnych obiektów w mieście. Turyści coraz chętniej zaglądają do Borjomi, aby je zwiedzić, ale też aby potraktować miasto jako bazę wypadową w okoliczne góry.
O czym trzeba pamiętać przed wyjazdem do Gruzji?
Zarezerwuj dobre noclegi: zrób to wcześnie, żeby zaoszczędzić i mieć duży wybór.
Wykup ubezpieczenie: przed wyjazdem zawsze wykupuję polisę, żeby mieć ochronę w nieprzewidzianych sytuacjach. Nie chcę sprawdzać, ile kosztują usługi medyczne na miejscu.
Wynajmij tani samochód: Gruzję zwiedza się najlepiej, gdy jesteś elastyczny. Z autem zobaczysz więcej w krótszym czasie i dotrzesz do miejsc, do których nie dojeżdżają busy.
Wymień złotówki na lari: możesz korzystać z polskiej karty, ale od jakiegoś czasu korzystam z karty Curve, która oferuje bardzo dobre przeliczniki po kursie międzybankowym.
Odpal mapę atrakcji Gruzji na telefonie: zaznaczyliśmy na niej setki najciekawszych atrakcji, polecanych restauracji i noclegów, żebyś nie musiał tego szukać samodzielnie.
Zamów indywidualny plan Twojej podróży do Gruzji: możemy wszystko zaplanować za Ciebie – wybrać atrakcje, zaplanować dojazdy, zaproponować hotele i dobre restauracje. Dostaniesz od nas plik z gotowym planem na każdy Twój dzień w Gruzji.
Wybierz najciekawsze wycieczki z przewodnikiem: sprawdź dostępne wycieczki oraz aktywności i zaoszczędź sporo czasu, oglądając z wycieczką kilka atrakcji jednego dnia.
Gdzie spać w Borjomi? Polecane noclegi i hotele
Oferta noclegów w Borjomi jest bogata – w końcu turyści przyjeżdżają tutaj licznie, aby rzucić okiem na jedno z najważniejszych uzdrowisk dawnego Związku Radzieckiego i modną miejscowość wypoczynkową dla Gruzinów.
Pomimo tego, że zaplanowanie zwiedzania Borjomi jako jednodniowej wycieczki z Tbilisi jest możliwe, polecam Ci zatrzymanie się tutaj na jedną noc. Żeby ułatwić Ci wybór miejsca, w którym się zatrzymasz, przygotowałem dla Ciebie moją listę 3 hoteli, apartamentów i guesthousów, w których warto zatrzymać się w Borjomi.
Jak dojechać do Borjomi?
Z dojazdem do Borjomi wiele zależy od tego, jak dużo czasu masz na zwiedzanie Gruzji i jak elastyczny chcesz być w swoich planach. Borjomi jest obsługiwane zarówno przez marszrutki, jak i rzadko kursujące pociągi. To dobra opcja, jeśli nigdzie Ci się nie spieszy i nie chcesz zobaczyć danego dnia nic poza Borjomi. Są jednak inne, bardziej efektywne opcje.
Marszrutką
Marszrutki z Tbilisi do Borjomi jadą z placu Didube, do którego dojedziesz metrem. Końcowym przystankiem wielu marszrutek z Tbilisi nie jest samo Borjomi, a miasto Achalciche. Busik zatrzyma się w Borjomi kilka razy zanim dotrze do głównego dworca, m.in. obok stacji kolejowej Borjomi oraz przy moście na Kurze.
Marszrutki zatrzymują się na głównym dworcu w centrum Borjomi, obok urzędu miejskiego (lokalizacja: 41.83891695, 43.37923025). Składa się na niego kawałek parkingu i niewielki budynek, w którym można poczekać na odjazd swojej marszrutki. Tyle wystarczy jednak, aby sprawnie obsługiwać pasażerów.
Bilety na marszrutki można kupić w kasie biletowej działającej na dworcu lub bezpośrednio u kierowcy. Co standardowe dla transportu w Gruzji, w busach ani w kasach biletowych nie można płacić kartą – przygotuj więc odpowiednie zapasy gotówki.
Wynajętym samochodem
Po Gruzji dobrze jeździ się wynajętym samochodem. Zobaczyć wtedy znacznie więcej miejsc i zrobisz to szybciej niż marszrutkami. Najlepiej wynająć samochód na lotnisku w Kutaisi i od razu ruszyć w trasę – np. do Borjomi. ;) Wpisz niżej datę podróży, żeby zobaczyć listę dostępnych wtedy tanich aut z wypożyczalni, z której korzystaliśmy w Gruzji, Albanii, Czarnogórze, na Krecie i Maderze.
Z wycieczką z lokalnym przewodnikiem
Możesz też zarezerwować tanią wycieczkę z lokalnym przewodnikiem z Tbilisi i zobaczyć kilka ciekawych atrakcji za jednym zamachem. W ramach jednego wyjazdu z Tbilisi zobaczysz skalne miasto Wardzia, średniowieczną fortecę Rabati, a potem pojedziesz do Borjomi. Spoko opcja, jeśli masz mało czasu, a chcesz zobaczyć sporo. Sprawdź niżej terminy i ceny.
Niezależnie od tego, jak dojedziesz do Borjomi, ważny jest dobry plan zwiedzania. Co w takim razie warto zobaczyć w Borjomi?
1. Park Centralny (Park Zdrojowy)
Wizyta w Borjomi nie może się odbyć bez przydreptania do bram Parku Centralnego. Prowadzi tutaj ślepa uliczka, prowadząca z centrum miasta, przy której wyrosły ważne hotele i budynki Borjomi. Park Zdrojowy to chluba Borjomi i miejsce, dzięki któremu miasto zdobyło szeroką rozpoznawalność.
Zbliżając się do Parku Centralnego trafisz oczywiście na ciągi straganów z pamiątkami. Nie wszystkie są jednak pospolite – mi udało się kupić lokalnie produkowane, ciepłe skarpetki, które od długich tygodni zastępują mi w Polsce domowe kapcie. Inwestycja warta wydatku 15 GEL. ;)
Wstęp do Parku Centralnego jest płatny – bilety kupuje się tuż przy głównej bramie wejściowej. Opłata jest symboliczna – w sierpniu 2023 r. było to 5 GEL za osobę. Jeśli chcesz skorzystać wyłącznie z kolejki linowej, nie musisz kupować biletu wstępu do parku.
Pierwsza część Parku Zdrojowego to dość skomercjalizowana przestrzeń ze straganami i stoiskami znanymi z kurortów. Nie wygląda to może najlepiej, ale takim klimatem obciążona jest tylko wejściowa strefa parku. Ważnym punktem jest tutaj pijalnia wody mineralnej, w której możesz za darmo nabrać wody do butelki (musisz mieć własną albo kupić ją od osób prowadzących stragany).
W dalszej części parku utwardzone uliczki przechodzą w leśne szlaki, ciągnące się wzdłuż brzegu rzeki Borjomula i prowadzą w kierunku zimnych oraz gorących źródeł siarkowych. O ile w pierwszej części parku pojawia się sporo ludzi, dalsze części parku przechodzące w las szybko pustoszeją.
Zwróć uwagę na Pomnik Prometeusza, stojący tuż przy wodospadzie, którego wody wpadają do Borjomuli. Pomnik stworzył pierwotnie w Tbilisi David Khmaladze, ale Prometeusza przeniesiono w 2009 r. do Borjomi. Kierując się dalej w stronę leśnych szlaków, miniesz budynek pierwszych zakładów butelkowania wody Borjomi.
Celem ponad 3-kilometrowej wędrówki przez las są carskie baseny siarkowe. Jako, że przynajmniej jeden z basenów jest wypełniony gorącą wodą, kąpać można się też zimą – pomimo tego, że baseny działają pod chmurką.
Za możliwość skorzystania z basenów trzeba zapłacić symboliczne 5 GEL (ceny ze stycznia 2022 r.). Szatnie są na tyle daleko od miejsca kąpieli siarkowych, że zimą masz szansę solidnie zmarznąć. ;)
Nie chcesz planować dojazdu, szukać noclegów i wybierać atrakcji? Chętnie zaplanujemy za Ciebie każdy dzień Twojej podróży – dobierzemy atrakcje, wybierzemy sprawdzone restauracje, zaplanujemy dojazdy transportem publicznym albo samochodem oraz wybierzemy sprawdzone hotele i pensjonaty. Plan dostaniesz na maila w kilka dni (+ mapę atrakcji Gruzji na telefon GRATIS).
2. Kolejka linowa w Parku Centralnym
Nad głowami osób spacerujących po Parku Centralnym przemieszczają się wagoniki kolejki linowej, która pozwala spojrzeć na malowniczo położone Borjomi z góry. Widok z wagoników nie ogranicza się tylko do Parku Centralnego – jak na dłoni widać całą okolicę z wąwozem zajmowanym przez Borjomi na czele.
Przejazd kolejką linową w Parku Centralnym w Borjomi kosztuje 15 GEL w jedną stronę (ceny z sierpnia 2023 r.). Bilety można kupić tylko w kasie biletowej na dolnej stacji kolejki. Jeśli chcesz jechać z góry na dół i nie masz bilety, kupisz go po dojechaniu do dolnej stacji (pracownik skieruje Cię do kasy).
Na dolną stację kolejki linowej wejdziesz bez konieczności kupowania biletu wstępu do Parku Centralnego. Podróż wagonikiem trwa kilka minut. Zazwyczaj w wagoniku otwarte jest duże okno, dzięki czemu i widoki są niczym nie zakłócone, i zdjęcia krajobrazu wychodzą świetnie.
Pomimo modernizacji kolejki, nadal kojarzy się ona mocno z sowieckimi kolejkami linowymi, które możesz kojarzyć np. z Odessy lub Parku Gorgiego w Charkowie (przynajmniej przed wojną). Ciekawy architektonicznie jest budynek dolnej stacji kolejki – łączy lekką formę z modernistyczną prostotą betonowych konstrukcji z dużymi przeszkleniami.
Z górnej stacji roztaczają się widoki na okolicę. Tam możesz też skorzystać z niewielkiej restauracji działającej w budunku kolejki. A jeśli brakuje Ci jeszcze wrażeń, za symboliczną opłatą możesz skorzystać z niewyglądającego zbyt młodo diabelskiego młyna. Droga na dół albo w wagoniku kolejki linowej, albo pieszą ścieżką (ok. 30 minut do Parku Zdrojowego).
3. Dom Mirzy Rizy Chana “Firuza” (Pałac Perski)
W drodze z centrum Borjomi do Parku Centralnego, tuż przy bramie wejściowej do parku, zauważysz pewnie wyróżniający się, utrzymany w niebieskich odcieniach budynek hotelu Golden Tulip Borjomi. Skojarzenie z architekturą Iranu i pałacami Isfahan nie jest przypadkowe – to dawny Konsulat Iranu na Kaukazie.
Zanim dojdziesz do Domu Mirzy Rizy Chana, zwróć uwagę na ciekawy most przerzucony nad rzeką Borjomula. Konstrukcja przypomina trochę ślimaka i ma symbolizować odnawiającą siłę wody.
Budynek powstał w 1892 r. jako siedziba konsula Iranu Mirza-Riza-Khan – chociaż precyzyjnie byłoby powiedzieć, że była to jego letnia rezydencja (albo dom dla jego kochanki, jak mówią plotki). Wybór lokalizacji nieprzypadkowy: bliskość Parku Centralnego i źródeł legendarnej wody, położenie w malowniczym wąwozie. Kto nie chciałby takiej rezydencji? ;)
Mirzie-Riza-Khan już w wieku dziecięcym przepowiedziano, że zostanie konsulem Iranu. Gdy jako mały chłopiec przyjechał do Tbilisi aby uczyć się rosyjskiego, mały Gruzin imieniem Vano stwierdził, że gdy Mirza urośnie, zostanie konsulem i będzie zapraszał Vano na huczne obchody urodzin szacha Iranu. Plotki mówią, że tak właśnie się stało i Mirza z Vano świętowali je wspólnie w domu w Borjomi.
Charakterystyczna jest turksowa elewacja budynku, która wyróżnia się w swoim otoczeniu i nadaje hotelowi perskiego klimatu. Zwróć uwagę na misternie wykonane dekoracje balkonów – w tym pełne złota zdobienie na centralnie ulokowanym balkonie. Budynek dawniej służył m.in. jako sanatorium, a od kilku lat jest 4-gwiazdkowym hotelem. Równie piękne jak elewacja są również wnętrza hotelu.
4. Słynna woda mineralna Borjomi
Uzdrowiskowe właściwości wody z Borjomi i same jej źródła zostały odkryte sporym przypadkiem. I to odkryte na nowo – istnieją bowiem dowody, że kąpieli w wodach z Borjomi zażywano na tych terenach już 2000 lat temu. W XIX wieku stacjonujące w Borjomi rosyjskie wojsko przypadkiem dało początek współczesnej historii tej wody mineralnej.
W 1829 r. w okolicy rzeki Borjomka wojskowi trafili na źródło tajemnicznej wody. Dowódcy po oczyszczeniu i spróbowaniu wody zdecydowali, że miejsce wydobywania się wody należy oczyścić i zabezpieczyć. Wtedy też zabutelkowano pierwsze porcje wody Borjomi i… tak się zaczęło.
Uwaga, czas na trudną nazwę. Lecznicze wody Borjomi to wody mineralne chlorkowo-wodorowo-węglanowo-sodowo-wapniowe. Leczy się nimi choroby układu pokarmowego, krwionośnego oraz dróg żółciowych.
W 1837 r. prowadzono już badania nad właściwościami wody, a jej próbki trafiły do Moskwy i Sankt Petersburga. Sława wody mineralnej z Borjomi była coraz większa, a więc i zainteresowanie nią wśród kuracjuszy rosło. Do Borjomi doprowadzono kolej, co znacznie skróciło czas dojazdu tutaj z Tbilisi i przyciągnęło tłumy turystów.
Otwarto park zdrojowy i zaczęto budowę pierwszego zakładu butelkowania wody. Sława wody Borjomi dotarła również do wielkiego księcia Rosji Michała Romanowa, z którego polecenia w 1894 r. wybudowano w parku zdrojowym zakład butelkowania wody. Borjomi była główną wodą na wszelkich przyjęciach organizowanych na moskiewskim Kremlu.
Jeśli wierzyć profesorowi Volovichowi, który odpowiadał za medyczną stronę misji Wostok 1 (pierwszy lot człowieka w kosmos), pierwszą rzeczą, o jaką poprosił Jurij Gagarin po wylądowaniu na Ziemi była… butelka wody Borjomi.
Butelkowaną wodę Borjomi kupisz bez problemu w Polsce, ale smakować będzie ona najlepiej tuż obok swoich źródeł, w malowniczym Borjomi. Jadąc do Borjomi zakładałem, że wszystko kręci się wokół słynnej wody mineralnej. Okazuje się, że malownicze położenie miasta zapewnia kilka dodatkowych atrakcji, niekoniecznie związanych z leczniczymi zaletami Borjomi.
5. Twierdza Gogia
W poszukiwaniu ciekawych punktów widokowych na Borjomi, polecam Ci spacer na położone tuż przy centrum Borjomi ruiny twierdzy Gogia. Spacer od brzegów rzeki Kura zajmie Ci tutaj maksymalnie 15 minut – wysiłek warty poniesienia biorąc pod uwagę, jakich widoków dostarczy Ci to miejsce.
Strategiczne położenie Borjomi sprzyjało budowie twierdzy i systemów obronnych na okolicznych wzgórzach. Twierdzę Gogia zbudowano w miejscu, które zapewnia doskonały widok na każdy fragment Wąwozu Bordżomskiego. Idealnie, jeśli chce się zawczasu przewidywać zagrożenia. Okoliczne twierdze przekazywały sobie informacje poprzez znaki dymne i ogień.
Nie wiadomo, jak stare są ruiny twierdzy Gogia. Możliwe, że powstały w XIV wieku, chociaż niektóre ślady wskazują, że mogą być jeszcze starsze. Droga do nich wiedzie wzdłuż zabudowań Borjomi, które kończą się dopiero kilkaset metrów przed końcowym punktem spaceru.
Jeśli chcesz bliżej poznać przeszłość twierdz i systemów obrony w okolicach Borjomi, zainteresuje Cię też prawdopodobnie XIV-wieczna twierdza Piotra (Petre Castle, Petre Fortress) leżąca w sąsiedniej wiosce Likali, tuż przy brzegu rzeki Kura.
Podobnie jak twierdza Gorge, również twierdza Piotra należała w swojej historii do lokalnej rodziny posiadaczy ziemskich Avalishvili. Zadaniem tej drugiej twierdzy była ochrona mostu na Kurze oraz fragmentu drogi. To kolejny doskonały punkt widokowy na Wąwóz Bordżomski i Borjomi.
6. Muzeum Historii Lokalnej w Borjomi (Borjomi Local History Museum)
Dla miłośników zwiedzania muzeum czeka ważna atrakcja Borjomi – Muzeum Historii Lokalnej. Ekspozycja opowiada o etnografii, archeologii i sztuce związanej z regionem Borjomi. Znajdziesz tu sporo egzemplarzy dawnej broni, narzędzi, kolekcje monet.
Muzeum Historii Lokalnej zajmuje budynek, który powstał w końcówce XIX wieku jako siedziba kanclerza rodziny Romanow. Za budowę odpowiadał niemiecki architekt. Mi spodobała się strzelista wieżyczka wyrastająca z części frontowej elewacji budynku.
Ważną częścią muzeum są zbiory związane z rodziną Romanowów – wyposażenie ich domu, elementy uzbrojenia oraz sporo sztuki i minerałów, które należały wcześniej do rodziny. Jako, że jesteśmy w Borjomi, w muzeum znajdziesz też historyczne butelki po wodzie Borjomi i trochę eksponatów związanych z leczniczymi wodami mineralnymi.
Wstęp do Muzeum Lokalnej Historii Borjomi jest płatny. Ceny biletów i godziny otwarcia muzeum sprawdzisz na jego stronie internetowej. Uwaga – muzeum jest nieczynne w poniedziałki.
7. Kolej wąskotorowa z Borjomi do Bakuriani
Borjomi jest połączone z pobliskim kurortem narciarskim Bakuriani jedyną działającą w Gruzji koleją wąskotorową. Pociąg rozpędzający się do zabójczych 20 km/h potrzebuje aż 2 godzin, aby dotrzeć do Bakuriani, ale czas ten wypełnią Ci piękne widoki zza okna i fakt, że podróż możesz spędzić… na otwartym pomoście łączącym wagoniki pociągu.
Kursowanie pociągów między Borjomi a Bakuriani zostało zawieszone z powodu remontu trasy. Nie wiadomo, kiedy zostanie wznowione. Podczas mojej ostatniej wizyty w Gruzji (początek 2023 r.), pociągi nie kursowały ale czytelnicy raportują, że kolejka jeździła w 2023 r. Najlepiej gdy dowiesz się o kursowanie kolejki już na miejscu w Borjomi.
Pociąg zwany “Kukuszką” odjeżdża ze stacji Borjomi (to ważne – nie “Borjomi Park” w centrum miasta, a “Borjomi” we wschodniej części) dwa razy dziennie. Kolejka wąskotorowa z Borjomi do Bakuriani pokonuje różnicę wzniesień wynoszącą aż 900 metrów.
Najbardziej rozpoznawalnym elementem infrastruktury kolejki jest most na rzece Tsemistskali między stacjami Tsagveri i Tsemi. Zaprojektował go sam Gustav Eiffel, projektant paryskiej Wieży Eiffla. Most powstał we Francji, a zmontowano go już na miejscu budowy.
Jeśli po drodze chcesz obserwować jak najwięcej widoków, usiądź po lewej stronie wagonu patrząc w kierunku jazdy. Po dojechaniu do Bakuriani możesz od razu skorzystać z połączenia powrotnego lub wrócić do Borjomi drugim kursem pociągu. W razie potrzeby, między miastami kursują również marszrutki.
8. Pałac Letni w Likani (Pałac Romanowów)
W przyklejonej do Borjomi od zachodniej strony wiosce Likani znajdziesz jedną z ciekawych atrakcji okolic Borjomi – Letni Pałac Romanowów. Zaprojektował go Leon Benois na polecenie wielkiego księcia Michała Romanowa jako miejsce o powierzchni prawie 700 metrów kwadratowych, mogące pomieścić nawet 300 gości.
Przez Pałac Letni w Likani przechodziło wiele ważnych postaci. Poza pierwszym właścicielem pałacu Michałem Romanowem, po nacjonalizacji pałacu w Likali odpoczywał pochodzący z Gori Józef Stalin oraz wiele ważnych osobistości z czasów ZSRR. Współcześnie pałac jest letnią rezydencją prezydenta Gruzji. Niestety, turyści nie mają wstępu do środka i “na dziko” zwiedzać można go tylko z zewnątrz.
Pałac Romanowów leży kilka kilometrów na południowy-zachód od centrum Borjomi. Jeśli chcesz obejrzeć pałac z zewnątrz (trochę “na dziko” – to teraz własność prywatna), najłatwiej będzie Ci dojechać do niego taksówką. Przy odrobinie szczęścia możesz też złapać marszrutkę jadącą do Achalciche i poprosić o wysadzenie na wysokości Pałacu Letnego w Likani.
W pałacu nadal znajduje się wiele interesujących eksponatów. Można tam znaleźć m.in. stół przekazany Romanowom w prezencie przez Napoleona, krzesła od szacha Iranu, stół bilardowy z czasów zamieszkiwania pałacu przez pierwszych właścicieli. Kilka zdjęć wnętrza pałacu można zobaczyć na stronie GeorgiaAbout.com.
O tym, jak bogate było życie w ścianach Pałacu Letnego w Likali może świadczyć to, że w 1898 r. powstała przy budynku pierwsza w całym Imperium Rosyjskim elekrownia wodna, która zasilała pałac w elektryczność.
9. Bordżomsko-Charagaulski Park Narodowy
Bordżomsko-Charagaulski Park Narodowy to pierwszy park narodowy utworzony w niepodległej Gruzji. Obejmuje obszar aż ponad 100 000 hektarów, przez co jest największym parkiem narodowym Gruzji zajmującym istotne 1,5% powierzchni kraju.
W 8. Bordżomsko-Charagaulskim Parku Narodowym wyznaczono kilka tras wędrówek, które zajmą Ci od 1 do 4 dni. Szczegółowy opis tras, który będzie dla Ciebie gotowym pomysłem na wycieczkę, znajdziesz na stronie internetowej parku.
Wędrując po tym ogromnym parku, nie będziesz się nudzić. Wyznaczono łącznie 12 tras kilkudniowych wędrówek, ale w parku popularna jest też turystyka konna i rowerowa. Ciekawą trasą pieszą jest 13-kilometrowy szlak z Likani do Kvabiskhevi.
Jeśli masz ochotę na wycieczkę rowerową i nie masz w Gruzji swojego roweru, można go wypożyczyć (szczegóły znajdziesz na stronie internetowej parku). Poza zapewnieniem roweru, uzyskasz również informacje o dostępnych trasach rowerowych i możliwościach wycieczek po parku.
Zgodnie z zasadami opublikowanymi na stronie parku narodowego, aby móc wyruszyć na szlaki parku (zarówno piesze, jak i rowerowe), musisz najpierw zarejestrować się w administracji parku narodowego w Borjomi.
10. Zielony Klasztor (Mtsvane Monastery, Green Monastery)
W górskiej okolicy Borjomi znajdziesz atrakcję, która jest jednocześnie ważnym miejscem pielgrzymkowym dla Gruzinów – klasztor Mtsvane, czyli Zielony Klasztor. Zabudowania klasztorne niszczono wielokrotnie na przestrzeni dziejów, ale to wydarzenia z XVI wieku odcisnęły na tym miejscu największe piętno.
Napadające wtedy na klasztor wojska szacha dokonały masowego mordu na mnichach, których wcześnie torturowano. Tylko niewielkiej części duchownych udało się ucieć i schronić w pobliskich lasach. Rdzawe naloty na okolicznych kamieniach są dla pielgrzymów symbolem pamięci o tej masakrze, a samo wydarzenie spowodowało, że do Zielonego Klasztoru przybywają regularnie grupy wiernych.
Zielony Klasztor cieszy się coraz większą popularnością wśród turystów. Najłatwiej będzie Ci dojechać do niego taksówką – z centrum Borjomi jest tu ok. 10 kilometrów. Poniżej klasztoru znajdziesz parking. Możesz umówić się z taksówkarzem, aby poczekał na Ciebie w czasie zwiedzania i odwiózł Cię z powrotem do Borjomi.
Gdzie zjeść w Borjomi? Polecane restauracje i kawiarnie
Skoro mamy już za sobą spacer pośród najważniejszych atrakcji Borjomi, czas na odpoczynek od zwiedzania i uzupełnienie zapasów energii. W Borjomi działa kilka wartych uwagi restauracji i kawiarni, chociaż generalnie wybór jest mniejszy niż zakładałem po uzdrowiskowej, coraz modniejszej miejscowości.
Jeśli masz ochotę na obiad lub chcesz zrelaksować się przy kawie, sprawdź polecane przeze mnie miejsca, zlokalizowane w centrum Borjomi:
- Pesvebi – prawdopodobnie najlepsza restauracja w Borjomi. Zjedliśmy tam smaczny obiad złożony z dań kuchni gruzińskiej. Wszystko było smaczne, ceny akceptowalne. Wystrój w stylu ludowym, sporo folkloru – przyjemne miejsce blisko stacji kolejowej Borjomi Park.
- Cafe Iggy – wyróżniający się punkt na mapie miejsc, w których można się napić kawy w Borjomi. Centralna lokalizacja, ładny wystrój, całkiem dobra kawa i umiarkowane ceny. Polecam, jeśli kawa to dla Ciebie ważny element dnia i nie chcesz pić niczego przypadkowego.
- Old Borjomi – dobrze oceniana restauracja w centrum Borjomi, turyści zgłaszali jednak problemy z zamówieniami (kelnerzy zapominali o niektórych zamówionych pozycjach) i długi czas oczekiwania. Duży wybór gruzińskich dań, wystrój z motywami drewna.
We wszystkich miejscach możesz płacić kartą. Jeśli chcesz uniknąć drogich przewalutowań, zastanów się nad zamówieniem darmowej karty Curve, która przy płatności kartą automatycznie wymienia środki po najtańszym możliwym kursie. Po pierwszej transakcji dostaniesz 50 zł, które możesz wykorzystać w dowolnym celu w Polsce i za granicą. Korzystam z tej karty już od kilku lat i udało mi się dzięki niej sporo zaoszczędzić.
Kiedy przyjechać do Borjomi?
Sezon uzdrowiskowy trwa w Borjomi przez cały rok. Jeśli zależy Ci na skorzystania z klimatoterapii, najlepsze warunki panują tutaj od czerwca do października. Wtedy oczywiście jest tu najcieplej i w Borjomi jest najwięcej turystów.
My do Borjomi przyjechaliśmy w zimie i sceneria była przepiękna. Park i okoliczne góry były pokryte śniegiem, a po stromych drogach chodziło się jak po lodowisku. Piesi dawali radę, ale samochody pod naszych hotelem miały problemy, żeby jechać w jakimś konkretnym kierunku. ;)
Gdzie pojechać na jednodniowe wycieczki z Tbilisi?
Podróż do Borjomi to ciekawy pomysł na jednodniową lub dwudniową wycieczkę z Tbilisi. Wyjeżdżając z Tbilisi rano, powinieneś zdążyć wrócić do miasta wieczorem, dając sobie czas na spacer po Parku Centralnym i chwilę relaksu w jednej z restauracji. Pamiętaj oczywiście, żeby znaleźć też czas na zwiedzanie atrakcji Tbilisi. ;)
Jeśli myślisz o innych możliwościach jednodniowych wycieczek z Tbilisi, polecam Ci zainteresowanie się kierunkami, które zrobiły na mnie duże wrażenie:
- klasztor Cminda Sameba – jeden z najbardziej znanych widoków z Gruzji, z niewielkim klasztorem na szczycie góry i okazałym Kazbekiem w tle. Dotrzesz tutaj malowniczą Gruzińską Drogą Wojenną,
- Dawit Garedża – kompleks monastyrów wykutych w skałach na granicy między Gruzją a Azerbejdżanem (co jest przedmiotem sporu między krajami). Droga do Dawit Garedża wiedzie przez piękne, półpustynne tereny z samotną miejscowością Udabno,
- Mccheta i monastyr Jvari – wycieczka do pierwszej stolicy Gruzji z pochodzącym z XI wieku kościołem Sweti Cchoweli oraz pobliskim monastyrem Jvari – wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO,
- Signagi i monastyr Bodbe – wyjazd do malowniczo położonego miasteczka w winiarskim regionie Kachetii, z zachowanymi okazałymi murami obronnymi i położonym niedaleko klasztorem Bodbe,
- Gori i Muzeum Stalina – wizyta w mieście, które powszechnie znane jest dzięki swojemu “sławnemu” mieszkańcowi, czyli Józefowi Stalinowi. Poza Muzeum Stalina, miasto ma jednak do zaoferowania inne atrakcje, jak chociażby okazałą twierdzę Goris Ciche.
Poznałeś właśnie listę najciekawszych atrakcji i miejsc, które warto odwiedzić w czasie zwiedzania Borjomi. To uzdrowiskowe miasteczko ma szczególny klimat, na który składa się przytulna atmosfera Parku Centralnego i unikalne położenie Borjomi, wciśniętego między otaczające miasto góry. Czuję, że wizyta w Borjomi będzie dla Ciebie miłym doświadczeniem. Udanej podróży do Gruzji!
PLANUJESZ PODRÓŻ DO GRUZJI?
Zwiedzaj z mapą atrakcji Gruzji
Oszczędź czas na planowaniu i nie przegap nic ważnego z mapą atrakcji Gruzji na telefonie.
Zamów swój indywidualny plan podróży
Nie planuj i nie przeszukuj internetu – wszystko zaplanuję za Ciebie i dam Ci gotowy plan podróży.
