Gruzja: 19 rzeczy, które warto wiedzieć przed podróżą na własną rękę

Gruzja to piękny kraj, który zyskuje coraz większą popularność wśród turystów. Do podróży na Kaukaz warto się odpowiednio przygotować. W artykule podałem najważniejsze informacje dla turystów planujących wyjazd, które przydały się przed moimi wyjazdami. Opowiem o tym, co warto wiedzieć przed wyjazdem do Gruzji i podzielę się informacjami praktycznymi, które ułatwią zwiedzanie.

Co znajdziesz w artykule?

• dojazd do Gruzji oraz transfer z lotnisk w Kutaisi i Tbilisi,
• wjazd do Gruzji – wymogi paszportowe i celne,
• ubezpieczenie turystyczne, które warto wykupić przed wyjazdem,
• transport wewnątrz Gruzji,
• wymiana pieniędzy i posługiwanie się językiem angielskim w Gruzji,
• rekomendacje noclegów i zakwaterowania,
• najlepsze okresy w roku na podróż,
• informacje praktyczne – dostęp do Internetu, karty SIM, standard gniazdek,
• bezpieczeństwo w Gruzji,
• najlepsze dania kuchni gruzińskiej,
• polecane książki i przewodniki o Gruzji.

1. Co warto wiedzieć o Gruzji przed wyjazdem?

Gruzję zamieszkują niespełna 4 miliony mieszkańców. Stolicą kraju jest Tbilisi, którego aglomeracja liczy 1,5 mln mieszkańców – prawie 40% populacji Gruzji. Powyżej 100 000 obywateli liczą 3 gruzińskie miasta – Batumi, Kutaisi i Rustawi. Gruzja leży w szerokim na niecałe 1000 km pasie oddzielającym Morze Czarne od Morza Kaspijskiego.

Gruzja, obok Armenii, Azerbejdżanu i kawałka Rosji, to część Kaukazu. Jedni geografowie uważają, że Gruzja to dalekie rubieże Europy, inni, że to już z całą pewnością Azja, a trzecia grupa twierdzi, że kraj jest podzielony na część europejską i azjatycką. Młodzi Gruzini czują się zdecydowanie Europejczykami.

Około 20% powierzchni kraju znajduje się de facto poza wpływem władz państwowych. Leżące na terytorium Gruzji Abchazja i Osetia Południowa – to republiki separatystyczne, które jednostronnie ogłosiły niepodległość od Gruzji i znajdują się w rosyjskiej strefie wpływów.

Niepodległość Abchazji i Osetii Południowej nie jest uznawana na arenie międzynarodowej. Uznały ją tylko Rosja, Nikaragua, Wenezuela, Nauru, Syria oraz inne państwa nieuznawane: Osetia Południowa, Górski Karabach, Naddniestrze.

W artykule zebrałem dla Ciebie informacje praktyczne, dzięki którym dobrze przygotujesz się do swojej pierwszej podróży do Gruzji. Polecam Ci przejść przez wszystkie sekcje artykułu, abyś mógł zebrać jak najwięcej wskazówek przed Twoim wyjazdem.

2. Jak dojechać do Gruzji?

Bezpośrednie loty do Gruzji oferuje większość polskich lotnisk. Dwa główne, międzynarodowe porty lotnicze Gruzji znajdują się w Tbilisi i Kutaisi. Polskie Linie Lotnicze LOT latają z Warszawy do Tbilisi, a Wizz Air obsługuje połączenia z Gdańska, Katowic, Krakowa, Poznania, Warszawy i Wrocławia do położonego w centrum Gruzji Kutaisi.

Na lotniskach w Kutaisi i Tbilisi wypożyczysz samochód, co daje ogromną elastyczność w zwiedzaniu. Wpisz niżej datę swojej podróży do Gruzji i zobacz, jakie auta są dostępne w tym terminie. To auta z wypożyczalni, z której korzystaliśmy już m.in. w Gruzji, Albanii, Czarnogórze, na Krecie i Maderze, bez żadnych problemów z odbiorem i zwrotem auta.

3. Jak dojechać z lotniska w Tbilisi do centrum?

Lotnisko w Tbilisi jest największym portem lotniczym kraju. Tuż przed halą przylotów zatrzymuje się autobus numer 337 jadący do centrum Tbilisi. Autobus kursuje między 7 a 23. Do dyspozycji jest jeszcze połączenie kolejowe, prywatne transfery, Bolt oraz wynajem samochodu, który będzie najbardziej elastyczną formą przemieszczania się po Gruzji.

4. Jak dojechać z lotniska w Kutaisi do centrum i do Tbilisi?

Lotnisko w Kutaisi jest obsługiwane przez niskokosztowych przewoźników lotniczych – głównie przez węgierskiego Wizz Air. Pojawiają się tam również samoloty Ryanair, ale nie obsługują żadnych połączeń z Polski. Udało mi się wytypować pięć możliwych sposobów na dojazd z lotniska w Kutaisi do centrum miasta i do Tbilisi – znajdziesz je w artykule poniżej.

5. Zasady wjazdu do Gruzji. Czy potrzebna jest wiza lub paszport?

Polacy nie potrzebują wizy i paszportu, aby wjechać do Gruzji. Polska jest objęta programem bezwizowego wjazdu do Gruzji. Wjechać do Gruzji możesz z dowodem osobistym lub paszportem. Rekomenduję Ci jednak, aby mieć ze sobą dwa dokumenty tożsamości – na wypadek, gdyby z jednym stało się coś nieprzewidzianego.

Obywatele naszego kraju mogą przebywać w Gruzji do 365 dni, po czym musimy opuscić terytorium kraju. Gdy wyjedziesz z Gruzji na krótką wycieczkę (chociażby do Azerbejdżanu czy Armenii) i wrócisz do niej, okres 365 dni liczy się od nowa. Teoretycznie oznacza to, że możemy przebywać w Gruzji w nieskończoność, z krótkimi przerwami raz do roku.

Zwróć proszę uwagę na leki, jakie przewozisz ze sobą do Gruzji. Niektóre medykamenty, które w Polsce wydawane są bez recepty, w Gruzji są zaliczane do grupy narkotycznych.

Jeśli zamierzasz przewieźć leki np. z kodeiną (Solpadeine, Thiocodin, Nurofen Plus, Antidol), efedryną (Tussipect) lub pseudoefedryną (Ibuprom Zatoki, Metafen, Gripex, Cirrus, Sudafen, itp.) w składzie – koniecznie zadbaj o posiadanie zaświadczenia lekarskiego.

6. Jak zaplanować sobie czas w Gruzji? Krótkie wycieczki z przewodnikami

Niedawno odkryłem nową formę zwiedzania kolejnych krajów na własną rękę – korzystanie z jednodniowych wycieczek prowadzonych przez lokalnych przewodników. To dobra opcja, żeby rozszerzyć sobie zakres samodzielnie organizowanych podróży. W czasie takich wypadów możesz porozmawiać z lokalnym przewodnikiem, poznać kulturę i wiadomości z pierwszej ręki o tym, jak wygląda życie w danym kraju.

Wybrałem poniżej kilka propozycji wycieczek z przewodnikami po Gruzji. Do wyboru jest sporo opcji – poza tradycyjnymi wycieczkami pieszymi z przewodnikiem, jest sporo aktywności w naturze, wycieczek w góry, zwiedzania malowniczych kanionów. Jeśli nie planujesz wynajmowania samochodu, skorzystanie z takiej wycieczki brzmi jak dobry pomysł.

Gdybym miał podpowiedzieć Ci kilka ciekawych wycieczek, wziąłbym na pewno pod uwagę:

• jednodniowy wyjazd do Kachetii z degustacją siedmiu rodzajów wina – w czasie którego zwiedzisz słynny winiarski region Gruzji i będziesz miał okazję spróbować wina lokalnej produkcji z tradycjami sięgającymi kilku tysięcy lat,

• zwiedzanie jaskiń i rejs po kanionach w okolicach Kutaisi – zwiedzisz w czasie tej wycieczki m.in. Jaskinię Prometeusza i odwiedzisz kanion Martvili, który ogląda się z poziomu łódki,

• podróż do monastyru Dawit Garedża i Tęczowych Gór – to rejony są niedostępne dla osób niedysponujących samochodem – a widoki są tutaj niesamowite, więc jeśli nie wypożyczasz w Gruzji auta, skorzystanie z wycieczki brzmi jako dobry pomysł.

7. O czym warto pamiętać przed wyjazdem do Gruzji?

W podróżach zagranicznych stosuję się zawsze do kilku zasad, które pozwalają mi bezproblemowo zwiedzać świat już od ponad 10 lat. Nic nie zagwarantuje spokoju w 100%, ale można zwiększyć swoje szanse na bezproblemową podróż. Pamiętaj o dwóch ważnych aspektach – bezpieczeństwie oraz kwestiach finansowych.

Wykup ubezpieczenie podróży

Przed każdą podróżą za granicę – również do Gruzji – wykup ubezpieczenie turystyczne, które w kryzysowych sytuacjach pokryje koszty pomocy medycznej. Ubezpieczenie turystyczne kosztuje kilka złotych za dzień (zanim je wykupisz, sprawdź koszty w kalkulatorze) – to koszt, który powinieneś ująć w kosztorysie wakacji.

Gruzja, jako kraj nienależący do Unii Europejskiej, nie jest objęty działaniem Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Publiczna służba zdrowia w Gruzji nie należy do najlepszych, tym więc lepiej posiadać ubezpieczenie turystyczne, które otworzy nam drzwi do profesjonalnych, prywatnych klinik. Bez ubezpieczenia również publiczna opieka jest w pełni płatna.

Jeśli planujesz uprawianie turystyki górskiej lub sportów ekstremalnych, koniecznie podaj te informacje w czasie zakupu ubezpieczenia. Koszty ubezpieczenia moich kilku podróży do Gruzji nie przekraczały nigdy kilku złotych dziennie – nie są to więc ogromne kwoty.

Wymień pieniądze lub zamów kartę do taniej wymiany walut

W Gruzji obowiązuje waluta lari. Płatności kartą są popularne, ale nadal nie tak powszechnie dostępne jak np. w Polsce. Przed wakacyjnym wyjazdem powinieneś zadbać o zapas euro – do wyboru masz:

• wymianę w kantorze (od kilku lat przestałem to robić – nie jest to ani wygodne, ani tanie),

• wypłatę w bankomacie z polskiej karty bankowej (to już wygodniejsze, ale niestety drogie – polskie banki doliczają sobie duże prowizje, a kursy wymiany są bardzo niekorzystne),

• wypłatę z karty do taniej wymiany walut i płacenie nią w Gruzji (moim zdaniem najlepsza opcja, z której korzystam w czasie wyjazdów).

Na rynku jest kilka wygodnych kart do taniej wymiany walut. W Gruzji korzystałem z karty Curve. Jest wygodniejsza od Revoluta m.in. dlatego, że nie trzeba jej doładowywać. Podpinasz ją w aplikacji do Twojego polskiego konta i wymiana walut odbywa się automatycznie w momencie wypłaty pieniędzy albo płatności kartą. Akceptowano ją we wszystkich punktach, gdzie próbowałem nią zapłacić.

Karta stosuje tzw. międzybankowe kursy wymiany walut – znacznie korzystniejsze niż te, które oferują polskie banki. Korzystanie z karty jest darmowe – jeśli zrobisz to z tego linka, dostaniesz dodatkowo 50 zł do wykorzystania na start (aktywne po pierwszej transakcji, np. płacąc nią jeszcze w Polsce w Żabce). ;)

8. Co warto zobaczyć w Gruzji? Najciekawsze atrakcje

Gruzja to kraj, w którym nie brakuje atrakcji z żadnej kategorii. Znajdziesz tu ciepłe wybrzeże Morza Czarnego, wysokie góry, doliny pełne winnic… można tak mnożyć. Przygotowałem na ten temat oddzielny artykuł, który pomoże Ci dobrze zaplanować wakacje w Gruzji.

9. Transport w Gruzji. Jak przemieszczać się po kraju?

Gruzja jest stosunkowo niewielkim krajem, po którym wygodnie można się przemieszczać środkami transportu publicznego. Dojedziesz nimi do wielu ważnych punktów turystycznych, a w czasie podróży poczujesz klimat Kaukazu. Jeśli cenisz sobie niezależność, najlepiej sprawdzi się wypożyczenie samochodu.

Marszrutki

W Gruzji, jak w większości byłych republik Związku Radzieckiego, podstawowym środkiem lokomocji pozostała marszrutka, czyli kilku- lub kilkunastoosobowy busik. Nie istnieje jeden, spójny rozkład jazdy marszrutek kursujących po kraju (poza wyjątkami jak Georgian Bus, ale to już raczej transport autokarowy, a nie “staromarszrutkowy”).

Busiki odjeżdżają z wyznaczonych w miastach placów, a ruszają w drogę dopiero wtedy, gdy na pokładzie uzbiera się odpowiednia liczba pasażerów. W ważniejszych z turystycznego punktu widzenia miastach Gruzji marszrutek należy szukać:

• Tbilisi – na placu Didube (lokalizacja: 41.75214556, 44.779082915),
• Kutaisi – przy McDonald’s na południowym zachodzie miasta (lokalizacja: 42.256449066, 42.671340263),
• Batumi – niedaleko portu morskiego (lokalizacja: 41.64367748, 41.65035907),
• Zugdidi – na placu przy rzece – marszrutki do Mestii (lokalizacja: 42.51097447, 41.86829959),
• Mestia – tuż obok placu Seti (lokalizacja: 43.0443803, 42.725806794),
• Stepancminda (Kazbegi) – na głównym placu miasta (lokalizacja: 42.65763900, 44.64079071).

Za przejazd marszrutką płaci się bezpośrednio kierowcy (z wyjątkami – np. w Mestii i Kazbegi bilet należało kupić w kasie biletowej przy dworcu). Płatność wyłącznie gotówką – najlepiej nominałami bliskimi ceny przejazdu, aby nie robić kierowcy problemów z wydawaniem reszty. Czasami płatności dokonuje się podczas wysiadania.

Pociągi

Gruzja posiada również niezbyt rozbudowaną, realizującą przewozy głównie w osi wschód-zachód, sieć kolejową. Rozkład jazdy Kolei Gruzińskich można sprawdzić na ich stronie internetowej. Pociągi w kierunku północno-zachodnim nie jadą dalej niż do Zugdigi. Linia na wysokości rzeki Inguri jest przecięta – rzeka jest granicą między Gruzją, a separatystyczną republiką Abchazji.

Bilety można wygodnie kupić poprzez stronę internetową, która jest dostępna również w języku angielskim. Lista stacji nie jest ułożona alfabetycznie, więc czasami będziesz musiał się nieco naszukać. ;) Aktualne ceny biletów na pociągi znajdziesz również w systemie sprzedaży Kolei Gruzińskich. Na szczęście jest dostępna jego angielska wersja językowa. Przed pierwszym zakupem będziesz musiał założyć darmowe konto.

Przykładowe ceny biletów na gruzińskie pociągi (dane częściowo z 2019 i 2023 r., więc niektóre z nich mogły ulec zmianie):

• Tbilisi – Zugdidi: 16 GEL = 21 zł (pociąg dzienny, 2 klasa), 8,5 GEL = 11 zł (pociąg nocny, miejsce do siedzenia), 35 GEL = 47 zł (pociąg nocny, wagon sypialny w 1. klasie),
• Tbilisi – Batumi: 25 GEL = 33 zł (miejsce do siedzenia w klasie 2), 61 GEL = 81 zł (miejsce do siedzenia w klasie 1),
• Tbilisi – Kutaisi I: 9 GEL = 12 zł (pociąg dzienny),
• Tbilisi – Poti: 16 GEL = 21 zł (2 klasa), 28 GEL = 37 zł (1 klasa), 43 GEL = 57 zł (BusinessClass),
• kolejka wąskotorowa Borjomi – Bakuriani: 2 GEL (3 zł).

Wynajęty samochód

Gruzja nie jest rozległym krajem, ale najciekawsze atrakcje są po niej rozrzucone. W czasie pierwszej podróży warto zajrzeć do Tbilisi, pojechać na północ do malowniczego klasztoru Cminda Sameba, zwiedzić wybrzeże Morza Czarnego, poznać lepiej okolice Kutaisi, może zajrzeć jeszcze do Borjomi… Wychodzi z tego sporo jeżdżenia.

Jeśli chcesz być niezależny i efektywnie planować swoje dni w Gruzji, weź pod uwagę wypożyczenie samochodu. Ceny nie są wysokie – szczególnie, jeśli podróżujesz w dwie lub więcej osób. Samochód pozwoli Ci zajrzeć tam, gdzie nie zatrzymuje się transport publiczny – do małych wiosek, niepopularnych klasztorów, malowniczych punktów widokowych.

Najlepiej wypożyczyć samochód już na lotnisku w Tbilisi lub na częściej wybieranym lotnisku w Kutaisi. Wtedy niezależną podróż po Gruzji zaczniesz już na lotniskowym parkingu, na którym oddasz później auto po zakończonej wycieczce. Gruzińskie drogi poprawiają się z roku na rok. Te lokalne mogą być jeszcze wąskie i dziurawe, ale główne miasta doczekały się już całkiem porządnych dróg.

Gdzie spać w Gruzji?

Turystyka jest bardzo ważną gałęzią gruzińskiej gospodarki. Baza noclegowa rozwija się dynamicznie, a przez to znalezienie zakwaterowania przez Internet jest możliwe nawet w przypadku niewielkich wiosek, do których trafimy w czasie naszej wędrówki.

Podczas moich pobytów w Gruzji korzystałem z noclegów w:

• Tbilisi: Silver 34 Boutique, Indie Mindi, Karin House (więcej noclegów w Tbilisi),

• Stepancminda (Kazbegi): Nikoloz Guesthouse,

• Mestia: Teo Guesthouse and Camping,

• Batumi: Apartment Natalia Sea Towers,

• Kutaisi: Hostel Kutaisi by Kote.

Noclegów było jednak znacznie więcej – korzystamy zawsze z Booking.com, gdzie szukamy noclegów z ocenami powyżej 9.0 i dobrą lokalizacją z punktu widzenia dalszego zwiedzania. Staramy się też zatrzymywać w ładnych miejscach – tak, żeby nocleg nie był koniecznością, a przyjemnym zwieńczeniem całego dnia zwiedzania.

10. Ceny w Gruzji – czy w Gruzji jest tanio?

Ceny na całym świecie zmieniają się dynamicznie więc pamiętaj, że dane mogą szybko tracić na aktualności. W czasie naszej ostatniej wizyty w Gruzji (od grudnia 2021 r. do stycznia 2022 r.), ceny podstawowych produktów wyraźnie się podniosły.

Tanie w Gruzji pozostają nadal noclegi, miejski i międzymiastowy transport i jedzenie w restauracjach (chociaż jest drożej, niż kilka lat temu). Dość drogo zrobiło się w sklepach spożywczych, gdzie inflacja i import dużej części towarów mocno się ujawniły. Nie ma sporych różnic cen między małymi sklepikami, a sporymi supermarketami (typu Goodwill).

Oto przykładowe ceny towarów w sklepie Spar (odpowiednik polskiej Żabki, jeśli chodzi o liczbę sklepów i ich wielkość):

• masło – od 6 do 10 GEL,

• butelka wody 1,5 l – 1,5 GEL,

• mleko – 2 GEL,

• jajka (10 sztuk) – 6-8 GEL,

• wafle ryżowe – 2-3 GEL,

• kiwi – 2,5-3 GEL / kg,

• herbata Gurieli (ekspresowa) – 4 GEL / 25 torebek,

• herbata Gurieli (liściasta) – 6 GEL,

• ryż – 5-6 GEL (800 g),

• chleb bezglutenowy – 8-9 GEL,

• czekolada – 3-5 GEL.

Ogólne koszty życia w Gruzji pozostają niższe niż w Polsce, ale różnica nie jest już tak atrakcyjna jak np. w czasie mojej pierwszej podróży do Gruzji w 2018 r. W czasie tygodniowej podróży po Gruzji nie wydasz majątku – szczególnie, jeśli zrezygnujesz z wizyt w drogich restauracjach.

11. Waluta w Gruzji. Jak wypłacać i wymieniać pieniądze?

Obowiązującą w Gruzji walutą jest lari, międzynarodowo oznaczane jako GEL. Przy oznaczaniu cen można się spotkać z symbolem ₾, np. 10 ₾ = 10 GEL. Gruzińskie banknoty są produkowane przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych.

Lari jest dostępne w niektórych polskich kantorach, ale ich zakup w Polsce zazwyczaj nie jest opłacalny. Polecam, abyś wypłacił gotówkę z polskiej karty płatniczej w lotniskowych bankomatach – to najwygodniejszy i tani sposób uzyskania lari.

12. Język w Gruzji – czy w Gruzji można dogadać się po angielsku?

Gruzini władają własnym językiem, który zapisywany jest gruzińskim alfabetem – jednym z najstarszych alfabetów świata. Nie widziałem jeszcze nigdy piękniejszego kroju liter. Litera “l” to moja ulubiona.

W większych miastach Gruzji (Tbilisi, Batumi), dogadanie się w języku angielskim jest możliwe w dużej liczbie miejsc (restauracje, kawiarnie, informacja turystyczna). Im dalej wgłąb Gruzji i im mniejsze miejscowości odwiedzisz, tym szansa na porozumienie się po angielsku spada. Wśród osób starszych króluje znajomość języka rosyjskiego, którym władają z dużą łatwością.

Warto poznać kilka podstawowych zwrotów w języku rosyjskim. Aby zrobić wrażenie na lokalnej społeczności, można również nauczyć się kilku gruzińskich zwrotów (zapis fonetyczny):

• gamardżoba – dzień dobry,
• nachwamdis – do widzenia,
• diach / ki / ho – tak,
• ara – nie,
• bodiszi – przepraszam,
• madloba – dziękuję,
• gaczereba – przystanek autobusowy,
• sadguri – dworzec.

13. Kiedy przyjechać do Gruzji? Pogoda na Kaukazie

Najlepszy czas na przyjazd do Gruzji to przełom maja i czerwca oraz września i października. W każdym innym miesiącu będziesz mógł jednak poznać trochę inną twarz tego kraju, co też jest bardzo ciekawą wizją.

Gruzja znajduje się w strefie umiarkowanej. Zimy są łagodniejsze od tych, które znamy z Polski, a średnia temperatura nie spada w Tbilisi poniżej zera. Gruzja to kraj tak zróżnicowany krajobrazowo, że przyjazd w te strony ma sens o każdej porze roku. Zimy w górach jest surowa, przez co najlepiej odwiedzać je późną wiosną i wczesną jesienią.

Latem temperatury w środku lądu przekraczają często 30 stopni Celsjusza, co czyni zwiedzanie dosyć uciążliwym. Przemieszczanie się po kraju, biorąc pod uwagę pozbawione klimatyzacji marszrutki, może być męczące.

Odwiedziłem Gruzję na początku kwietnia oraz na początku listopada. Dni były już na tyle ciepłe, że zdarzało mi się spacerować tylko w T-shircie, ale noce bywały mroźne.

14. Informacje praktyczne: dostęp do Internetu, karty SIM, napięcie i rodzaj gniazdek

Gruzja jest państwem, które w większych miastach dość szybko się modernizuje. Gorzej jest na wsi, która nadal jest wyraźnie zacofana w stosunku do np. zachodnioeuropejskich standardów. Dostęp do internetu jest w Gruzji powszechny. Bardzo duży obszar kraju jest pokryty zasięgiem w standardzie LTE.

Kartę SIM można kupić zaraz po wyjściu z samolotu, w lotniskowych punktach sprzedaży operatorów telefonii komórkowej (polecam kupić kartę już na lotnisku – nie jest drożej) lub w salonach w każdym większym mieście. Główni gruzińscy operatorzy to Magti, Geocell i Beeline. Za kartę SIM i pakiet internetu (np. 5 GB) nie powinieneś zapłacić jednak więcej niż 20-25 GEL (chociaż pewnie będzie taniej, bo firmy mają sporo ofert dla turystów).

W sieci Geocell dostępny jest pakiet nielimitowanego internetu przez 5 dni, który kosztuje 4 GEL (stan na początek 2024 r.). Pakiet może odnawiać się w nieskończoność, dopóki na Twojej karcie są wymagane środki do opłacenia pakietu.

Na lotnisku w Kutaisi działa punkt Geocell, gdzie możesz poprosić o aktywację tego pakietu. Karty SIM są rejestrowane, ale formalności dokona za Ciebie pracownik obsługi. Konieczne będzie skserowanie dowodu osobistego lub paszportu.

W Gruzji gniazdka mają standard europejski typu C i F, a w sieci płynie prąd o napięciu 220 V. Nie będziesz więc potrzebować żadnych przejściówek, bo do gniazdek będą pasować standardowe, polskie wtyczki. Jeśli planujesz noclegi w hostelach albo masz dużo sprzętu do ładowania, dobrym pomysłem może być zabranie z Polski małego przedłużacza.

15. Bezpieczeństwo w Gruzji. Czy na turystów czyhają jakieś niebezpieczeństwa?

Gruzja jest krajem bezpiecznym dla turystów. Nie zwalnia to nas jednak z zachowania standardowych środków ostrożności. Zdarzają się oczywiście drobne kradzieże – szczególnie tam, gdzie pojawia się dużo turystów. Uważaj na swój bagaż w metrze w Tbilisi, bo duży tłok to idealne warunki dla kieszonkowców:

• nie noś wszystkich pieniędzy w jednym miejscu (rozłóż je po różnych kieszeniach, część zostaw w hotelu),
• nie obnoś się z drogimi sprzętami (nie zostawiaj aparatu fotograficznego albo telefonu na widoku bez opieki, bo to kusi złodziei),
• zrób kopie swoich dokumentów tożsamości (przydadzą się na wypadek zagubienia lub kradzieży),
• nie poruszaj się samotnie wieczorami (szczególnie po przedmieściach kurortów i odludnych miejscach).

Poczucie bezpieczeństwa zapewnia jednak dość powszechnie obecna policja, która po szerokich reformach nie opiera się już na korupcji i jest mocniej zaangażowana w swoją pracę.

Niespójna granica Gruzji z Abchazją i Osetią Południową powoduje, że ruch w tamtych rejonach nie jest swobodny. Nie próbuj przekraczać tych granic na dziko. Są one strzeżone przez uzbrojone, rosyjskie wojska, które mogą potraktować nieodpowiedzialnego turystę jako przestępcę.

Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych odradza próby wjazdu do Gruzji z terytorium Rosji przez tereny Abchazji i Osetii Południowej. Potwierdzona przez podróżników jest jednak możliwość wjazdu do Abchazji z Gruzji (po uzyskaniu zezwolenia z abchaskiego MSZ) i powrót do Gruzji tą samą drogą, tj. przez most na rzece Inguri.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się w Tbilisi, przy ul. Oniashvili 24. Należy pamiętać, że na terytoriach separatystycznych (Abchazja, Osetia Południowa) nie możemy liczyć na polską pomoc konsularną.

Gruzini prowadzą samochody z dużą nonszalancją, w sposób często niebezpieczny. Często są przypadki wyprzedzania na trzeciego, przekraczania dozwolonej prędkości czy wykonywania niebezpiecznych manewrów.

Dość powszechne są przypadki oszustw na turystach podczas wizyt w restauracjach. Zanim zapłacisz za rachunek sprawdź czy na pewno zgadza się on z tym, co rzeczywiście zamówiłeś. Restauratorzy mogą próbować wykorzystać ufność przyjezdnych i dopisać do rachunku kilka pozycji.

16. Z czego słynie gruzińska kuchnia?

Jestem zdania, że gruzińska kuchnia to jedna z lepszych rzeczy, jakie przytrafiły się światu. Na podium moich ukochanych, gruzińskich dań stoją pierożki chinkali, adżarskie chaczapuri i kubdari. Jedzenie w Gruzji to mistyczne przeżycie dla mojego żołądka. Jeśli nie jesz jednak glutenu, możesz przeżywać w Gruzji dość trudny czas. ;)

Na szczęście kuchnia gruzińska to nie tylko dania mączne i mięsne, więc osoby na diecie bezglutenowej i wegetariańskiej ostatecznie dadzą sobie radę. Nie jedząc glutenu przeżyłem miesiąc w Tbilisi i nie miałem problemów z “włożeniem czegoś do garnka”. ;)

17. Jakie ubrania spakować na podróż do Gruzji?

To, jakie ubrania powinieneś spakować do plecaka przed podróży do Gruzji, zależy od Twoich wyjazdowych planów. Obowiązkowo wrzuć do plecaka wygodne buty, bo w ciągu dnia będziesz pewnie robił znacznie więcej kroków niż na co dzień w Polsce. Twoje stopy będą Ci wdzięczne, jeśli ubierzesz dobrze trzymające się stopy sandały lub niskie adidasy.

Gruzińskie słońce jest latem bardzo intensywne, więc nietrudno o oparzenia słoneczne, odwodnienie i udar słoneczny. Stosuj kremy z filtrem, ale nie kupuj przypadkowych, toksycznych produktów z drogerii. Poszukuj kremy bez parabenów, z naturalnym składem i stosuj je rozważnie. Twój organizm będzie Ci za to wdzięczny.

Jeśli masz zamiar wybrać się w góry, przygotuj się na zmienne warunki pogodowe. Koniecznie miej ze sobą wygodne buty trekkingowe – zależnie od Twoich preferencji z niską lub wysoką cholewką, płaszcz przeciwdeszczowy albo kurtkę z wodoodporną membraną oraz prawdopodobnie również sprzęt biwakowy (namiot, karimatę). Trasy po gruzińskich górach są najczęściej kilkudniowe.

18. Co warto kupić jako pamiątkę z Gruzji?

Domyślam się, że podróżujesz do Gruzji z ograniczonym bagażem, ale… warto kupić dla rodziny i znajomych trochę pamiątek. Zamiast inwestować w magnesy i pocztówki, polecam Ci zainteresować się lokalnym rękodziełem i produktami chrakterystycznymi dla Gruzji.

Zawsze kupuję w Gruzji czurczele, czyli gruziński odpowiednik Snickersa. To zatopione w owocowym soku (z dodatkiem mąki – info dla bezglutenowców) orzechy, które Gruzini sprzedają na lokalnych bazarach.

Gruzja to kraj słynący z wina – zobaczysz to szczególnie w porośniętej winoroślą Kachetii. Butelka wina to idealny pomysł na pamiątkę. Moim ulubionym rodzajem wina jest Kindzmarauli i to jego butelkę najchętniej przywiózłby do Polski. Podegustuj i zdecyduj, które gruzińskie wino smakuje Ci najlepiej.

Warto kupić też butelkę czaczy, czyli pieruńsko mocnego, lokalnego bimbru z winogron. Sprzedaje się go często w plastikowych butelkach po Coca Coli. Jeśli nie widać go na stoiskach, powiedz do sprzedawcy “czacza” i… coś magicznie się znajdzie. ;)

Zdarzało mi się również kupować przyprawy, które pozwolą Ci potem odtworzyć w Polsce genialne, gruzińskie dania. Poszukaj atomatycznej soli swaneńskiej i sosu tkemali. W przypadku soli pamiętaj, żeby nie przewozić jej w bagażu podręcznym, bo później cały samolot będzie pachniał tylko nią. ;)

19. Książki i przewodniki po Gruzji

Przed podróżą do Gruzji warto poznać szerszy kontekst kulturowy związany z tym krajem.

Polecane książki o Gruzji:

• “Pokazucha. Na gruzińskich zasadach” Stasi Budzisz,
• “Toast za przodków” Wojciecha Góreckiego,
• “Planeta Kaukaz” Wojciecha Góreckiego,
• “Abchazja” Wojciecha Góreckiego,
• “Gaumardżos” Anny i Marcina Mellerów.

Polecane przewodniki po Gruzji:

• “Praktyczny przewodnik. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan” wydawnictwa Pascal,
• “Gruzja, Armenia, Azerbejdżan” wydawnictwa Lonely Planet – mój ulubiony,
• “Inspirator podróżniczy. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan” Klaudii Kościńskiej (wydawnictwo Pascal).

Polecane przeze mnie książki pomogą Ci lepiej zrozumieć zasady, jakimi rządzi się gruzińskie społeczeństwo oraz poznać problemy, z jakimi na co dzień zmagają się Gruzini.

Co jeszcze powinieneś przeczytać?

• Atrakcje Gruzji – 16 miejsc, które warto zobaczyć i zwiedzić

• Jak dojechać z lotniska w Kutaisi do centrum i do Tbilisi?

• Jak TANIO wynająć auto na lotnisku w Kutaisi (w tym 4×4)?

• 20 atrakcji Tbilisi – co zobaczyć i zwiedzić

• 13 jednodniowych WYCIECZEK z Tbilisi – gdzie warto pojechać?

Ta porcja praktycznych informacji pozwoli Ci swobodnie zaplanować swoją pierwszą podróż do Gruzji. Na blogu czeka kilkanaście tekstów o zwiedzaniu poszczególnych miast i regionów Gruzji wraz z praktycznymi przewodnikami, które ułatwią podróżowanie. Teksty znajdziesz przeglądając kategorię Gruzja. Życzę udanej podróży!